Σάμιουελ Μπέκετ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σάμιουελ Μπέκετ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Samuel Beckett (Αγγλικά Βρετανίας)
Γέννηση13  Απριλίου 1906[1][2][3]
Foxrock
Θάνατος22  Δεκεμβρίου 1989[1][4][5]
14ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[6]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Μονπαρνάς
ΚατοικίαΚομητεία Δουβλίνου
ΨευδώνυμοAndrew Belis
Χώρα πολιτογράφησηςΔημοκρατία της Ιρλανδίας
Γαλλία[7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[8]
Αγγλικά[8][9]
ΣπουδέςΚολέγιο Τρίνιτι του Δουβλίνου (1923–1927)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[10][11]
γλωσσολόγος
σκηνοθέτης κινηματογράφου
σεναριογράφος
παίκτης του κρίκετ
ποιητής[10]
μυθιστοριογράφος
θεατρικός συγγραφέας[11]
μεταφραστής
καθηγητής
διανοούμενος
αγωνιστής της Γαλλικής αντίστασης
καλλιτέχνης του βίντεο[7]
Αξιοσημείωτο έργοMurphy
Molloy
Malone Dies
The Unnamable
Περιμένοντας τον Γκοντό
Watt
Το τέλος του παιχνιδιού
Η τελευταία μαγνητοταινία του Κράπ
How It Is
Περίοδος ακμής1929 - 1988
Οικογένεια
ΣύζυγοςSuzanne Dechevaux-Dumesnil[12]
ΣυγγενείςJames Beckett (θείος)[13]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1969)[14][15]
Prix Formentor (1961)
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών (1968)
Saoi (1985)
επίτιμο διδακτορικό του Κολέγιου Τρίνιτι του Δουβλίνου (1959)
Scholar of Trinity College, Dublin (1926)
Βραβείο Όμπι (1958, 1960, 1962 και 1964)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Το «Μπέκετ» ανακατευθύνει εδώ. Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μπέκετ (αποσαφήνιση).

Ο Σάμιουελ Μπέκετ (αγγλ.: Samuel Barclay Beckett, 13 Απριλίου 190622 Δεκεμβρίου 1989) ήταν Ιρλανδός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Το έργο του είναι βασικά μινιμαλιστικό, και σύμφωνα με ορισμένους ερμηνευτές, βαθιά απαισιόδοξο για την ανθρώπινη φύση. Η απαισιοδοξία αυτή αντανακλάται από την εκτενή και περίεργη αίσθηση του χιούμορ στο έργο του, καθώς και από το γεγονός ότι η περιγραφή των εμποδίων στην ανθρώπινη ζωή εξυπηρετεί την επιθυμία του Μπέκετ να δείξει ότι το ταξίδι είναι που αξίζει, παρά τις δυσκολίες του.

Το 1969, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ το 1984 εκλέχθηκε επικεφαλής της Aosdána, ένωσης ανθρώπων των Καλών Τεχνών της Ιρλανδίας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπουδές και ακαδημαϊκή θέση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οικογένεια Beckett (αρχικά Becquet) φημολογείτο ότι είχαν καταγωγή από Ουγενότους που μετακινήθηκαν από τη Γαλλία στην Ιρλανδία μετά την ανάκληση του Διατάγματος της Ναντς το 1685. Ο πατέρας του Μπέκετ ήταν επιμετρητής ποσοτήτων και η μητέρα του νοσοκόμα.[16].

Ο Μπέκετ σπούδασε γαλλικά, ιταλικά και αγγλικά στο Τρίνιτι Κόλετζ στο Δουβλίνο από το 1923 έως το 1927. Αφού πήρε το πτυχίο του, δίδαξε για μικρό χρονικό διάστημα στο Campbell College του Μπέλφαστ κι έπειτα διορίστηκε ως καθηγητής αγγλικών στην École Normale Supérieure στο Παρίσι, όπου και γνωρίστηκε με τον γνωστό Ιρλανδό συγγραφέα Τζέιμς Τζόις. Η γνωριμία αυτή επηρέασε έκδηλα τον νεαρό Μπέκετ, ο οποίος βοηθούσε τον Τζόις στο έργο του, όπως στην έρευνα για το βιβλίο του γνωστό με τον τίτλο Finnegans Wake.[17] Το 1929, ο Μπέκετ δημοσίευσε το πρώτο του έργο, ένα κριτικό δοκίμιο με τίτλο Dante...Bruno. Vico..Joyce. Τον επόμενο χρόνο, κέρδισε ένα μικρό λογοτεχνικό έπαθλο με το ποίημα «Whoroscope», εμπνευσμένο από μια βιογραφία του Ρενέ Ντεκάρτ που έτυχε να διαβάζει εκείνη την περίοδο.

