Ύπνος (μυθολογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
σχεδον τιποτα |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{ |
{{Πληροφορίες θεότητας|όνομα=Θεός Ύπνος|τύπος=Ελληνική|περιγραφή=Θεός του [[Ύπνος|ύπνου]]|εικόνα=Waterhouse-sleep and his half-brother death-1874.jpg|λεζάντα=Ο θεός Ύπνος με τον δίδυμο αδερφό του, [[Θάνατος (μυθολογία)|θεό Θάνατο]].|γονείς=[[Έρεβος (μυθολογία)|Έρεβος]] και [[Νυξ]]|αδέλφια=[[Αιθέρας (μυθολογία)|Αιθέρας]], [[Ημέρα (μυθολογία)|Ημέρα]], [[Στυξ]] (πιθανόν), [[Χάρων (μυθολογία)|Χάροντας]] και [[Θάνατος (μυθολογία)|Θάνατος]] |
||
* Ετεροθαλή αδέρφια: [[Λύσσα (μυθολογία)|Λύσσα]], [[Απάτη (μυθολογία)|Απάτη]], [[Μόρος]], [[Μώμος]], [[Νέμεσις]], [[Φιλότης (μυθολογία)|Φιλότης]], [[Οϊζύς |Οϊζύς]], [[Γήρας (μυθολογία)|Γήρας]], [[Έρις (μυθολογία)|Έρις]], οι [[Κήρες]], οι [[Εσπερίδες]] (πιθανόν) και [[Όνειρος]]|σύζυγος=[[Πασιθέα]] (μία από τις [[Χάριτες]])|σύμβολα=[[Παπαρούνα]]|τέκνα=[[Μορφέας]], [[Φοβήτορας |Φοβήτορας]], [[Φάντασος |Φάντασος]] και άλλα 997 παιδιά}}[[Αρχείο:Hypnos pushkin02.jpg||thumb|Χυτή προτομή του Ύπνου στο [[Μουσείο Πούσκιν]] της Μόσχας]] |
* Ετεροθαλή αδέρφια: [[Λύσσα (μυθολογία)|Λύσσα]], [[Απάτη (μυθολογία)|Απάτη]], [[Μόρος]], [[Μώμος]], [[Νέμεσις]], [[Φιλότης (μυθολογία)|Φιλότης]], [[Οϊζύς |Οϊζύς]], [[Γήρας (μυθολογία)|Γήρας]], [[Έρις (μυθολογία)|Έρις]], οι [[Κήρες]], οι [[Εσπερίδες]] (πιθανόν) και [[Όνειρος]]|σύζυγος=[[Πασιθέα]] (μία από τις [[Χάριτες]])|σύμβολα=[[Παπαρούνα]]|τέκνα=[[Μορφέας]], [[Φοβήτορας |Φοβήτορας]], [[Φάντασος |Φάντασος]] και άλλα 997 παιδιά}}[[Αρχείο:Hypnos pushkin02.jpg||thumb|Χυτή προτομή του Ύπνου στο [[Μουσείο Πούσκιν]] της Μόσχας]] |
||
| Γραμμή 13: | Γραμμή 13: | ||
==Ο ύπνος στην τέχνη== |
==Ο ύπνος στην τέχνη== |
||
Ο ''Ύπνος'' απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο [[Μορφέας]] αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα [[Όνειρο|όνειρα]] εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του [[Κύψελος|Κυψέλου]], στην [[Ολυμπία]], τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.<ref>[[Παυσανίας]], [[s:Ελλάδος περιήγησις|Ελλάδος περιήγησις V 18, 1]]</ref>[[File:Hermes e Sarpedon.jpg|thumb|200px|Ο Θάνατος και ο Ύπνος μεταφέρουν το νεκρό κορμί του [[Σαρπηδών|Σαρπηδόνα]]. Παράσταση από ερυθρόμοφρο [[Κύλικας|κύλικα]] των αρχών του 5ου αι. π.Χ., [[Βρετανικό Μουσείο]], Λονδίνο|αριστερά]] |
Ο ''Ύπνος'' απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο [[Μορφέας]] αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα [[Όνειρο|όνειρα]] εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του [[Κύψελος|Κυψέλου]], στην [[Ολυμπία]], τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.<ref>[[Παυσανίας]], [[s:Ελλάδος περιήγησις|Ελλάδος περιήγησις V 18, 1]]</ref>[[File:Hermes e Sarpedon.jpg|thumb|200px|Ο Θάνατος και ο Ύπνος μεταφέρουν το νεκρό κορμί του [[Σαρπηδών|Σαρπηδόνα]]. Παράσταση από ερυθρόμοφρο [[Κύλικας|κύλικα]] των αρχών του 5ου αι. π.Χ., [[Βρετανικό Μουσείο]], Λονδίνο|αριστερά]] |
||
== Δείτε επίσης == |
== Δείτε επίσης == |
||
* Ο [[αστεροειδής]] '''14827 Ύπνος''' (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό. |
* Ο [[αστεροειδής]] '''14827 Ύπνος''' (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό. |
||
| Γραμμή 22: | Γραμμή 23: | ||
=== Πηγή === |
=== Πηγή === |
||
* Emmy Patsi-Garin |
* Emmy Patsi-Garin, ''Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας'', εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969 |
||
Ο Υπνος στην βιολογία .................................................................... |
|||
Ο Υπνος στην Θρησκεία...................................... |
|||
{{commons category}} |
|||
{{Θεότητες της ελληνικής μυθολογίας}} |
{{Θεότητες της ελληνικής μυθολογίας}} |
||
Έκδοση από την 10:04, 29 Ιανουαρίου 2020
| Θεός Ύπνος | |
|---|---|
| Θεός του ύπνου | |
 Ο θεός Ύπνος με τον δίδυμο αδερφό του, θεό Θάνατο. | |
| Σύμβολα | Παπαρούνα |
| Σύζυγος-οι | Πασιθέα (μία από τις Χάριτες) |
| Γονείς | Έρεβος και Νυξ |
| Αδέλφια | Αιθέρας, Ημέρα, Στυξ (πιθανόν), Χάροντας και Θάνατος |
| Τέκνα | Μορφέας, Φοβήτορας, Φάντασος και άλλα 997 παιδιά |
| wikidata (π) | |
Στην ελληνική μυθολογία ο Ύπνος ήταν θεός ή δαίμονας, που αποτελούσε την προσωποποίηση του ύπνου. Σύμφωνα με τον Ησίοδο στη Θεογονία ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο Θάνατος, ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον Τάρταρο, παιδιά της Νύχτας και του Ερέβους.[1] Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους, είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον Μορφέα, τον Φοβήτορα και τον Φάντασο. Κατά τον Όμηρο, που τον αποκαλεί νήδυμο (γλυκύ),[2] τόπος κατοικίας του Ύπνου ήταν η νήσος Λήμνος, [3] ενώ από τους μεταγενέστερους συγγραφείς του αποδιδόταν μια δική του φανταστική πατρίδα, η «Νήσος των Ονείρων».Επίσης ο Ύπνος λατρευόταν πολύ στην κυρίως Ελλάδα. Σημαντικά κέντρα της λατρείας του Ύπνου ήταν η Επίδαυρος, η Τροιζήνα και η Ολυμπία.
Τον θεωρούσαν ήσυχο και πράο θεό ή δαίμονα, που πλανιόταν στη γη και τον απεικόνιζαν πότε ως ωραίο νέο, που έσπερνε στη Γη γλυκά όνειρα ή κοιμόταν σε μια κλίνη, πότε ως δαίμονα με φτερά, που μετέφερε ένα νεκρό με το θάνατο.[4]
Ο ύπνος στην τέχνη
Ο Ύπνος απασχόλησε την τέχνη με πολλές μορφές και συχνά τον απεικονίζουν με φτερά αετού ή πεταλούδας στο μέτωπο ή με ένα κέρας, από το οποίο σκορπίζονται τα όνειρα. Στην αρχαία τέχνη, ο Ύπνος απεικονίζεται ως γυμνός νέος, μερικές φορές με γενειάδα και φτερά στο κεφάλι, ή ως κοιμώμενος άνδρας πάνω σε κρεβάτι από πούπουλα με μαύρες κουρτίνες γύρω, ενώ ο Μορφέας αποτρέπει τυχόν θορύβους που θα μπορούσαν να τον ξυπνήσουν. Αρχικά τα όνειρα εμφανίζονταν ως αδελφοί ή αδελφές του Ύπνου, αλλά αργότερα το όνειρο καθιερώθηκα ως γιος του Ύπνου. Ο Ερμής ήταν κι αυτός θεός του Ύπνου. Στην κιβωτό του Κυψέλου, στην Ολυμπία, τα δύο αδέλφια, δηλαδή ο Ύπνος και ο θάνατος, εικονίζονται σαν αγοράκια που κοιμούνται στην αγκαλιά της μητέρας τους, ο Θάνατος ζωγραφισμένος με μαύρο χιτώνα και ο Ύπνος με άσπρο. Στη Σπάρτη η απεικόνισή του συνοδεύεται πάντα από εκείνη του Θανάτου. Σε μεταγενέστερα χρόνια ο Θάνατος και ο Ύπνος συγχωνεύτηκαν σε μία θεότητα.[5]
Δείτε επίσης
- Ο αστεροειδής 14827 Ύπνος (14827 Hypnos), που ανακαλύφθηκε το 1986, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό θεό.
- Ύπνος (Βρετανικό Μουσείο, αρ. 267)
- Ύπνος (Μουσείο ντελ Πράδο, αρ. 89-Ε)
Παραπομπές
- ↑ Ησίοδος, Θεογονία, 759
- ↑ Ιλιάδα Β2, Ιλιάδα Κ 91, Ιλιάδα Ξ 242
- ↑ Ιλιάδα Ξ 230
- ↑ Γιάννης Λάμψας, Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ, σ. 738 ISBN 960-666-935-1
- ↑ Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις V 18, 1
Πηγή
- Emmy Patsi-Garin, Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969
