Αυτοκινητόδρομος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σήμανση αυτοκινητοδρόμου.
Το όριο ταχύτητας στους Ελληνικούς αυτοκινητόδρομους είναι 130 χιλιόμετρα την ώρα, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από ανάλογη σήμανση.

Ο αυτοκινητόδρομος είναι οδός ειδικής μελέτης και κατασκευής, σχεδιασμένος έτσι ώστε να διακινεί τον μεγαλύτερο δυνατό φόρτο της οδικής κυκλοφορίας οχημάτων, συνήθως μεταξύ πόλεων, και να επιτρέπει την οδήγηση με σταθερά υψηλή ταχύτητα. Οι αυτοκινητόδρομοι είναι οδικές αρτηρίες διπλής κατεύθυνσης με δύο (τετράιχνοι), τρεις (εξάιχνοι) ή και περισσότερες λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση,[1] διαχωριστικό κράσπεδο (νησίδα ή άλλα μέσα) μεταξύ των αντίθετων ρευμάτων και μία βοηθητική λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση,[2][3] γνωστή στην Ελλάδα ως Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης / ΛΕΑ. Πέραν των παραπάνω, ως αυτοκινητόδρομοι στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Κ.Ο.Κ., ορίζονται οδοί οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί με απόφαση του αρμόδιου Υπουργείου ως αυτοκινητόδρομος και έχουν ειδική σήμανση με πινακίδες.[4]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κύριο χαρακτηριστικό του αυτοκινητόδρομου, εκτός των πολυάριθμων λωρίδων κυκλοφορίας, που τον διακρίνει από άλλα είδη δρόμων (Εθνική ή επαρχιακή οδό), είναι η έλλειψη ισόπεδων διασταυρώσεων και φωτεινών σηματοδοτών και η ύπαρξη ανισόπεδων κόμβων.[3]

Ο αυτοκινητόδρομος είναι κλειστός, με διαχωριστική νησίδα μεταξύ των δύο ρευμάτων κυκλοφορίας, συνήθως και με κιγκλιδώματα στα πλάγια, και η διασταύρωση με άλλους δρόμους, όπως και η είσοδος και έξοδος οχημάτων από αυτόν, γίνεται μόνο μέσω γεφυρών και ανισόπεδων διασταυρώσεων (κόμβων / εξόδων) -οι οποίες για τη διευκόλυνση των οδηγών είναι αριθμημένες,[4] ώστε να μην διαταράσσεται η κυκλοφορία των οχημάτων εντός του αυτοκινητοδρόμου.[3][5] Πριν από κάθε έξοδο, υπάρχει συνήθως μια χωριστή λωρίδα επιβράδυνσης για τα οχήματα που σκοπεύουν να εξέλθουν από τον αυτοκινητόδρομο και αντίστοιχα αμέσως μετά την είσοδο μια λωρίδα επιτάχυνσης για τα νεοεισελθόντα οχήματα. Επειδή δεν έχει ισόπεδες διασταυρώσεις, ο αυτοκινητόδρομος δεν έχει και φωτεινούς σηματοδότες.[3][5]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ιταλία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που άρχισε να κατασκευάζει αυτοκινητόδρομους, δηλαδή δρόμους ταχείας κυκλοφορίας μόνο για αυτοκίνητα. Ο αυτοκινητόδρομος Μιλάνο – Λάγκι (που συνέδεε το Μιλάνο με το Βαρέζε) επινοήθηκε από τον Πιέρο Πουριτσέλι, πολιτικό μηχανικό και επιχειρηματία.[6] Πήρε τις πρώτες άδειες να κατασκευάσει έναν δημόσιας χρήσης δρόμο ταχείας κυκλοφορίας το 1921 και ολοκλήρωσε την κατασκευή του (μιας λωρίδας ανά κατεύθυνση) μεταξύ 1924 και 1926[7]. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920 είχαν κατασκευασθεί πάνω από 4.000 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων πολλών λωρίδων (έναντι των 6.400 εν έτει 2012) σε όλη την Ιταλία, συνδέοντας τις Ιταλικές μεγαλουπόλεις και τις μικρές αγροτικές πόλεις. Οι αυτοκινητόδρομοι προπαγανδίστηκαν από τον Μπενίτο Μουσολίνι το 1930 ως ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του καθεστώτος του και ως απόδειξη της δέσμευσης του στην πρόοδο και στον εκσυγχρονισμό.[8]

Ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου αυτοκινητοδρόμων της Ελλάδας ολοκληρώθηκε το 2017 και μέχρι σήμερα είναι το μεγαλύτερο (2,500 χλμ) αλλά και ένα από τα πιο αναπτυγμένα δίκτυα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.[9]

Φωτογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. 8 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. CS1 maint: Unfit url (link)
  2. «Public Roads - Federal-Aid Highway Act of 1956: Creating The Interstate System , Summer 1996 -». www.fhwa.dot.gov. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 «ersosynthesis2018 - Motorways:Road_safety,Transport,europa» (PDF). 
  4. 4,0 4,1 «Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας» (PDF). σελ. 14. 
  5. 5,0 5,1 Engineering News-record. McGraw-Hill. 1918. 
  6. «PURICELLI, Piero in "Enciclopedia Italiana"». www.treccani.it (στα Ιταλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  7. «Scheda senatore PURICELLI Piero». notes9.senato.it. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  8. Ontario. Ministry of Transportation and Communications. Historical Committee. Footpaths to freeways : the story of Ontario's roads : Ontario's bicentennial, 1784-1984. [Toronto]: Ontario Ministry of Transportation and Communications. ISBN 0-7743-9388-2. 12554626. 
  9. Καραγιάννης, Νίκος (2 Αυγούστου 2017). «Greek Motorways: The country's «road Metro» has now emerged». ypodomes. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019.