To 1930, ο Μπέκετ επέστρεψε ως λέκτορας στο Τρίνιτι Κόλετζ, ωστόσο σύντομα απογοητεύτηκε από το ακαδημαϊκό του λειτούργημα. Την απέχθειά του αυτή την εξέφρασε με ένα τέχνασμα που έκανε στη Modern Language Society του Δουβλίνου, διαβάζοντας στα γαλλικά ένα σοβαρό επιστημονικό άρθρο του συγγραφέα Jean du Chas, ιδρυτή του κινήματος του Συγκεντρωτισμού. Τόσο ο συγγραφέας όσο και το κίνημά του ήταν δημιουργήματα της φαντασίας του Μπέκετ, που με αυτό τον τρόπο ήθελε να κοροϊδέψει τους σχολαστικούς. Ο Μπέκετ παραιτήθηκε από τη θέση αυτή το 1931 και ξεκίνησε να ταξιδεύει στην Ευρώπη. Στο Λονδίνο, εξέδωσε μια κριτική μελέτη για τον Γάλλο συγγραφέα Μαρσέλ Προυστ. Ένα χρόνο αργότερα, έγραψε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Dream of Fair to Middling Women, το οποίο εγκατέλειψε μετά τις απορρίψεις αρκετών εκδοτών (εκδόθηκε τελικά το 1993). Μετά από άλλα ταξίδια, όπως στη Γερμανία, όπου δήλωσε απέχθεια για τη δράση των Ναζί, βρέθηκε στο Παρίσι. Εκεί, τον Ιανουάριο του 1938, έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, καθώς αρνιόταν τις ανήθικες προτάσεις ενός περιβόητου μαστροπού της πόλης. Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του στο νοσοκομείο, γνώρισε την Suzanne Deschevaux-Dumesnil, με την οποία θα διατηρούσε μια μακροχρόνια σχέση που θα κρατούσε σχεδόν 50 χρόνια.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο Μπέκετ συμμετείχε στη Γαλλική Αντίσταση, δουλεύοντας ως αγγελιαφόρος, και τα επόμενα δυο χρόνια αρκετές φορές διακινδύνευσε να συλληφθεί από την Γκεστάπο.

Τον Αύγουστο του 1942, η μονάδα του προδόθηκε: αυτός κι η γυναίκα του, Σουζάν, κατέφυγαν νότια, στο μικρό χωριό Ρουσιγιόν, όπου και συνέχισαν να βοηθούν στην Αντίσταση, κρύβοντας πολεμικό εξοπλισμό στην κατοικία τους και βοηθώντας εμμέσως ένα σαμποτάζ των Μακί εναντίον του γερμανικού στρατού.

Ο Μπέκετ τιμήθηκε με το Μετάλλιο Αντίστασης και το Σταυρό του πολέμου από τη γαλλική κυβέρνηση για τη δράση του κατά της γερμανικής κατοχής, ωστόσο μέχρι το τέλος της ζωής του αναφερόταν με μετριοφροσύνη στο έργο του αυτό.[18]

Θεατρικά έργα και δημοσιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1945, ο Μπέκετ επέστρεψε στο Δουβλίνο, όπου και είχε μια αποκάλυψη για τη μελλοντική λογοτεχνική του πορεία, γεγονός που αργότερα παρουσιάστηκε στο έργο του 1958 Krapp's Last Tape, όπου πολλοί σχολιαστές ταύτισαν τον Μπέκετ με τον Krapp, ο οποίος σε όλο το έργο ακούει μια κασέτα που ηχογράφησε παλαιότερα και σε ένα σημείο αναφέρει: ...σαφές τελικά σε εμένα πως το σκοτάδι που πάντα πάλευα να κατανικήσω είναι στην πραγματικότητα ο καλύτερός μου σύμμαχος...

Ο Μπέκετ είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του Περιμένοντας τον Γκοντό, το οποίο γράφτηκε αρχικά στα γαλλικά, όπως και τα περισσότερα έργα του Μπέκετ μετά το 1947. Το έργο δημοσιεύτηκε το 1952 και παρουσιάστηκε στο θέατρο για πρώτη φορά το 1953. Στο Παρίσι, έκανε δημοφιλή και αμφιλεγόμενη επιτυχία, ενώ στο Λονδίνο το 1955 αρχικά το υποδέχτηκαν με αρνητικές κριτικές, ενώ παίχτηκε με επιτυχία και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η επιτυχία αυτή άνοιξε στον Μπέκετ το δρόμο για μια σταδιοδρομία στο θέατρο με επιτυχημένα έργα όπως: Endgame, Krapp's Last Tape, Happy Days και Play. Οι συνεχείς επιτυχίες των θεατρικών του έργων του άνοιξαν την καριέρα και του θεατρικού σκηνοθέτη.

Το 1961, σε μια μυστική τελετή στην Αγγλία, ο Μπέκετ παντρεύτηκε τη Σουζάν, κυρίως για λόγους που σχετίζονταν με το γαλλικό κληρονομικό δίκαιο.

Βραβείο Νόμπελ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σάμιουελ Μπέκετ (περίπου το 1970)

Το 1969, κατά τη διάρκεια των διακοπών του στην Τύνιδα με τη Σουζάν, ο Μπέκετ έμαθε ότι κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το Νόμπελ απονεμήθηκε στον Σάμιουελ Μπέκετ για τους «νέους τρόπους έκφρασης που έχει εισαγάγει στην πεζογραφία και το δράμα». Στην τελετή της απονομής ο εκπρόσωπος της Σουηδικής Ακαδημίας τόνισε στο λόγο του «τη βαθιά αίσθηση της αληθινής ανθρώπινης αξίας» που αναδύθηκε μέσα από το έργο του Ιρλανδού συγγραφέα: «Τρέφει για την ανθρωπότητα μια αγάπη που εξελίσσεται σε κατανόηση, ενώ βυθίζεται σε ολοένα και πιο έντονη βδελυγμία, μια απόγνωση που πρέπει να φθάσει στο έσχατο όριο της οδύνης για να ανακαλύψει ότι η ευσπλαχνία δεν έχει όρια. Από αυτή τη θέση, από το βασίλειο της εκμηδένισης, αναδύεται η γραφή του Μπέκετ ως επίκληση ελέους από μέρους ολοκλήρου του ανθρώπινου είδους»[19].

Ο τάφος του Σάμιουελ Μπέκετ στο κοιμητήριο του Μονπαρνάς

Η Σουζάν πέθανε στις 17 Ιουλίου 1989, ενώ ο Μπέκετ πέθανε στις 22 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου. Έπασχε από εμφύσημα και πιθανότατα από τη νόσο του Πάρκινσον.

Ελληνικές θεατρικές παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων που βασίστηκαν σε έργα του Σ. Μπέκετ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb118908958. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 «Nationalencyklopedin» (Σουηδικά) samuel-beckett. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. brockhaus.de/ecs/julex/article/beckett-samuel-barclay. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Find A Grave. 1160. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0008585.
  6. deces.matchid.io/id/ncZXboIxtJEm. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2021.
  7. 7,0 7,1 rkd.nl/nl/explore/artists/485290. Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2021.
  8. 8,0 8,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb118908958. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. CONOR.SI. 5858147.
  10. 10,0 10,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12956. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  11. 11,0 11,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/30972. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  12. Κοινότητα της Βικιπαίδειας, Τζίμι Γουέιλς, Λάρυ Σάνγκερ: (πολλαπλές γλώσσες) Βικιπαίδεια. Ανακτήθηκε στις 13  Μαρτίου 2021.
  13. «Olympedia – Jim Beckett». (Αγγλικά) Olympedia. 2006. Ανακτήθηκε στις 3  Οκτωβρίου 2023.
  14. www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1969/. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2016.
  15. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  16. Samuel Beckett - 1906-1989
  17. Knowlson, 106
  18. «The Modern Word». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2007. 
  19. Βραβείο Νόμπελ στον Σάμουελ Μπέκετ, Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 149, Καθημερινή (1998)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]