Πυρηνικό όπλο

Το «σύννεφο σαν μανιτάρι» που δημιουργήθηκε από τη ρίψη της ατομικής βόμβα στην πόλη Ναγκασάκι

Η μεγάλη απελευθέρωση ενέργειας που παρατηρείται στις πυρηνικές αντιδράσεις οδήγησε στη μελέτη, κατασκευή και παραγωγή πανίσχυρων όπλων με τεράστια εκρηκτική δύναμη. Τα πυρηνικά όπλα (nuclear weapons, armes nucléaires) λειτουργούν με βάση την πυρηνική σχάση ή την πυρηνική σύντηξη.

Στα πυρηνικά όπλα σχάσης, που λέγονται και ατομικές βόμβες, η αλυσιδωτή αντίδραση είναι ανεξέλεγκτη, και όχι ελεγχόμενη όπως στους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Αυτό σημαίνει πως σε κάθε κλάσμα του δευτερολέπτου διασπάται ένας μεγάλος αριθμός πυρήνων που απελευθερώνουν ασύλληπτη ποσότητα ενέργειας με μια τρομακτική έκρηξη. Περισσότερο όμως καταστροφικά θεωρούνται τα θερμοπυρηνικά όπλα ή βόμβες υδρογόνου, όπου συνδυάζεται η πυρηνική σχάση με τη σύντηξη. Για παράδειγμα η βόμβα Β53 που κατασκευάστηκε την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και συγκεκριμένα κατά την Κρίση των Πυραύλων στην Κούβα (1962) είχε 600 φορές πιο καταστροφική ισχύ από τη βόμβα στη Χιροσίμα.^[1] Τα πυρηνικά, μαζί με τα βιοχημικά, χαρακτηρίζονται ως όπλα μαζικής καταστροφής, σε αντίθεση με τα συμβατικά όπλα μικρής κλίμακας.

Η πρώτη και μοναδική φορά που χρησιμοποιήθηκε ατομική βόμβα σε πολεμική σύγκρουση ήταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής εναντίον της Ιαπωνίας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και δεν έχει επαναληφθεί λόγω των τραγικών συνεπειών της. Γίνονται παρ' όλα αυτά δοκιμές από διάφορες χώρες, σε απομακρυσμένες περιοχές ή υποθαλάσσιες εκρήξεις.

Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων

Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TPNW) είναι η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής συμφωνία για την πλήρη απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, με στόχο την εξάλειψή τους. Εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στις 7 Ιουλίου 2017, με την υπερψήφιση από 122 κράτη.^[2]^[3] Προκειμένου να τεθεί σε ισχύ, απαιτείται υπογραφή και επικύρωση από τουλάχιστον 50 χώρες. Στις 24 Οκτωβρίου 2020 η Ονδούρα έγινε η 50η χώρα που επικύρωσε τη Συμφωνία για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων, δίνοντας τη δυνατότητα να τεθεί σε ισχύ μέσα σε 90 ημέρες (Ιανουάριος 2021).^[4]^[5] Πράγματι τέθηκε σε ισχύ στις 21 Ιανουαρίου 2021.

Μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου 2022, 91 κράτη έχουν υπογράψει και 68 έχουν επικυρώσει τη Συνθήκη.^[6]

Κράτος	Υπογραφή	Επικύρωση
Αλγερία ! Αλγερία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Ανγκόλα ! Ανγκόλα	02018-09-27Σεπτέμβριος 27, 2018
Αντίγκουα και Μπαρμπούντα	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018	02019-11-25Νοέμβριος 25, 2019
Αυστρία ! Αυστρία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-05-08Μαΐου 8, 2018
Μπανγκλαντές ! Μπανγκλαντές	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Μπαρμπάντος ! Μπαρμπάντος	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Μπελίζ ! Μπελίζ	02020-02-06Φεβρουάριος 6, 2020	02020-05-19Μαΐου 19, 2020
Μπενίν ! Μπενίν	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018	02020-12-11Δεκέμβριος 11, 2020
Βολιβία ! Βολιβία	02018-04-16Απριλίου 16, 2018	02019-08-06Αύγουστος 6, 2019
Μποτσουάνα ! Μποτσουάνα	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02020-07-15Ιουλίου 15, 2020
Βραζιλία ! Βραζιλία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Μπρουνέι ! Μπρουνέι	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Μπουρκίνα Φάσο ! Μπουρκίνα Φάσο	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Καμπότζη ! Καμπότζη	02019-01-09Ιανουάριος 9, 2019	02021-01-22Ιανουάριος 22, 2021
Πράσινο Ακρωτήριο ! Πράσινο Ακρωτήριο	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-06-20Ιουνίου 20, 2022
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Χιλή ! Χιλή	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02021-09-23Σεπτέμβριος 23, 2021
Κολομβία ! Κολομβία	02018-08-03Αύγουστος 3, 2018
Νήσοι Κουκ ! Νήσοι Κουκ	αυτοδιοικούμενη περιοχή	02018-09-04Σεπτέμβριος 4, 2018
Κομόρες ! Κομόρες	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02021-02-19Φεβρουάριος 19, 2021
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Δημοκρατία του Κονγκό	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-05-17Μαΐου 17, 2022
Κόστα Ρίκα ! Κόστα Ρίκα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-07-05Ιουλίου 5, 2018
Ακτή Ελεφαντοστού ! Ακτή Ελεφαντοστού	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-03-23Μάρτιος 23, 2022
Κούβα ! Κούβα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-01-30Ιανουάριος 30, 2018
Δομινίκα ! Δομινίκα	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02019-10-18Οκτώβριος 18, 2019
Δομινικανή Δημοκρατία	02018-06-07Ιουνίου 7, 2018	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Ισημερινός ! Ισημερινός	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-09-25Σεπτέμβριος 25, 2019
Ελ Σαλβαδόρ ! Ελ Σαλβαδόρ	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-01-30Ιανουάριος 30, 2019
Ισημερινή Γουινέα ! Ισημερινή Γουινέα	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Φίτζι ! Φίτζι	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-07-07Ιουλίου 7, 2020
Γκάμπια ! Γκάμπια	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Γκάνα ! Γκάνα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Γρενάδα ! Γρενάδα	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02022-06-20Ιουνίου 20, 2022
Γουατεμάλα ! Γουατεμάλα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-06-13Ιουνίου 13, 2022
Γουινέα-Μπισάου ! Γουινέα-Μπισάου	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018	02021-12-15Δεκέμβριος 15, 2021
Γουιάνα ! Γουιάνα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Βατικανό ! Βατικανό	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Αϊτή ! Αϊτή	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Ονδούρα ! Ονδούρα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-10-24Οκτώβριος 24, 2020
Ινδονησία ! Ινδονησία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Δημοκρατία της Ιρλανδίας	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-08-06Αύγουστος 6, 2020
Τζαμάικα ! Τζαμάικα	02017-12-08Δεκέμβριος 8, 2017	02020-10-23Οκτώβριος 23, 2020
Καζακστάν ! Καζακστάν	02018-03-02Μάρτιος 2, 2018	02019-08-29Αύγουστος 29, 2019
Κιριμπάτι ! Κιριμπάτι	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Λάος ! Λάος	02017-09-21Σεπτέμβριος 21, 2017	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Λεσότο ! Λεσότο	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02020-06-06Ιουνίου 6, 2020
Λιβύη ! Λιβύη	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Λίχτενσταϊν ! Λίχτενσταϊν	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Μαδαγασκάρη ! Μαδαγασκάρη	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Μαλάουι ! Μαλάουι	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02022-06-29Ιουνίου 29, 2022
Μαλαισία ! Μαλαισία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-09-30Σεπτέμβριος 30, 2020
Μαλδίβες ! Μαλδίβες	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Μάλτα ! Μάλτα	02020-08-25Αύγουστος 25, 2020	02020-09-21Σεπτέμβριος 21, 2020
Μεξικό ! Μεξικό	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-01-16Ιανουάριος 16, 2018
Μιανμάρ ! Μιανμάρ	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Μογγολία ! Μογγολία		02021-12-10Δεκέμβριος 10, 2021
Μοζαμβίκη ! Μοζαμβίκη	02020-08-18Αύγουστος 18, 2020
Ναμίμπια ! Ναμίμπια	02017-12-08Δεκέμβριος 8, 2017	02020-03-20Μάρτιος 20, 2020
Ναουρού ! Ναουρού	02019-11-22Νοέμβριος 22, 2019	02020-10-23Οκτώβριος 23, 2020
Νεπάλ ! Νεπάλ	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Νέα Ζηλανδία ! Νέα Ζηλανδία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-07-31Ιουλίου 31, 2018
Νικαράγουα ! Νικαράγουα	02017-09-22Σεπτέμβριος 22, 2017	02018-07-19Ιουλίου 19, 2018
Νίγηρας ! Νίγηρας	02020-12-09Δεκέμβριος 9, 2020
Νιγηρία ! Νιγηρία	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-08-06Αύγουστος 6, 2020
Νιούε ! Νιούε	αυτοδιοικούμενη περιοχή	02020-08-06Αύγουστος 6, 2020
Παλάου ! Παλάου	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-05-03Μαΐου 3, 2018
Κράτος της Παλαιστίνης	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-03-22Μάρτιος 22, 2018
Παναμάς ! Παναμάς	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-04-11Απριλίου 11, 2019
Παραγουάη ! Παραγουάη	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-01-23Ιανουάριος 23, 2020
Περού ! Περού	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02021-12-23Δεκέμβριος 23, 2021
Φιλιππίνες ! Φιλιππίνες	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02021-02-18Φεβρουάριος 18, 2021
Άγιος Χριστόφορος και Νέβις	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02020-08-09Αύγουστος 9, 2020
Σαμόα ! Σαμόα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Άγιος Μαρίνος ! Άγιος Μαρίνος	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Σάο Τομέ και Πρίνσιπε	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Σιέρα Λεόνε ! Σιέρα Λεόνε	02022-09-22Σεπτέμβριος 22, 2022
Νότια Αφρική ! Νότια Αφρική	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02019-02-25Φεβρουάριος 25, 2019
Αγία Λουκία ! Αγία Λουκία	02018-09-27Σεπτέμβριος 27, 2018	02019-01-23Ιανουάριος 23, 2019
Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες	02017-12-08Δεκέμβριος 8, 2017	02019-07-31Ιουλίου 31, 2019
Σεϋχέλλες ! Σεϋχέλλες	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018	02021-07-09Ιουλίου 9, 2021
Σουδάν ! Σουδάν	02020-07-22Ιουλίου 22, 2020
Τανζανία ! Τανζανία	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Ταϊλάνδη ! Ταϊλάνδη	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Ανατολικό Τιμόρ ! Ανατολικό Τιμόρ	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018	02022-06-20Ιουνίου 20, 2022
Τρινιντάντ και Tομπάγκο	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Τόγκο ! Τόγκο	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017
Τουβαλού ! Τουβαλού	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02020-10-12Οκτώβριος 12, 2020
Ουρουγουάη ! Ουρουγουάη	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-07-25Ιουλίου 25, 2018
Βανουάτου ! Βανουάτου	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-09-26Σεπτέμβριος 26, 2018
Βενεζουέλα ! Βενεζουέλα	02017-09-20Σεπτέμβριος 20, 2017	02018-03-27Μάρτιος 27, 2018
Βιετνάμ ! Βιετνάμ	02017-09-22Σεπτέμβριος 22, 2017	02018-05-17Μαΐου 17, 2018
Ζάμπια ! Ζάμπια	02019-09-26Σεπτέμβριος 26, 2019
Ζιμπάμπουε ! Ζιμπάμπουε	02020-12-04Δεκέμβριος 4, 2020
Σύνολο	91	68

