Θωμάς Β΄ Πρελιούμποβιτς
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Θωμάς Β΄ Πρελούμπος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Θάνατος | 23 Δεκεμβρίου 1384 Ιωάννινα |
| Συνθήκες θανάτου | ανθρωποκτονία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σερβική Αυτοκρατορία Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Μαρία Αγγελίνα Δούκαινα Παλαιολογίνα |
| Τέκνα | Irene Preljubović |
| Γονείς | Γρηγόριος Πρέλιουμπ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Θωμάς Β΄ Πρελιούμποβιτς ή Θωμάς Κομνηνός Παλαιολόγος (Тома Прељубовић, απεβ. 23 Δεκεμβρίου 1384) ήταν Δεσπότης της Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα, από το 1366 ως το τέλος του τις 23 Δεκεμβρίου 1384. Υπήρξε ιδιαίτερα αντιπαθής στον τοπικό πληθυσμό, λόγω του βίαιου χαρακτήρα του και των ιδιαίτερα δεσποτικών αντιλήψεών του.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν γιος του Σέρβου μεγιστάνα Γρηγόριου Πρέλιουμπ ηγεμόνα της Θεσσαλίας, που απεβίωσε το 1355/56 και της Ειρήνης των Νεμάνιτς, κόρης του Στεφάνου Ούρου Δ΄ Δουσάν της Σερβίας.
Η ζωή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά τον θάνατο του πατέρα του σε μάχη με Αλβανικές φάρες, η μητέρα του ανήλικου Θωμά, η Ειρήνη, διεκδίκησε για λογαριασμό του τη Θεσσαλία. Τελικά και οι δύο μαζί, αναγκάστηκαν να αποσυρθούν στην Σερβία, μετά την προέλαση του Νικηφόρου Β΄ Ορσίνι, το 1356. Η Ειρήνη έπειτα παντρεύτηκε κάποιον Σέρβο ηγεμόνα της Έδεσσας (Βοδενών), τον Ράντοσλαβ Χλάπεν, ο οποίος υιοθέτησε τον Θωμά Β΄.
Ενώ ο νέος ηγεμόνας της Θεσσαλίας Συμεών Ούρεσης των Νεμάνιτς απουσίαζε στην Ήπειρο, ο Χλάπεν εισέβαλε σε αυτήν προσπαθώντας να την υποτάξει και να την προσφέρει ως κτήση στον θετό γιο του. Η προσπάθειά του αυτή τελικά απέτυχε, αλλά παρέδωσε στη δικαιοδοσία τού Θωμά την Καστοριά και τον πάντρεψε με την κόρη τού Συμεών-Ούρεση, τη Μαρία των Νεμάνιτς.
Τα επόμενα έτη, ο Συμεών Ούρεσης, λόγω της αδυναμίας του να κυριαρχήσει ουσιαστικά στον χώρο της Ηπείρου, έχρισε με τον τίτλο του δεσπότη ορισμένους Αλβανούς φύλαρχους και αναγνώρισε και την κυριαρχία τους στην Άρτα και το Αγγελόκαστρο. Το 1366 οι κάτοικοι των Ιωαννίνων και του Αγίου Δονάτου έστειλαν πρεσβεία στον Συμεών Ούρεση, ζητώντας να τους ορίσει κάποιον χαρισματικό ηγέτη, που να είναι σε θέση να τους προστατέψει από τις αλβανικές επιδρομές.
Ο Συμεών-Ούρεσης πρότεινε τον Θωμά Β΄ και τους παρέπεμψε σε αυτόν. Τελικά ο Θωμάς Β΄ δέχτηκε και εισήλθε ως δεσπότης της Ηπείρου στα Ιωάννινα το 1367.[1][2] Ο Θωμάς Β΄ στο «Χρονικό των Ιωαννίνων» περιγράφεται ως αδίστακτος και δεσποτικός τύραννος. Δήμευσε εκκλησιαστική και ιδιωτική περιουσία και την πρόσφερε σε Σέρβους. Το 1382 ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος τον ονόμασε επίσημα δεσπότη, μέσω του μητροπολίτη Ματθαίου, τον οποίο όμως αργότερα εξόρισε ο Θωμάς Β΄. Επίσης ο Θωμάς Β΄ κατηγορήθηκε ότι καταπίεζε την τοπική αριστοκρατία, η οποία συνωμότησε τελικά εναντίον του. Ο Πρελιούμποβιτς επέβαλε νέους επιπρόσθετους φόρους και μονοπώλια σε αγαθά, όπως το ψάρι και τα φρούτα. Επιπλέον, βρισκόταν σε συνεχή πόλεμο με τα γειτονικά αλβανικά φύλλα.
Μετά από μία οργανωμένη επίθεση των Αλβανών, που λίγο έλειψε να καταληφθούν ακόμη και τα Ιωάννινα, το 1379 στράφηκε για συμμαχία προς τους Οθωμανούς. Οι Τούρκοι έστειλαν στρατό προς ενίσχυσή του το 1382 και σταδιακά κατάφερε και ανέκτησε αρκετές περιοχές, που ως τότε είχαν καταλάβει Αλβανοί φύλαρχοι. Έλαβε και τον άτυπο χαρακτηρισμό «Αλβανοκτόνος» λόγω αυτών των στρατιωτικών επιτυχιών.
Ο Θωμάς Β΄ τελικά έπεσε θύμα συνωμοσίας, στην οποία συμμετείχε και η σύζυγός του Μαρία. Στις 23 Δεκεμβρίου 1384 δολοφονήθηκε από τη φρουρά του και ο πληθυσμός της περιοχής ανακήρυξε άρχοντά του τη Μαρία, η οποία προσκάλεσε τον αδελφό της Ιωάννη Ούρεση των Νεμάνιτς ως σύμβουλό της σε θέματα διακυβέρνησης.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την πρώτη σύζυγό του Μαρία των Νεμάνιτς, κόρη του Συμεών-Ούρεση είχε πιθανόν:
- έναν γιο, που μάλλον πέθανε σε νεαρή ηλικία.
Η δεύτερη σύζυγός του Ειρήνη των Νεμάνιτς ήταν εξαδέλφη της πρώτης και κόρη του Στεφάνου Ούρεση Δ΄ Δουσάν της Σερβίας. Από αυτήν είχε τουλάχιστον ένα παιδί, την:
- Ειρήνη απεβ. 1374/75, που παντρεύτηκε για διπλωματικούς λόγους έναν Αλβανό άρχοντα, τον πρίγκιπα Ιωάννη Μπούα Σπάτα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μίλλερ, Ουΐλλιαμ μετάφρ. Σπυρ. Π. Λάμπρου, 1909-1910, «Ιστορία της Φραγκοκρατίας εν Ελλάδι (1204-1566)» μετά προσθηκών και βελτιώσεων, Tόμος A΄ Εν Αθήναις, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία.
- (Αγγλικά) Miller, W. (1908) "The Latins in the Levant. A History of Frankish Greece (1204-1566)" (Cambridge and New York). Αρχειοθετήθηκε 10/11/2017. Ανακτήθηκε 17/06/2017.
- Ήπειρος: Ιστορικοί ελληνικοί χρόνοι, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1997, ISBN 960-213-371-6
- Γεώργιος Σούλης: Σέρβοι και Βυζάντιο, Αθήνα 1995
| |||||||||||||||||
| Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Thomas II Preljubović της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |