Τρνάβα
Συντεταγμένες: 48°22′39.90″N 17°35′10.36″E / 48.3777500°N 17.5862111°E
| Τρνάβα | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
  Τρνάβα | |||
 | |||
| Χώρα | Σλοβακία | ||
| Διοικητική υπαγωγή | Trnava District | ||
| Ίδρυση | 1211 | ||
| Έκταση | 71,54 km² | ||
| Υψόμετρο | 144 μέτρα | ||
| Πληθυσμός | 63.803 (1 Ιανουαρίου 2021)[1] | ||
| Ταχ. κωδ. | 917 01, 917 02, 917 05 και 917 08 | ||
| Τηλ. κωδ. | 033 | ||
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
.svg)
Η Τρνάβα (γερμανικά: Tyrnau ουγγρικά: Nagyszombat, επίσης γνωστή με άλλα ονόματα) είναι πόλη στη δυτική Σλοβακία, 47 χλμ. βορειοανατολικά της Μπρατισλάβας, στον ποταμό Τρνάβκα. Είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης kraj (περιφέρειας) και του ομώνυμου okres (νομού). Είναι η έδρα μιας Ρωμαιοκαθολικής αρχιεπισκοπής (1541–1820 και στη συνέχεια ξανά από το 1977). Η πόλη έχει ένα ιστορικό κέντρο. Λόγω των πολλών εκκλησιών μέσα στα τείχη της πόλης της αποκαλείται συχνά «Μικρή Ρώμη» (σλοβακικά: Malý Rím, λατινικά: parva Roma), ή πιο πρόσφατα, «Σλοβακική Ρώμη».
Ονόματα και ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα της πόλης προέρχεται από το ομώνυμο ποταμάκι. Προέρχεται από την παλιά σλαβική/σλοβακική λέξη tŕň ("αγκάθι")[2] που χαρακτήριζε τις όχθες του ποταμού στην περιοχή. Πολλές πόλεις στην Κεντρική Ευρώπη έχουν παρόμοια ετυμολογία, όπως ο Τύρναβος (Ελλάδα), το Tρνόβο (Σλοβακία), το Τάρνουφ (Πολωνία), το Τάρνοβ (Γερμανία), το Βελίκο Τάρνοβο (Βουλγαρία), το Τρνάβα και το Τρνάβατς (Σερβία). Στα ουγγρικά, το αρχικό όνομα είχε σταδιακά εξελιχθεί σε Tyrna που επηρέασε επίσης μεταγενέστερες γερμανικές και λατινικές μορφές.
Όταν εξελίχθηκε σε μια σημαντική πόλη αγοράς, έλαβε το ουγγρικό όνομα Νάγκυσομπατ (Σούμποτ 1211)[2] που αναφέρεται στις εβδομαδιαίες εμποροπανηγύρεις που πραγματοποιούντο τα Σάββατα (ουγγρικά: σόμπατ). Ωστόσο αυτό το όνομα χρησιμοποιήθηκε μόνο από τη βασιλική αυλή, όπως φαινεται από την υιοθέτηση του σλοβακικού ονόματος και όχι του ουγγρικού από Γερμανούς εποίκους μετά την εισβολή των Μογγόλων.[2]
Οι ποικιλίες του ονόματος σε διάφορες γλώσσες περιλαμβάνουν το γερμανικό Tyrnau, το ουγγρικό Nagyszombat (από τον 14ο αιώνα και μετά)[2] και το λατινικό Tyrnavia.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μόνιμοι οικισμοί στην περιοχή της πόλης είναι γνωστοί από τη Νεολιθική περίοδο και μετά.
Μεσαίωνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τον Μεσαίωνα ένας σημαντικός οικισμός αγοράς προέκυψε εδώ στη συμβολή δύο σημαντικών δρόμων – από τη Βοημία προς την Ουγγαρία και από τη Μεσόγειο προς την Πολωνία.
Η πρώτη γραπτή αναφορά στην Τρνάβα χρονολογείται από το 1211. Το 1238 ήταν η πρώτη πόλη της (σημερινής) Σλοβακίας στην οποία παραχωρήθηκε καθεστώς πόλης (αστικά προνόμια) από τον βασιλιά. Το πρώην αγροτικό κέντρο έγινε σταδιακά κέντρο βιοτεχνίας, εμπορίου και χειροτεχνίας. Στις αρχές του 13ου αιώνα ο βασιλιάς της Ουγγαρίας προσκάλεσε πολλούς Γερμανούς να εγκατασταθούν εκεί. Αυτός ο οικισμός αυξήθηκε μετά την εισβολή των Μογγόλων το 1242. Στο γύρισμα του 13ου στον 14ο αιώνα ένα τμήμα της Τρνάβα περικλείεται από πολύ μακρά τείχη. Ο αρχικός οικισμός της σλοβακικής πόλης-αγοράς και οι Γερμανοί παρέμειναν έξω από αυτά τα τείχη.
