Μίνωας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μίνωας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Μίνως (Αρχαία Ελληνικά)
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΠασιφάη
Δεξιθέα
Κρήτη
ΣύντροφοςΠαρεία
Δεξιθέα
ΤέκναΚατρέας[1][2][3]
Αριάδνη[1]
Ευρυμέδοντας
Νηφαλίων
Δευκαλίων ο Κρης[4]
Ανδρόγεως[1][5]
Γλαύκος του Μίνωα
Ακάλλη
Ξενοδίκη
Ευξάντιος
Χρύσης
Φιλόλαος
Αστέριος
Φαίδρα[6]
Αστραία
Brylle
Εκάλη
ΓονείςΔίας[1] και Ευρώπη[1][7]
ΑδέλφιαΡαδάμανθυς[1][8]
Σαρπηδών
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς της Κρήτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μίνωας στην ελληνική μυθολογία ήταν βασιλιάς της Κρήτης. Το βασίλειο του Μίνωα περιελάμβανε ολόκληρη την Κρήτη, που είχε εκατό πόλεις, και τις Κυκλάδες, που λέγονταν Μινωίδες. Πρωτεύουσα του μινωικού βασιλείου ήταν η Κνωσός, που βρίσκεται 6 χλμ έξω από το Ηράκλειο Κρήτης. Εκεί ήταν τα περίφημα ανάκτορα του Μίνωα, που μέρος τους σώζεται ακόμα σήμερα. Τα ανάκτορα αυτά αποτελούσαν μια ολόκληρη σχεδόν πόλη, με ξενώνες, εξωτερικά λουτρά, ιερά, εργαστήρια βιοτεχνών για τη διακόσμηση και την περιποίηση των ανακτόρων, αποθήκες τροφίμων, αίθουσες των βασιλέων, αίθουσα του θρόνου, υπασπιστήρια, αίθουσες για δεξιώσεις και τελετές με αναρίθμητες σκάλες και βεράντες.

Από αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική άποψη, τα ανάκτορα του Μίνωα στην Κνωσό είναι κάτι μοναδικό σε όλο τον κόσμο, όπως μοναδικό είναι και το αρχαιολογικό ενδιαφέρον που προκαλούν. Τα χρόνια της μεγάλης ακμής του μινωικού πολιτισμού, πολλές φορές διακόπηκαν από εσωτερικές διαμάχες και από διάφορες εξωτερικές επιδρομές. Πάντα, όμως, επανακτούσε την αίγλη του. Έτσι, ο μινωικός πολιτισμός δεν είναι μόνο ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς του κόσμου. Είναι συγχρόνως και ένας από τους λαμπρότερους.

Δεν είναι ιστορικά εξακριβωμένο ποιος λαός κατέλυσε το ένδοξο βασίλειο του Μίνωα[εκκρεμεί παραπομπή]. Από όσα, όμως, πολύτιμα αντικείμενα κρητικής προελεύσεως βρέθηκαν στους θησαυρούς του Ατρέως, καθώς και από όσα αναφέρει ο Ηρόδοτος ότι του είπαν οι ίδιοι οι Κρήτες, προκύπτει ότι οι επιδρομείς ήταν Έλληνες και μάλιστα Αχαιοί της Πελοποννήσου.

Το όνομα του Μίνωα εμπλέκεται σε πολλούς από τους μύθους της ελληνικής μυθολογίας. Από τον Μίνωα πήρε την ονομασία του ο Μινωικός πολιτισμός, που αναπτύχθηκε στην Κρήτη από το 3000 έως το 1450 π.Χ..

Ο μύθος του Μίνωα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταγωγή και παιδικά χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Μίνωας ήταν γιος του Δία και της Ευρώπης. Μετά την αρπαγή της Ευρώπης από τη Φοινίκη, ο Δίας τη μετέφερε στην Κρήτη. Εκεί απέκτησε μαζί της τρεις γιούς, τον Μίνωα, τον Ραδάμανθυ και τον Σαρπηδόνα. Ο Δίας, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν έμεινε με την Ευρώπη και τους γιούς τους. Ωστόσο η Ευρώπη και τα τρία αγόρια βρήκαν άσυλο στην αυλή του βασιλιά της Κρήτης Αστερίωνος, ο οποίος τελικά νυμφεύτηκε την Ευρώπη και ουσιαστικά υιοθέτησε τον Μίνωα και τα αδέλφια του.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μίνωας μεγαλώνοντας παντρεύτηκε την Πασιφάη και μαζί της απέκτησε τέσσερεις γιους, τον Ανδρόγεω, τον Δευκαλίωνα, τον Γλαύκο και τον Κατρέα και τέσσερις κόρες, την Ακάλλη ή Ακαλλίδα, την Αριάδνη, τη Φαίδρα και την Ξενοδίκη.

Άνοδος στο θρόνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το θάνατο του Αστερίου ο Μίνωας διεκδίκησε τον θρόνο του. Προκειμένου να κάμψει τις αντιστάσεις των Κρητών, ισχυρίστηκε ότι οι θεοί του είχαν ήδη παραχωρήσει τη θέση αυτή. Για να αποδείξει μάλιστα του λόγου το αληθές είπε ακόμη, ότι οι θεοί θα του έστελναν ότι τους ζητούσε. Στη συνέχεια έκανε θυσία στον Ποσειδώνα και του ζήτησε να βγει από τη θάλασσα ένας λευκός ταύρος. Δεσμεύτηκε μάλιστα ότι θα θυσίαζε τον ταύρο. Συνεπαρμένος όμως από την ομορφιά του ζώου απέφυγε να τηρήσει την υπόσχεσή του. Θυσίασε μάλιστα έναν άλλο ταύρο στη θέση του, νομίζοντας ότι θα κατόρθωνε να ξεγελάσει τον θεό της θάλασσας.

Ο ταύρος της Κρήτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ταύρος της Κρήτης

Η τιμωρία για τον Μίνωα δεν άργησε να έρθει. Ο Ποσειδώνας, ή κατ' άλλους η Αφροδίτη, έκανε την Πασιφάη να ερωτευτεί τον ταύρο, ο οποίος είναι γνωστός και ως ταύρος της Κρήτης. Με τη βοήθεια του Δαίδαλου η Πασιφάη μπήκε σε μία ξύλινη κατασκευή, σκεπασμένη με δέρματα, προκειμένου ο ταύρος να την περάσει για αγελάδα. Από την ένωση του ταύρου και της Πασιφάης γεννήθηκε ένα παιδί-τέρας, το οποίο ονομάστηκε Αστερίων αλλά λόγω της μορφής του έγινε γνωστό ως Μινώταυρος.

Οι απιστίες του Μίνωα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μίνωας παρουσιάζεται σε αρκετούς μύθους σαν διεφθαρμένος άνδρας και καθόλου πιστός σύζυγος. Η συμπεριφορά του αυτή, όπως ήταν αναμενόμενο, ενοχλούσε την Πασιφάη, η οποία επιθυμούσε να τον εκδικηθεί. Λέγεται μάλιστα ότι του είχε δώσει ένα ποτό, που τον έκανε όταν έβλεπε άλλη γυναίκα να της ρίχνει στο στήθος άγρια ζώα, που την κατασπάρασσαν. Με βάση τον ίδιο μύθο, ο Μίνωας απαλλάχτηκε από το βάρος αυτό όταν ερωτεύτηκε την Πρόκριδα, ερωμένη του Κεφάλου. Η Πρόκρις έδωσε στον Μίνωα το αντίδοτο κι έτσι εξουδετερώθηκαν οι δυσμενείς επιδράσεις.

Ο θάνατος του Ανδρόγεω[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ανδρόγεως

Μαύρη σελίδα στη βασιλεία του Μίνωα απετέλεσε ο θάνατος του γιου του Ανδρόγεω. Ο Ανδρόγεως είχε μεταβεί στην Αθήνα προκειμένου να λάβει μέρος στα Παναθήναια. Κατόρθωσε μάλιστα να νικήσει σε όλα τα αθλήματα, προκαλώντας έτσι τον φθόνο των Αθηναίων. Προκειμένου να απαλλαγούν από αυτόν, τον έστειλαν να εξοντώσει τον γνωστό ταύρο της Κρήτης, ο οποίος είχε πλέον καταλήξει στο Μαραθώνα. Ο νεαρός απέτυχε και ο ταύρος τον θανάτωσε. Με βάση άλλη εκδοχή, οι Αθηναίοι έστειλαν τον νέο σε θανάσιμη ενέδρα.

Όταν ο Μίνωας πληροφορήθηκε το χαμό του γιου του βρισκόταν στην Πάρο, όπου πραγματοποιούνταν θυσίες προς τιμή των Χαρίτων. Η πρώτη του αντίδραση ήταν να αφαιρέσει το λουλουδένιο στεφάνι, που φορούσε στο κεφάλι του και να διατάξει τους αυλητές να σταματήσουν να παίζουν. Ωστόσο συνέχισε μέχρι τέλους τη θυσία. Από τότε η συγκεκριμένη θυσία γινόταν χωρίς συνοδεία μουσικής. Στη συνέχεια ο Μίνωας εκστράτευσε εναντίον της Αθήνας προκειμένου να εκδικηθεί τον άδικο θάνατό του γιου του.

Στα Μέγαρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτος σταθμός της εκστρατείας αυτής ήταν τα Μέγαρα. Εκεί βασίλευε ο Νίσος, γιος του Πανδίονα. Ο Νίσος είχε στο κρανίο του μία τρίχα πορφυρού χρώματος, η οποία ήταν συνδεδεμένη με τη ζωή του. Η κόρη του Σκύλλα όμως ερωτεύτηκε το Μίνωα και έτσι έκοψε την τρίχα. Το αποτέλεσμα ήταν ο Νίσος να πεθάνει και τα Μέγαρα να καταληφθούν. Όταν όμως η Σκύλλα πήγε υπερήφανη για το κατόρθωμά της στον Μίνωα, εκείνος την τιμώρησε για την προδοσία της. Την έριξε στη θάλασσα ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή την έδεσε στην πρύμνη του πλοίου του όταν σαλπάρισε προς την Αθήνα.

Η τιμωρία των Αθηναίων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο στρατός του Μίνωα ξεκίνησε την πολιορκία των Αθηνών, χωρίς όμως να μπορεί να κατορθώσει να την καταλάβει. Αυτό κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Μίνωας τότε ζήτησε βοήθεια από τον πατέρα του. Ο Δίας έστειλε στην Αθήνα επιδημία και λοιμό. Οι Αθηναίοι απελπισμένοι από την κατάσταση στράφηκαν στο μαντείο των Δελφών. Η απάντηση του μαντείου ήταν να ικανοποιηθεί οποιοδήποτε αίτημα του Μίνωα. Εκείνος τότε επέβαλε στην Αθήνα ένα φόρο αίματος. Συγκεκριμένα οι Αθηναίοι έπρεπε να στέλνουν κάθε χρόνο εφτά νέους και εφτά νέες για τροφή του Μινώταυρου.

Θησέας και Αριάδνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Θησέας

Την τιμωρία των Αθηναίων έμελλε να σταματήσει ο γιος του βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, ο Θησέας. Ο Θησέας αποφάσισε να πάει μαζί με τους νέους και τις νέες που θα θυσιαζόταν στην Κρήτη. Αν εξολόθρευε το Μινώταυρο χρησιμοποιώντας μονάχα τα χέρια του, η υποχρέωση για θυσία θα σταματούσε.

Η κόρη του Μίνωα, η Αριάδνη, ερωτεύτηκε αμέσως τον Θησέα. Του έδωσε ένα σπάγκο για να τον δέσει στην πόρτα του λαβυρίνθου και να τον ξετυλίγει μέχρι να φτάσει στο μέρος όπου κοιμόταν ο Μινώταυρος. Ο Θησέας σκότωσε το Μινώταυρο, αν και αμφισβητείται αν τον σκότωσε με τα χέρια ή με ένα ξίφος που του έδωσε η Αριάδνη. Έπειτα χρησιμοποίησε το σπάγκο για να βρει το δρόμο της επιστροφής προς την είσοδο του λαβυρίνθου.

Ο Θησέας και η Αριάδνη απέδρασαν από την Κρήτη, αλλά στον δρόμο για την Αθήνα ο Θησέας εγκατέλειψε την Αριάδνη σε ένα νησί. Ο θεός Διόνυσος την παντρεύτηκε αμέσως μετά την εγκατάλειψή της από τον Θησέα.

Δαίδαλος και Ίκαρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο παλάτι του Μίνωα βρήκε όμως άσυλο και ο Αθηναίος εφευρέτης Δαίδαλος μετά την εξορία του από την Αθήνα. Ο Μίνωας αξιοποίησε το ταλέντο του Δαίδαλου, και ιδιαίτερα τις αρχιτεκτονικές του γνώσεις. Ένα από τα έργα του ήταν και ο περίφημος λαβύρινθος, όπου τοποθετήθηκε ο Μινώταυρος. Σύντομα όμως ο εφευρέτης έπεσε στη δυσμένεια του Μίνωα. Αιτία ήταν η βοήθεια που του προσέφερε η Αριάδνη δίνοντας του τον μίτο. Κατ' άλλους η βοήθεια που προσέφερε στην Πασιφάη προκειμένου να συνευρεθεί με τον ταύρο.

Το αποτέλεσμα πάντως ήταν ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος να φυλακιστούν στο λαβύρινθο. Από εκεί κατόρθωσαν να δραπετεύσουν με τη χρήση φτερών, ο Ίκαρος όμως βρήκε τραγικό τέλος.

Το τέλος του Μίνωα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη δραπέτευση του Δαίδαλου ο Μίνωας τον αναζήτησε προκειμένου να μην αποκτήσει άλλος τα μοναδικά έργα, που του είχε κατασκευάσει στην Κρήτη. Διέδιδε ότι αναζητούσε έναν τεχνίτη, ο οποίος να μπορεί να περάσει μία κλωστή μέσα από ένα όστρακο που είχε σχήμα κοχλία. Προσδοκούσε ότι μόνο ο Δαίδαλος μπορούσε να το κατορθώσει. Τελικά τον εντόπισε στη Σικελία, όπου είχε καταφύγει στην αυλή του βασιλιά της Καμικού, Κώκαλου. Ο Κώκαλος έδωσε το όστρακο στο Δαίδαλο, ο οποίος κατάφερε να περάσει την κλωστή σε αυτό αφού έδεσε στην άκρη της ένα μυρμήγκι ή μία μέλισσα.

Μόλις είδε την κλωστή περασμένη, ο Μίνωας ζήτησε από τον Κώκαλο να του παραδώσει το Δαίδαλο, γιατί μόνο αυτός θα μπορούσε να το επιτύχει. Ο Κώκαλος προσποιήθηκε ότι θα ενδώσει στο αίτημα του, όμως του ζήτησε πρώτα να συμμετάσχει σε ένα συμπόσιο που θα διοργάνωνε. Πριν το συμπόσιο ο Μίνωας θα έπρεπε να λουστεί. Οι κόρες του Κώκαλου του έριξαν καυτό νερό με αποτέλεσμα ο Μίνωας να βρει φρικτό θάνατο. Για πολλά χρόνια έδειχναν τον τάφο του στον Ακράγαντα της Σικελίας, ώσπου ο τύραννος της πόλης Θήρωνας απέδωσε τα οστά του στους Κρητικούς σύμφωνα με τη μαρτυρία του Διοδώρου Σικελιώτη (IV, 79,4)

Νομοθετικό έργο και επικοινωνία με το Δία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, ο Μίνωας ήταν πολύ σοφός και με αξιόλογο νομοθετικό έργο. Επιπλέον ο Όμηρος του πλέκει το εγκώμιο, κάτι που - σύμφωνα με τον Πλάτωνα - δεν συνήθιζε. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι ο Μίνωας έπαιρνε τους νόμους από τον ίδιο τον Δία κάθε εννιά χρόνια σε σπηλιά της Δίκτης, στο περίφημο Δικταίον Άντρον.

Κριτής στον Άδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η διοίκηση του Μίνωα θεωρήθηκε ανθρωπιστική και δίκαιη και γι' αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με τον μύθο, ορίστηκε ως ένας από τους κριτές του Άδη μαζί με τον αδελφό του Ραδάμανθυ και τον Αιακό. Ο Μίνωας όμως λάμβανε τις τελικές αποφάσεις.

Αντικρουόμενες απόψεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για την προσωπικότητα του Μίνωα υπάρχει σύγκρουση απόψεων. Κάποιοι μύθοι τον περιγράφουν σαν ένα διεφθαρμένο βασιλιά και άλλοι του αποδίδουν σημαντικό έργο, όπως για παράδειγμα τη νομοθεσία. Πιθανολογείται ότι τα υπερβολικά και δυσφημιστικά στοιχεία ενσωματώθηκαν προκειμένου να τονωθεί το πατριωτικό φρόνημα των Αθηναίων.

Ο Μίνωας στην Αιγυπτιακή μυθολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Αιγύπτιο ιερέα και συγγραφέα Μανέθωνα, ο Μίνωας βασίλεψε στην Αίγυπτο πριν τον κατακλυσμό. Ο Μίνωας μαζί με τους επτά επόμενους βασιλείς - απογόνους του βασίλεψαν 253 έτη, η ηγεμονία τους ήταν μετά τη βασιλεία των θεών σε αυτή των ημίθεων. [9]

Γενεαλογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ΔίαςΕυρώπηΑστερίων
βασ. της Κρήτης
Ραδάμανθυς
δικαστής
Αλκμήνη
Μίνωας
βασ. της Κρήτης
Πασιφάη
Σαρπηδόνας [1]
βασ. της Λυκίας
ΚατρέαςΔευκαλίων του ΜίνωαΓλαύκος του ΜίνωαΑνδρόγεως
ΑλθαιμένηςΙδομενέας
βασ. της Κρήτης
(νόθος)
Μόλος
Σθένελος του Ανδρόγεω
Ιδαμάντης
βασ. της Κρήτης
ΊφικλοςΜηριόνης
μαχητής στην Τροία

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Minos» (Ρωσικά)
  2. «Catreus» (Ρωσικά)
  3. Robert Georg Loeper: «Катрей» (Ρωσικά)
  4. «Deucalion» (Ρωσικά)
  5. «Androgeos» (Ρωσικά)
  6. «Phaedra» (Αγγλικά)
  7. 7,0 7,1 «Europa» (Ρωσικά)
  8. «Rhadamanthys» (Ρωσικά)
  9. Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Μανέθωνος Αιγυπτιακά, Εκδόσεις Γεωργιάδης, Γ΄έκδοσις, Αθήνα 1996, ISBN 960-316-059-8

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]