Βάδην

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αθλητές βάδην εν δράσει.

Το βάδην αποτελεί αγώνισμα δρόμου μεγάλων αποστάσεων του κλασσικού αθλητισμού . Αν και δεν είναι τόσο δημοφιλές όσο άλλα παρεμφερή αγωνίσματα, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να προσελκύει το ενδιαφέρον ολοένα και περισσότερων ανθρώπων, τόσο σε επίπεδο αθλητών, όσο και σε επίπεδο φιλάθλων. Οι αποστάσεις του αγωνίσματος ποικίλλουν και συνήθως κυμαίνονται από 3.000 μέτρα έως 100 χιλιόμετρα. Είναι αγώνας που γίνεται με τα πόδια, αλλά διαφέρει από το τρέξιμο στο γεγονός, ότι απαιτεί την εφαρμογή κάποιων κανόνων. Οι αγωνιζόμενοι θα πρέπει καθ' όλη την διάρκεια του αγώνα, να διατηρούν τουλάχιστον ένα πόδι σε επαφή με το έδαφος (δηλ. απαγορεύεται η αιώρηση του αθλητή), ενώ το γόνατο του προπορευόμενου ποδιού θα πρέπει να παραμένει αλύγιστο για καθορισμένο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, οι βαδιστές είναι απαραίτητο να αξιολογούνται διαρκώς από κριτές κατά μήκος της διαδρομής, ώστε να τηρούνται οι παραπάνω περιορισμοί, η παραβίαση των οποίων μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αποκλεισμό. Οι αγώνες συνήθως λαμβάνουν χώρα είτε σε δρόμους (σε οριοθετημένη κλειστή διαδρομή), είτε στα ειδικά ταρτάν τρεξίματος των σταδίων, ενώ μπορεί να πραγματοποιηθούν τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο.[Σημ. 1]

Ιστορική αναφορά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βάδην (ή αλλιώς γρήγορο περπάτημα) ξεκίνησε την πορεία του από την Μεγάλη Βρετανία, καθώς αποτελεί εξέλιξη του αγωνίσματος που υπήρχε τότε, της λεγόμενης ανταγωνιστικής πεζοπορίας (pedestrianism). Έτσι, σχηματίστηκαν σιγά-σιγά οι κανονισμοί του σύγχρονου αγωνίσματος, το οποίο αποτελεί τμήμα του κλασικού αθλητισμού. Ο πρώτος ερασιτεχνικός αγώνας πραγματοποιήθηκε από τους Άγγλους το 1866, με νικητή τον Τζον Τσέιμπερς (John Chambers).[2] Εντούτοις, η πρώτη επίσημη εμφάνιση του βάδην πραγματοποιήθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το έτος 1904, ως τμήμα του δεκάθλου, όπου οι βαδιστές αγωνίστηκαν στην απόσταση του μισού μιλίου (804,67 μέτρα), με την συμμετοχή μόνον ανδρών. Δύο χρόνια αργότερα, στην ανεπίσημη Μεσολυμπιάδα της Αθήνας, το 1906 [Σημ. 2], πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το βάδην ως ανεξάρτητο αγώνισμα, ενώ σε επίσημους Ολυμπιακούς Αγώνες, συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά αυτονομημένο, στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου το 1908, όπου υλοποιήθηκαν οι αποστάσεις των 10 μιλίων και 3.500 μ.. [3] Αξίζει να σημειωθεί, ότι η είσοδος των γυναικών στον χώρο, πραγματοποιήθηκε περίπου δύο δεκαετίες αργότερα, κάνοντας μία από τις πρώτες επίσημες εμφανίσεις τους, στην Ολυμπιάδα Γυναικών του 1924, που διοργανώθηκε στην Μεγάλη Βρετανία. Στους κλασικούς Ολυμπιακούς Αγώνες η συμμετοχή αθλητριών καθιερώθηκε από την Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης το 1992, με την απόσταση των 10 χλμ., η οποία αντικαταστάθηκε από την απόσταση των 20 χλμ. στην Ολυμπιάδα του Σίδνεϊ το 2000. Να σημειωθεί, ότι από το 2022 και μετά, αντικαταστάθηκε και η απόσταση των 50 χλμ., που εκτελούνταν για δεκαετίες μόνον από άνδρες, με την απόσταση των 35 χλμ., η οποία πλέον είναι διαθέσιμη και στα δύο φύλα.