Η Τρνάβα ήταν επίσης ο τόπος πολλών σημαντικών διαπραγματεύσεων: ο Κάρολος Α', βασιλιάς της Ουγγαρίας, υπέγραψε εδώ μια νομισματική συμφωνία με τον Βασιλιά της Βοημίας Ιωάννη του Λουξεμβούργου το 1327 και ο Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας (που έμενε συχνά στην πόλη και πέθανε εκεί το 1380) υπέγραψε συμφωνία φιλίας με τον Αυτοκράτορα Κάρολο Δ' εκεί το 1360.
Χουσίτες και σλοβακική πλειοψηφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προσωρινή γερμανική πλειοψηφία του πληθυσμού της Τρνάβα υποχώρησε προς όφελος των Σλοβάκων κατά τις εκστρατείες που ανέλαβαν οι Τσέχοι Χουσίτες τον15ο αιώνα. Τον Απρίλιο του 1430 οι Χουσίτες διείσδυσαν κοντά στην πόλη και νίκησαν τον Ουγγρικό στρατό στη Μάχη της Τρνάβα. Ωστόσο υπέστησαν μεγάλες απώλειες και αποσύρθηκαν στη Μοραβία. Στις 24 Ιουνίου 1432 μια μικρή ομάδα Χουσιτών, μεταμφιεσμένοι σε εμπόρους, μπήκε στην πόλη, εξουδετέρωσε τους φρουρούς τη νύχτα και κατέλαβε την πόλη χωρίς μάχη.[3] Στη συνέχεια έκαναν την Τρνάβα το κέντρο των εκστρατειών τους στο βορειοδυτικό Βασίλειο της Ουγγαρίας από το 1432 έως το 1435.
16ος-18ος αιώνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη, μαζί με την υπόλοιπη σημερινή Σλοβακία, απέκτησαν σημασία μετά την κατάκτηση του μεγαλύτερου μέρους της σημερινής Ουγγαρίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1541, όταν η Τρνάβα έγινε έδρα (1541–1820) της Αρχιεπισκοπής του Έστεργκομ, που κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1543. Οι καθεδρικοί ναοί της αρχιεπισκοπής ήταν οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και του Αγίου Νικολάου. Πολλοί Ούγγροι που διέφυγαν από τους Τούρκους μετακόμισαν στην πόλη μετά το 1541 από τη σημερινή Ουγγαρία, που παρέμεινε υπό Οθωμανική κυριαρχία μέχρι το 1699.
Τον 16ο και ιδιαίτερα τον 17ο αιώνα η Τρνάβα ήταν σημαντικό κέντρο της Αντιμεταρρύθμισης στο Βασίλειο της Ουγγαρίας (που την εποχή εκείνη σε μεγάλο βαθμό ταυτιζόταν με το έδαφος της σημερινής Σλοβακίας και μια λωρίδα της δυτικής Ουγγαρίας). Ο Αρχιεπίσκοπος Nικόλαος Oλαχ κάλεσε τους Ιησουίτες στην πόλη το 1561 για να αναπτύξουν το δημοτικό σχολικό σύστημα. Στη συνέχεια άνοιξε μια θεολογική σχολή το 1566 και το 1577 ο ιερέας της πόλης Nικόλαος Τέλεγκντι ίδρυσε ένα τυπογραφείο. Η πρώτη μετάφραση της Αγίας Γραφής στα ουγγρικά (βασισμένη στη Λατινική Βουλγάτα) ολοκληρώθηκε επίσης στην πόλη από τον Ιησουίτη Γεώργιο Κάλντι που γεννήθηκε εκεί το 1573. Ο 17ος αιώνας χαρακτηρίστηκε επίσης από πολλές εξεγέρσεις στη χώρα κατά των Αψβούργων - εκείνες των Στέφανου Μπότσκαϊ, Γαβριήλ Μπέτλεν, Γεώργιου Α΄Ράκοζι και Iμρε Tέκελυ επηρέασαν αρνητικά τη ζωή της Τρνάβα. Στις 26 Δεκεμβρίου 1704 ο στρατός του Φραγκίσκου Β΄ Ράκοζι υπέστη συντριπτική ήττα κοντά στην Τρνάβα από τον Αυτοκρατορικό Στρατό, με επικεφαλής τον Ζίγκμπερτ Χάιστερ.
Το Ιησουιτικό Πανεπιστήμιο της Τρνάβα (1635–1777), το μοναδικό πανεπιστήμιο του Βασιλείου της Ουγγαρίας εκείνη την εποχή, ιδρύθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Πέτρο Πάζμανυ. Το Πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε για να υποστηρίξει την Αντιμεταρρύθμιση, έγινε σύντομα κέντρο της σλοβακικής εκπαίδευσης και λογοτεχνίας, αφού οι περισσότεροι δάσκαλοι, οι μισοί μαθητές και η πλειοψηφία των κατοίκων της πόλης ήταν Σλοβάκοι. Ο ίδιος ο Πάζμανυ συνέβαλε καθοριστικά στην προώθηση της χρήσης της σλοβακικής αντί της τσέχικης γλώσσας και μετέφρασε στα σλοβακικά το έργο του "Isteni igazságra vezető kalauz" (Οδηγός για την Αλήθεια του Θεού) και πολλά από τα κηρύγματά του. Από τα τέλη του 18ου αιώνα η Τρνάβα έγινε κέντρο της λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής Σλοβακικής Εθνικής Αναγέννησης. Η πρώτη τυπική κωδικοποίηση της σλοβακικής (από τον ιερέα Αντώνιο Μπέρνολακ το 1787) βασίστηκε στη σλοβακική διάλεκτο που χρησιμοποιείται στην περιοχή της.
Από τον 19ο αιώνα έως τον Μεγάλο Πόλεμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την Ουγγρική Επανάσταση του 1848 ο Ουγγρικός στρατός του Ρίτσαρντ Γκουγιόν πολέμησε εδώ με έναν Αυστριακό στρατό στις 14 Δεκεμβρίου του 1848.
Η σημασία της πόλης μειώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν το πανεπιστήμιο μεταφέρθηκε στη Βούδα (σήμερα: Πανεπιστήμιο Eötvös Loránd) και η έδρα της αρχιεπισκοπής επέστρεψε στο Έστεργκομ. Ωστόσο εν μέρει αυξήθηκε και πάλι μετά το 1844, όταν η Τρνάβα συνδέθηκε με την Μπρατισλάβα μέσω της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, που ήταν ιππήλατη (οι ατμομηχανές χρησιμοποιήθηκαν από το 1872). Η σιδηροδρομική σύνδεση προώθησε τον εκσυγχρονισμό της πόλης, που ξεκίνησε με την ανέγερση ενός μεγάλου εργοστασίου ζάχαρης, ενός άλλου βύνης και του εργοστασίου του Κόμπουργκ (αργότερα αναφέρεται ως Trnavské automobilové závody, δηλαδή «Εργοστάσιο Αυτοκινήτων της Τρνάβα»). Ο Σύλλογος του Αγίου Αδαλβέρτου (Spolok sv. Vojtecha), που ιδρύθηκε το 1870 όταν το Σλοβακικό Ιδρυμα (Matica slovenská) απαγορεύτηκε από τις ουγγρικές αρχές, διατήρησε τη σλοβακική εθνική συνείδηση σε μια εποχή έντονης μαγυαροποίησης στην Ουγγαρία. Τον 19ο, αλλά κυρίως στις αρχές του 20ου αιώνα, η πόλη αναπτύχθηκε έξω από τα τείχη και ένα μέρος αυτών κατεδαφίστηκε τον 19ο αιώνα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του εξακολουθεί να είναι καλά διατηρημένο.
Εβραϊκή ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Εβραίοι έφτασαν στην περιοχή τον 11ο αιώνα.[4]Η παρουσία τους στην Τρνάβα τεκμηριώνεται από τον 14ο αιώνα. Το 1494 14 Εβραίοι θανατώθηκαν στην πυρά μετά από συκοφαντία του αίματος.[5] Μια αφήγηση του 1503 της δίκης για ανθρωποθυσία του 1494 εισάγει για πρώτη φορά στην ιστορία την αντίληψη ότι οι Εβραίοι ως συλλογικότητα ήταν γυναικείου φύλου και είχαν έμμηνες ρύσεις, μια συκοφαντία που θα γινόταν από τότε μέρος του ρεπερτορίου του χριστιανικού αντισημιτισμού.[6] Μετά από νέα συκοφαντία του αίματος οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από την πόλη το 1539 και μόνο το 1783 επετράπη στους Εβραίους να επιστρέψουν στην πόλη. Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τρνάβα υπήρχε μια μεγάλη εβραϊκή μειονότητα. Κατά το Ολοκαύτωμα το 82% των Εβραίων στάλθηκαν σε στρατόπεδα εξόντωσης το 1942.
Μετά το 1918[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τη δημιουργία της Τσεχοσλοβακίας το 1918 η Τρνάβα ήταν μια από τις πιο εκβιομηχανισμένες πόλεις της χώρας. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καταλήφθηκε την 1η Απριλίου 1945 από στρατεύματα του 2ου Σοβιετικού Ουκρανικού Μετώπου. Το 1977 με απόφαση του Πάπα Παύλου ΣΤ΄ η Τρνάβα έγινε έδρα μιας ξεχωριστής Σλοβακικής αρχιεπισκοπής (αν και η έδρα μεταφέρθηκε στην Μπρατισλάβα το 2008, η πόλη εξακολουθεί να παραμένει έδρα της δικής της αρχιεπισκοπής). Με την ίδρυση αυτής της αρχιεπισκοπής η Σλοβακία έγινε πάλι ανεξάρτητη από την Ουγγαρία και από την άποψη της εκκλησιαστικής διοίκησης για πρώτη φορά μετά από αιώνες.
Μετά την ίδρυση της Σλοβακίας (1993) η Τρνάβα έγινε η πρωτεύουσα της νεοσύστατης ομώνυμης περιφέρειας το 1996. Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία PSA Peugeot Citroën ξεκίνησε την κατασκευή ενός μεγάλου εργοστασίου αυτοκινήτων στην πόλη το 2003.
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρνάβα βρίσκεται σε υψόμετρο 146 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[12] Βρίσκεται στην παραδουνάβια πεδιάδα στον ποταμό Τρνάβκα, περίπου 45 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Μπρατισλάβςα, 50 χιλιόμετρα δυτικά της Νίτρα και περίπου 70 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Τσεχία. Οι πλησιέστερες οροσειρές είναι τα Μικρά Καρπάθια στα δυτικά και το Πόβαζκι Ινοβετς στα βορειοανατολικά της πόλης.
Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρνάβα βρίσκεται στη βόρεια εύκρατη ζώνη και έχει ηπειρωτικό κλίμα με τέσσερις διακριτές εποχές. Χαρακτηρίζεται από σημαντική διακύμανση μεταξύ ζεστών καλοκαιριών και κρύων χειμώνων.
| Κλιματικά δεδομένα Τρνάβα (παρατηρημένα στο Πιέστανι) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 2 (35) |
4 (40) |
10 (49) |
16 (60) |
21 (70) |
24 (75) |
26 (79) |
26 (79) |
21 (70) |
15 (59) |
7 (45) |
3 (37) |
14,6 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | −4 (25) |
−3 (26) |
0 (33) |
4 (40) |
9 (49) |
12 (54) |
14 (56) |
14 (57) |
10 (50) |
6 (43) |
2 (35) |
−2 (28) |
5,2 |
| Υετός cm (ίντσες) | 1,78 | 2,11 | 2,15 | 3,15 | 3,83 | 4,9 | 4,83 | 3,53 | 4,05 | 2,89 | 3,09 | 3,85 | 40,16 |
| Πηγή: MSN Weather[7] | |||||||||||||
Κύρια αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήδη από τον Μεσαίωνα η Τρνάβα ήταν σημαντικό κέντρο της γοτθικής θρησκευτικής και λαϊκής αρχιτεκτονικής – οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Ελένης και πολλά εκκλησιαστικά μοναστηριακά συγκροτήματα (Κλαριστών, Φραγκισκανών και Δομινικανών) χτίστηκαν αυτή την περίοδο.
Η Αναγέννηση (16ος αιώνας) πρόσθεσε έναν πύργο στο τοπίο της πόλης. Ο Nικολαος Ολαχ έδωσε εντολή για την ανέγερση της Θεολογικής Σχολής και του Αρχιεπισκοπικού Μεγάρου. Ο Πέτρος Μπορνέμισα και ο Χούσαρ Γκαλ, οι κορυφαίες προσωπικότητες της Μεταρρύθμισης στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, δραστηριοποιήθηκαν στην Τρνάβα για μικρό χρονικό διάστημα. Οι επάλξεις της πόλης ξαναχτίστηκαν σε αναγεννησιακή οχύρωση ως αντίδραση στον τουρκικό κίνδυνο που πλησίαζε από τα νότια.
Ο 17ος αιώνας χαρακτηρίστηκε από την ανέγερση της Παυλινιανής Εκκλησίας που φέρει τα διακριτικά της Σιλεσιανής Αναγέννησης. Η Τρνάβα επανασχεδιάστηκε σταδιακά σε ρυθμό μπαρόκ. Η ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και της πανεπιστημιούπολης σηματοδότησε μια ανοικοδόμηση που συνεχίστηκε με την ανακατασκευή των συγκροτημάτων των Φραγκισκανών και των Κλαριστών. Οι οικοδόμοι και οι καλλιτέχνες που κλήθηκαν να κατασκευάσουν το πανεπιστήμιο συμμετείχαν επίσης σε βελτιώσεις της αρχιτεκτονικής της πόλης. Η Στήλη της Αγίας Τριάδας και η ομάδα αγαλμάτων του Αγίου Ιωσήφ, η Ουρσουλινιανή και η Τριαδική Εκκλησία και Μονή είναι κατασκευής της περιόδου αυτής.
Το Νομαρχιακό Νοσοκομείο χτίστηκε το 1824. Το κτίριο του θεάτρου ξεκίνησε τον Μάιο του 1831 και η πρώτη παράσταση παίχτηκε τα Χριστούγεννα. Και οι δύο συναγωγές της Τρνάβα, ιστορικές κατασκευές με ανατολίτικα μοτίβα, χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα. Η Συναγωγή Status Quo Ante στεγάζει σήμερα την πινακοθήκη Jána Koniareka.
Πολιτισμός και αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μουσεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Galéria Jána Koniarka (Πινακοθήκη Ján Koniarek)[8]
- Μουσείο Δυτικής Σλοβακίας
Αντιπαραθέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακαινισμένη το 2010 η Ορθόδοξη Συναγωγή του 19ου αιώνα, που ρήμαζε, μετατράπηκε σε ένα κομψό, μοντέρνο καφέ με το όνομα Synagoga Cafe το 2016.
Οι επικριτές θεωρούν την επιχείρηση ως παράδειγμα εκμεταλλευτικής πολιτιστικής ιδιοποίησης στον απόηχο του Ολοκαυτώματος, όπου οι πρώην ένοικοι στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ενώ οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι αντικατοπτρίζει τον σεβασμό και τη νοσταλγία για τους Εβραίους εκτός από το ότι παρέχει ένα όχημα για τουλάχιστον κάποια διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.[9]
Aθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δημογραφικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιστορικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ανάπτυξη της Τρνάβα σχετίζεται στενά με τους «Λατίνους φιλοξενούμενους», νεοφερμένους που μιλούσαν μια ρομανική γλώσσα, προερχόμενοι πιθανώς από το σημερινό Βέλγιο (Βαλλώνοι).[10] Το 1238 η επέκταση της πόλης υποστηρίχθηκε με το διάταγμα για ελεύθερη μετακίνηση προς την Τρνάβα. Κατά τον Μεσαίωνα οι «Γερμανοί φιλοξενούμενοι» έπαιξαν κύριο ρόλο στην κοινωνική σύνθεση της πόλης και κυριάρχησαν επίσης στο εμπόριο και τη διοίκησή της.[10] Η μείωση του γερμανικού πληθυσμού και η μόνιμη αλλαγή της εθνοτικής σύνθεσης χρονολογείται από την κατάληψη της πόλης από τον στρατό των Χουσιτών (1432-1435).[10] Ωστόσο η συνέχεια του αρχικού πληθυσμού της Σλοβακίας δεν διακόπηκε και οι Σλοβάκοι προσπάθησαν έντονα να επιτύχουν εκπροσώπηση στο δημοτικό συμβούλιο. Οι επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις μεταξύ Γερμανών και Σλοβάκων επιλύθηκαν το 1486 από τον βασιλιά Ματθία Κορβίνο. Τότε κυρίαρχη γλώσσα στην πόλη ήταν ήδη τα σλοβακικά.[10] Ο μεσαιωνικός ουγγρικός πληθυσμός αντιπροσωπευόταν μόνο από αρκετές οικογένειες, αλλά περισσότεροι Ούγγροι εγκαταστάθηκαν στην πόλη μετά τη Μάχη του Μόχατς το 1526 και την επακόλουθη διάλυση του Ουγγρικού Βασιλείου που χωρίστηκε σε τρία μέρη.[10] Οι εθνοτικές νέες εντάσεις έπρεπε να επιλυθούν ξανά από τον βασιλιά. Οι Ούγγροι εξισώθηκαν με τους Σλοβάκους και τους Γερμανούς από τον Φερδινάνδο Α', που επέβαλε επίσης την ισότιμη εκπροσώπηση και των τριών εθνοτήτων στη διοίκηση (4 Απριλίου 1551). Το εκτιμώμενο μέγεθος του πληθυσμού τον 16ο αιώνα ήταν 2.000-3.000 πολίτες. Στο τέλος του Μεσαίωνα η πόλη κατοικείτο από περίπου 5.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζούσαν στα προάστια έξω από τα τείχη της πόλης.[10] Η παρουσία της εβραϊκής κοινότητας είναι καλά τεκμηριωμένη από τον 14ο αιώνα.[10]
Σύγχρονα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001 η Τρνάβα είχε 70.286 κατοίκους, ενώ σύμφωνα με την εκτίμηση του 2006 είχε 68.466 κατοίκους με μέση ηλικία τα 37,3 έτη. Το 2018 είχε 65.207 κατοίκους.