Παραπομπές

↑ «Dismantling the mega-nuke: America begins to take apart B53 that was 600 times more powerful than bomb that flattened Hiroshima». Mail Online. 25 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019.
↑ editor, Ian Sample Science (2017-07-07). «Treaty banning nuclear weapons approved at UN» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2017/jul/07/treaty-banning-nuclear-weapons-approved-un. Ανακτήθηκε στις 2019-11-03.
↑ «United Nations Conference to Negotiate a Legally Binding Instrument to Prohibit Nuclear Weapons, Leading Towards their Total Elimination, 27 April to 22 May 2015». www.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019.
↑ «UN: Treaty Banning Nuclear Weapons to Enter Into Force». Voice of America (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020.
↑ NEWS, KYODO. «U.N. nuclear ban treaty to take effect on Jan. 22». Kyodo News+. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020.
↑ «Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons». United Nations Treaty Collection. 6 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017.

Δείτε επίσης

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Πυρηνικό όπλο

Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων

[1] «Dismantling the mega-nuke: America begins to take apart B53 that was 600 times more powerful than bomb that flattened Hiroshima». Mail Online. 25 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019.

[2] tor, Ian Sample Science (2017-07-07). «Treaty banning nuclear weapons approved at UN» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2017/jul/07/treaty-banning-nuclear-weapons-approved-un. Ανακτήθηκε στις 2019-11-03.

[3] «United Nations Conference to Negotiate a Legally Binding Instrument to Prohibit Nuclear Weapons, Leading Towards their Total Elimination, 27 April to 22 May 2015». www.un.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2019.

[4] «UN: Treaty Banning Nuclear Weapons to Enter Into Force». Voice of America (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020.

[5] NEWS, KYODO. «U.N. nuclear ban treaty to take effect on Jan. 22». Kyodo News+. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2020.

[treatiesun-6] «Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons». United Nations Treaty Collection. 6 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

π σ ε Αποφυγή πυρηνικού πολέμου
Περιστατικά	Πρόσκρουση πυρηνικών βομβών στο Γκόλντσμπορο^(D/R) (1961) Κρίση των πυραύλων της Κούβας (1962) Able Archer 83^(D/R) (1983) Περιστατικό της νορβηγικής ρουκέτας (1995)
Άτομα	Βασίλι Αλεξάντροβιτς Αρχίποφ (1962) Στανισλάβ Γεβγκράφοβιτς Πετρόφ (1983)
Συνθήκες	Συνθήκη μερικής απαγόρευσης πυρηνικών δοκιμών (1963) Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων (1968) Συνθήκη αντιβαλλιστικών πυραύλων^(D/R) (1972) Συνθήκη ορίου απαγόρευσης πυρηνικών δοκιμών^(D/R) (1974) Συνομιλίες περιορισμού στρατηγικών όπλων^(D/R) (δεκαετία 1970) Συνθήκη πυρηνικών δυνάμεων μέσου βεληνεκούς (1987) START I^(D/R) (1991) START II^(D/R) (1993) Αμοιβαία αποστοχοποίηση ΗΠΑ - Ρωσίας^(D/R) (1994) Συνθήκη πλήρους απαγόρευσης των πυρηνικών δοκιμών (1996) START III^(D/R) (1997) Συνθήκη μείωσης στρατηγικής επιθέσεων^(D/R) (2002) Νέα συμφωνία START^(D/R) (2010)
Οργανισμοί & πρωτοβουλίες	Πυρηνικός αφοπλισμός^(D/R) Εκστρατεία για τον πυρηνικό αφοπλισμό^(D/R) Διεθνής εκστρατεία για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων^(D/R) Διεθνής ημέρα εναντίον των πυρηνικών δοκιμών^(D/R) Διεθνείς φυσικοί για την αποτροπή πυρηνικού πολέμου^(D/R)
Πυρηνικά όπλα Κράτη με πυρηνικά όπλα Πυρηνικός πόλεμος Ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι