Δουβλίνο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 53°20′33″N 6°15′57″W / 53.3425°N 6.2658°W / 53.3425; -6.2658

Δουβλίνο

Σημαία

Έμβλημα
Παρωνύμιο: The Fair City
Ρητό: Obedientia Civium Urbis Felicitas
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Δουβλίνο
53°20′59″N 6°15′37″W
ΧώραΔημοκρατία της Ιρλανδίας
Διοικητική υπαγωγήΔημοκρατία της Ιρλανδίας
Ίδρυση841
Διοίκηση
 • Σώμαoffice of the Lord Mayor of Dublin
 • Lord Mayor of DublinPaul McAuliffe (από 2019)
 • Μέλος του/τηςΔίκτυο Δημιουργικών Πόλεων[1]
Παγκόσμια Ομοσπονδία Τουριστικών Πόλεων[2]
Έκταση114.990.000 
Υψόμετρο20 μέτρα
Πληθυσμός592.713 (3  Απριλίου 2022)[3]
Ταχ. κωδ.D1-18, 20, 22, 24, D6W, D1-18, 20, 22 και D6W
Τηλ. κωδ.01
Ζώνη ώραςUTC±00:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Δουβλίνο (ιρλανδικά: Baile Átha Cliath [4], αγγλικά: Dublin) είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και η μεγαλύτερη πόλη στο νησί. Βρίσκεται περίπου στο μέσο της ανατολικής ακτής του νησιού, στην εκβολή του ποταμού Λίφφεϋ. Αρχικά ιδρύθηκε σαν κέντρο για το εμπόριο σκλάβων των Βίκινγκς και είναι η κύρια πόλη της Ιρλανδίας από την εποχή του Μεσαίωνα. Ο πληθυσμός της μητροπολιτικής περιοχής είναι 1.661.185 κάτοικοι, ενώ της ίδιας της πόλης 505.739, σύμφωνα με την απογραφή του 2006.

Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα της πόλης προέρχεται από τις ιρλανδικές λέξεις "Dubh linn" και σημαίνουν "μαύρος βάλτος" ή "μαύρη λίμνη". Αντίθετα, το ιρλανδικό όνομα (ιρλ. Baile Átha Cliath) σημαίνει "τόπος", ή "χωριό" δίπλα στο "πέρασμα στις καλαμιές".

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη γραπτή αναφορά για την πόλη προέρχεται από τον Έλληνα αστρονόμο και χαρτογράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο, το έτος 140 π.Χ., στα γραπτά του οποίου αναφέρεται ως Eblana Civitas. Ωστόσο θεωρείται ότι η πόλη ιδρύθηκε με το τωρινό της όνομα το έτος 988 μ.Χ. Προήλθε από την ένωση δύο συνοικισμών που προϋπήρχαν και συγκεκριμένα ενός συνοικισμού των Βίκινγκς με το όνομα Dubh linn και ενός κελτικού οικισμού με το όνομα Áth Cliath.

Μετά τη Νορμανδική Εισβολή στην Ιρλανδία το 1169, το Δουβλίνο γίνεται τυπικά πρωτεύουσα της Ιρλανδίας το έτος 1171. Τότε ουσιαστικά αρχίζει και η πρώτη περίοδος της ιστορίας του Δουβλίνου που διαρκεί έως το 1541, έτος κατά το οποίο η Ιρλανδία γίνεται Βασίλειο. Η αγγλική κατοχή περιοριζόταν αρχικά στις ανατολικές ακτές του νησιού, στην πραγματικότητα στο Δουβλίνο και τη γύρω περιοχή, η οποία είναι γνωστή ως "The Pale" ("Ο περίβολος"). Παρ' όλα αυτά στα έτη που ακολούθησαν τη Νορμανδική Εισβολή στην Ιρλανδία και μεταξύ των ετών 1171 - 1541 εδραιώνεται η κυριαρχία των Άγγλων σε όλο το νησί και παράλληλα ο ρόλος του Δουβλίνου ως πρωτεύουσας της Ιρλανδίας αποκτά όλο και πιο ουσιαστικό νόημα. Έδρα των Λόρδων της Ιρλανδίας γίνεται το κάστρο του Δουβλίνου, στο οποίο συγκεντρώνεται όλη η εξουσία.

Από το 1541 και έως το 1800, η Ιρλανδία γίνεται Βασίλειο. Κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, το Δουβλίνο αναπτύσσεται ταχύτατα, με αποτέλεσμα να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας μετά το Λονδίνο. Τα περισσότερα αξιοσημείωτα έργα αρχιτεκτονικής της πόλης προέρχονται από αυτή την περίοδο.

Το 1801 η Ιρλανδία ενώνεται με το Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και σχηματίζεται έτσι το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας. Τα έτη 1845 με 1849 λιμός πλήττει τη χώρα, με αποτέλεσμα τον θάνατο 500.000 με 1 εκατομμυρίου Ιρλανδών και τη μετανάστευση άλλων τόσων προς την Αυστραλία, τον Καναδά και τις Η.Π.Α.

Το 1916 έλαβε χώρα η Επανάσταση του Πάσχα (ιρλανδ.: Éirí Amach na Cásca / αγγλ.: Easter Rising). Ακολούθησε ο Ιρλανδικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας και ο Ιρλανδικός Εμφύλιος Πόλεμος. Το Δουβλίνο μετατράπηκε σε ερείπια και πολλά σπουδαία κτίρια καταστράφηκαν.

Το 1922 η Ιρλανδία γίνεται ανεξάρτητο κράτος και το Δουβλίνο πρωτεύουσα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η ανάπτυξη της πόλης ήταν αργή, τη δεκαετία του 1960 όμως γίνεται αισθητή μια αλλαγή και τα χρόνια που ακολούθησαν, το Δουβλίνο γνώρισε μεγάλη οικοδομική και οικονομική ανάπτυξη. Στις 8 Μαρτίου 1966, το περίφημο μνημείο του Νέλσον, στο κέντρο της πόλης, έπεσε θύμα της πολιτικής βίας. Η βομβιστική ενέργεια, που γκρέμισε το άγαλμα του νικητή της, μοιραίας για τους Γάλλους, ναυμαχίας του Τραφάλγκαρ, αποδόθηκε από την αστυνομία στον παράνομο Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό[5].

Το 1988 γιόρτασε το Δουβλίνο επίσημα τα χίλια χρόνια από την ίδρυσή του.

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ανώτατο δικαστήριο στις όχθες του ποταμού Λίφφεϋ.

Το Δουβλίνο και η λογοτεχνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιρλανδική πρωτεύουσα, πόλη με μεγάλη πολιτιστική παράδοση, είναι τόπος καταγωγής μεγάλων λογοτεχνικών μορφών του 19ου και του 20ού αιώνα, μεταξύ των οποίων οι Τζόναθαν Σουίφτ, Όσκαρ Ουάιλντ, Τζέημς Τζόυς, Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, Σάμιουελ Μπέκετ, Ρόντυ Ντόυλ. Η συλλογή μικρών ιστοριών του Τζέιμς Τζόυς, Οι Δουβλινέζοι (αγγλ.: The Dubliners), δίνει μια χαρακτηριστική περιγραφή της πόλης και των ανθρώπων που κατοικούσαν σ' αυτή, στις αρχές του 20ού αιώνα.

Μουσεία και γκαλερί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εθνικό Μουσείο (αγγλ.: National Museum of Ireland)
  • Εθνική Πινακοθήκη (αγγλ.: National Gallery)
  • Ιρλανδικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (αγγλ.: Irish Museum of Modern Art)
  • Εθνικό Μουσείο Τυπογραφίας της Ιρλανδίας (αγγλ.: National Print Museum of Ireland)
  • Εθνική Βιβλιοθήκη (αγγλ.: National Library)
  • Δημοτική Βιβλιοθήκη Hugh Lane (αγγλ.: Hugh Lane Municipal Gallery
  • Μεγάλος είναι ο αριθμός των γκαλερί και των καλλιτεχνικών χώρων, που υπάρχουν στην πόλη: The City Arts Centre, Four, The Douglas Hyde Gallery, The Project Arts Centre, The Royal Hibernian Academy.

Θέατρο και μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εμπορικό κέντρο του Δουβλίνου. Στα αριστερά το φημισμένο πολυκατάστημα "Stephen's Green".

Στο Δουβλίνο, όπως άλλωστε και στη λοιπή Ιρλανδία, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη η παραδοσιακή ιρλανδική μουσική, η οποία ακούγεται στις διάφορες pubs της πόλης.

Στο κέντρο της πόλης υπάρχουν αρκετές θεατρικές σκηνές, με σπουδαιότερες τις εξής: Θέατρο Άμπυ, Gate Theatre, Olympia Theatre, Gaiety Theatre.

Διασκέδαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επίκεντρο της νυχτερινής ζωής στο Δουβλίνο είναι το Temple Bar, στη νότια πλευρά της όχθης του ποταμού Λίφφεϋ. Είναι μια περιοχή του Δουβλίνου, που διατηρεί ζωντανό τον μεσαιωνικό χαρακτήρα της πόλης, με στενά σοκάκια και μεσαιωνικά κτίρια, ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών μουσικών σκηνών. Ιδιαίτερα γνωστή περιοχή, που έλκει μεγάλο αριθμό τουριστών ιδιαίτερα από την Αγγλία.

Στην περιοχή γύρω από το Stephen's Green, είναι συγκεντρωμένα πολλά από τα nightclubs της πόλης και επίσης τυπικές ιρλανδικές pubs.

Υπάρχουν επίσης δύο μεγάλοι κινηματογραφικοί χώροι στην πόλη του Δουβλίνου: Τα Savoy Cinema και το Cineworld.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Προεδρική κατοικία Áras an Uachtaráin στο Πάρκο Φοίνιξ.
Αεροφωτογραφία του βόρειου τμήματος της πρωτεύουσας.

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολλά κτίρια Γεωργιανής Αρχιτεκτονικής
  • Το κολλέγιο Trinity (αγγλ.: Trinity College)
  • Η γέφυρα Halfpenny
  • Το City Hall
  • Το γλυπτό The Spire, που αποτελεί το σύμβολο του Δουβλίνου και είναι μια χαλύβδινη "βελόνα" ύψους 120 μ., που υπήρξε το υψηλότερο γλυπτό του κόσμου.
  • Το Leinster House, σημερινή έδρα του ιρλανδικού κοινοβουλίου
  • Η Ιρλανδική Εθνική Βιβλιοθήκη
  • Το κάστρο του Δουβλίνου
  • Τα Τέσσερα Δικαστήρια (αγγλ.: Four Courts), (ιρλ.: Na Ceithre Cúirteanna), το σημαντικότερο σήμερα συγκρότημα δικαστηρίων της χώρας, έδρα και του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Ιρλανδίας.
  • Το πρώην Ιρλανδικό Κοινοβούλιο, σημερινή έδρα υποκαταστήματος της Τράπεζας της Ιρλανδίας.
  • Ο Καθεδρικός του Αγίου Πατρικίου, (αγγλ.: Saint Patrick's Cathedral)
  • Ο Καθεδρικός της Εκκλησίας του Χριστού (αγγλ.: Christ Church Cathedral).

Πάρκα και χώροι πρασίνου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βοτανικός Κήπος.
  • Το St. Stephen's Green, που συνορεύει με την οδό Grafton, τον πιο γνωστό εμπορικό δρόμο του Δουβλίνου.
  • Το Phoenix Park, η επίσημη έδρα της προέδρου της Ιρλανδίας και το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης.
  • Ο ζωολογικός κήπος του Δουβλίνου που βρίσκεται στο Phoenix Park.

Γύρω από το Δουβλίνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έμβλημα του Δουβλίνου.
Σημαία του Δουβλίνου.
  • Τα όρη Ουίκλοου, οι ορεινοί κήποι της Ιρλανδίας, νότια του Δουβλίνου.
  • Η λίμνη και το κάστρο Μάλαχαϊντ, βόρεια του Δουβλίνου.
  • Η λίμνη Μπρέυ, νότια του Δουβλίνου.
  • Ο λόφος της Τάρα (αγγλ.: Hill of Tara), προϊστορικό μνημείο.
  • Το Αββαείο Μέλλιφοντ, ερείπια μοναστηριού από το 1142.
  • Το παραθαλάσσιο χωριό του Χάουθ, και η ομώνυμη χερσόνησος.

Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. en.unesco.org/creative-cities/dublin. Ανακτήθηκε στις 9  Ιουνίου 2021.
  2. cn.wtcf.org.cn/citys/3460-2.html.
  3. www.citypopulation.de/en/ireland/cities/.
  4. Baile Átha Cliath (ή απλά Áth Cliath) και Dubh Linn είναι τα δύο ονόματα της πόλης, αλλά το πρώτο χρησιμοποιείται σήμερα και επίσημα και στον καθημερινό λόγο.
  5. Ανεβαίνει το πολιτικό θερμόμετρο στην Ευρώπη, Ιστορικό Λεύκωμα 1966, σελ. 106, Καθημερινή (1997)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]