Λειψοί: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Otre65 (συζήτηση | συνεισφορές)
72 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Fix URL prefix
Γραμμή 134: Γραμμή 134:
==Αειφόρος Ανάπτυξη==
==Αειφόρος Ανάπτυξη==


Το νησί συμμετέχει στο Δίκτυο [http://www.dafni.net Δάφνη] που προωθεί την [[Αειφόρο Ανάπτυξη]] στα νησιά του Αιγαίου. Στο Γυμνάσιο Λειψών έχει δημιουργηθεί η μαθητική εταιρεία ΤεχνοΛειψία με στόχο την παραγωγή και προώθηση τοπικών Προϊόντων και την πολιτιστική ανάδειξη του τόπου<ref>http://ecoanemos.files.wordpress.com/2010/01/leipsoi.pdf</ref> , κατά το σχολικό έτος 2012-2013 έχει κερδίσει ειδική διάκριση στο διαγωνισμό αειφόρου σχολείου από την [http://www.ellet.gr Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού]. Ο δήμος Λειψών έχει αναπτύξει συνεργασίες και συμμετοχές σε δίκτυα τοπικά, περιφερειακά και ευρωπαϊκά για την προώθηση ης τοπικής ανάπτυξης:ΣΥ.Ν.Δ.Κ.Ε (Συμβούλιο Νησιωτικών Δήμων & Κοινοτήτων Ελλάδας), [http://www.koispe Κοι.Σ.Π.Ε] (Κοινοτικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης), [http://www.http://europa.eu/europedirect/index_el.htm Europe Direct], Διανησιωτική Συνεργασία (Λέρος-Πάτμος-Λειψοί-Αγαθονήσι), [http://www.anoixtiagalia.gr Ανοικτή Αγκαλιά], [http://http://t-dimoi.blogspot.gr Δίκτυο Τουριστικών Δήμων], [http://www.omadaaigaiou.gr Ομάδα Αιγαίου], [http://www.www.ando.gr Αναπτυξιακή Δωδεκανήσου]<ref>Καϊρη Δέσποινα, Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη-Οι Δυνατότητες Παρέμβασης των Ο.Τ.Α- «Η Περίπτωση του Δήμου Λειψών» σ. 50-51., αδημοσίευτη πτυχιακή εργασί, Καλαμάτα,2010</ref>.
Το νησί συμμετέχει στο Δίκτυο [http://www.dafni.net Δάφνη] που προωθεί την [[Αειφόρο Ανάπτυξη]] στα νησιά του Αιγαίου. Στο Γυμνάσιο Λειψών έχει δημιουργηθεί η μαθητική εταιρεία ΤεχνοΛειψία με στόχο την παραγωγή και προώθηση τοπικών Προϊόντων και την πολιτιστική ανάδειξη του τόπου<ref>http://ecoanemos.files.wordpress.com/2010/01/leipsoi.pdf</ref> , κατά το σχολικό έτος 2012-2013 έχει κερδίσει ειδική διάκριση στο διαγωνισμό αειφόρου σχολείου από την [http://www.ellet.gr Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού]. Ο δήμος Λειψών έχει αναπτύξει συνεργασίες και συμμετοχές σε δίκτυα τοπικά, περιφερειακά και ευρωπαϊκά για την προώθηση ης τοπικής ανάπτυξης:ΣΥ.Ν.Δ.Κ.Ε (Συμβούλιο Νησιωτικών Δήμων & Κοινοτήτων Ελλάδας), [http://www.koispe Κοι.Σ.Π.Ε] (Κοινοτικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης), [http://www.http://europa.eu/europedirect/index_el.htm Europe Direct], Διανησιωτική Συνεργασία (Λέρος-Πάτμος-Λειψοί-Αγαθονήσι), [http://www.anoixtiagalia.gr Ανοικτή Αγκαλιά], [http://t-dimoi.blogspot.gr Δίκτυο Τουριστικών Δήμων], [http://www.omadaaigaiou.gr Ομάδα Αιγαίου], [http://www.www.ando.gr Αναπτυξιακή Δωδεκανήσου]<ref>Καϊρη Δέσποινα, Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη-Οι Δυνατότητες Παρέμβασης των Ο.Τ.Α- «Η Περίπτωση του Δήμου Λειψών» σ. 50-51., αδημοσίευτη πτυχιακή εργασί, Καλαμάτα,2010</ref>.




Έκδοση από την 05:20, 16 Νοεμβρίου 2014

Συντεταγμένες: 37°18′N 26°45′E / 37.3°N 26.75°E / 37.3; 26.75

Λειψοί
Γεωγραφία
ΑρχιπέλαγοςΑιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμαΔωδεκάνησα
Έκταση15,842 km²
Υψόμετρο277 μ
Υψηλότερη κορυφήΣκάφη
Χώρα
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
ΝομόςΔωδεκανήσου
ΠρωτεύουσαΛειψοί (πόλη)
Δημογραφικά
Πληθυσμός790 (απογραφής 2011)
Πυκνότητα50 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
ΙστοσελίδαΛειψοί
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι Λειψοί ή Λειψώ είναι συστάδα 30 νησιών (24 νησίδες και 6 βράχοι) στο νοτιο-ανατολικό Αιγαίο. Απέχει 173,2 ν.μ. από τον Πειραιά και έχει 790 κατοίκους (απογραφή 2011). Η Λειψώ, το κύριο νησί από το οποίο και προέρχεται το όνομα της συστάδας αυτής, βρίσκεται ανάμεσα στην Πάτμο (10,2 ν.μ. ανατολικά) και τη Λέρο (8 ν.μ. βόρεια) και λίγο ανατολικότερα της νοητής ευθείας που τις ενώνει, στα βόρεια Δωδεκάνησα.

Ονομασία

Η ονομασία είναι αρχαία. Σε επιγραφές προχριστιανικών χρόνων εμφανίζεται το όνομα Λεψία, ενώ στα χριστιανικά χρόνια αναφέρεται η ονομασία του νησιού με τις μορφές: Λειψός, Λιψός και Λειψώ [1]

Γεωφυσική περιγραφή

Στην ομάδα αυτών των μικρών νησιών συνολικής έκτασης 17,350 τ.χλμ συμπεριλαμβάνονται οι νησίδες: Αρέφουσα, Νήσοι Μανώλη, Μεγάλο Ασπρονήσι, Μακρύ Ασπρονήσι, Μικρό Ασπρονήσι, Πάπλωμα, Κουλούρα Α, Κουλούρα Δ, Νότιο Ασπρονήσι Α, Νότιο Ασπρονήσι Δ, Μεγάλο Καλαπόδι, Μικρό Καλαπόδι, Λύρα, Σταυρή, Πιλάβι, Ψώμου, Καπαρονήσι, Πιάτο , Μακρονήσι, Φράγκος, Σαράκι.[2]

Η επιφάνεια του κύριου νησιού Λειψοί είναι 15,8 τ.χλμ. με ανάπτυγμα ακτής 36 χλμ. Το έδαφος του νησιού αποτελείται από χαμηλούς λόφους (μέγιστο ύψος έχει η Σκάφη με 277 μ. και ακολουθεί η Πλάκα με 200 μ. ύψος στο ΒΔ τμήμα του) και μικρές κοιλάδες. Υπάρχουν, επίσης, όρμοι (Φοντάνα, Μοσχάτο, Ταρσανάς, παραλίες (Λιεντού, Πλατύς Γυαλός, Κατσαδιά, Τουρκόμνημα, Χοχλακούρα) και βραχώδη ακρωτήρια (Γκάτης, Μονοδέντρι, Γλαρόκαβος).[3]

Μυθολογία

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση το νησί, όπως και η ονομασία του, συνδέονται με την θεά Καλυψώ.Η «επικράτεια» της θεάς ορίζεται γεωγραφικά στα νοτιανατολικά του σημερινού οικισμού, ενώ χρονολογικά τοποθετείται σε ένα παρελθόν αόριστο πριν από τον Κατακλυσμό, όταν, σύμφωνα πάντα με την προφορική παράδοση, οι διάφορες νησίδες που αποτελούσαν ενιαίο σώμα, χωρίστηκαν και πήραν τη σημερινή τους μορφή.[4]

Ιστορία

Αρχαίοι Χρόνοι

Οι πρώτοι κάτοικοι των Λειψών ήταν οι Κάρες, περίπου το 1370 π.Χ, ενώ γύρω στα 1200 π.Χ φτάνουν στο νησί Δωριείς[5]. Στο Μουσείο των Λειψών βρίσκονται κομμάτια από αγγεία που ανάγονται στην Μυκηναϊκή Εποχή(1600-1100 π.Χ, ενώ μια επιγραφή του 4ου π.Χ.μαρτυρεί την ύπαρξη οικισμού στο νησί από τους Ίωνες της Μιλήτου. Αρχαιολογικά ευρήματα στο ύψωμα «Κάστρο» (λείψανα αρχαίας οχύρωσης, κεραμίδια και όστρακα από αγγεία) μαρτυρούν την ύπαρξη Ακρόπολης.[1]. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου (431-404 π.Χ)στους φυσικούς όρμους του νησιού βρίσκουν καταφύγιο πλοία και των δύο αντιπάλων παρατάξεων.[6]

Βυζαντινή Περίοδος

Δεν γνωρίζουμε πότε διαδόθηκε ο Χριστιανισμός στο νησί. Τα πρώτα χριστιανικά μνημεία ανάγονται στον 5ο-6 αι. μ.Χ: Οι βασιλικές Παναγία στο Κουσέλιο και Άγιος Σπυρίδων/Άγιος Παντελεήμων στην Κατσαδιά και οικοδόμημα με ψηφιδωτά δάπεδα στη θέση Παληομάντρα. Το νησί, κατά την Βυζαντινή Περίοδο, αποτελεί μέρος του Θέματος των νήσων (provincia insularum)[5] . Αυτή την περίοδο η ευρύτερη περιοχή μαστίζεται από την πειρατία. Το 1088 μ.Χ. ο Όσιος Χριστόδουλος έρχεται στην Πάτμο και χτίζειμοναστήρι. Συναντάει στην Κωνσταντινούπολη τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ και δέχεται ως δωρεά προς το μοναστήρι του Ιωάννη του θεολόγου όχι μόνο την Πάτμο αλλά και τους Λειψούς μαζί τα γύρω νησιά. Το Χρυσόβουλο της δωρεάς σώζεται στη Μονή της Πάτμου.[7] .

Φραγκοκρατία

Οι πηγές για την περίοδο από το 1204 ως το 152 μ.Χ. είναι ελλειπείς. Δεν υπάρχουν μαρτυρίες για φραγκική εγκατάσταση στο νησί, αν και γνωρίζουμε ότι η γειτονική Λέρος περνά στους Ιωαννίτες Ιππότες στα 1306.Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.

Οθωμανική Περίοδος

Το 1522 μ.Χ. το νησί περνά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μαζί με τα άλλα Δωδεκάνησα και αναγκάζονται στην πληρωμή φόρου, του «μακτού» [5]. Την περίοδο αυτή έχουμε μαρτυρίες για ασκητές που έρχονται στο νησί για να ασκητέψουν στα Ιερά Καθίσματα που διατηρούνται μέχρι σήμερα (Πάνω Κοίμηση, Κάτω Παναγιά, Ιωάννη θεολόγου στο Μοσχάτο και Παναγιά του Χάρου. Όταν οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Κρήτη, στα 1669 μ.Χ., πολλοί Κρητικοί βρίσκουν καταφύγιο στα Δωδεκάνησα. Ένας από αυτούς, ο γέρο-Λιος, φτάνει στο νησί μερικές δεκαετίες μετά καιγίνεται ο πρώτος κάτοικος και θεμελιωτής του χωριού στην σημερινή του τοποθεσία[6].

Νεότερη Ιστορία

Ελληνική Επανάσταση

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 στο νησί βρίσκουν φιλοξενία ο εξόριστος Παρτιάρχης της Αλεξάνδρειας Θεόφιλος Παγκώστας και Ψαριανοί, Υδραίοι και Σπετσιώτες αγωνιστές, ανάμεσα στους οποίους ο Σαχτούρης και ο Μιαούλης(Αύγουστος 1824.Σώζονται καιδύο γράμματα που στέλνει ο Μιούλης στον ναύαρχο των Ψαρών Νικολή Αποστόλη που βρίσκεται στην Πάτμοσε μια προσπάθεια να συντονίσουν τις ενέργειές στην αντιμετώπιση του τουρκοαιγυπτιακού στόλου του Ιμπραήμ.[6]. Η προσωρινή κυβέρνηση της Ελλάδος, στις 29 Αυγούστου 1825, υπήγαγε τα νησιά Λέρο, Πάτμο, Κάλυμνο, Ικαρία και Λειψούς στην Ελληνική Πολιτεία με τον τίτλο «Συμπληρωματικαί νήσοι του Τμήματος των Ανατολικών Σποράδων». Ως πρώτος Επίτροπος διορίστηκε οΙωάννης Κωλέττης. Με την συνθήκη, όμως, της Κωνσταντινούπολης (9 Ιουλίου 1832) τα νησιά αυτά περνάνε πάλι κάτω από οθωμανική εξουσία. Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού

Ιταλοκρατία

Στις 13 Μαϊου 1913 οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα και παραμένουν για 31 χρόνια. Μετά τη συνθηκολόγηση των Γερμανώνκαι τη συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία, ενώ η τυπική ενσωμάτωση στην ελληνική επικράτεια έλαβε χώρα το 1948 στις 7 Μαρτίου Πολιτιστική Πύλη του Αρχιπελάγους του Αιγαίου (de facto 1947, de jure 1948,με Βάση το Νόμου Ν.518/1948 ΦΕΚ Α-7/9.1.1948 (Περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα)καιτου Νόμου Ν.547 ΦΕΚ Α-39/14.2.1948 (Περί διοικήσεως της Δωδεκανήσου). Εθνικό Τυπογραφείο

Απασχόληση

Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία(αμπελουργία, αινοποϊα,παραγωγή ελιάς - ελαιολάδου και δημητριακών), την κτηνοτροφία(παραγωγή ντόπιων τυριών), την αλιεία, το εμπόριο και τον τουρισμό. Χαρακτηριστικό προϊόν του νησιού αποτελεί το κόκκινο γλυκό κρασί της ποικιλίας φωκιανό.

Αειφόρος Ανάπτυξη

Το νησί συμμετέχει στο Δίκτυο Δάφνη που προωθεί την Αειφόρο Ανάπτυξη στα νησιά του Αιγαίου. Στο Γυμνάσιο Λειψών έχει δημιουργηθεί η μαθητική εταιρεία ΤεχνοΛειψία με στόχο την παραγωγή και προώθηση τοπικών Προϊόντων και την πολιτιστική ανάδειξη του τόπου[8] , κατά το σχολικό έτος 2012-2013 έχει κερδίσει ειδική διάκριση στο διαγωνισμό αειφόρου σχολείου από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Ο δήμος Λειψών έχει αναπτύξει συνεργασίες και συμμετοχές σε δίκτυα τοπικά, περιφερειακά και ευρωπαϊκά για την προώθηση ης τοπικής ανάπτυξης:ΣΥ.Ν.Δ.Κ.Ε (Συμβούλιο Νησιωτικών Δήμων & Κοινοτήτων Ελλάδας), Κοι.Σ.Π.Ε (Κοινοτικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης), Europe Direct, Διανησιωτική Συνεργασία (Λέρος-Πάτμος-Λειψοί-Αγαθονήσι), Ανοικτή Αγκαλιά, Δίκτυο Τουριστικών Δήμων, Ομάδα Αιγαίου, Αναπτυξιακή Δωδεκανήσου[9].


Υποδομές

Το νησί διαθέτει μεγάλο λιμάνι χωρισμένο σε τρεις ζώνες: α) τουριστική, για την υποδοχή των πλοίων της γραμμής κάθε χωριτικότητας, β) αλιευτικών σκαφών και σκαφών αναψυχής (οργανωμένη μαρίνα), γ) εμπορική για φορτηγά πλοία και για την τροφοδοσία ύδατος και καυσίμου. Υπάρχει Χ.Υ.Τ.Α στην τοποθεσία «Κυδωνιές», Λιμνοδεξαμενή χωρητικότητας 42.000 κ.μ. στην τοποθεσία «Παναγιά του Χάρου», Δεξαμενή 1000 κ.μ.


θρησκευτική υπαγωγή

Οι Λειψοί ανήκουν στην Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου. Εκτός από την Πάτμο και τους Λειψούς, στην Εξαρχία ανήκουν τα νησιά Αγαθονήσι, Λέβεθα και Αρκιοί μαζί με τα γύρω από αυτά νησίδια. Η Εξαρχία τελεί υπο την άμεση δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης φέρει στην Εξαρχία της Πάτμου τον τίτλο: «Κυρίαρχος της Ιεράς Μονής και Εξαρχίας Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κκ Βαρθολομαίος».[10]

Πληροφορίες

Πολλά έργα που έχουν γίνει στο νησί προέρχονται από δωρεές μεταναστών στην Αυστραλία.

Επειδή το νησί είναι μικρό, είναι εύκολο να το γυρίσει κανείς πεζοπορώντας. Στο νησί υπάρχει υπηρεσία ταξί και ένα λεωφορείο.

Στο μικρό φυσικό λιμάνι βρίσκεται η Χώρα με τα μικρά άσπρα σπίτια της, ταβέρνες, καφετέριες και εστιατόρια και υποκατάστημα της AlphaBank. Οι Λειψοί συνδέονται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και άλλα νησιά των Δωδεκανήσων.

