Τάλιν
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Τάλιν | |||
|---|---|---|---|
| Πόλη | |||
| |||
.png)  Τάλιν | |||
| Συντεταγμένες: 59°26′14″N 24°44′43″E / 59.43722°N 24.74528°EΣυντεταγμένες: 59°26′14″N 24°44′43″E / 59.43722°N 24.74528°E | |||
| Χώρα |  Εσθονία | ||
| Επαρχία |  Επαρχία Χάργιου | ||
| Πρώτη εμφάνιση στον χάρτη | 1154 | ||
| Δικαιώματα πόλεως | 1248 | ||
| Περιοχή | |||
| • Πόλη | 159,2 km2 (61,5 sq mi) | ||
| Υψόμετρο | 9 m (30 ft) | ||
| Πληθυσμός (1 Ιανουαρίου 2018[2]) | |||
| • Πόλη | 430,805 | ||
| • Κατάταξη | 1η (67η στην Ε.Ε.) | ||
| • Πυκνότητα | 270/km² (700/sq mi) | ||
| • Μητροπολιτική περιοχή | 542.983[1] | ||
| Ζώνη ώρας | EET (UTC+2) | ||
| • Summer (DST) | EEST (UTC+3) | ||
| Ταχυδρομικός Κώδικας | 15199 | ||
| Κώδικας περιοχής | (+372) 64 | ||
| Πινακίδα κυκλοφορίας | A-B | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό)[3] | 2014 | ||
| - Σύνολο | €10 δισεκατομμύρια | ||
| - Κατά κεφαλήν | €23.000 | ||
| Ιστοσελίδα | www.tallinn.ee | ||
 | |||
Το Τάλιν (Εσθονική προφορά: [ˈtɑlʲˑinˑ]) είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Εσθονίας. Βρίσκεται στη βόρεια ακτογραμμή της χώρας, στις ακτές του Κόλπου της Φινλανδίας, σε απόσταση 80 χλμ. νότια του Ελσίνκι, ανατολικά της Στοκχόλμης και δυτικά της Αγίας Πετρούπολης στην Επαρχία Χάργιου. Το Τάλιν εκτείνεται σε έκταση 159,2 τ. χλμ. και ο πληθυσμός ανέρχεται σε 430.805 κατοίκους[4].
Από τον 13ο αιώνα έως το 1918 (και για σύντομο διάστημα κατά την διάρκεια της Ναζιστικής κατοχής της Εσθονίας από το 1941 έως το 1944) η πόλη ονομαζόταν Ρέβαλ.[5], στην Ελλάδα τότε γνωστή ως Ρεβάλη. Το Ρέβαλ, το όνομα του οποίου αναφέρεται σε πηγές για πρώτη φορά το 1219, έλαβε δικαιώματα πόλεως το 1248,[6] ωστόσο ανθρώπινη οικιστική παρουσία στην περιοχή καταγράφεται εδώ και 5.000 χρόνια.[7] Τα εδάφη αρχικώς διεκδικήθηκαν από τους Δανούς το 1219 κατόπιν επιτυχημένης επιδρομής εναντίον του Λιντάνισε υπό την ηγεσία του Βάλντεμαρ Β΄ της Δανίας, ενώ στην συνέχεια ακολούθησε μια περίοδος εναλλαγής στην κυριαρχία μεταξύ των Σκανδιναβών και των Γερμανών. Λόγω της στρατηγικής σημασίας θέσης της, η πόλη κατέστη σημαντικός εμπορικός κόμβος, ιδιαίτερα από τον 14ο έως τον 16ο αιώνα, όταν και απέκτησε ακόμη περισσότερη σημασία ως μέρος της Χανσεατικής Ένωσης.
Η παλαιά πόλη του Τάλιν αποτελεί μία από τις καλύτερα διατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις στην Ευρώπη, ενώ είναι καταγεγραμμένη ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.[8] Το Τάλιν αποτελεί το σημαντικότερο πολιτικό, οικονομικό, πολιτισμικό και εκπαιδευτικό κέντρο της Εσθονίας, ενώ διαθέτει τον υψηλότερο αριθμό start-ups ανά άτομο στην Ευρώπη[9][10] και αποτελεί ιδρυτική πόλη διεθνών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της Skype. Στο Τάλιν εδρεύει από το 2011 η Eu-LISA, υπηρεσία της ΕΕ για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων Τεχνολογίας Πληροφοριών Μεγάλης Κλίμακας στους τομείς της Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης.[11] Συνεισφέροντας στην παγκόσμια διαδικτυακή ασφάλεια, αποτελεί έδρα του NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence (NATO CCD COE). Είναι χαρακτηρισμένη ως παγκόσμια πόλη και κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων 10 ψηφιακών πόλεων παγκοσμίως.[12] Σύμφωνα με το Global Financial Centres Index, το Τάλιν αποτελεί τον πλέον ανταγωνιστικό οικονομικό κόμβο στην Βόρεια Ευρώπη, ενώ κατατάσσεται στην 42η θέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πόλη ήταν Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2011, μαζί με το Τούρκου της Φινλανδίας.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρότι στην περιοχή υπάρχουν ίχνη προϊστορικών οικισμών ήδη από το 3000 π.Χ. περίπου, η πρώτη ιστορικά τεκμηριωμένη εγκατάσταση, που μπορεί να ταυτιστεί με το Τάλιν χρονολογείται στα τέλη της πρώτης χιλιετίας μ.Χ. και είναι ένα οχυρό και παράπλευρος οικισμός στο λόφο του Ίρου, σημερινό προάστιο του Τάλιν[13].
Όντας ένας σημαντικός εμπορικός σταθμός ανάμεσα στη Ρωσία και τη Σκανδιναβία, έγινε στόχος των επεκτατικών τάσεων των Τευτόνων Ιπποτών και του Βασιλείου της Δανίας την περίοδο των Βόρειων Σταυροφοριών στις αρχές του 13ου αιώνα, όταν οι ντόπιοι πληθυσμοί εκχριστιανίστηκαν με τη βία. Οι Δανοί επέβαλαν το ζυγό τους στην Εσθονία το 1219.
To 1285 έγινε μέλος της Χανσεατικής Ένωσης. Οι Δανοί πούλησαν το Τάλιν μαζί με άλλες κτήσεις τους στους Τεύτονες Ιππότες το 1346. Κατά το μεσαίωνα η θέση της πόλης ήταν ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας και πολλές φορές κατακτήθηκε από Σουηδούς και Ρώσους. Το 1561 η Σουηδία ανέλαβε τη διοίκηση του Τάλιν και της υπόλοιπης Εσθονίας. Το 1710, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου, το Τάλιν μαζί με τη Σουηδική Εσθονία και τη Λιβονία παραχωρήθηκαν στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Παρά τις τελευταίες εξελίξεις, το Τάλιν και οι γύρω περιοχές διατήρησαν την εθνική και οικονομική τους αυτονομία ως Δουκάτο της Εσθονίας. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα οι τακτικές ρωσοποίησης στην Εσθονία έγιναν ακόμα πιο σκληρές.
Το 1918 έγινε πρωτεύουσα της ανεξάρτητης Εσθονίας, με τη Ρωσία να αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της. Στο ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1940 κατακτήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση, για να περάσει στην κατοχή της Ναζιστικής Γερμανίας κατά την περίοδο 1941-1944. Μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ξαναπέρασε στην κατοχή της Σοβιετικής Ένωσης και προσαρτήθηκε στα εδάφη της ως Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Εσθονίας. Από το 1991, ακολουθώντας τη διάλυση της Ε.Σ.Σ.Δ, είναι πάλι πρωτεύουσα του νέου ανεξάρτητου κράτους.
Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κέντρα ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης του Τάλιν.
- Πανεπιστήμιο του Τάλιν
- Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τάλιν
- Εσθονική Ακαδημία Μουσικής και Θεάτρου
- Εσθονική Ακαδημία Τεχνών
- Εσθονικό Ευαγγελικό Λουθηρανικό Εκκλησιαστικό Ινστιτούτο Θεολογίας
Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, το Τάλιν υπήρξε εμπορικό κέντρο και προορισμός, καθώς και τόπος-πέρασμα διάφορων λαών, πράγμα που εξηγεί την ανάπτυξη του κέντρου του και την ποικιλία των μνημείων του. Το κέντρο του Τάλιν εσωκλείει το κάστρο της Τόομπεα, χτισμένο από τους Δανούς το μεσαίωνα και του οποίου τα τείχη στέκονται ακόμα. Εντός των τειχών βρίσκεται και ο Ρωσικός Ορθόδοξος Καθεδρικός Ναός του Αλεξάνδρου Νιέφσκι, χτισμένος στα χρόνια της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, καθώς και η Εκκλησία του Αγ. Νικολάου. Στον λόφο της Τόομπεα βρίσκεται επίσης το παλιό Εσθονικό παλάτι, όπου τώρα στεγάζεται η Βουλή.
Το Τάλιν είναι γνωστό και για την Εκκλησία του Αγ. Όλαφ, η οποία είναι η παλαιότερη της πόλης. Χτίστηκε τον 12ο αιώνα από την ντόπια Σκανδιναβική κοινότητα και ανάμεσα στον 14ο και τον 15ο υπήρξε το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το Δημαρχείο
- Η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου
- Η Εκκλησία του Αγίου Όλαφ
- Τα τείχη της πόλης
- Το αεροδρόμιο
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Total population in Urban Audit cities». European Commission. 14 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2013.
- ↑ «Eesti statistika; Tallinn, Rahvaarv». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2017.
- ↑ «Eesti statistika; Tallinn, Rahvaarv». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ World and Its Peoples, Volume 8 of Estonia, Latvia, Lithuania, and Poland. Marshall Cavendish. 2010. σελ. 1069. ISBN 9780761478966.
- ↑ «Tallinn on noorem, kui õpikus kirjas!». Delfi. 28 Οκτωβρίου 2003. http://epl.delfi.ee/news/melu/tallinn-on-noorem-kui-opikus-kirjas?id=50944436. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2017.
- ↑ http://www.postimees.ee/111369/villu-kadakas-pringlikutid-vabaduse-valjakul
- ↑ «Historic Centre (Old Town) of Tallinn». UNESCO World Heritage Centre. 7 Δεκεμβρίου 1997. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2013.
- ↑ http://www.spiegel.de/netzwelt/web/estland-ein-einblick-in-die-start-up-szene-von-tallinn-a-1022184.html
- ↑ https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702303734204577464343888754210
- ↑ Ingrid Teesalu. «It's Official: Tallinn To Become EU's IT Headquarters». ERR. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2020.
- ↑ «Tech capitals of the world». The Age. 15 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2012.
- ↑ Ιστορία του Τάλιν Αρχειοθετήθηκε 2019-10-11 στο Wayback Machine., στον επίσημο ιστότοπο της πόλης (αγγλικά).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| |||||
| |||||
|
 | Αυτό το λήμμα που σχετίζεται με τη γεωγραφία της Εσθονίας χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!. |