Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1950

Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1950
IV Campeonato Mundial de Futebol (Πορτογαλικά)
	Επίσημη αφίσα του Παγκοσμίου Κυπέλλου
Πληροφορίες
Χώρα	Βραζιλία
Διοργανωτής	FIFA
Ημερομηνίες	24 Ιουνίου 1950
Τερματισμός	16 Ιουλίου 1950
Στάδια	6
Κατάταξη
Πρώτη θέση	Ουρουγουάη (2ος τίτλος)
Δεύτερη θέση	Βραζιλία
Τρίτη θέση	Σουηδία
Τέταρτη θέση	Ισπανία
Στατιστικά
Πρώτος σκόρερ	Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες (9 γκολ)
Καλ. παίκτης	Ζιζίνιο
	Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1950 ήταν η τέταρτη διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου, η οποία διεξήχθη στη Βραζιλία από τις 24 Ιουνίου μέχρι τις 16 Ιουλίου 1950. Επίσης, ήταν η πρώτη μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος απέτρεψε παρόμοια διοργάνωση Κυπέλλου για 12 χρόνια. Επιπλέον, ήταν η μόνη διοργάνωση που ο νικητής δεν καθορίστηκε μετά από τη διαδικασία ενός μονού τελικού. Για σκοπούς αρχείου, θεωρείται ως τελικός της διοργάνωσης ο αγώνας της Βραζιλίας με την Ουρουγουάη που ήταν ο τελευταίος αγώνας του ομίλου με τις τέσσερις φιναλίστ. Με τη νίκη της Σελέστε (Ουρουγουάης) μέσα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το πρώτο κύπελλο της μεταπολεμικής περιόδου σημαδεύτηκε με μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του ποδοσφαίρου.^[1]

Στη διοργάνωση αυτή, έγιναν 22 αγώνες, με 19 νίκες και μόλις 3 ισοπαλίες. Συνολικά σημειώθηκαν 88 γκολ, δίνοντας έτσι μέσο όρο 4 ακριβώς γκολ ανά αγώνα.

Επιλογή διοργανωτή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν υπήρξε επιλογή διοργανωτή με τον γνωστό τρόπο της ψηφοφορίας, καθώς μόνο η Βραζιλία εκδήλωσε ενδιαφέρον, λόγω και της έλλειψης υποδομών για πολλές χώρες μετά τον 6-ετή Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Βραζιλία που βγήκε από τον πόλεμο χωρίς αξιοσημείωτες απώλειες, είχε την υποδομή για τη διοργάνωση τουρνουά Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Προκριματικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1950 συμμετείχαν 34 εθνικές ομάδες και αγωνίστηκαν για τις 13 θέσεις που δόθηκαν για την τελική φάση των Μουντιάλ. Οι 2 θέσεις καλύφθηκαν από την προηγούμενή νικήτρια Ιταλία και την οικοδέσποινα Βραζιλία. Στην αρχή ήταν προγραμματισμένο να δοθούν 16 θέσεις για το τουρνουά, αλλά λόγω της αποχώρησης της Σκωτίας, της Τουρκίας και της Ινδίας, η ΦΙΦΑ αποφάσισε να μην αντικαταστήσει τις ομάδες και να περιορίσει τις θέσεις σε 13, αντιλαμβανόμενη τη δυσκολία να βρει εθνικές ομάδες μετά την εξαθλίωση (οικονομική και μη) που προκάλεσε ο πόλεμος. Για πρώτη φορά σε Παγκόσμιο Κύπελλο έλαβε μέρος η Αγγλία.

Οι ομάδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι 13 ομάδες που εξασφάλισαν την συμμετοχή τους στην τελική φάση του Μουντιάλ 1950 ήταν οι εξής:

Βόρεια Αμερική (CONCACAF)

Μεξικό
ΗΠΑ

Νότια Αμερική (CONMEBOL)

Ουρουγουάη

Βραζιλία
Χιλή
Βολιβία
Παραγουάη

Ευρώπη (UEFA)

Αγγλία
Ιταλία
Ισπανία
Σουηδία
Ελβετία
Γιουγκοσλαβία

Στάδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αγώνες φιλοξενήθηκαν σε 6 πόλεις της Βραζιλίας.

Μπέλο Οριζόντε	Κουριτίμπα	Πόρτο Αλέγκρε
Στάδιο Ιντεπεντένσια	Στάδιο Βίλα Καπανέμα	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος

Ρεσίφε	Ρίο ντε Τζανέιρο	Σάο Πάολο
Στάδιο Ίλια ντο Ρετίρο	Στάδιο Μαρακανά	Στάδιο ντο Πακαέμπου

Διαιτητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ευρώπη

Άλοϊς Μπέρανεκ
Άρθουρ Έλις
Τζορτζ Ρίντερ
Ρέτζιναλντ Λιφ
Σαρλ ντε Λα Σαλ
Τζενερόζο Ντατίλο
Τζιοβάνι Γκαλεάτι
Κάρελ βαν ντερ Μέερ
Ζοζέ ντα Κόστα
Τζορτζ Μάικλ
Χοσέ Γκαρθία Καρριόν
Ραμόν Ρόμα Αθόν
Γκούναρ Ντάλνερ
Ίβαν Έκλιντ
Ζαν Λουτς
Μπέντζαμιν Γκρίφιθς
Λέο Λέμεσιτς

Νότια Αμερική

Αλφρέδο Άλβαρες
Αλμπέρτο ντα Γκάμα Μάλχερ
Μάριο Γκαρντέλι
Μάριο Γκονσάλβες Βιάνα
Σέρχιο Μπουσταμάντε
Εστέβες Τεξάδα
Καγιετάνα ντε Νίκολα
Μάριο Ρουμπέν Χέγιεν
Εστέμπαν Μαρίνο

Βόρεια Αμερική

Προυντένσιο Γκαρσία

1η Φάση Ομίλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ώρες των αγώνων είναι σε ώρα Βραζιλίας (UTC-3)

1ος Όμιλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

	Ομάδα	Β	Α	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Δ
1ος Όμιλος
1	Βραζιλία	5	3	2	1	0	8	2	+6
2	Γιουγκοσλαβία	4	3	2	0	1	7	3	+4
3	Ελβετία	3	3	1	1	1	4	6	-2
4	Μεξικό	0	3	0	0	3	2	10	-8

24 Ιουνίου 1950 15:00	Βραζιλία	4 – 0	Μεξικό	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~81.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Αντεμίρ 30', 79' Ζαΐρ 65' Μπαλτάζαρ 71'	Report

25 Ιουνίου 1950 18:00	Γιουγκοσλαβία	3 – 0	Ελβετία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Ράικο Μίτιτς 59΄ Κόστα Τομάσεβιτς 70' Τίχομιρ Ογκνιάνοφ 84'	Report

28 Ιουνίου 1950 15:00	Βραζιλία	2 – 2	Ελβετία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~42.000 Διαιτητής: Ραμόν Ρόμα Αζόν (Ισπανία)
	Αλφρέντο 3' Μπαλτάζαρ 32'	Report	Ζακ Φατόν 17', 88'

28 Ιουνίου 1950 18:15	Γιουγκοσλαβία	4 – 1	Μεξικό	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος, Πόρτο Αλέγκρε Θεατές: ~11.000 Διαιτητής: Ρέτζιναλντ Λιφ (Αγγλία)
	Στέφαν Μπόμπεκ 20' Ζέλικο Τσαϊκόφσκι 23', 51' Κόστα Τομάσεβιτς 81'	Report	Έκτορ Ορτίς 87' (πεν)

1 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	2 – 0	Γιουγκοσλαβία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~142.000 Διαιτητής: Μπέντζαμιν Γκρίφιθς (Ουαλία)
	Αντεμίρ 3' Ζιζίνιο 69'^[2]	Report

2 Ιουλίου 1950 15:40	Ελβετία	2-1	Μεξικό	Στάδιο ντος Εουκαλίπτος, Πόρτο Αλέγκρε Θεατές: ~3.500 Διαιτητής: Ίβαν Έκλιντ (Σουηδία)
	Ρενέ Μπάντερ 10' Κικί Αντενέν 44'	Report	Οράσιο Κασαρίν 89΄

2ος Όμιλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

	Ομάδα	Β	Α	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Δ
2ος Όμιλος
1	Ισπανία	6	3	3	0	0	6	2	+4
2	Αγγλία	2	3	1	0	2	2	2	0
3	Χιλή	2	3	1	0	2	5	6	-1
4	ΗΠΑ	2	3	1	0	2	4	8	-4

25 Ιουνίου 1950 15:00	Αγγλία	2 – 0	Χιλή	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~30.000 Διαιτητής: Κάρελ βαν ντερ Μερ (Ολλανδία)
	Σταν Μόρτενσεν 39' Γουίλφ Μάνιον 51'	Report

25 Ιουνίου 1950 15:00	Ισπανία	3 – 1	ΗΠΑ	Στάδιο Βίλα Καπανέμα, Κουριτίμπα Θεατές: ~9.000 Διαιτητής: Μάριο Γκονσάλβες Βιάνα (Βραζιλία)
	Σιλβέστρε Ιγκόα 81' Εστανισλάου Μπασόρα 83' Τέλμο Θάρρα 89'	Report	Τζίνο Παριάνι 17'

29 Ιουνίου 1950 15:00	Ισπανία	2 – 0	Χιλή	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~20.000 Διαιτητής: Αλμπέρτο ντα Γκάμα Μάλχερ (Βραζιλία)
	Εστανισλάου Μπασόρα 17' Τέλμο Θάρρα 30'	Report

29 Ιουνίου 1950 18:00	ΗΠΑ	1 – 0	Αγγλία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~10.000 Διαιτητής: Τζενερόζο Ντατίλο (Ιταλία)
	Τζο Γκέιτζενζ 38'	Report

2 Ιουλίου 1950 15:00	Ισπανία	1 – 0	Αγγλία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~74.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Τέλμο Θάρρα 48'^[3]	Report

2 Ιουλίου 1950 18:00	Χιλή	5 – 2	ΗΠΑ	Στάδιο Ίλια ντο Ρετίρο, Ρεσίφε Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Μάριο Γκαρντέλι (Βραζιλία)
	Χόρχε Ρομπλέδο 16' Ατίλιο Κρεμάσκι 32', 60΄ Άντρες Πριέτο 54' ΄ Φερνάνδο Ριέρα 82'	Report	Φρανκ Γουάλας 47' Μάκα 48' (πεν)

3ος Όμιλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

	Ομάδα	Β	Α	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Δ
3ος Όμιλος
1	Σουηδία	3	2	1	1	0	5	4	+1
2	Ιταλία	2	2	1	0	1	4	3	+1
3	Παραγουάη	1	2	0	1	1	2	4	-2
-	Ινδία	αποκλείστηκε

25 Ιουνίου 1950 15:00	Σουηδία	3 – 2	Ιταλία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~50.000 Διαιτητής: Ζαν Λουτς (Ελβετία)
	Χάσε Γιέπσον 25', 68' Σούνε Άντερσον 33'	Report	Ρικάρντο Καραπελέζε 7' Έρμες Μουτσινέλι 75'

29 Ιουνίου 1950 15:30	Σουηδία	2 – 2	Παραγουάη	Στάδιο Βίλα Καπανέμα, Κουριτίμπα Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Ρόμπερτ Μίτσελ (Σκωτία)
	Στιγκ Σουνκβίστ 17' Καρλ Έρικ Παλμέρ 25'	Report	Ατίλιο Λόπες 35' Σέζαρ Λόπες Φρέτες 74'

2 Ιουλίου 1950 15:00	Ιταλία	2 – 0	Παραγουάη	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~26.000 Διαιτητής: Άρθουρ Έλις (Αγγλία)
	Ρικάρντο Καραπαλέζε 12' Εγκίστο Παντολφίνι 62'	Report

4ος Όμιλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

	Ομάδα	Β	Α	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Δ
4ος Όμιλος
1	Ουρουγουάη	2	1	1	0	0	8	0	+1
2	Βολιβία	0	2	1	0	1	0	8	+1
-	Σκωτία	αποκλείστηκε
-	Τουρκία	αποκλείστηκε

2 Ιουλίου 1950 18:00	Ουρουγουάη	8 – 0	Βολιβία	Στάδιο Ιντεπεντένσια, Μπέλο Οριζόντε Θεατές: ~5.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Όσκαρ Μίγκες 14', 40', 51' Ερνέστο Βιδάλ 18', Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο 23', 54΄ Χούλιο Πέρες 83' Αλσίντες Γκίντζια 87'	Report

Τελική φάση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ομάδες	Αγ.	Ν	Ι	Η	ΤΥ	ΤΚ	Βαθμοί
Ουρουγουάη	3	2	1	0	7	5	5
Βραζιλία	3	2	0	1	14	4	4
Σουηδία	3	1	0	2	6	11	2
Ισπανία	3	0	1	2	4	11	1

9 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	7 – 1	Σουηδία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~138.000 Διαιτητής: Άρθουρ Έλις (Αγγλία)
	Αντεμίρ 17', 36', 52', 58' Σίκο 39', 88' Μανέκα 85'	Report	Σούνε Άντερσον 67' (πεν.)

9 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	2 – 2	Ισπανία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~44.000 Διαιτητής: Μπέντζαμιν Γκρίφιθς (Ουαλία)
	Αλσίντες Γκίντζια 27' Ομπντούλιο Βαρέλα 72'	Report	Εστανισλάου Μπασόρα 39', 41'

13 Ιουλίου 1950 15:00	Βραζιλία	6 – 1	Ισπανία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~152.000 Διαιτητής: Ρέτζιναλντ Λιφ (Αγγλία)
	Χοσέ Πάρα 15' (αυτογκόλ) Ζαΐρ 21' Σίκο 31', 55' Αντεμίρ 57' Ζιζίνιο 67'	Report	Σιλβέστρε Ιγκόα 71'

13 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	3 – 2	Σουηδία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~8.000 Διαιτητής: Τζιοβάνι Γκαλεάτι (Ιταλία)
	Αλσίντες Γκίντζια 39' Όσκαρ Μίγκες 77', 85'	Report	Καρλ Έρικ Παλμέρ 4' Στιγκ Σουντκβίστ 41'

16 Ιουλίου 1950 15:00	Σουηδία	3 – 1	Ισπανία	Στάδιο ντο Πακαέμπου, Σάο Πάολο Θεατές: ~11.000 Διαιτητής: Κάρελ βαν ντερ Μέερ (Ολλανδία)
	Στιγκ Σουντκβίστ 15' Μπρορ Μέλμπεργκ 33' Καρλ Έρικ Παλμέρ 80'	Report	Τέλμο Θάρρα 82'

16 Ιουλίου 1950 15:00	Ουρουγουάη	2 – 1	Βραζιλία	Στάδιο Μαρακανά, Ρίο ντε Τζανέιρο Θεατές: ~200.000 Διαιτητής: Τζορτζ Ρίντερ (Αγγλία)
	Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο 66' Αλσίντες Γκίντζια 79'	Report	Φριάσα 47'

«Μαρακανάζο»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βραζιλία πήγαινε στο τελευταίο και καθοριστικό αγώνα (που ουσιαστικά έτυχε να είναι σαν τελικός) ως το μεγάλο φαβορί της συνάντησης, καθώς είχε νικήσει σαρωτικά τις προηγούμενες αντιπάλους της, με 7-1 και 6-1. Μάλιστα της αρκούσε έστω μία ισοπαλία για να πάρει τον τίτλο, καθώς είχε προβάδισμα ενός βαθμού από την Ουρουγουάη. Ωστόσο, δεν γινόταν καν συζήτηση για ενδεχόμενο ισοπαλίας της σελεσάο, καθώς οι Βραζιλιάνοι ήταν βέβαιοι για τη νίκη τους και μάλιστα η γιορτή για την «κατάκτηση» του πρώτου στην ιστορία τους Παγκοσμίου Κυπέλλου είχε ήδη αρχίσει από νωρίς στους δρόμους όλων των πόλεων, ενώ στο Ρίο ντε Τζανέιρο είχε διοργανωθεί ένα έξτρα έκτακτο καρναβάλι. Επίσης, είναι εντυπωσιακό ότι 200.000 Βραζιλιάνοι πήγαν στο Στάδιο Μαρακανά, νούμερο που εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων που παρακολούθησαν ποτέ έναν ποδοσφαιρικό αγώνα μέσα σε στάδιο (κάποιες αναφορές του προηγούμενου αιώνα αναφέρουν μεγαλύτερους αριθμούς, όπως 202.772 εισιτήρια^[4]), με την Ουρουγουάη να έχει μόλις 80 - 100 οπαδούς της στο γήπεδο.^[5] Ένα χρόνο νωρίτερα η Βραζιλία είχε συντρίψει την Ουρουγουάη στο Κόπα Αμέρικα με 5-1.^[6]

Η Βραζιλία προηγήθηκε στο 47' (δεύτερο λεπτό του δευτέρου ημιχρόνου), ενώ στη συνέχεια είχε και άλλες ευκαιρίες. Αφού όμως δεν μπόρεσε να βάλει και άλλα γκολ, αγχώθηκε και οι παίκτες της Ουρουγουάης αναθάρρησαν. Ο Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο ισοφάρισε στο 66' και ο Αλσίντες Γκίντζια έβαλε μπροστά την Ουρουγουάη στο 79' με σκορ 2-1 για να γκρεμίσει σε πρωτοφανές εθνικό πένθος έναν ολόκληρο λαό. Μετά από την αναπάντεχη ήττα, την τραγικότερη στην ιστορία του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, τα αποτελέσματα ήταν τρομακτικά, καθώς σημειώθηκαν χιλιάδες καρδιακά επεισόδια, με τα νοσοκομεία στις μεγάλες πόλεις να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν. Επίσης, αναφέρεται ότι δεκάδες άτομα σε ολόκληρη τη χώρα αυτοκτονούσαν, μη μπορώντας να αντέξουν το πένθος. Στο στάδιο Μαρακανά δύο άτομα αυτοκτόνησαν πηδώντας από τις κερκίδες, τρεις φίλαθλοι απεβίωσαν από καρδιακή προσβολή και στο Ρίο ντε Τζανέιρο άλλοι πηδούσαν από τα μπαλκόνια. Ο κόσμος θρηνούσε και πολλοί δήλωναν πως δεν θα ξαναπατήσουν σε γήπεδο, λόγω αυτής της απώλειας του τροπαίου.^[1]^[7]

Το γεγονός αυτό, συχνά αναφέρεται εγχώρια και διεθνώς, μεταφορικά, ως «η Χιροσίμα της Βραζιλίας», έμεινε στην κοινή γνώμη της χώρας ως η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία της Βραζιλίας και αναφέρεται από τότε, εγχώρια, ως το Μαρακανάζο (Maracanaço), δηλαδή «το κάζο του Μαρακανά».^[8] Ωστόσο, οκτώ χρόνια μετά έφτασε επιτέλους η ώρα της Βραζιλίας να πάρει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο, αυτό του 1958, και σήμερα έχει συνολικά πέντε κατακτήσεις, αλλά κανένας Βραζιλιάνος δεν θα ξεχάσει ποτέ την 16η Ιουλίου του 1950 σε ένα από τους καλύτερους και ίσως τον πιο εμβληματικό αγώνα στην ιστορία του θεσμού.^[8]^[9] Πέρασαν τέσσερα χρόνια για να αγωνιστεί ή Εθνική Βραζιλίας ξανά στο Μαρακανά και οι λευκές φανέλες που φορέθηκαν εκείνη την ημέρα δεν φορέθηκαν ποτέ ξανά.^[10]

Παγκόσμιος Κυπελλούχος 1950:

Ουρουγουάη (2ος τίτλος)

Σκόρερ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

8 τέρματα

Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες

5 τέρματα

Όσκαρ Μίγκεζ

4 τέρματα

Εστανισλάου Μπασόρα

Καλύτερη ΧΙ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τερματοφύλακας	Αμυντικοί	Μέσοι	Επιθετικοί
Ρόκε Μάσπολι	Έρικ Νίλσον Χοσέ Πάρα Βίκτορ Ροντρίγκεζ Αντράντε	Ομπντούλιο Βαρέλα Μπάουερ	Ζιζίνιο Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο Ζαΐρ Αντεμίρ Μάρκες ντε Μενέζες Αλσίντες Γκίντζια

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 «FIFA : The Finals that made history». Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2022.
↑ Το RSSSF θεωρεί πως το γκολ σημειώθηκε στο 89ο λεπτό
↑ Η RSSSF θεωρεί πως αυτό το γκολ επετεύχθη στο 49ο λεπτό.
↑ «Uruguay v Brazil, 16 July 1950». Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020.
↑ «50 Best Moments in World Cup History». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2022.
↑ «From the Hand of God to the head of Zidane - The World Cup's most iconic moments ever». Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023.
↑ ««Μαρακανάζο», η Χιροσίμα της Βραζιλίας». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2022.
↑ ^8,0 ^8,1 «FIFA : Maracanazo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2020.
↑ «Power Ranking Every World Cup Final Ever Played». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2022.
↑ «FIFA : Brazil's heroes of 1970 relive their days of Glory». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2021.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1950

Γαλλία 1938	World Cup	Ελβετία 1954
ΠΚ 1938	Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου	ΠΚ 1954

[fifa-1] 1,0 ^1,1 «FIFA : The Finals that made history». Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2022.

[2] Το RSSSF θεωρεί πως το γκολ σημειώθηκε στο 89ο λεπτό

[3] Η RSSSF θεωρεί πως αυτό το γκολ επετεύχθη στο 49ο λεπτό.

[4] «Uruguay v Brazil, 16 July 1950». Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2020.

[5] «50 Best Moments in World Cup History». Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2022.

[6] «From the Hand of God to the head of Zidane - The World Cup's most iconic moments ever». Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2023.

[7] ««Μαρακανάζο», η Χιροσίμα της Βραζιλίας». Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2022.

[mara-8] 8,0 ^8,1 «FIFA : Maracanazo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2020.

[9] «Power Ranking Every World Cup Final Ever Played». Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2022.

[10] «FIFA : Brazil's heroes of 1970 relive their days of Glory». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]