Αγιά Ρεθύμνης
Συντεταγμένες: 35°21′56″N 24°46′03″E / 35.36556°N 24.76750°E
| Αγιά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ρεθύμνης |
| Δήμος | Μυλοποτάμου |
| Δημοτική Ενότητα | Κουλούκωνα |
| Δημοτική Κοινότητα | Αγιάς |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ρεθύμνης |
| Έκταση | 6,435 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 224 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 740 52 |
Η Αγιά είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Κουλούκωνα, του δήμου Μυλοποτάμου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ρεθύμνης, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Μυλοποτάμου του νομού Ρεθύμνης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.[3][4]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αγιά είναι χωριό στο Α.ΒΑ. τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Βρίσκεται σε λοφώδη θέση, στους νοτιοανατολικούς πρόποδες του όρους Κουλούκωνας, κοντά στον κεντρικό επαρχιακό δρόμο που συνδέει το Πέραμα με τα Ανώγεια και στην δεξιά (βόρεια) όχθη του Γεροπόταμου, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 180. Απέχει περίπου 34 χλμ. Α. του Ρεθύμνου (μέσω Πανόρμου).[3][4][5][6][7][8]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 192 |
| 2001 | 246 |
| 2011 | 222 |
| 2021 | 224 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 269 |
| 1971 | 215 |
| 1981 | 222 |
| 1991 | 216 |
| 2001 | 308 |
| 2011 | 223 |
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1925 ως Αγυιά και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Μελιδονίου του νομού Ρεθύμνης. Το 1940 η ονομασία του διορθώθηκε σε Αγυιά. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997, ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγιάς και προσαρτήθηκε στον δήμο Κουλούκωνα. Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010, ο οικισμός αποσπάστηκε από τον δήμο Κουλούκωνα και προσαρτήθηκε στον δήμο Μυλοποτάμου.[2]
Δείτε Κοινότητα Αγιάς
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν δυο εκδοχές: σύμφωνα με την πρώτη προέρχεται από την εκκλησία της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας και σύμφωνα με τη δεύτερη προέρχεται από τη λέξη αγυιά «κακοτοπιά» ή «κακοτράχαλο έδαφος». Όσον αφορά τη χρονολογία του οικισμού της Αγιάς, δεν υπάρχουν πληροφορίες, αλλά είναι σίγουρο ότι υπήρχε πριν το 1578, ημερομηνία κτίσης του ναού του Αγίου Φωτίου που υπάρχει στο χωριό.[12]
Αξιοθέατα και διατηρητέα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το ελαιοτριβείο ιδιοκτησίας κληρονόμων Χωνιανάκη. Αποτελεί χαρακτηριστικό κτίσμα της προβιομηχανικής περιόδου στον 18ο αιώνα (1799). Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο
- Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που υπάγεται στην Β΄ Αρχιερατική περιφέρεια της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Μυλοποτάμου
- Η εκκλησία της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας, ανακαινισμένη το 1878, χωρίς τοιχογραφίες και με ξυλόγλυπτο τέμπλο
- Ο ναός του Αγίου Φωτίου του Ανίκητου (1578), που λειτουργούσε κάποτε ως μοναστήρι
- Τα ξωκκλήσια των Αγίου Κωνσταντίνου και Προφήτη Ηλία
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=19686
- ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 1:126
- ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛΜ 1:379
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Δομή 166-7
- ↑ Google Earth
- ↑ «Διακοπές», σ. 391
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ 12,0 12,1 https://greece.terrabook.com/el/rethymno/page/agia-2/
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
- Google Earth
- eetaa.gr