Εθνικότητα (απογραφή 2001):
- Σλοβάκοι (96.89%)
- Τσέχοι (0.79%)
- Ρομά (0.27%)
- Ούγγροι (0.21%)
Ηλικία:[11]
- Προπαραγωγική Ηλικία: 9,947
- Παραγωγική Ηλικία: 46,742
- Μεταπαραγωγική Ηλικία: 11,603
Κυβέρνηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τρέχουσα κυβερνητική δομή υπάρχει από το 1990 και αποτελείται από ένα δήμαρχο (primátor) και ένα δημοτικό συμβούλιο (Mestské zastupiteľstvo), που με τη σειρά του ηγείται του δημοτικού γραφείου (Mestská rada) και των δημοτικών επιτροπών (Komisie mestského zastupiteľstva). Ο δήμαρχος είναι το ανώτατο εκτελεστικό όργανο της πόλης, που εκλέγεται για τετραετή θητεία. Σημερινός δήμαρχος είναι ο Πέτερ Μπρότσκα, που υπηρετεί την πρώτη του θητεία και εγκαινιάστηκε από τις 12 Δεκεμβρίου 2014.[12] Το δημοτικό συμβούλιο είναι το ανώτατο νομοθετικό όργανο της πόλης και αποτελείται από 31 δημοτικούς συμβούλους, που εκλέγονται σε ταυτόχρονη θητεία με τον δήμαρχο. Από το 2002 η Τρνάβα χωρίζεται σε έξι αστικές συνοικίες, με την έκταση και άλλες υποενότητες σε παρένθεση:
- Τρνάβα-κέντρο (2,15 τ.χλμ., Staré mesto [Παλιά Πόλη], Špiglsál)
- Τρνάβα-δυτικά (20,60 τ.χλμ., Prednádražie)
- Τρνάβα-νότια (8,03 τ.χλμ., Tulipán, Linčianska)
- Τρνάβα-ανατολικά (10,66 τ.χλμ., Hlboká, Vozovka)
- Τρνάβα-βόρεια (22,33 τ.χλμ., Kopánka, Zátvor, Vodáreň)
- Μόντρανκα (7,76 τ.χλμ.)
Ωστόσο σε σύγκριση με τη σημερινή συνολική έκταση των 71,53 τ.χλμ., η πόλη είχε παλαιότερα μεγαλύτερη έκταση. Το μέγιστό της ήταν τη δεκαετία του 1970, όταν προσάρτησε τα χωριά Μόντρανκα, Μπιέλι Κόστολ και Χρντσιάροβτσε ναντ Πάρνου, φτάνοντας σχεδόν τα 90 τ.χλμ.. Τα δύο τελευταία χώρισαν το 1993 και το 1994, αντίστοιχα.[13]
Eκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρνάβα είναι έδρα δύο πανεπιστημίων: του Πανεπιστημίο της Τρνάβα με 7.159 φοιτητές, συμπεριλαμβανομένων 446 διδακτορικών φοιτητών,[14] και του Πανεπιστημίου Άγιων Κύριλλου και Μεθόδιου με 6.833 μαθητές.[15] Το σύστημα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της πόλης αποτελείται από εννέα δημόσια σχολεία και ένα θρησκευτικό δημοτικό σχολείο με συνολικά 5.422 μαθητές που εγγράφηκαν το 2006.[16] Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει τέσσερα γυμνάσια με 2.099 μαθητές,[17] 7 εξειδικευμένα λύκεια με 3.212 μαθητές[18] και 6 επαγγελματικές σχολές με 3.697 μαθητές.[19][20]
Μεταφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οδικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο δρόμων διεθνούς σημασίας, από την Τσεχία στη νότια Σλοβακία και από την Μπρατισλάβα στη βόρεια Σλοβακία. Ο Αυτοκινητόδρομος D1 συνδέει την πόλη με την Μπρατισλάβα, το Τρέντσιν και τη Ζίλινα και ο Αυτοκινητόδρομος R1 τη συνδέει με τη Νίτρα. Ένα τμήμα μιας σχεδιαζόμενης παράκαμψης βρίσκεται υπό κατασκευή.
Σιδηρόδρομος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη έχει επίσης έναν σημαντικό σταθμό στη σιδηροδρομική γραμμή Μπρατισλάβα-Ζίλινα, με δύο γραμμές από το Σέρεντ και το Kούτυ (κοντά στα τσεχικά σύνορα) που καταλήγουν στην πόλη.
Αεροπορικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αν και υπάρχει ο μικρός αεροδιάδρομος Letisko Boleráz στα βόρεια της πόλης, τα πλησιέστερα διεθνή αεροδρόμια βρίσκονται στην Μπρατισλάβα και τη Βιέννη.
Τοπική δημόσια συγκοινωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη λειτουργεί επίσης μια δημόσια συγκοινωνία με 16 γραμμές.[21]
Αναψυχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πάρκα και υπαίθριοι χώροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πάρκο Ružový
- Πάρκο Janko Kráľ
- Bernolákov sad
- Πάρκο Belo IV
- Πάρκο pri Kalvárií
- Πάρκο SNP (Σλοβακικής Εθνικής Εξέγερσης)
- Πανεπιστημιακό Πάρκο
- Ζώνη αναψυχής Štrky
- Λιμνούλες της Τρνάβα
 |
 |
|---|
Σημαντικοί κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μπλάζεϊ Μπάλαζ (γ. 1958), εννοιολογικός καλλιτέχνης
- Μαρία Μπαλάζοβα (γ. 1956), ζωγράφος
- Γιούραϊ Μπένες (1940–2004), συνθέτης
- Aντον Μπέρνολακ (1762–1813), ιερέας, συγγραφέας, έγραψε το πρώτο σλοβακικό γλωσσικό πρότυπο
- Πάβολ Μπλάζεκ (γ. 1958), δρομέας βάδην
- Λίμπορ Τσαρφράιταγκ (γ. 1977), σφυροβόλος
- Κάρολ Ντόμπιας (γ. 1947), ποδοσφαιριστής
- Βίλμος Φράκνοϊ (1843–1924), Ούγγρος-Εβραίος, Ρωμαιοκαθολικός ιερέας, ιστορικός, γραμματέας της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών, τιτουλάριος επίσκοπος του Βάραντ
- Κάρολι Χάνταλι (1743–1834), Ούγγρος μαθηματικός
- Μαξιμίλιαν Χελ (1720–1792), Ούγγρος αστρονόμος
- Γιόζεφ Χέριμπαν (γ. 1953), μυθιστοριογράφος και σεναριογράφος
- Ανιος Γέντλικ (1800–1895), Ούγγρος επιστήμονας, εφευρέτης, δάσκαλος, μέλος του Τάγματος του Αγίου Βενέδικτου
- Μίροσλαβ Κάρχαν (γ. 1976), ποδοσφαιριστής
- Ζόλταν Κόνταϊ (1882–1967), Ούγγρος συνθέτης
- Tατσάνα Κουτσάροβα (γ. 1987), Μις Τσεχία 2006]], Μις Κόσμος 2006
- Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας (1326–1382), Βασιλιάς της Ουγγαρίας, της Κροατίας και της Πολωνίας
- Αντόν Μαλατίνσκι (1920–1992), ποδοσφαιριστής και προπονητής
- Ίγκορ Μάτοβιτς (γ. 1973), Πρωθυπουργός της Σλοβακίας
- Μίλαν Μίκουλας (γ 1963), τριπλουνίστας
- Γιόζεφ Μίσο (γ. 1973), ποδοσφαιριστής
- Νικόλαος Ολαχους (1493–1568), Ούγγρος αρχιεπίσκοπος
- Πέτερ Πάζμανι (1570–1637), Ούγγρος καρδινάλιος και πολιτικός
- Γιάνος Σαϊνοβιτς (1733–1785), Ούγγρος αστρονόμος και γλωσσολόγος
- Μίκουλας Σνάιντερ-Τρνάβσκι (1881–1958), συνθέτης και μαέστρος
- Μάρεκ Ούιλακι (γ. 1974), ποδοσφαιριστής
- Ρούντολφ Βρμπα (1924–2006), συνσυγγραφέας της Έκθεσης Βρμπα-Βέτσλερ, καθηγητής φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο Μπρίτις Κολούμπια
- Άλφρεντ Βέτσλερ (1918–1988), συνσυγγραφέας της Έκθεσης Βρμπα-Βέτσλερ
Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Τρνάβα είναι αδελφοποιημένη με τις πόλεις:[22]
Μπαλάκοβο, Ρωσία
Μπρέτσλαβ, Τσεχία
Καζάλε Μονφερράτο, Iταλία- Τσόμουτοφ, Τσεχία
Χάρκοβο, Ουκρανία
Νόβο Μέστο, Σλοβενία
Σανγκερχαουζεν, Γερμανία
Σόμπατχεϊ, Ουγγαρία
Βάραζντιν, Κροατία
Ζάμπζε, Πολωνία
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ The 2021 Population and Housing Census. Statistical Office of the Slovak Republic. Μπρατισλάβα.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Martin Štefánik – Ján Lukačka et al. 2010, Lexikón stredovekých miest na Slovensku, Historický ústav SAV, Bratislava, 2010, p. 523, (ISBN 978-80-89396-11-5). http://forumhistoriae.sk/-/lexikon-stredovekych-miest-na-slovensku Αρχειοθετήθηκε 2017-03-26 στο Wayback Machine.
- ↑ Segeš, Vladimír· Šeďová, Božena, επιμ. (2013). Pramene k vojenským dejinám slovenska I/3 1387 – 1526 [The Sources for the Military History of Slovakia] (PDF) (στα Σλοβακικά). Bratislava: Vojenský historický ústav. σελ. 17. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2017.
- ↑ Klein-Pejšová, Rebekah (2006). «An overview of the history of Jews in Slovakia». Synagoga Slovaca. Slovak Jewish Heritage Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2007.
- ↑ Montgomery, Ray· O'Dell, Bob (2019). 15th Century: Blood libel accusations (PDF). The LIST: Persecution of Jews by Christians Throughout History. Jerusalem: Root Source Press. σελ. 231. ISBN 978-965-7738-13-9. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ Johnson, Willis (1998). «The myth of Jewish male menses». Journal of Medieval History (Elsevier) 24 (24:3): 273–295. doi:. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1016/S0304-4181(98)00009-8. Ανακτήθηκε στις 12 December 2020.
- ↑ «Monthly Averages for Trnava, Slovakia». MSN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2008.
- ↑ E-GO, s.r.o. «Úvod - Galéria Jána Koniarka v Trnave».
- ↑ «Synagogues become nightclubs in Eastern Europe». Jewish Telegraphic Agency (στα Αγγλικά). 1 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Martin Štefánik – Ján Lukačka et al. 2010, p. 532-534
- ↑ «Mestská a obecná štatistika SR». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2007.
- ↑ «Legal Studies Alumnus Brocka Elected Mayor in Slovakia».
- ↑ «Profile of the city of Trnava as of 31 December 2007» (PDF). City of Trnava. n.d. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2008.
- ↑ «Trnavská univerzita» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Univerzita sv. Cyrila a Metoda» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Prehľad základných škôl v školskom roku 2006/2007» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Prehľad gymnázií v školskom roku 2006/2007» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Prehľad stredných odborných škôl v školskom roku 2006/2007» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Prehľad združených stredných škôl v školskom roku 2006/2007» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Prehľad stredných odborných učilíšť a učilíšť v školskom roku 2006/2007» (PDF) (στα Σλοβακικά). Ústav informácií a prognóz školstva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2008.
- ↑ «Trasy liniek mestskej hromadnej dopravy (Routes of the public transport lines)» (στα Σλοβακικά). imhd.sk. n.d. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2008.
- ↑ «Partnerské mestá» (στα Σλοβακικά). Trnava. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Trnava στο Wikimedia Commons- Official Tourism and Travel Guide to Trnava
- Public urban transport in Trnava
- Trnava University in Trnava
- University of St. Cyril and Methodius in Trnava
|
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Σλοβακίας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |