Χρυσή Πέλλας
Συντεταγμένες: 40°56′39.1″N 22°7′0.8″E / 40.944194°N 22.116889°E
| Χρυσή | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Πέλλας |
| Δήμος | Αλμωπίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Εξαπλάτανου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Πέλλης |
| Υψόμετρο | 120 |
| Έκταση | 13 τ.χλμ |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 256 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Ζλάτενα έως το 1926 |
| Ονομασία κατοίκων | Χρύσες |
| Ταχ. κώδικας | 584 00 |
| Τηλ. κωδικός | 23840 |
Η Χρυσή είναι χωριό και δημοτική κοινότητα που υπάγεται διοικητικά στον Νομό Πέλλας και συγκεκριμένα στον Δήμο Αλμωπίας.[1] Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 αριθμεί 256 κατοίκους[2], κύρια ασχολία των οποίων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Ανατολικά του χωριού είναι χτισμένο κάστρο από την εποχή του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, γνωστό και ως κάστρο των Μογλενών (από τη σλάβικη λέξη μίγκλα = μούχλα, ομίχλη).
Το χωριό αυτό είναι η πατρίδα της νεομάρτυρος Αγίας Χρυσής, που εορτάζεται στις 13 Οκτωβρίου εκάστου έτους και από την οποία προφανώς πήρε το όνομά του.[3][4] Προηγουμένως ονομαζόταν Σλάτενα (Ζλάτινα)[5].
Γεωγραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό βρίσκεται νοτιοανατολικά της Αριδαίας, στο σταυροδρόμι Εδέσσης-Αριδαίας-Φούστανης. Το χωριό έχει υψόμετρο 120 μέτρα.[6] Το χωριό βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νότια του Εξαπλατάνου, στην κοιλάδα Αλμωπίας.
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχαιότητα και Μεσαίωνας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός είναι τα ερείπια ενός μεσαιωνικού κάστρου, το οποίο καταστράφηκε από τις δυνάμεις του Βασιλείου Β΄ κατά το 1015. Το φρούριο ανακηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος το 1980. Νότια του χωριού υπάρχουν υπολείμματα αρχαίου οικισμού που συνδέονται με μία αρχαία πόλη.[7]
Οθωμανική Αυτοκρατορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον 18ο αιώνα γεννήθηκε και έζησε η Αγία Χρυσή η Νεομάρτυς όπου και δολοφονήθηκε από τις οθωμανικές δυνάμεις το 1795.[3]
Σύμφωνα με τις στατιστικές Vasil Kanchov («Μακεδονία. Εθνογραφία και στατιστικά στοιχεία») το 1900 ζούσαν στο χωριό 950 Βούλγαροι μουσουλμάνοι.
Στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου το 1912 το χωριό καταλήφθηκε από τα ελληνικά στρατεύματα και παρέμεινε στην Ελλάδα και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923 ο μουσουλμανικός πληθυσμός μετανάστευσε στην Τουρκία και τη θέση του αναπλήρωσαν Έλληνες της Ανατολίας και του Πόντου. Το 1926 το χωριό μετονομάστηκε σε Χρυσή.[5] Σύμφωνα με την απογραφή του 1928 το χωριό είχε 664 κατοίκους.
Ασχολίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το έδαφος είναι πολύ γόνιμο και μερικώς αρδευόμενο. Ο πληθυσμός παράγει σιτηρά, καπνό, φρούτα και άλλα γεωργικά προϊόντα[8]. Επίσης, η κτηνοτροφία είναι μερικώς ανεπτυγμένη.
Αυτοδιοίκηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1930, το χωριό αναγνωρίστηκε ως κοινότητα που κάλυπτε έκταση 15 τ.χλμ. Το 1999 η κοινότητα συγχωνεύθηκε στο νεοσύστατο Δήμο Εξαπλάτανου και αποτέλεσε Δημοτικό Διαμέρισμα του δήμου. Από το 2011 το χωριό αποτελεί Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Αλμωπίας.[5]
Δημογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1920:641.
- 1928:664.
- 1940:825.
- 1951:813.
- 1961:834.
- 1971:613.
- 1981:450.
- 1991:461.
- 2001:395.
- 2011:281.
- 2021:256.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Δημοτική Κοινότητα Χρυσής». Δήμος Αλμωπίας. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21633 (σελ. 51 του pdf).
- ↑ 3,0 3,1 Newsroom (12 Οκτωβρίου 2023). «13 Οκτωβρίου – Γιορτή σήμερα: Αγία Χρυσή η Νεομάρτυς». ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ «Η ΑΓΙΑ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΧΡΥΣΗ». Μοναστήρια της Ελλάδος. 13 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 61. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 359.
- ↑ Παπαθανασίου, Μανώλης. «Κάστρο Χρυσής». Καστρολόγος. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2023.
- ↑ «Διαδικτυακές Πύλες - Δήμος Αλμωπίας - Τοπικά Προϊόντα». www.dimosalmopias.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2023.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |