Σφαγή της Μεραρχίας Άκουι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Σφαγή της Μεραρχίας Άκουι, επίσης γνωστή και ως η Σφαγή της Κεφαλονιάς, ήταν η μαζική εκτέλεση των ανδρών της ιταλικής 33ης Μεραρχίας πεζικού Άκουι από τις γερμανικές δυνάμεις, στο νησί της Κεφαλονιάς, τον Σεπτέμβριο του 1943, μετά την ιταλική παράδοση κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.[1][2]Περίπου 5.000 στρατιώτες σφαγιάστηκαν και πολλοί άλλοι πνίγηκαν.

Μετά την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης να διαπραγματευτεί την συνθηκολόγηση της στους Συμμάχους το 1943, ο Γερμανικός Στρατός προσπάθησε να αφοπλίσει τους Ιταλούς κατά τη διάρκεια της «Επιχείρησης Άξονας». Στις 13 Σεπτεμβρίου οι Ιταλοί της 33ης Μεραρχίας πεζικού Άκουι αντιστάθηκαν στον αφοπλισμό και πολέμησαν τους Γερμανούς στη Κεφαλονιά. Μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου και η τελευταία ιταλική ομάδα αντίστασης παραδόθηκε αφού τα πυρομαχικά της εξαντλήθηκαν. Συνολικά 1.315 Ιταλοί σκοτώθηκαν στη μάχη, 5.155 εκτελέστηκαν έως τις 26 Σεπτεμβρίου και 3.000 πνίγηκαν όταν τα γερμανικά πλοία που μετέφεραν τους επιζώντες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης βυθίστηκαν από τους Συμμάχους. Οι άνδρες που σφαγιάστηκαν αποτέλεσαν μία από τις μεγαλύτερες ομάδες αιχμαλώτων πολέμου μαζί με αυτών της σφαγής στο Κάτιν.[3] Η εξολόθρευση τους ήταν μία από τις πολλές φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν από την 1η Ορεινή Μεραρχία.[4]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάληψη της Ελλάδας τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1941, η χώρα είχε χωριστεί σε ζώνες κατοχής, με τους Ιταλούς να παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής χώρας και των περισσότερων νησιών. Η μεραρχία Άκουι ήταν η ιταλική φρουρά της Κεφαλονιάς από τον Μάιο του 1943 [5] και αποτελούνταν από 11.500 στρατιώτες και 525 αξιωματικούς. Είχε συσταθεί από άπειρο προσωπικό, όπως το 317ο Σύνταγμα που είχε δημιουργηθεί πρόσφατα και αποτελείτο από προσωπικό που είχε ανακληθεί ή που δεν είχε αγωνιστεί για δύο χρόνια, ή όπως το 17ο Σύνταγμα Πεζικού και το 33ο Σύνταγμα Πυροβολικού που συμμετείχαν στην ελληνική εκστρατεία. Επιπλέον το 18ο Σύνταγμα αποσπάστηκε και στάλθηκε στην Κέρκυρα. Η Άκουι διέθετε επίσης ναυτικές παράκτιες πυροβολαρχίες ,τορπιλάκατους και δύο αεροσκάφη.[5]Από τις 18 Ιουνίου 1943 διοικούταν από τον 52χρονο στρατηγό Αντόνιο Γκαντίν, ένα παρασημοφορημένο βετεράνο του ρωσικού μετώπου, που είχε κερδίσει τον Γερμανικό Σιδηρού Σταυρό.[3]

Ο Αντόνιο Γκαντίν ,διοικητής της Μεραρχίας Άκουι. Εκτελέστηκε τελικά τον Σεπτέμβριο του 1943 από τις γερμανικές δυνάμεις.

Οι Γερμανοί αποφάσισαν να ενισχύσουν την παρουσία τους σε όλα τα Βαλκάνια, μετά τις συμμαχικές επιτυχίες στο μέτωπο του πολέμου λόγω της πιθανότητας της παράδοσης των Ιταλικών στρατευμάτων στους Συμμάχους. Στις 5-6 Ιουλίου ο αντισυνταγματάρχης Γιοχάννες Μπάργκε έφτασε στο νησί με 2.000 άντρες του 966ου Συντάγματος Γρεναδιέρων Φρουρών.[5]

Μετά την ανακωχή της Ιταλίας με τους Συμμάχους, στις 11 Σεπτεμβρίου του 1943, η ιταλική στρατιωτική ηγεσία έστειλε σαφείς οδηγίες στον Γκαντίν, να αντισταθούν στον αφοπλισμό τους από του Γερμανούς θεωρώντας τους πλέον εχθρούς. Την ίδια μέρα ο Μπάργκε έστειλε στον Γκαντίν ένα τελεσίγραφο, απαιτώντας απόφαση μεταξύ των ακόλουθων τριών επιλογών: [6]

  • Συνεχίστε να παλεύετε στο πλευρό των Γερμανών
  • Πολεμήστε τους Γερμανούς
  • Παραδοθείτε ειρηνικά στους Γερμανούς

Από ιταλικής πλευράς δεν υπήρχε κοινή απόφαση για το τελεσίγραφο και παρά τις εντολές της ιταλικής στρατιωτικής ηγεσίας, ο Γκαντίν επέλεξε να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τον Μπάργκε.[7][6]

Στο τηλεγράφημα του Μπάργκε αναφερόταν πως θα έπρεπε οι Ιταλοί να παραδώσουν το βαρύ οπλισμό τους. Ο Γκαντίν συμφώνησε τελικά να αποσύρει τους στρατιώτες του από τη στρατηγική τους θέση στο όρος Καρδακάτα,[6] με αντάλλαγμα οι Γερμανοί να μην φέρουν ενισχύσεις από την ελληνική ηπειρωτική χώρα και στις 12 Σεπτεμβρίου, ενημέρωσε τον Μπάργκε ότι ετοιμαζόταν να αφοπλίσει τη μεραρχία Άκουι,[7][6]όπως και ανέφερε ο Μπάργκε στους προϊσταμένους του στο 22ο Ορεινό Σώμα. Ωστόσο, ο Γκαντίν πιέστηκε να μην καταλήξει σε συμφωνία με τους Γερμανούς από τους κατώτερους αξιωματικούς του που απειλούσαν να εξεγερθούν [6].Το ανεξάρτητο σύνταγμα της Άκουι στην Κέρκυρα, τον ενημέρωσε επίσης περίπου τα μεσάνυχτα 12–13 Σεπτεμβρίου, μέσω ασύρματου, ότι είχαν απορρίψει μια συμφωνία με τους Γερμανούς. Ο Γκαντίν επίσης είχε ακούσει ότι στρατιώτες που είχαν παραδοθεί στους Γερμανούς απελάθηκαν και δεν επαναπατρίστηκαν.[6]

Στις 13 Σεπτεμβρίου, πέντε πλοία των Γερμανών πλησίασαν την πρωτεύουσα του νησιού, το Αργοστόλι. [6] Οι Ιταλοί αξιωματικοί, με δική τους πρωτοβουλία, διέταξαν το ιταλικό πυροβολικό να ανοίξει πυρ, βυθίζοντας έτσι δύο γερμανικά αποβατικά σκάφη και σκοτώνοντας πέντε Γερμανούς.[8][6]

Υπό αυτές τις συνθήκες, την ίδια νύχτα, ο Γκαντίν έθεσε στα στρατεύματά του μια ψηφοφορία, που ουσιαστικά περιείχε τις τρεις επιλογές που του παρουσίασε ο Μπάργκε:[6][9]

  • Πολεμήστε στο πλευρό των Γερμανών
  • Παραδοθείτε και θα επαναπατριστείτε
  • Αντισταθείτε στις γερμανικές δυνάμεις

Η πλειοψηφία των Ιταλών ήταν υπέρ της τρίτης επιλογής αλλά δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με το ακριβές μέγεθος της πλειοψηφίας,[6] και ως εκ τούτου στις 14 Σεπτεμβρίου ο Γκαντίν απέρριψε ενδεχόμενη συμφωνία με το Μπάργκε, λέγοντας στους Γερμανούς να φύγουν από το νησί, απαιτώντας απάντηση μέχρι τις 9:00 το πρωί της επόμενης μέρας.[7]

Μάχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθώς οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν, οι Γερμανοί ετοιμάστηκαν να επιλύσουν το ζήτημα με τη χρήση των όπλων και παρουσίασαν στους Ιταλούς ένα τελεσίγραφο που έληγε στις 14:00 στις 15 Σεπτεμβρίου.[10]

Το πρωί της 15ης Σεπτεμβρίου, η Λουφτβάφε άρχισε να βομβαρδίζει τις ιταλικές θέσεις με Στούκας.[3] Στο έδαφος, οι Ιταλοί αρχικά είχαν τον έλεγχο και πήραν κρατούμενους περίπου 400 Γερμανούς. [5] Στις 17 Σεπτεμβρίου, ωστόσο, οι Γερμανοί είχαν πλέον φέρει ενισχύσεις: το 3ο Τάγμα του 98ου Συντάγματος Ορεινού Πεζικού και το 54ο Τάγμα Ορεινού Πεζικού , που ανήκαν στη 1η ορεινή Μεραρχία της Έντελβαϊς ,που θεωρούνταν μεταξύ των ελίτ μεραρχιών του γερμανικού στρατού ,και 1ο τάγμα του 724ου Συντάγματος της 104ης Μεραρχίας Καταδρομών ,υπό τη διοίκηση του Ταγματάρχη Χάραλντ φον Χίρσφελντ [3] .Το 98ο Σύνταγμα Ορεινού Πεζικού, ειδικότερα, είχε εμπλακεί σε πολλές φρικαλεότητες εναντίον αμάχων στην Ήπειρο κατά τους μήνες που προηγήθηκαν της σφαγής της μεραρχίας Άκουι.[11]

Ταυτόχρονα, οι Γερμανοί άρχισαν να ρίχνουν φυλλάδια προπαγάνδας που καλούσαν τους Ιταλούς να παραδοθούν. Τα φυλλάδια έγραφαν:

«Ιταλοί σύντροφοι, στρατιώτες και αξιωματικοί, γιατί πολεμάτε ενάντια στους Γερμανούς; Έχετε προδοθεί από τους ηγέτες σας! ... ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΑ ΟΠΛΑ ΣΑΣ !! Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΣΑΣ ΘΑ ΣΑΣ ΑΝΟΙΧΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥΣ ΣΑΣ»[12]

Ο Γκαντίν ζήτησε επανειλημμένα βοήθεια από την Ανώτατη στρατιωτική διοίκηση στο Μπρίντιζι, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.[12] Έφτασε ακόμη στο σημείο να στείλει έναν απεσταλμένο του Ερυθρού Σταυρού στο Υπουργείο, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Επιπλέον, 300 αεροπλάνα πιστά στον Πιέτρο Μπαντόλιο εντοπίστηκαν στο Λέτσε, κοντά στο νοτιότερο σημείο της Ιταλίας, εντός της περιοχής της Κεφαλονιάς, και ήταν έτοιμα να επέμβουν. Όμως οι Σύμμαχοι δεν θα τους άφηναν να αναχωρήσουν γιατί φοβόντουσαν ότι θα μπορούσαν να έχουν ενταχθεί στη γερμανική πλευρά. Επιπλέον, δύο ιταλικές τορπιλάκατοι, ήδη στο δρόμο τους προς την Κεφαλονιά, διατάχθηκαν να επιστρέψουν πίσω στο λιμάνι από τους Συμμάχους για τους ίδιους λόγους.[13]

Παρά τη βοήθεια στους Ιταλούς από τον τοπικό πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των μικρών αποσπασμάτων του ΕΛΑΣ στο νησί,[14] οι Γερμανοί είχαν την απόλυτη αεροπορική υπεροχή και τα στρατεύματά τους είχαν εκτεταμένη πολεμική εμπειρία, σε αντίθεση με τους άνδρες της Άκουι, Επιπλέον, ο Γκαντίν είχε αποσύρει τη μεραρχία από το όρος Καρδακάτα και αυτό έδωσε στους Γερμανούς ένα επιπλέον στρατηγικό πλεονέκτημα.[15] Μετά από αρκετές ημέρες μάχης, στις 11:00 στις 22 Σεπτεμβρίου, μετά τις διαταγές του Γκαντίν, και οι τελευταίοι Ιταλοί παραδόθηκαν, έχοντας εξαντλήσει τα πυρομαχικά τους και καταγράφοντας απώλειες που ανέρχονταν στους 1.315 άντρες.[16] Σύμφωνα με γερμανικές πηγές, οι απώλειες ήταν 300 Γερμανοί και 1.200 Ιταλοί.[13]15 Έλληνες αντάρτες σκοτώθηκαν επίσης στις μάχες πολεμώντας στο πλευρό της μεραρχίας Άκουι.[17]

Σφαγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σφαγή ξεκίνησε στις 21 Σεπτεμβρίου και διήρκεσε μία εβδομάδα.[18][19] Μετά την παράδοση της Ιταλίας, ο Χίτλερ εξέδωσε μία διαταγή που επέτρεπε στους Γερμανούς να εκτελέσουν συνοπτικά οποιονδήποτε Ιταλό αξιωματικό αντιστεκόταν με τη κατηγορία της προδοσίας και στις 18 Σεπτεμβρίου, η Γερμανική Ανώτατη Διοίκηση εξέδωσε διαταγή που δήλωνε ότι λόγω της ύπουλης συμπεριφοράς των Ιταλών στην Κεφαλονιά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν κρατούμενοι.[20][6] Οι στρατιώτες του Ορεινού Πεζικού Συντάγματος άρχισαν να εκτελούν τους Ιταλούς κρατούμενους τους σε ομάδες των τεσσάρων και δέκα ατόμων.[3]Οι Γερμανοί σκότωσαν αρχικά τους αιχμάλωτους Ιταλούς, οπουδήποτε στέκονταν, χρησιμοποιώντας πολυβόλα. Όταν μια ομάδα στρατιωτών από τη Βαυαρία αντιτάχθηκε σε αυτήν την πρακτική απειλήθηκαν οι ίδιοι με συνοπτική εκτέλεση. Αφού τελείωσε αυτό το στάδιο οι Γερμανοί οδήγησαν τους υπόλοιπους στρατιώτες στο δημαρχείο San Teodoro και εκεί εκτελέστηκαν από διμοιρίες των οκτώ ατόμων .[5] Ο στρατηγός Γκαντίν και 137 των ανώτερων αξιωματικών του δολοφονήθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου και τα πτώματά τους ρίχτηκαν στη θάλασσα. [21]

Ο Romualdo Formato, ένας από τους στρατιωτικός ιερείς της μεραρχίας Άκουι και ένας από τους λίγους επιζώντες, έγραψε ότι κατά τη διάρκεια της σφαγής, οι Ιταλοί αξιωματικοί άρχισαν να κλαίνε, να προσεύχονται και να τραγουδούν. Πολλοί φώναζαν τα ονόματα των μητέρων, των συζύγων και των παιδιών τους.[16] Σύμφωνα με τον ίδιο τρεις αξιωματικοί αγκαλιάστηκαν και δήλωσαν ότι ήταν σύντροφοι στη ζωή και τώρα στο θάνατο θα πήγαιναν μαζί στον παράδεισο ενώ άλλοι έσκαβαν μέσα στο γρασίδι σαν να προσπαθούσαν να ξεφύγουν. Σε ένα μέρος ο Φορμάτο υπενθύμισε :

«οι Γερμανοί προσποιήθηκαν πως θα προσέφεραν ιατρική βοήθεια σε εκείνους που τραυματίστηκαν. Όταν περίπου 20 άντρες σύρθηκαν προς τα εμπρός, ένα πολυβόλο τους αποτελείωσε.»

Οι αξιωματικοί έδωσαν στον Φορμάτο τα υπάρχοντα των εκτελεσμένων για να τα δώσει στις οικογένειές τους πίσω στην Ιταλία. Οι Γερμανοί ωστόσο κατέσχεσαν τα αντικείμενα και ο Φορμάτο δεν μπορούσε πλέον να γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των αξιωματικών που είχαν εκτελεστεί.[6]

Οι εκτελέσεις των Ιταλών αξιωματικών συνεχίζονταν μέχρι τη στιγμή που ένας Γερμανός αξιωματικός ήρθε και σταμάτησε τις εκτελέσεις των Ιταλών που θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι ήταν από το Νότιο Τιρόλο, καθώς η περιοχή είχε προσαρτηθεί από τον Χίτλερ ως γερμανική επαρχία μετά τις 8 Σεπτεμβρίου. Βλέποντας μια ευκαιρία ο Φορμάτο παρακάλεσε τον αξιωματικό να σταματήσει τις δολοφονίες και να σώσει τους λίγους αξιωματικούς που είχαν απομείνει. Ο Γερμανός αξιωματικός απάντησε στον Φορμάτο ότι θα συμβουλευτεί τον διοικητή του.[21] Όταν ο αξιωματικός επέστρεψε, μετά από μισή ώρα, τον ενημέρωσε ότι οι δολοφονίες των αξιωματικών θα σταματούσαν. Ο αριθμός των επιζώντων Ιταλών αξιωματικών, συμπεριλαμβανομένου του Φορμάτο, ανήλθε σε 37. Μετά την παύση των εκτελέσεων οι Γερμανοί συνέχαιραν τους υπόλοιπους Ιταλούς και τους πρόσφεραν τσιγάρα. [6] Ωστόσο η κατάσταση παρέμενε ασταθής. Μετά την παύση οι Γερμανοί ανάγκασαν είκοσι Ιταλούς ναυτικούς να φορτώσουν τα πτώματα των νεκρών αξιωματικών σε βάρκες και να τα μεταφέρουν στη θάλασσα. Οι Γερμανοί στη συνέχεια ανατίναξαν τις βάρκες με τους Ιταλούς ναυτικούς να βρίσκονται σε αυτές.[5][6][22]

Ο Άλφρεντ Ρίχτερ, ένας Αυστριακός και ένας από τους συμμετέχοντες στη σφαγή, διηγήθηκε πώς ένας στρατιώτης που τραγούδησε Άρια για τους Γερμανούς στις τοπικές ταβέρνες αναγκάστηκε να τραγουδάει ενώ οι σύντροφοί του εκτελούνταν. Η μοίρα του τραγουδιστή στρατιώτη παραμένει άγνωστη.[6] Ο Ρίχτερ δήλωσε ότι αυτός και οι σύντροφοί του ένιωθαν «ένα παραλήρημα παντοδυναμίας» κατά τη διάρκεια των εκτελέσεων. Οι περισσότεροι στρατιώτες αυτού του γερμανικού συντάγματος ήταν Αυστριακοί.[6]

Σύμφωνα με τον Ρίχτερ οι Ιταλοί στρατιώτες δολοφονήθηκαν αφού παραδόθηκαν στους στρατιώτες του 98ου Συντάγματος. Περιέγραψε ότι τα πτώματα στη συνέχεια ρίχτηκαν σχηματίζοντας στίβες και ότι όλοι είχαν πυροβοληθεί στο κεφάλι. Οι στρατιώτες του 98ου Συντάγματος στη συνέχεια άρχισαν να αφαιρούν τις μπότες από τα πτώματα. Ο Ρίχτερ ανέφερε ότι ομάδες Ιταλών μεταφέρθηκαν σε λατομεία και περιφραγμένους κήπους κοντά στο χωριό Φραγκάτα και εκτελέστηκαν από πολυβόλο. Οι εκτελέσεις διήρκεσαν δύο ώρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ο ήχος των πυροβολισμών και οι κραυγές των θυμάτων μπορούσαν να ακουστούν μέσα στα σπίτια του χωριού. [23]

Ο διοικητής του 11ου γερμανικού λόχου, υπολοχαγός Ζίγκβαρτ Γκέλερ, σε μια από τις επιστολές του έγραψε για τις μαζικές δολοφονίες των Ιταλών:

«Στα νησιά της Κεφαλονιάς και της Κέρκυρας οι Ιταλοί αντιστάθηκαν και πίστεψαν μέσα στην παράλογη τύφλωσή τους και στην τόσο χαρακτηριστική τους αλαζονεία των ηλιθίων, ότι επρόκειτο να αλλάξουν τον ρου της Ιστορίας. Όσα αναγκάστηκαν να υποφέρουν οι συμπολεμιστές μας πέρα στην Αφρική και τη Σικελία εξαιτίας της προδοσίας τους μας έκαιγαν τα σωθικά. Και τους χτυπήσαμε, τους χτυπήσαμε έτσι όπως δεν χτυπήσαμε ποτέ κανέναν άλλον σε αυτόν τον πόλεμο».[24]

Τα σώματα των περίπου 5000 ανδρών που εκτελέστηκαν απορρίφθηκαν με διάφορους τρόπους. Πτώματα αποτεφρώθηκαν στην πυρά και η μυρωδιά της καμένης σάρκας υπήρχε σε όλο το νησί,[6] και άλλα σώματα στοιβάχτηκαν σε πλοία και στη συνέχεια ρίχτηκαν στη θάλασσα. [16][6][25] Άλλοι, σύμφωνα με τον Άμος Παμπαλόνι, ένας από τους επιζώντες, εκτελέστηκαν μπροστά στον κόσμο στο λιμάνι του Αργοστολίου στις 23 Σεπτεμβρίου 1943 και τα πτώματά τους αφέθηκαν να σαπίσουν εκεί όπου έπεσαν, ενώ σε μικρότερους δρόμους τα πτώματα αποσυντήθονταν και η δυσωδία ήταν ανυπόφορη σε σημείο που δεν μπορούσε κάποιος να παραμείνει εκεί για να τραβήξει μια φωτογραφία του μακελειού.[26] Άλλα σώματα ρίχτηκαν στη θάλασσα με πέτρες δεμένες γύρω τους. Επιπλέον, οι Γερμανοί είχαν αρνηθεί να επιτρέψουν στους στρατιώτες της Άκουι να θάψουν τους νεκρούς τους.[27] Ένας στρατιωτικός ιερέας ξεκίνησε να βρει σώματα, ανακαλύπτοντας παντού διάσπαρτα οστά.[6]

Οι λίγοι στρατιώτες που σώθηκαν βοηθήθηκαν από τους ντόπιους και τον ΕΛΑΣ.[28][19] Ένας από τους επιζώντες μεταφέρθηκε σοβαρά τραυματισμένος στο σπίτι μιας κυρίας από έναν οδηγό ταξί και επέζησε από τον πόλεμο για να ζήσει στη λίμνη Κόμο.[16] Επιπλέον τρεις χιλιάδες από τους επιζώντες της σφαγής πνίγηκαν όταν τα πλοία Sinfra, Mario Roselli και Ardena, που τους μετέφεραν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, βυθίστηκαν από Συμμαχικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς και θαλάσσιες νάρκες στη Αδριατική. [25][29] Αυτές οι απώλειες ήταν παρόμοιες με εκείνες της Ιταλικής φρουράς στα Δωδεκάνησα που ήταν επίσης αποτέλεσμα της γερμανικής πολιτικής, καθώς ο Χίτλερ είχε δώσει διαταγή στους Γερμανούς διοικητές να αδιαφορήσουν για «όλα τα μέτρα ασφαλείας» κατά τη μεταφορά των κρατουμένων «ανεξάρτητα από τις απώλειες». [29] Σε μια κριτική βιβλίου που δημοσίευσε η Corriere della Sera, άλλες εκτιμήσεις των Ιταλών στρατιωτών που σφαγιάστηκαν στην Κεφαλλονιά κυμαίνονται μεταξύ 1.650-3.800.[30]

Επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιταλοί στρατιώτες, αιχμάλωτοι πολέμου των Γερμανών μετά την ιταλική συνθηκολόγηση στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, κάνουν πορεία σε επαρχιακό δρόμο στην Κέρκυρα.

Τα γεγονότα στην Κεφαλονιά επαναλήφθηκαν, σε μικρότερο βαθμό και σε άλλα μέρη. Στην Κέρκυρα, η Ιταλική φρουρά των 8.000 ατόμων περιλάμβανε το 18ο Σύνταγμα της Άκουι. Στις 24 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί έστειλαν ενισχύσεις στο νησί (χαρακτηριστική με την ονομασία «Επιχείρηση Προδοσίας»), και την επόμενη μέρα κατάφεραν να αναγκάσουν τους Ιταλούς να συνθηκολογήσουν.[31]

Και οι 280 Ιταλοί αξιωματικοί στο νησί εκτελέστηκαν τις επόμενες δύο ημέρες με διαταγή του στρατηγού Λαντς, σύμφωνα με τις οδηγίες του Χίτλερ. Τα πτώματα φορτώθηκαν σε πλοίο και πετάχτηκαν στη θάλασσα.[31] Παρόμοιες εκτελέσεις αξιωματικών συνέβησαν επίσης μετά τη μάχη της Κω, όπου πυροβολήθηκαν μεταξύ 96 και 103 Ιταλών αξιωματικών μαζί με τον διοικητή τους.[32]

Τον Οκτώβριο του 1943, μετά την απόδραση του Μουσολίνι και την ίδρυση της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας στη Βόρεια Ιταλία, οι Γερμανοί έδωσαν στους υπόλοιπους Ιταλούς κρατούμενους τρεις επιλογές:

  • Συνεχίστε να παλεύετε στο πλευρό των Γερμανών
  • Αναγκαστική εργασία στο νησί
  • Στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία

Οι περισσότεροι Ιταλοί επέλεξαν τη δεύτερη επιλογή.[6]

Τον Ιανουάριο του 1944, ο Μπενίτο Μουσολίνι έμαθε για τα γεγονότα στη Κεφαλλονιά από έναν Ελβετό φασίστα από το Ιταλόφωνο καντόνι του Τικίνο, τον Αουρέλιο Γκαρόμπιο. Ο Μουσολίνι είχε εξοργιστεί που Γερμανοί ήταν ικανοί να κάνουν κάτι τέτοιο, αν και θεώρησε τους αξιωματικούς της μεραρχίας Άκουι προδότες. Παρόλα αυτά σε μία από τις συνομιλίες του με τον Γκαρόμπιο, αφού ο ίδιος παραπονέθηκε ότι οι Γερμανοί δεν έδειξαν κανένα έλεος ο Μουσολίνι είπε: «Αλλά οι άντρες μας, ξέρετε, υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους. Έπληξαν αρκετά γερμανικά σκάφη και τα βύθισαν. Πολέμησαν όπως οι Ιταλοί ξέρουν να πολεμούν»[12]

Δίκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ταγματάρχης Χάραλντ φον Χίρσφελντ δεν δικάστηκε ποτέ για το ρόλο του στη σφαγή: τον Δεκέμβριο του 1944, έγινε ο νεότερος γενικός στρατηγός της Βέρμαχτ και σκοτώθηκε στην Πολωνία το 1945.[3] Μόνο ο ανώτερος διοικητής του, ο στρατηγός Χούμπερτ Λαντς, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 12 ετών στη Νυρεμβέργη στη λεγόμενη «Δίκη των Ομήρων», ή «Δίκη του Λιστ» ή «Δίκη των Στρατηγών του Νοτιοανατολικού Χώρου» (επίσημος τίτλος «Οι ΗΠΑ εναντίον Βίλχελμ Λιστ, κ. ά.») για τη σφαγή της Κεφαλονιάς, καθώς και τη συμμετοχή των ανδρών του σε άλλες φρικαλεότητες στην Ελλάδα, όπως στη Σφαγή του Κομμένου στις 16 Αυγούστου 1943. Απελευθερώθηκε το 1951 [3] και πέθανε το 1982. Ο Μπάργκε δεν βρισκόταν στο νησί όταν έγινε η σφαγή. Στη συνέχεια παρασημοφορήθηκε με τον Σταυρό των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού για την υπηρεσία του στην Κρήτη. Πέθανε το 2000.[7]

Ο Λαντς έλαβε πολύ μικρή ποινή από το δικαστήριο της Νυρεμβέργης γιατί το ίδιο εξαπατήθηκε με ψευδή στοιχεία, έτσι ώστε να μην αποδειχθεί τελικά πως έγινε στα αλήθεια η σφαγή παρόλο που το βιβλίο για τη σφαγή του Padre Formato δημοσιεύθηκε το 1946, ένα χρόνο πριν από τη δίκη. [6][33]Επειδή υπήρχε αμφιβολία για το ποιος εξέδωσε ποια διαταγή, ο Λαντς κατηγορήθηκε μόνο για τους θανάτους του Γκαντίν και των αξιωματικών. [6]Ο Λαντς είπε ψέματα στο δικαστήριο δηλώνοντας ότι αρνήθηκε να υπακούσει τις εντολές του Χίτλερ να πυροβολήσει τους κρατούμενους . Ισχυρίστηκε ότι η έκθεση της Ομάδας Στρατιών E, που είχε καταγεγραμμένο πως πυροβολήθηκαν 5.000 στρατιώτες, ήταν ένα τέχνασμα που χρησιμοποιήθηκε για να εξαπατήσει τη στρατιωτική διοίκηση προκειμένου να κρύψει το γεγονός ότι είχε παραβεί τις εντολές του Φύρερ. Πρόσθεσε ότι λιγότεροι από δώδεκα αξιωματικοί πυροβολήθηκαν και το υπόλοιποι άνδρες της Άκουι μεταφέρθηκαν στον Πειραιά μέσω της Πάτρας.[33]

Στην κατάθεσή του ο Λαντς υποβοηθήθηκε από ένορκες καταθέσεις άλλων Γερμανών, όπως του στρατηγού φον Μπούτλαρ από το προσωπικό του Χίτλερ, ο οποίος συμμετείχε στη σφαγή της Αρδατεΐνης. Οι Γερμανοί που ήταν με τον Λαντς τον Σεπτέμβριο του 1943 ορκίστηκαν ότι δεν είχε γίνει ποτέ η σφαγή. Επιπλέον, για άγνωστους λόγους, η Ιταλική πλευρά δεν παρουσίασε ποτέ κανένα αποδεικτικό στοιχείο για τη σφαγή στις δίκες της Νυρεμβέργης. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες, το δικαστήριο αποδέχθηκε ψευδώς πως ο Λαντς απέτρεψε τη σφαγή. Κατά συνέπεια, ο Λαντς έλαβε μικρότερη ποινή και από τον Στρατηγό Ρεντούλιτς, ο οποίος απελευθερώθηκε στα τέλη του 1951 μετά από μόνο τρία χρόνια φυλάκισης.[33]

Οι Γερμανοί για τα γεγονότα το Σεπτέμβριο του 1943 δικαιολόγησαν τη συμπεριφορά τους ισχυριζόμενοι ότι οι Ιταλοί διαπραγματεύονταν την παράδοση του νησιού στους Βρετανούς.[19] Ο γερμανικός ισχυρισμός δεν ήταν εντελώς αβάσιμος: στην Ελληνική ηπειρωτική χώρα, μια ολόκληρη μεραρχία πέρασε στον έλεγχο των Ελλήνων ανταρτών, και στα Δωδεκάνησα, οι Ιταλοί είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους με τους Βρετανούς εναντίον των Γερμανών, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί μια δίμηνη γερμανική εκστρατεία για να καταφέρουν να τους εκδιώξουν.[34]

Μια προσπάθεια επανεξέτασης της υπόθεσης από τον εισαγγελέα του Ντόρτμουντ, Γιοχάνες Ομπλούντα, το 1964 δεν οδήγησε πουθενά, καθώς το πολιτικό κλίμα στη Γερμανία εκείνη την εποχή ήταν υπέρ του «να αφήσει τον πόλεμο πίσω».[35] Το 2002, ο εισαγγελέας του Ντόρτμουντ Ούλριχ Μαας άνοιξε ξανά την υπόθεση εναντίον ορισμένων ατόμων που ήταν υπεύθυνα για τη σφαγή. [3][19] Στο γραφείο του, είχε έναν χάρτη της Κεφαλονιάς με τις ημερομηνίες και τις τοποθεσίες των εκτελέσεων καθώς και τα ονόματα των θυμάτων.[19] Δεν προέκυψαν κατηγορίες ή συλλήψεις από την έρευνα του Μαας.[36]Δέκα από τα εν ζωή 300 πρώην μέλη της 1ης Μεραρχίας Ορεινού Πεζικού ερευνήθηκαν.[3]

Μνήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 1η Μαρτίου 1953, ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Λουίτζι Εϊνάουντι παραβρέθηκε στη μεγάλη τελετή για την επιστροφή των λειψάνων των περίπου 3.000 στρατιωτών στο λιμάνι του Μπάρι. Τα λείψανα συμπεριλαμβανομένων 189 αξιωματικών, είχαν εκταφιστεί από τη Κεφαλονιά και τάφηκαν στο ιταλικό πολεμικό νεκροταφείο στο Μπάρι. Τα οστά του στρατηγού Γκαντίν δεν ταυτοποιήθηκαν ποτέ. [3]

Το θέμα της σφαγής αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό στην Ιταλία από τον Τύπο και το εκπαιδευτικό σύστημα έως το 1980, όταν ο Ιταλός Πρόεδρος Σάντρο Περτίνι, πρώην παρτιζάνος, παραβρέθηκε στα εγκαίνια του μνημείου της σφαγής στην Κεφαλονιά. Η σφαγή παρείχε το ιστορικό υπόβαθρο του μυθιστορήματος του Λουί ντε Μπερνιέρ Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι του 1994.[37] Παρά την ενέργεια του Περτίνι, μόλις τον Μάρτιο του 2001 ένας άλλος Ιταλός Πρόεδρος,ο Κάρλο Ατσέλιο Τσάμπι, επισκέφθηκε ξανά το μνημείο, και μάλιστα τότε είχε πιθανότατα επηρεαστεί από τη δημοσιότητα που είχε πάρει η επικείμενη κυκλοφορία της ταινίας Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι , βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα.[6] Χάρη σε αυτές τις ενέργειες σήμερα ένας μεγάλος αριθμός δρόμων στην Ιταλία πήρε το όνομά «Divisione Acqui».

Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Τσάμπι, αναφερόμενος στους άντρες της Μεραρχίας Άκουι, δήλωσε ότι «η συνειδητή τους απόφαση ήταν η πρώτη πράξη αντίστασης από μια Ιταλία που απελευθερώθηκε από τον φασισμό» και ότι «προτιμούσαν να πολεμήσουν και να πεθάνουν για την πατρίδα τους».[38]. Η σφαγή της Μεραρχίας Άκουι εξακολουθεί να είναι αντικείμενο έρευνας και θεωρείται ως ένα από τα κορυφαία παραδείγματα της ιταλικής αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. [39]

Οι πρόεδροι της Ελλάδας και της Ιταλίας συμμετέχουν περιοδικά σε εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια τελετών στο μνημείο για τη σφαγή στη Κεφαλονιά.[40][41] Ένα ακαδημαϊκό συνέδριο για τη σφαγή πραγματοποιήθηκε στις 2-3 Μαρτίου 2007 στην Πάρμα της Ιταλίας. [42]

Στην Κεφαλονιά ο σύλλογος Ελληνοϊταλικής φιλίας έχει δημιουργήσει ένα μικρό μουσείο για τη Μεραρχία Άκουι δίπλα στην καθολική εκκλησία στο Αργοστόλι, όπου προβάλλονται φωτογραφίες, άρθρα εφημερίδων και έγγραφα για την ιστορία της σφαγής.[43]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ O'Reilly, Charles T. (2001). Forgotten battles : Italy's war of liberation, 1943-1945. Lanham, Md.: Lexington Books. ISBN 0-7391-0195-1. 44626998. 
  2. ↑ «Greek, Italian presidents to attend events on Cephallonia Wednesday». greekembassy.org. 24 Απριλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2012. 
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 «Massacres and Atrocities of WWII in Western Europe». members.iinet.net.au. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  4. ↑ «Parlamentarische Materialien». www.parlament.gv.at. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Tucker, Spencer· Roberts, Priscilla Mary (2005). Encyclopedia of World War II : a political, social, and military history. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 1-57607-999-6. 56730008. 
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 Farrell, Nicholas (2004) [2003]. Mussolini : a new life. London: Phoenix. σελίδες 423–428. ISBN 1-84212-123-5. 56400264. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Ein Offizier im falschen Licht / Der Lagenser Johannes Barge und das Wehrmachtsmassaker auf der griechischen Insel Kefalonia». www.hiergeblieben.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  8. ↑ Tucker, Spencer (2005). The Encyclopedia of World War I: A Political, Social, and Military History (στα Αγγλικά). σελίδες 313–314. ISBN 1-57607-999-6. 
  9. ↑ «A.N.P.I. – Il sacrificio della Divisione Acqui» (στα Ιταλικά). Associazione Nazionale Partigiani d'Italia. 20 Σεπτεμβρίου 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2001. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2014. 
  10. ↑ Germany. Militärgeschichtliches Forschungsamt (1990). Germany and the Second World War. Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-822866-X. 21337207. 
  11. ↑ H.F.Meyer. «Μουσιωτίτσα - Κομμένο - Λιγγιάδες». www.hfmeyer.com. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Farrell, Nicholas (2004). Mussolini: a new life. London: Phoenix. σελίδες 423–428. ISBN 1-84212-123-5. 56400264. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Farrell, Nicholas (2004). Mussolini : a new life. London: Phoenix. ISBN 1-84212-123-5. 56400264. 
  14. ↑ «Η σφαγή της μεραρχίας Acqui - 21 Σεπτεμβρίου 1943». Κεφαλονίτικα Νέα. 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  15. ↑ Farrell, Nicholas (2004). Mussolini : a new life. London: Phoenix. σελίδες 423–428. ISBN 1-84212-123-5. 56400264. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Χουλιαρακης, Δημητρης (25 Νοεμβρίου 2008). «Η θυρωρός του Μπίρκεναου και η κυρία από την Κεφαλλονιά». Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  17. ↑ Milne, Seumas (2000-07-29). «The Captain Corelli controversy» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2000/jul/29/fiction.features. Ανακτήθηκε στις 2020-10-28. 
  18. ↑ «The Captain Corelli controversy». The Guardian (στα Αγγλικά). 29 Ιουλίου 2000. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 «Ζωντάνεψαν οι μνήμες στο Κομμένο 60 χρόνια μετά με την παρουσία πρώην μελών του Σώματος Εντελβάις». Μνήμη και Χρέος (Εθνικό Συμβούλιο για τη Διεκδίκηση των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα) (59). Σεπτέμβριος 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-09-08. https://www.webcitation.org/6AW7rHzfV?url=http://www.holocaust.gr/59-2003.pdf. 
  20. ↑ «Kurzgeschichte Kriegsverbrechen von Paul Rudolf Uhl bei e-Stories.de (Krieg & Frieden)». www.e-stories.de. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  21. ↑ 21,0 21,1 «Memorial Acqui Division Kefalonia - Argostoli». www.tracesofwar.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  22. ↑ Moseley, Ray (2004). Mussolini: the last 600 days of il Duce. Dallas: Taylor Trade Pub. ISBN 1-58979-095-2. 53848402. 
  23. ↑ «Nazi massacre on island idyll» (στα αγγλικά). 2001-03-26. http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/monitoring/media_reports/1243615.stm. Ανακτήθηκε στις 2020-10-28. 
  24. ↑ Book, The (22 Αυγούστου 2009). «Η σφαγή των «αετών» στην Κεφαλονιά του 1943 - ΤΑ ΝΕΑ». ΤΑ ΝΕΑ. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2020. 
  25. ↑ 25,0 25,1 «HOLLYWOOD Goes to Italy». www.custermen.com. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  26. ↑ Willan, Philip (11 Απριλίου 2001). «The real Captain Corelli». The Guardian (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. In an entry dated 23 September 1943, Corporal Richter registers the execution of Italian soldiers in Argostoli harbour, in full sight of Greek civilians and with the bodies left to rot in the autumn heat. 'In one of the small streets the smell is so bad that I can't even take a picture', he reports. 
  27. ↑ «Kriegsverbrechen, Menschenrechte, Völkerrecht 1939-1945». www.wlb-stuttgart.de. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  28. ↑ «The Captain Corelli controversy». the Guardian (στα Αγγλικά). 29 Ιουλίου 2000. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  29. ↑ 29,0 29,1 «Kriegsverbrechen, Menschenrechte, Völkerrecht 1939-1945». Württembergische Landesbibliothek (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  30. ↑ Carioti, Antonio. «Caduti di Cefalonia, il conteggio infinito». lettura.corriere.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  31. ↑ 31,0 31,1 «Kriegsverbrechenm der1». www.lexikon-der-wehrmacht.de. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  32. ↑ «Massacres and Atrocities of WWII in Western Europe». members.iinet.net.au. 5 Σεπτεμβρίου 1944. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 Lamb, Richard (1996). War in Italy, 1943-1945: a brutal story (1η έκδοση). New York: Da Capo Press. ISBN 0-306-80688-6. 33161689. 
  34. ↑ Levi, Aldo; Fioravanzo, Giuseppe (1972). Avvenimenti in Egeo dopo l'armistizio (Rodi, Lero e isole minori)
  35. ↑ «Kurzgeschichte Kriegsverbrechen von Paul Rudolf Uhl bei e-Stories.de (Krieg & Frieden)». www.e-stories.de. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020. 
  36. ↑ «Λευκή σημαία στην Κεφαλονιά». e-kivos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. 
  37. ↑ «L'eccidio della Divisione Acqui». www.divisioneacqui.com. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2020. 
  38. ↑ «Nazi massacre on island idyll» (στα αγγλικά). 2001-03-26. http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/monitoring/media_reports/1243615.stm. Ανακτήθηκε στις 2020-10-29. 
  39. ↑ Aga Rossi, Elena (2000). A nation collapses : the Italian surrender of September 1943. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-59199-6. 39985598. 
  40. ↑ «Athens News Agency: Daily News Bulletin in English, 07-04-25 - Greek, Italian presidents to attend events on Cephallonia Wednesday». www.hri.org. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2020. 
  41. ↑ «Monumenti/ Da vedere: Monumenti moderni». kefalonia.net.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2012. 
  42. ↑ «Εκδήλωση για την καταστροφή στης Μεραρχίας Ακουι». myKefalonia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. 
  43. ↑ «Kefalonia massacre: Revisiting a Nazi war crime in Greece». DW.COM (στα Αγγλικά). Deutsche Welle. 22 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2020. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σφαγή_της_Μεραρχίας_Άκουι&oldid=9752870"