Οι Λειψοί αλλά και οι διάσπαρτες συστάδες νησιών γύρω τους, αποτελούν πόλο έλξης για πλήθος τουριστών, κυρίως αυτών με ιστιοπλοϊκά και σκάφη αναψυχής. Το νησί επισκέπτονται κάθε χρόνο πολλοί Ιταλοί τουρίστες, ενώ επίσης αποτελεί σταθμό (νήσος Μαράθι) για πολλές θαλαμηγούς.

Ο δήμος Λειψών

Δήμος Λειψών
Δήμος

Χώρα Ελλάδα
Έδρα Λειψοί
Διοίκηση  
 • Δήμαρχος Φώτιος Μάγγος
Διοικητική υπαγωγή  
 • Αποκ. διοίκηση Αποκεντρωμένη διοίκηση Αιγαίου
 • Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
 • Περιφ. ενότητα Καλύμνου
Διαμέρισμα Νησιά Αιγαίου
Νομός Δωδεκανήσου
Έκταση 17,4 km2
Πληθυσμός 790 (απογραφή 2011)

Οι Λειψοί αποτελούν ξεχωριστό δήμο (από το 1948) που περιλαμβάνει το ομώνυμο νησί και την νησίδα Φράγκος (από το 2001). Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Γ. αυτού.

Διατελέσαντες δήμαρχοι

  • 1954-1959 Ευσταθιάδης
  • ...
  • 1982 - 1986 Κραμβουσάνος (ΠΑΣΟΚ)
    Εξελέγη το 1982 με ποσοστό 61%.
  • 1987 - 2014 Μπενέτος Σπύρου (δήμαρχος επί 7 τετραετίες)
  • 2014- σήμερα Φώτης Μάγκος Μοναδικός υποψήφιος με το συνδυασμό Λειψοί νέα τροχιά ανάπτυξης (εκλεγείς το 2014)

Εκπαίδευση

Οι Λειψοί έχουν Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, Ολοήμερο Δημοτικό και Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις.

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 Βολανάκης Ιωάννης (2002). «1». Ιστορία και Μνημεία των Λειψών Δωδεκανήσου. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. σελ. 21. ISBN 960-86530-0-2. 
  2. ↑ Maria Panitsa, Dimitris Tzanoudakis (2001). «A floristic investigation of the islet groups Arki and Lipsi (East Aegean Area, Greece)». Folia Geobotanica 36 (Springer): 265–279. doi:ISSN=1211-9520. 
  3. ↑ Περιβαλλοντική Ομάδα Γυμνασίου Λειψών (2008). «1». Οδηγός Αειφόρου Ανάπτυξης στους Λειψούς. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. σελίδες 11–13. ISBN 978-960-88435-7-8. 
  4. ↑ Μαριλένα Παπαχρήστου (2013). «1». Μύθος, Λατρεία, Ταυτότητες «στο νησί της Καλυψώς». Παπαζήσης. σελίδες 44–45. ISBN 978-960-02-2886-1. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Θεολόγος Κουμουνδούρος (1976). «1». Η Λειψώ (οι Λειψοί). σελίδες 13–17. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Νίκηφόρος Κουμουνδούρος, Αρχιμ., Η Λειψώ, Αθήνα, 1994, σελ.16-21
  7. ↑ Καίτη Καπαδάκη-Σπύρου (2008). «Ιστορικές και Θρησκευτικές Διαδρομές στο νησί των Λειψών». Δωδεκανησιακά Χρονικά ΚΑ' (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου): 90. doi:ISSN=1105-6010. 
  8. ↑ http://ecoanemos.files.wordpress.com/2010/01/leipsoi.pdf
  9. ↑ Καϊρη Δέσποινα, Τουρισμός και Τοπική Ανάπτυξη-Οι Δυνατότητες Παρέμβασης των Ο.Τ.Α- «Η Περίπτωση του Δήμου Λειψών» σ. 50-51., αδημοσίευτη πτυχιακή εργασί, Καλαμάτα,2010
  10. ↑ patmosmonastery.gr - Πατριαρχική Εξαρχία

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τις νήσους Λειψοί παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος, επίσης ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-422, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από Νάξο μέχρι τις έναντι ακτές της Τουρκίας και ειδικότερα ο ΧΕΕ-422/4 που είναι και ο λιμενοδείκτης της νήσου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

π • σ • ε Δήμοι Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
Δήμοι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λειψοί&oldid=4928467"