Αναφορικά με την αποδοτικότητα της κάθε εθνικότητας στο εν λόγω αγώνισμα, λαμβάνοντας υπόψιν τους αγώνες που έγιναν από τα μέσα του 20ού αιώνα και μετά, οι χώρες με τις περισσότερες διακρίσεις στο βάδην είναι η Ρωσία και η Κίνα, ενώ πολύ καλά αποδίδουν και οι αθλητές από χώρες της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής. Όσον αφορά το βάδην στην Ελλάδα, αυτό ξεκίνησε το έτος 1900 για τους άνδρες, με πρωτεργάτη τον μαραθωνοδρόμο Χαρίλαο Βασιλάκο, ενώ για τις γυναίκες ξεκίνησε άτυπα το 1983, με πρωτοπόρες αθλήτριες τις Δήμητρα και Μαρία Πανουτσοπούλου και την Μαριλένα Σαμολαδά, υπό την καθοδήγηση του προπονητή Άρη Καραγεώργου.[2]

Το βάδην σε εθνικές και διεθνείς διοργανώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αγώνισμα διεξάγεται παραδοσιακά στους Ολυμπιακούς Αγώνες και εκτελούνται οι αποστάσεις των 20 χιλιομέτρων και των 35 χιλιομέτρων[4], οι οποίες προσφέρονται σε άνδρες και γυναίκες. Πριν το 2022 υπήρχε το βάδην των 50 χιλιομέτρων, που όμως καταργήθηκε, για να εξαλείψει τις ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων, μιας και η απόσταση αυτή δεν υπήρχε ως διαθέσιμη επιλογή στις γυναίκες.[Σημ. 3] Να σημειωθεί, ότι οι ίδιες αποστάσεις ισχύουν τόσο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, όσο και στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου, ενώ η διεξαγωγή των αγώνων στις παραπάνω διεθνείς διοργανώσεις, πραγματοποιείται κατά παράδοση σε οδόστρωμα και όχι σε ταρτάν. Το βάδην το συναντάμε και σε άλλα αθλητικά γεγονότα (π.χ. πρωταθλήματα, αθλητικές συναντήσεις κ.α.) διεθνούς επιπέδου, όπως είναι οι Μεσογειακοί Αγώνες Στίβου, το Βαλκανικό Πρωτάθλημα βάδην, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων βάδην ή το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ομάδων βάδην της World Athletics (πρώην IAAF), στο οποίο πραγματοποιείται και η απόσταση των 10 χιλιομέτρων, για να δώσει την ευκαιρία στους νέους αθλητές και αθλήτριες (junior athletes), να εξοικειωθούν και να αποκτήσουν εμπειρία παγκοσμίου επιπέδου. Βέβαια, το αγώνισμα δεν απουσιάζει και από μικρότερες διοργανώσεις, όπως για παράδειγμα είναι τα εθνικά πρωταθλήματα στίβου, οι διάφοροι διασυλλογικοί αγώνες και οι συναντήσεις εθνικού επιπέδου, που έχουν σαν στόχο την παροχή ευκαιριών στους αθλητές για την επίτευξη ορίων, που θα αποτελέσουν το εισιτήριο για την συμμετοχή τους σε μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα (όπως είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, κα).

Οι κανόνες του αγωνίσματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σωστή στάση του σώματος, σύμφωνα με τους δύο κανόνες.
Παράδειγμα παραβίασης του κανόνα επαφής με το έδαφος.

Το αγώνισμα διέπεται από δύο βασικούς κανόνες. Ο πρώτος κανόνας επιβάλλει την μόνιμη επαφή τουλάχιστον ενός εκ των δύο ποδιών του αθλητή με το έδαφος, σε όλη την διάρκεια του αγώνα, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος ποινής ή ακύρωσης του αγωνιζόμενου. Πιο συγκεκριμένα, η μύτη του πίσω ποδιού δεν επιτρέπεται να σηκωθεί στον αέρα, μέχρις ότου η φτέρνα του μπροστινού ποδιού να πατήσει στο έδαφος. Με αυτόν τον τρόπο, πάντα θα υπάρχει ένα πόδι που θα ακουμπάει κάτω. Η παραβίαση αυτού του κανόνα ονομάζεται "απώλεια επαφής". Βέβαια, είναι σύνηθες για τους αθλητές να χάνουν για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου την επαφή τους με το έδαφος σε κάθε βήμα. Η αιώρηση αυτή δεν αποτελεί αναγκαστικά παραβίαση του κανόνα, διότι όλα εξαρτώνται από την διάρκειά της. Το κριτήριο για την μη εγκυρότητα αυτής της κατάστασης είναι το αν μπορεί να ανιχνευτεί με γυμνό μάτι ή, μιλώντας με πιο μαθηματικούς όρους, το αν έχει (κατά προσέγγιση) διάρκεια μεγαλύτερη των 40 χιλιοστών του δευτερολέπτου[5]. Οι αποδεκτές καταστάσεις αιώρησης (συνήθως μικρότερες των 40 ms), μπορούν μεν να καταγραφούν από κάμερες ακριβείας, εντούτοις, είναι μη ανιχνεύσιμες από την οπτική ικανότητα των κριτών, συνεπώς δεν αποτελούν παράβαση.

Ο δεύτερος κανόνας ορίζει ότι το πόδι που βρίσκεται μπροστά και πρόκειται να στηρίξει το βάρος του σώματος, θα πρέπει να παραμείνει τεντωμένο, με αλύγιστο το γόνατο, από την στιγμή που θα έρθει σε επαφή με το έδαφος, μέχρι την στιγμή που το κέντρο βάρους του σώματος θα βρεθεί ακριβώς από πάνω του, δηλαδή όταν το πόδι έρθει σε κατακόρυφη θέση. Να σημειωθεί, ότι στην πράξη, αρκετοί αθλητές εφαρμόζουν μία πιο εμπειρική τεχνική, που εξασφαλίζει την σωστή εφαρμογή του παραπάνω κανόνα. Σύμφωνα με την τεχνική αυτή, το πόδι πρέπει να παραμείνει τεντωμένο, από την στιγμή της πρώτης επαφής του με το έδαφος, μέχρι την στιγμή που το άλλο (σηκωμένο) πόδι, θα ακουμπήσει και πάλι κάτω. Με άλλα λόγια, το πόδι θα πρέπει να συνεχίσει να είναι τεντωμένο, ακόμα κι όταν έχει εγκαταλείψει την κατακόρυφη θέση και μετακινείται προς τα πίσω[5].

Είναι προφανές ότι όλοι αυτοί οι περιορισμοί καθιστούν το βάδην ένα άθλημα αντοχής, ακριβώς γιατί οι βαδιστές έχουν να διανύσουν πολλά χιλιόμετρα τόσο εντός, όσο και εκτός γηπέδου, τηρώντας σε όλη την διάρκεια του αγώνα τους κανόνες, το οποίο απαιτεί συγκέντρωση και αντοχή στην κόπωση, προκειμένου να καταφέρουν να τερματίσουν.[Σημ. 4]

Επιτροπή κριτών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ταμπελάκια ειδοποίησης των αθλητών. (i) Ταμπελάκι ειδοποίησης για απώλεια επαφής, (ii) ταμπελάκι ειδοποίησης για λυγισμένο γόνατο, (iii) ταμπελάκι αποκλεισμού.
Ταμπελάκια χρονικών ποινών. Στην τρίτη κόκκινη κάρτα οι αθλητές χρεώνονται με ποινή καθυστέρησης κάποιων λεπτών, ανάλογα με την απόσταση του αγωνίσματος.
Ο κριτής προειδοποιεί τον αθλητή με κίτρινο ταμπελάκι για πιθανή παραβίαση κανόνων.
Ο πίνακας αποκλεισμού, που ενημερώνει τους αθλητές για τις κόκκινες κάρτες.

Κατά την διάρκεια του αθλήματος υπάρχει μια επιτροπή κριτών που ελέγχουν τους αθλητές για παραβίαση κανόνων. Σε αγώνες που διεξάγονται σε δρόμο πρέπει να υπάρχουν έξι έως εννέα κριτές (συμπεριλαμβανομένου ενός επικεφαλής κριτή), ενώ για αγώνες σε πίστα χρειάζονται πέντε (συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής κριτή). Ακόμα και σε περιπτώσεις όχι καλά οργανωμένων αθλητικών γεγονότων, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον τρία άτομα στην επιτροπή για να πραγματοποιηθεί ομαλά το αγώνισμα. Οι κριτές πρέπει να βρίσκονται κοντά στην διαδρομή και να παρατηρούν προσεκτικά τον τρόπο κίνησης όλων των βαδιστών, έχοντας το δικαίωμα να δίνουν κόκκινες κάρτες σε όσους παραβιάζουν τους κανόνες. Επίσης, έχουν το δικαίωμα να προειδοποιήσουν τους αθλητές, ότι είναι στα πρόθυρα παραβίασης των κανόνων, δείχνοντάς τους ένα κίτρινο ταμπελάκι, που αναπαριστά σχηματικά, είτε την "απώλεια επαφής" (σύμβολο: [~]), είτε το "λυγισμένο γόνατο" (σύμβολο: [>]). Θα πρέπει να διευκρινιστεί, ότι παρόλο που οι κίτρινες κάρτες καταγράφονται, δεν έχουν κανένα ουσιαστικό αντίκτυπο για την συνέχεια του αγώνα, μιας και αποτελούν απλώς μια προειδοποίηση για ενδεχόμενη απόδοση ποινής. Ο κάθε κριτής έχει το δικαίωμα να υποβάλλει το πολύ μία κόκκινη κάρτα για έναν συγκεκριμένο αγωνιζόμενο και το πολύ δύο κίτρινες (μία για λυγισμένο γόνατο και μία για απώλεια επαφής). Σε περίπτωση που δοθεί κάποια κόκκινη κάρτα, ενημερώνεται άμεσα ο επικεφαλής κριτής, ο οποίος αν διαπιστώσει ότι συμπληρώθηκαν τρεις κόκκινες κάρτες για τον συγκεκριμένο αθλητή, τον ενημερώνει με ένα ταμπελάκι ποινής και τον οδηγεί σε ειδικό χώρο αναμονής (penalty zone),[6] όπου θα εκτίσει μία συγκεκριμένη χρονική ποινή.[Σημ. 5] Αν ο ίδιος αγωνιζόμενος πάρει και τέταρτη κόκκινη κάρτα, ο επικεφαλής τον αποκλείει και τον απομακρύνει από τον αγωνιστικό χώρο, αφού πρώτα φωνάξει το νούμερό του και του δείξει το ειδικό κόκκινο ταμπελάκι. Λόγω του κανονισμού οι αθλητές δεν επιτρέπεται να ενημερωθούν απευθείας από τους κριτές για τις κόκκινες κάρτες που έχουν χρεωθεί, γι' αυτόν τον λόγο υπάρχουν κατά μήκος της διαδρομής, ειδικοί πίνακες αποκλεισμού, στους οποίους αναγράφονται τα νούμερα των αθλητών και δίπλα τους οι κόκκινες κάρτες με τα αντίστοιχα παραπτώματα ([~] ή [<]). Για λόγους αποδοτικής παρακολούθησης, οι αγώνες διεξάγονται σε εξωτερική κλειστή διαδρομή ή σε πίστα, ώστε οι κριτές να βλέπουν τους αγωνιζόμενους αρκετές φορές κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Ο κανονισμός, προς το παρόν, απαγορεύει την επιτήρηση με τεχνικά μέσα (κάμερες, κιάλια, κ.α.) και επιβάλλει την κρίση μόνο με γυμνό μάτι, χωρίς να αποκλείεται, βέβαια, το ενδεχόμενο της χρήσης νέων τεχνολογιών, για την ανίχνευση παραβάσεων στο μέλλον.[7]

Να σημειωθεί, ότι οι αποκλεισμοί είναι συνηθισμένο φαινόμενο σε επίπεδο ελίτ αθλητών. Μία διάσημη περίπτωση είναι της αυστραλιανής Τζέιν Σάβιλ (Jane Saville), που αποκλείστηκε μπροστά στο κοινό της, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000, 20 μέτρα πριν κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο[8] ή της κινέζας Ξιουζί Λου (Xiuzhi Lü), που αποκλείστηκε 20 μέτρα πριν από τη γραμμή τερματισμού, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του 2017, στο Λονδίνο[9].

Βάδην ομάδων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από ατομικό αγώνισμα, το βάδην μπορεί να διεξαχθεί και σε επίπεδο ομάδων. Σε έναν τέτοιο αγώνα, συμμετέχουν ταυτόχρονα πολλές ομάδες, που η κάθε μία χαρακτηρίζεται από ένα κοινό γνώρισμα (π.χ. σύλλογος, εθνικότητα κτλ). Ο μέγιστος αριθμός ατόμων που απαρτίζουν μία ομάδα είναι πέντε,[Σημ. 6] ενώ πρέπει να τερματίσουν τουλάχιστον τρεις,[Σημ. 7] για να θεωρηθεί έγκυρη η προσπάθειά τους. Η ομαδικότητα σε αυτού του είδους το αγώνισμα δεν εκφράζεται μέσα από την άμεση συνεργασία των αθλητών, όπως για παράδειγμα γίνεται στην σκυταλοδρομία. Αντίθετα, οι συμμετέχοντες εδώ, εξακολουθούν να αγωνίζονται ατομικά, προσπαθώντας να κατακτήσουν την υψηλότερη δυνατή θέση στην κατάταξη, γεγονός που τελικά θα συνεισφέρει στην επίτευξη της καλύτερης δυνατής ομαδικής βαθμολογίας. Ο υπολογισμός της τελευταίας προκύπτει από το άθροισμα των θέσεων κατάταξης των τριών καλύτερων αθλητών της εκάστοτε ομάδας (π.χ. αν οι τρεις πρώτοι κατέλαβαν τις θέσεις 3, 8 και 17 στην τελική κατάταξη, τότε η ομαδική βαθμολογία προκύπτει ως: 3+8+17 = 28). Είναι προφανές, ότι η ομάδα με την μικρότερη βαθμολογία κατακτά την πρώτη θέση. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, συγκρίνεται ο τελευταίος βαθμολογημένος αγωνιζόμενος κάθε ομάδας (δηλ. ο τρίτος καλύτερος)[Σημ. 8] και προκρίνεται εκείνη, της οποίας ο εν λόγω αθλητής έχει την υψηλότερη θέση στην κατάταξη. Βάσει αυτής της ομαδικής βαθμολόγησης, προκύπτουν και τα αντίστοιχα ομαδικά μετάλλια. Να σημειωθεί, ότι οι αθλητές που έχουν κατακτήσει κάποια από τις πρώτες θέσεις στον αγώνα, βραβεύονται ξεχωριστά (σε ατομικό επίπεδο) για αυτήν τους την επιτυχία, ανεξάρτητα από την πορεία της ομάδας τους, ακόμα κι αν αυτή έχει αποκλειστεί (π.χ. εξαιτίας μη τερματισμού των απαιτούμενων τριών αθλητών). Τέλος, στο ομαδικό βάδην μπορούν να συμμετέχουν και αθλητές που δεν ανήκουν σε κάποια ομάδα, διεκδικώντας ένα ατομικό μετάλλιο μέσω της καλής προσωπικής τους επίδοσης.[10][11]

Αποστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες από τις τυπικές αποστάσεις που υπάρχουν στο αγώνισμα του βάδην. Αξίζει να σημειωθεί, ότι οι αποστάσεις αυτές μπορεί να διατυπωθούν είτε σε μέτρα, είτε σε χιλιόμετρα. Η διαφορά στον τρόπο γραφής δεν είναι ανούσια, αλλά συνήθως υποδηλώνει τον τόπο διεξαγωγής του αγωνίσματος. Έτσι για παράδειγμα, όταν μια απόσταση εκφράζεται σε μέτρα (π.χ. 20.000 μ.) υπονοείται ότι το αγώνισμα διεξάγεται σε ταρτάν εντός σταδίου, ενώ όταν εκφράζεται σε χιλιόμετρα (π.χ. 20 χλμ.), σημαίνει ότι το αγώνισμα πραγματοποιείται σε δρόμο εκτός σταδίου. Βέβαια, αυτός ο κανόνας στην πράξη δεν τηρείται πάντα, μιας και πολλοί χρησιμοποιούν και τους δύο τρόπους γραφής αυθαίρετα. Εντούτοις, γίνεται επισήμανση αυτής της διάκρισης, διότι ο αναγνώστης μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με διάφορους πίνακες αποτελεσμάτων (π.χ. πίνακες παγκοσμίων ρεκόρ βάδην[12]), στους οποίους ενδέχεται το κάθε μήκος διαδρομής να αναφέρεται δύο φορές, με διαφορετική μονάδα μέτρησης (π.χ. 50.000 μ. και 50 χλμ.). Αυτό συμβαίνει διότι καταχωρούνται διαφορετικά στατιστικά στοιχεία για την κάθε απόσταση, ανάλογα με τον τόπο διεξαγωγής (δρόμος ή πίστα), το οποίο μπορεί εκ πρώτης όψεως να φανεί αντιφατικό, σε κάποιον που δεν γνωρίζει τον κανόνα αυτόν.


1.500 μ.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 1.500 μέτρων εκτελείται συνήθως σε ταρτάν γηπέδων και όχι σε δρόμο. Αν και δεν είναι μια απόσταση με ευρεία παρουσία, υπάρχουν διάφορα αθλητικά γεγονότα, πολλά από τα οποία τοπικού/εθνικού χαρακτήρα, που την προσφέρουν σε άνδρες και γυναίκες, τόσο στον κλειστό όσο και στον ανοικτό στίβο. Επίσης, το μικρό μέγεθος της απόστασης ευνοεί την συμμετοχή παιδιών στο αγώνισμα.[13]

3.000 μ.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 3.000 μέτρων εκτελείται συνήθως σε ταρτάν γηπέδων και όχι σε δρόμο. Υπήρχε σαν διαθέσιμη απόσταση για τις γυναίκες στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου μέχρι το 1993. Γενικά, υπάρχουν διάφορα αθλητικά γεγονότα, αρκετά από αυτά τοπικού/εθνικού χαρακτήρα, που προσφέρουν την απόσταση αυτή σε άνδρες και γυναίκες, τόσο στον κλειστό όσο και στον ανοικτό στίβο.[εκκρεμεί παραπομπή]

5 χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 5 χιλιομέτρων εκτελείται συνήθως σε ταρτάν γηπέδων και όχι σε δρόμο. Υπήρχε σαν διαθέσιμη απόσταση για τις γυναίκες στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κλειστού Στίβου μέχρι το 1993. Συνήθως, πραγματοποιείται στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου για Βετεράνους. Γενικά, υπάρχουν διάφορα αθλητικά γεγονότα, που προσφέρουν την απόσταση αυτή σε άντρες και γυναίκες, τόσο στον κλειστό όσο και στον ανοικτό στίβο.[εκκρεμεί παραπομπή]

10 χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 10 χιλιομέτρων εκτελείται συνήθως σε δρόμο. Είχε εισαχθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1912 για άνδρες και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 για τις γυναίκες. Καταργήθηκε όμως από Ολυμπιακό άθλημα μετά το 1952 για τους άνδρες και μετά το 1999 για τις γυναίκες, διότι αντικαταστάθηκε από την απόσταση των 20 χιλιομέτρων. Συνεχίζει παρόλα αυτά να διεξάγεται τόσο σε αθλητικά γεγονότα τοπικού/εθνικού επιπέδου, όσο και σε διάφορες διεθνείς διοργανώσεις. Να σημειωθεί, ότι αυτή η μετρίου μεγέθους απόσταση είναι ιδανική για το ξεκίνημα των νέων βαδιστών και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προσφέρεται σε αρκετές διεθνείς αθλητικές συναντήσεις.[εκκρεμεί παραπομπή]

20 χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 20 χιλιομέτρων είναι από τις πιο δημοφιλείς αποστάσεις του βάδην και είναι αγώνισμα που διεξάγεται σε δρόμο. Υπάρχει σε όλες τις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις (Ολυμπιακοί Αγώνες, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου κα.) και συμμετέχουν τόσο άνδρες (από το 1952) όσο και γυναίκες (από το 1999).[14]

35 χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 35 χιλιομέτρων προστέθηκε το 2022 για να αντικαταστήσει την απόσταση των 50 χιλιομέτρων. Διεξάγεται σε δρόμο και υπάρχει σε όλες τις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις (Ολυμπιακοί Αγώνες, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου κα.), στις οποίες συμμετέχουν τόσο άνδρες όσο και γυναίκες. Ο βασικός λόγος της εισαγωγής αυτής της νέας απόστασης ήταν η ανάγκη επίλυσης της άνισης μεταχείρισης των δύο φύλων, μιας και οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα να συμμετάσχουν στην απόσταση των 50 χιλιομέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες (δεν προσφερόταν λόγω μειωμένης συμμετοχής αθλητριών).[15]

50 χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόσταση των 50 χιλιομέτρων είναι μια από τις μεγάλες αποστάσεις βάδην και είναι αγώνισμα που διεξάγεται σε δρόμο.[16] Πρωτοεμφανίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932 και από τότε συμμετείχαν μόνον άνδρες, ενώ για τελευταία φορά διεξήχθη το 2021. Οι γυναίκες σε μεγάλες διοργανώσεις, δεν είχαν γενικά την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε αυτήν την απόσταση, παρά μόνο δύο φορές στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, τα έτη 2017 και 2019[16]. Από το 2022 καταργήθηκε από όλες τις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις, αφού αντικαταστάθηκε από την απόσταση των 35 χιλιομέτρων. Η αντικατάσταση αυτή αποφασίστηκε, για να λυθεί η άνιση μεταχείριση των δύο φύλων, που προκαλούσε η απουσία των γυναικών από την εν λόγω απόσταση, κυρίως στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Βέβαια, η κατάργηση είχε και άλλες αιτίες, που αφορούσαν την δημοφιλία του αγωνίσματος, μιας και οι θεατές έδειχναν να μην ενδιαφέρονται πολύ γι' αυτήν την απόσταση. Πιθανόν, αν συνέχιζε να είχε σαν απώτερη συνέπεια την παρακμή του αθλήματος και ένα γενικότερο πλήγμα στην βιωσιμότητά του στην αγορά.[4]

100+ χιλιόμετρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο άθλημα υπάρχουν και αγώνες πολύ μεγάλων αποστάσεων, που διεξάγονται σε δρόμο. Η απόσταση των 100 χιλιομέτρων είναι μία από αυτές, με παγκόσμιο ρεκόρ 9:31:00. Επίσης, υπάρχουν αποστάσεις ακόμα μεγαλύτερες, που όμως πραγματοποιούνται με ενδιάμεσες στάσεις για φαγητό και αλλαγή ρούχων. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και ο ετήσιος αγώνας Παρίσι-Κολμάρ, που έχει συνολικό μήκος 450-500 χιλιόμετρα για άνδρες (ολοκληρώνεται περίπου σε 50-70 ώρες) και 300 χιλιόμετρα για γυναίκες και νέους άνδρες.[εκκρεμεί παραπομπή]

Παγκόσμια ρεκόρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άνδρες
Αγώνισμα Επίδοση Αθλητής Εθνικότητα Ημερομηνία Τόπος
20 χλμ βάδην 1:16:36 Γιουσούκε Σουζούκι Ιαπωνία 15.03.2015 Νόμι
35 χλμ βάδην 2:21:31 Βλάντιμιρ Κανάικιν Ρωσία 16.02.2006 Άντλερ
50 χλμ βάδην 3:32:33 Γιοάν Ντινίζ Γαλλία 15.08.2014 Ζυρίχη
Γυναίκες
Αγώνισμα Επίδοση Αθλήτρια Εθνικότητα Ημερομηνία Τόπος
20 χλμ βάδην 1:23:49 Τζιάνγιου Γιαν Κίνα 20.03.2021 Χουανγκσάν
35 χλμ βάδην 2:38:24 Κλαβντίγια Αφανασίεβα Ρωσία 18.02.2019 Σότσι
50 χλμ βάδην 3:59:15 Λιου Χονγκ Κίνα 09.03.2019 Χουανγκσάν

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Αναφορικά με τον τρόπο βαθμολογίας και κατάταξης στο ομαδικό, αθροίζονται οι θέσεις κατάταξης των τριών καλύτερων αθλητών μίας ομάδας (π.χ. 1η + 5η + 9η = 15) και η ομάδα με τη μικρότερη βαθμολογία λαμβάνει την πρώτη θέση.[1]
  2. ↑ Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας του 1906, διοργανώθηκαν εκτός προγράμματος, για να εορταστούν τα 10 χρόνια από την αναβίωση των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, που έγιναν το 1896. Δυστυχώς αυτή η Ολυμπιάδα δεν αναγνωρίστηκε ποτέ ως επίσημη.
  3. ↑ Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η απόφαση να διοργανώνονται μικτοί αγώνες με άνδρες και γυναίκες, για να προωθηθεί η ισότητα των δύο φύλων. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε αποφασιστεί να ξεκινήσουν οι μικτές ομάδες από το 2024, στο Παρίσι.
  4. ↑ Στην περίπτωση που το αγώνισμα διεξάγεται σε στάδιο (ειδικά στον κλειστό στίβο), οι αθλητές καταπονούνται περισσότερο, διότι για να ολοκληρωθεί η απαιτούμενη απόσταση, πρέπει να επαναληφθούν πολλοί γύροι. Το τελευταίο σημαίνει ότι εκτελούνται πάρα πολλές στροφές, κατά τις οποίες ο αθλητής πρέπει να λυγίζει ελαφρώς τον κορμό του προς το εσωτερικό της πίστας και ταυτόχρονα να τηρεί τους κανόνες του αλύγιστου γονάτου και της επαφής με το έδαφος. Το γεγονός αυτό καταπονεί σημαντικά την μέση των συμμετεχόντων και φυσικά δυσχεραίνει την όλη προσπάθειά τους. Αυτός είναι και ο λόγος που κρατιούνται διαφορετικά ρεκόρ για πίστα και δρόμο, αφού οι συνθήκες συμμετοχής είναι διαφορετικές.
  5. ↑ Η χρονική ποινή εξαρτάται απο την απόσταση στην οποία συμμετέχει ο αθλητής και συνοπτικά είναι:
    10 km - 1 λεπτό
    20 km - 2 λεπτά
    35 km - 3.5 λεπτά
    50 km - 5 λεπτά
  6. ↑ Ισχύει για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ομάδων βάδην. Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα ομάδων βάδην είναι τέσσερα άτομα. Να σημειωθεί, ότι από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ομάδων βάδην που πραγματοποιήθηκε στο Μουσκάτ του Ομάν, το 2022, άρχισαν να συμμετέχουν και μικτές ομάδες (ανδρών και γυναικών) στα πλαίσια της εξάλειψης των κοινωνικών ανισοτήτων.
  7. ↑ Στην κατηγορία Κ20 (κάτω των 20 ετών), χρειάζεται να τερματίσουν δύο.
  8. ↑ Ισχύει για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ομάδων Βάδην. Στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων συγκρίνεται ο καλύτερος κάθε ισοβαθμούσας ομάδας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Race walking. A guide to judging and organising» [Βάδην. Οδηγός για τους κριτές και την οργάνωση του αγωνίσματος]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Αγωνίσματα βάδην». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  3. ↑ «The history of racewalking» [Η ιστορία του βάδην.]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Firstpost Explains: Why 50km race walk has been dropped from Olympics and what athletes are saying» [Η firstpost εξηγεί. Γιατί τα 50 χλμ. αφαιρέθηκαν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «How to judge Race Walking (video)» [Πως να κρίνετε το βάδην (βίντεο)]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. ↑ «Teams manual. European race walking team championship» [Εγχειρίδιο ομάδων. Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  7. ↑ «Race walking Officiating Handbook» [Λειτουργικό εγχειρίδιο βάδην] (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. ↑ «'Most of Australia hated him': The judge with the red paddle who broke Australia's heart» [Ο αποκλεισμός της Jane Saville στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  9. ↑ «Yang takes 20km walk gold in dramatic finish on Mall» [Αποκλεισμός της Lü Xiuzhi 20 μέτρα πριν τον τερματισμό στο βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  10. ↑ «World Athletics Series Regulations» [Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου. Κανονισμοί αγωνισμάτων βάδην.]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2022. 
  11. ↑ «European race walking team championships» [Ευρωπαικό Πρωτάθλημα Ομάδων βάδην] (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2022. 
  12. ↑ «World records and best performances, men's race walking» [Παγκόσμια ρεκόρ και καλύτερες αποδόσεις στο ανδρικό βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2022. 
  13. ↑ «Boys 9-10 1500m race walk - USATF national junior Olympic track and field championships 2022» [Αγόρια 9-10 ετών, 1.500 μ. βάδην - USATF (ΗΠΑ) εθνικό Ολυμπιακό πρωτάθλημα στίβου παίδων 2022]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2022. 
  14. ↑ «20 kilometres race walk» [20 χιλιόμετρα βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  15. ↑ «35 kilometres race walk» [35 χιλιόμετρα βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «50 kilometres race walk» [50 χιλιόμετρα βάδην]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Αγωνίσματα Βάδην» Αρχειοθετήθηκε 2022-09-10 στο Wayback Machine., στον ιστότοπο: stivoz.gr.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βάδην&oldid=10338336"