Μπίλι Γουάιλντερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπίλι Γουάιλντερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Billy Wilder (Αγγλικά)
Γέννηση22  Ιουνίου 1906
Σούχα Μπεσκίτσκα
Θάνατος27  Μαρτίου 2002
Μπέβερλι Χιλς
Αιτία θανάτουπνευμονία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςWestwood Village Memorial Park Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Αυστρία
Αυστροουγγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασεναριογράφος
σκηνοθέτης κινηματογράφου
παραγωγός ταινιών
συγγραφέας
δημοσιογράφος
σκηνοθέτης
Περίοδος ακμής1929
Οικογένεια
ΑδέλφιαW. Lee Wilder
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΜεγαλός Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με αστέρα (2000)
Χρυσός Μεγαλόσταυρος της Τιμής για τις υπηρεσίες στην Δημοκρατία της Αυστρίας
Εθνικό μετάλλιο των τεχνών
Βραβείο της Ένωσης Αμερικανών Σκηνοθετών
Όσκαρ Σκηνοθεσίας (1945)
Όσκαρ Σκηνοθεσίας (1960)
Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου (1950)
Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου (1960)
Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (1945)
Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας (1960)
βραβείο Κένεντι (1990)
AFI Life Achievement Award (1986)
Μετάλλιο Γκαίτε (1994)
Επίτιμος πολίτης της Βιέννης (2000)
βραβείο Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου Συνολικής προσφοράς (1992)
Χρυσός Φοίνικας (1946)
Βραβείο Εθνικού Συμβουλίου Κριτικής Καλύτερης Ταινίας
Χρυσή Σφαίρα καλύτερου σκηνοθέτη (1946)
Χρυσή Σφαίρα καλύτερου σκηνοθέτη (1951)
βραβείο Χρυσής Σφαίρας καλύτερου σεναρίου (1955)
Berliner Bär (1993)
αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ
Βραβείο Μέλους Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (1995)
Βραβείo BAFTA καλύτερης ταινίας (1961)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μπίλι Γουάιλντερ (Billy Wilder, 22 Ιουνίου 1906 - 27 Μαρτίου 2002) ήταν Αυστριακός σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, καλλιτέχνης και δημοσιογράφος, με καριέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η καριέρα του διήρκεσε περισσότερο από 50 χρόνια. Θεωρείται ως ένας από τους πιο ιδιοφυείς σκηνοθέτες της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, λόγω της ευρείας γκάμας ταινιών που σκηνοθέτησε.[1] Η βράβευσή του με τρία όσκαρ τόσο για την παραγωγή, όσο και για τη σκηνοθεσία και τη συγγραφή του σεναρίου της ταινίας Η γκαρσονιέρα (The Apartment, 1960), τον κατέστησε ως έναν από τους μόλις πέντε καλλιτέχνες, που έχουν καταφέρει αυτό το επίτευγμα.

Ο Γουάιλντερ άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή σεναρίου ενώ ζούσε στο Βερολίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Μετά την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ, ο Γουάιλντερ, ο οποίος ήταν Εβραίος, έφυγε για το Παρίσι, όπου έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία Ο κακός δρόμος (Mauvaise graine, 1934). Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Χόλιγουντ και το 1939 είχε την πρώτη του επιτυχία στο Χόλιγουντ με τη συμμετοχή του στη συγγραφή του σεναρίου της σατιρικής ταινίας του Ερνστ Λιούμπιτς Νινότσκα (Ninotcha). Πρώτη σκηνοθετική απόπειρα του Γουάιλντερ στο Χόλιγουντ ήταν με την ταινία Υπερφυσική μπεμπέκα (The Major And The Minor, 1942), ενώ η σκηνοθεσία του φιλμ νουάρ Κολασμένη αγάπη (Double Indemnity) δυο χρόνια αργότερα του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για όσκαρ σκηνοθεσίας. Το 1945 ο Γουάιλντερ κέρδισε όσκαρ σκηνοθεσίας καθώς και όσκαρ διασκευής σεναρίου για την ταινία Το χαμένο Σαββατοκύριακο (The Lost Weekend) και το 1950 συνέγραψε και σκηνοθέτησε τη θρυλική ταινία Η λεωφόρος της Δύσης (Sunset Boulevard).

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 ο Γουάιλντερ γύριζε κυρίως κωμωδίες.[2] Μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες του, εκείνης της περιόδου, είναι οι: Γλυκιά μου Σαμπρίνα (Sabrina, 1954), Επτά χρόνια φαγούρα (The Seven Year Itch, 1955), Μερικοί το προτιμούν καυτό (Some Like It Hot, 1959) και Η γκαρσονιέρα (The Apartment, 1960). Δεκατέσσερις από τους ηθοποιούς που σκηνοθέτησε ο Γουάιλντερ προτάθηκαν για όσκαρ. Το 1986 τιμήθηκε για την προσφορά του στην έβδομη τέχνη από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Τιμήθηκε επίσης με το Irving G. Thalberg Memorial Award το 1988 και με το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών το 1993.

Το πρωτοπόρο ύφος του Γουάιλντερ σε συνδυασμό με τα αμφιλεγόμενα θέματα που πραγματεύτηκε σε κάποιες από τις ταινίες του, διεύρυναν το φάσμα του αποδεκτού και συνετέλεσαν τόσο στην εξέλιξη του αμερικανικού κινηματογράφου, όσο και στην αφύπνιση του κοινού.

Σκηνοθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Ελληνικός τίτλος Σημειώσεις
1934 Mauvaise Graine (γνωστό και ως Bad Seed) Ο κακός δρόμος Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1942 The Major and the Minor Υπερφυσική Μπεμπέκα Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1943 Five Graves to Cairo Κατάσκοποι του Αλαμέιν Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1944 Double Indemnity Κολασμένη αγάπη Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1945 The Lost Weekend Το χαμένο Σαββατοκύριακο Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1945 Death Mills Σκηνοθέτης
1948 The Emperor Waltz Το βαλς του αυτοκράτορα Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1948 A Foreign Affair Φλόγα και πάθος Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1950 Sunset Boulevard Η λεωφόρος της Δύσης Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1951 Ace in the Hole Το τελευταίο ατού Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1953 Stalag 17 Ο καταδότης του θαλάμου 17 Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1954 Sabrina Γλυκιά μου Σαμπρίνα Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1955 The Seven Year Itch Επτά χρόνια φαγούρα Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1957 The Spirit of St. Louis Λίντμπεργκ, η οδύσσεια ενός γενναίου Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1957 Love in the Afternoon Αριάν Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1957 Witness for the Prosecution Μάρτυς κατηγορίας (ταινία, 1957) Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1959 Some Like It Hot Μερικοί το προτιμούν καυτό Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1960 The Apartment Η γκαρσονιέρα Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1961 One, Two, Three Ένα... Δύο... Τρία Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1963 Irma la Douce Η τροτέζα Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1964 Kiss Me, Stupid Φίλησέ με, κουτέ Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1966 The Fortune Cookie Ένας υπέροχος απατεώνας Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1970 The Private Life of Sherlock Holmes Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1972 Avanti! Αβάντι! Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1974 The Front Page Η πρώτη σελίδα Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1978 Fedora Φαιδώρα Παραγωγός/Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος
1981 Buddy Buddy Τα φιλαράκια Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος

Ως Σεναριογράφος (επιλεγμένη)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2010. 
  2. Cook, David A. (2004). A History of Narrative: Film Fourth Edition. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-97868-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]