Αλιβέρι
Συντεταγμένες: 38°24′30″N 24°2′30″E / 38.40833°N 24.04167°E
| Αλιβέρι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευβοίας |
| Δήμος | Κύμης - Αλιβερίου |
| Δημοτική Ενότητα | Ταμυνέων |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Ευβοίας |
| Υψόμετρο | 43 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 5.084 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 345 00 |
| Τηλ. κωδικός | 22230 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Αλιβέρι είναι κωμόπολη της Εύβοιας[1] και του Δήμου Κύμης - Αλιβερίου, του οποίου από το 2010 αποτελεί έδρα[2]. Με βάση την απογραφή 2021 ως οικισμός έχει πληθυσμό 5.084 κατοίκους.[3]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Αλιβέρι είναι σύγχρονη κωμόπολη, η οποία παρουσιάζει σημαντική οικονομική και εμπορική δραστηριότητα. Βρίσκεται 52 χλμ. νοτιοανατολικά από την έδρα του Νομού Εύβοιας, Χαλκίδα. Είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε λόφους και βρίσκεται σε απόσταση 1 χλμ. από τις ακτές του Ευβοϊκού Κόλπου. Επίνειο και λιμάνι του Αλιβερίου είναι ο Κάραβος[1], ο οποίος το 1940 καταργήθηκε και ενσωματώθηκε στο Αλιβέρι[4] και σήμερα αποτελεί και το τουριστικό κέντρο της περιοχής καθώς είναι γεμάτος καφετέριες, γραφικά ταβερνάκια και όμορφες αμμουδερές παραλίες. Η βιομηχανική ανάπτυξη του Αλιβερίου εμπόδισε την τουριστική ανάπτυξη, η οποία ωστόσο, κάνει τα τελευταία χρόνια τα πρώτα δειλά της βήματα, χάρη στα ξενοδοχειακά καταλύματα που δημιουργήθηκαν και την προσπάθεια από τοπικούς φορείς ανάδειξης των αξιοθέατων της περιοχής. Στη νοτιοανατολική πλευρά του Καράβου και στο Μηλάκι βρίσκονται τα δύο μεγαλύτερα εργοστάσια της περιοχής, της ΔΕΗ και της ΑΓΕΤ Ηρακλής.[5][6] Από το 2019 το Λιμενικό Τμήμα Αλιβερίου αναβαθμίστηκε σε Λιμεναρχείο.[7]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο ύψωμα "Πλάτωμα" που βρίσκεται αριστερά του αμαξωτού δρόμου Χαλκίδας- Αλιβερίου έχουν εντοπιστεί λείψανα προϊστορικής κατοίκησης ενώ στην τοποθεσία "Κάμπος" στο ύψος του 45ου χιλιομέτρου της Εθνικής οδού Χαλκίδας- Αλιβερίου, τμήμα οικοδομήματος κτισμένου από ογκόλιθους. Και οι δύο θέσεις έχουν κηρυχθεί από το 2000 αρχαιολογικοί χώροι.[8] Το διώροφο κτίριο, ιδιοκτησίας Ν. Χαλδούπη, στον Κάραβο έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, "διότι οι προσόψεις είναι διαμορφωμένες με νεοκλασική νοοτροπία, με όλα τα χαρακτηριστικά του νεοκλασικισμού όπως αυτός εφαρμόστηκε σε μικρό επαρχιακό οικισμό και όπως εκτελέστηκε από ντόπιους τεχνίτες ".[9]
Ήθη - έθιμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καμάρα: Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στο Αλιβέρι αναβιώνει το έθιμο της Καμάρας.[10] Μετά τον εσπερινό της αγάπης που γίνεται στην εκκλησία Παναγίτσα, οι κάτοικοι του Αλιβερίου φορώντας ένα κόκκινο γαρύφαλλο στο πέτο συγκεντρώνονται στο προαύλιο του ναού του Αγίου Γεωργίου. Εκεί αρχίζει ένας εύθυμος λαμπριάτικος χορός που τον σύρει ο πρωτομάστορας, ο πιο καλλίφωνος της παρέας. Ο πρωτομάστορας τραγουδά κάθε δίστιχο και εν συνεχεία επαναλαμβάνουν εν χορώ οι υπόλοιποι. Το έθιμο της Καμάρας, που χρονολογείται από το 1850 περίπου, σχετίζεται με τον θρύλο του γεφυριού της Άρτας, καθώς το τραγούδι που λέει ο πρωτοχορευτής - πρωτομάστορας συνοδευόμενος από την αυτοσχέδια χορωδία δεν είναι άλλο από το δημοτικό «Της Άρτας το γεφύρι». Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην περίοδο της ανέγερσης του ναού του Αγίου Γεωργίου από Ηπειρώτες κτίστες, οι οποίοι χόρεψαν το εν λόγω τραγούδι την ημέρα της αποπεράτωσης του ναού ή σύμφωνα με άλλες πηγές το τραγουδούσαν συχνά κατά την διάρκεια της εργασίας τους.
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Αλιβέρι αποτελεί το οικονομικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Οι δραστηριότητες, στις οποίες στηρίζεται η τοπική οικονομία είναι οι παρακάτω:
- Βιομηχανία - Βιοτεχνία: Στην περιοχή του Αλιβερίου λειτουργεί ατμοηλεκτρική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ συνδυασμένου κύκλου καθαρής ισχύος 420 ΜW, με καύσιμο φυσικό αέριο, καθώς και των βοηθητικών εγκαταστάσεων.[5] Λειτουργεί επίσης η νεότερη μονάδα παραγωγής της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΓΕΤ-Ηρακλής.[6] Παράλληλα, αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις και επικουρικά προς τις παραπάνω βιομηχανίες, στην περιοχή δραστηριοποιείται σημαντικός αριθμός βιοτεχνιών και μικρότερης κλίμακας βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
- Εμπόριο - Υπηρεσίες: Το Αλιβέρι συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της εμπορικής δραστηριότητας της ευρύτερης περιοχής και αποτελεί κέντρο παροχής υπηρεσιών. Στην κωμόπολη λειτουργεί αριθμός εμπορικών καταστημάτων, σουπερμάρκετ, υποκαταστήματα τραπεζών και καταστήματα εταιρειών τηλεπικοινωνιών.
- Γεωργία - Κτηνοτροφία - Αλιεία: Το Αλιβέρι δεν φημίζεται για κάποιο συγκεκριμένο αγροτικό προϊόν. Στην περιοχή καλλιεργούνται κυρίως ελιές και αμπέλια. Επίσης λειτουργούν μικρές κτηνοτροφικές μονάδες, οι οποίες εκτρέφουν βοοειδή, χοίρους και πουλερικά. Στο λιμάνι του Αλιβερίου ελλιμενίζεται μικρός αριθμός αλιευτικών σκαφών, αλλά η αλιευτική παραγωγή τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά και συνεχίζει να αυξάνεται καθώς στην περιοχή λειτουργούν αρκετές μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, οι οποίες αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς. Ο λιμενοβραχίονας Καράβου, χωρίς τις μεταγενέστερες προσθήκες του χαρακτηρίστηκε ως μνημείο "διότι αποτελεί συνέχεια του οικιστικού συνόλου της περιοχής, άμεσα συνδεδεμένου με την ιστορία και τις μνήμες των κατοίκων της. Η κατασκευή του έχει ιδιαίτερη τεχνική και βιομηχανική σημασία ως μέσο διακίνησης λιγνίτου, που εξορυσσόταν από την ευρύτερη περιοχή, μαρτυρώντας την οικονομική ανάπτυξη του οικισμού του Καράβου".[11]
- Ενέργεια - ΑΠΕ: Στην Νότια Εύβοια τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με νέα αιολικά πάρκα που εγκαθίστανται στην περιοχή λόγω του αυξημένου αιολικού δυναμικού,. Το Αλιβέρι δεν αποτελεί εξαίρεση καθώς σε όλη τη Νότια Εύβοια λειτουργεί σημαντικός αριθμός ανεμογεννητριών. Επίσης έχουν αρχίσει να οργανώνονται φωτοβολταϊκά συστήματα κυρίως με ιδιωτική πρωτοβουλία.
- Εξόρυξη: Κατά το παρελθόν στην ευρύτερη περιοχή του Αλιβερίου λάμβανε χώρα έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, η πρώτη αξιόλογη προσπάθεια στην Ελλάδα για την εκμετάλλευση λιγνιτικών κοιτασμάτων ξεκίνησε στο Αλιβέρι το 1897 και διατηρήθηκε με μικρές διακοπές λόγω έκτακτων συνθηκών έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οπότε το λιγνιτωρυχείο Αλιβερίου έπαψε να λειτουργεί οριστικά λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων.[12][1] Τα τελευταία χρόνια η μεταλλευτική δραστηριότητα περιορίζεται στην εξόρυξη ασβεστόλιθου για την τοπική βιομηχανία τσιμέντου, καθώς και στην εξόρυξη του μαύρου και γκρι μαρμάρου Αλιβερίου.
Δημογραφική εξέλιξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος Απογραφής | 2011 | 2001 | 1991 | 1981 | 1971 | 1961 | 1951 | 1940 | 1928 | 1920 | 1907 | 1896 | 1889 | 1879 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 4.827 | 5.686 | 5.263 | 5.103 | 4.715 | 4.184 | 3.258 | 3.364 | 2.878 | 2.340 | 2.040 | 1.945 | 1.528 | 1.230 |
| Μεταβολή | -15,10% | 8,04% | 3,14% | 8,23% | 12,69% | 28,42% | -3,15% | 16,89% | 22,99% | 14,71% | 4,88% | 27,29% | 24,23% | - |
Διοικητική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Αλιβέρι αναφέρεται επίσημα, μετά την Επανάσταση του 1821 και την ενσωμάτωση της Εύβοιας, το 1835 να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Ταμυνέων και το 1841 να αποσπάται από αυτόν και να ορίζεται έδρα του δήμου Διστύων. Το 1912 με το ΦΕΚ 245Α - 16/08/1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1971 στο Αλιβέρι προσαρτήθηκαν οι καταργούμενοι οικισμοί Μηλάκι και Συνοικισμός Θερμοηλεκτρικού Εργοστασίου. Το 1997 με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 (σχέδιο Καποδίστριας) ορίστηκε έδρα του Δήμου Ταμιναίων ενώ από το 2010 με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 (σχέδιο Καλλικράτης) ορίστηκε έδρα του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου.[13]
Δείτε: Κοινότητα Αλιβερίου
Φωτογραφίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 64-65, τομ. 3.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ - Δήμος Κύμης - Αλιβερίου». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10657 (σελ. 183 του pdf)
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών - Κάραβος». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 «ΑΗΣ Αλιβερίου Μονάδα V, Συνδυασμένου Κύκλου, 420 MW - METKA». www.metka.com. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 «Εγκαταστάσεις». Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ, τσιμέντο, σκυρόδεμα και αδρανή. 27 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Ιδρυση λιμεναρχείου στο Αλιβέρι Ευβοίας». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Δευτέρα της Λαμπρής στο Αλιβέρι Εύβοιας - Το Τραγούδι της Καμάρας». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «Ιστορική Ανασκόπηση | ΔΕΗ Α.Ε.». www.dei.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2021.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2024.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αλιβέρι, λιγνιτωρυχεία (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
