Σέρλοκ Χολμς (τηλεοπτική σειρά, 1984)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σέρλοκ Χολμς
Το σήμα της έναρξης της σειράς Σέρλοκ Χολμς του 1984
ΔημιουργοίΜάικλ Κοξ
ΠρωταγωνιστέςΤζέρεμυ Μπρεττ
Ντέιβιντ Μπερκ
Έντουαρντ Χάρντγουικ
Τσαρλς Γκρέι
Κόλιν Τζέβονς
Έρικ Πόρτερ
Ρόζαλι Γουίλιαμς
Συνθέτης(ες)Πάτρικ Γκάουερς
ΧώραΗνωμένο Βασίλειο
ΓλώσσαΑγγλικά
Αριθμός κύκλων9 (Συμπεριλαμβάνοντας Οι Περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς,Η Επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς,Το Αρχείο του Σέρλοκ Χολμς και Τα Απομνημονεύματα του Σέρλοκ Χολμς,συν 5 ταινίες μεγάλου μήκους)
Αριθμός επεισοδίων41 (κατάλογος επεισοδίων)
Παραγωγή
Διάρκεια50 μέχρι 104 λεπτά
Εταιρεία παραγωγήςΓρανάδα Τελεβίζιον
Προβολή
Τηλεοπτικός σταθμόςITV
Προβολή24 Απριλίου 1984–

11 Απριλίου 1994

Ο Σέρλοκ Χολμς είναι ο γενικός τίτλος που δόθηκε στη σειρά διασκευών του Σέρλοκ Χολμς που παρήχθη από τη βρετανική τηλεοπτική εταιρεία Γρανάδα Τελεβίζιον μεταξύ 1984 και 1994. Οι δύο πρώτες σειρές προβλήθηκαν με τον τίτλο Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς και προηγήθηκαν μεταγενέστερων με τίτλους άλλων συλλογών διηγημάτων του Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ.

Από τις 60 ιστορίες που έγραψε ο Ντόυλ για τον Χολμς, οι 43 προσαρμόστηκαν στις σειρές, εκτείνοντας 36 επεισόδια διάρκειας μιας ώρας και πέντε ταινίες μεγάλου μήκους. (Το επεισόδιο 40 ενσωματώνει τις πλοκές του «Η Περιπέτεια του Πετραδιού Μαζαρίν» και του «Η Περιπέτεια των Τριών Γκάριντεμπ». Το επεισόδιο 35 «Ο Περιζήτητος Εργένης» έχει υλικό τόσο από το «Η Περιπέτεια του Ευγενούς Εργένη» όσο και από το «Η Περιπέτεια του Κεκαλυμμένου Ένοικου».)

Η σειρά μεταδόθηκε στο δίκτυο ITV στο Ηνωμένο Βασίλειο και πρωταγωνίστησε ο Τζέρεμι Μπρεττ ως Χολμς. Τον Γουάτσον έπαιξε ο Ντέιβιντ Μπερκ στην πρώτη σειρά (Περιπέτειες) και ο Έντουαρντ Χάρντγουικ από τη δεύτερη σειρά (Επιστροφή) και μετά. [1]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ύστερη βικτωριανή εποχή, ο Σέρλοκ Χολμς είναι ο μοναδικός ντετέκτιβ-σύμβουλος του κόσμου. Ο ίδιος αναλαμβάνει κυρίως δουλειές για ιδιώτες πελάτες, αλλά είναι επίσης γνωστός για το ότι βοηθά την αστυνομία, συχνά με τη μορφή του Επιθεωρητή Λεστράντ, όταν οι υποθέσεις τους αλληλεπικαλύπτονται. Οι πελάτες του κυμαίνονται από ιδιώτες με μέτρια μέσα έως μέλη γαλαζοαίματων. Η ικανότητά του να εντοπίζει στοιχεία που παραβλέπονται από τους άλλους, να φέρνει ορισμένες εξειδικευμένες γνώσεις - για παράδειγμα χημείας, βοτανικής, ανατομίας - και ο απαγωγικός συλλογισμός που να συνδέεται με τα προβλήματα τού επιτρέπει να λύνει τις πιο περίπλοκες υποθέσεις. Βοηθείται στο έργο του από τον βετεράνο πολέμου Δρ. Τζον Γουάτσον, με τον οποίο μοιράζεται δωμάτια στην οδό Μπέικερ 221Β. Λαχταρά την ψυχική διέγερση και είναι γνωστό ότι υποτροπιάζει σε κατάθλιψη όταν δεν υπάρχουν αρκετά περίπλοκες περιπτώσεις για να τον απασχολήσουν.

Θίασος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τζέρεμυ Μπρεττ ως Σέρλοκ Χολμς (1984–1994). Ο Μπρεττ νωρίτερα είχε υποδυθεί τον Δρ Γουάτσον στη σκηνή στην παραγωγή του Λος Άντζελες του Ο Σταυρωτής του Αίματος . [2] Η ερμηνεία του Μπρεττ παραμένει πολύ δημοφιλής και γίνεται αποδεκτή από πολλούς ως οριστική. [3] [4] [5]
  • Ντέιβιντ Μπερκ ως Δρ. Γουάτσον (1984–1985). Νωρίτερα έπαιξε τον κακό στο «Η Περιπέτεια του Μπέρυλ Κορονέ» για τη σειρά του BBC του 1965 [6] (με πρωταγωνιστές τους Ντάγκλας Γουίλμερ και Νάιτζελ Στοκ). Έφυγε για να γίνει μέλος της Royal Shakespeare Company. [1] [7]
  • Έντουαρντ Χάρντγουικ ως Δρ. Γουάτσον (1986–1994). Νωρίτερα είχε έναν ρόλο σε μια προσαρμογή του «Ο Έλληνας Διερμηνέας» για τη σειρά του BBC του 1968. [8]
  • Ρόζαλι Γουίλιαμς ως Κυρία Χάντσον (1984-1994).

Δευτερεύοντες ρόλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον ρόλο του υπηρέτη Τζο Μπαρνς που υποδύεται τη Λαίδη Μπέαρτρις στο επεισόδιο του 1991 «Η Περιπέτεια της Παλαιάς Οικείας Σόσκομπ» έπαιξε ο Τζουντ Λο, ο οποίος αργότερα έπαιξε τον Δρ. Γουάτσον στην ταινία του 2009 Sherlock Holmes και το σίκουελ του 2011 Sherlock Holmes: A Game of Shadows.

Ο Φρέντι Τζόουνς έκανε δύο guest εμφανίσεις στην εκπομπή ως διαφορετικοί χαρακτήρες, εμφανιζόμενος στο «Η Υπόθεση της Οικείας Γουιστέρια» ως επιθεωρητής Μπέινς και στο «Η Περιπέτεια του Βρικόλακα του Σάσεξ» ως γυρολόγος. Ο Μάικλ Γουίν έκανε επίσης δύο guest εμφανίσεις στην εκπομπή ως διαφορετικοί χαρακτήρες, εμφανιζόμενος στο «Η Περιπέτεια της Παλαιάς Οικείας Σόσκομπ» ως Τζόσια Μπαρνς και «Η Περιπέτεια του Πετραδιού Μαζαρίν» ως Θυρωρός Τζένκινς. Η Έλεν Ράιαν έκανε επίσης δύο guest εμφανίσεις στην παράσταση ως διαφορετικοί χαρακτήρες, εμφανιζόμενη στο «Η Περιπέτεια του Οικοδόμου από το Νόργουντ» ως Κυρία ΜακΦάρλαν και στο «Η Περιπέτεια του Πετραδιού Μαζαρίν» ως Πριγκίπισσα της Ουαλίας (έναν ρόλο που έπαιξε στο παρελθόν στον Εδουάρδο τον Έβδομο).

Επεισόδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρόγραμμα διήρκησε για τέσσερις σειρές και 41 επεισόδια: 36 διήρκησαν 50 λεπτά και 5 ήταν ταινίες μεγάλου μήκους.

ΚύκλοςΕπεισόδιαΑρχική ημερομηνία προβολής
Πρώτο επεισόδιοΤελευταίο επεισόδιο
Οι Περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς1324 Απριλίου 1984 (1984-04-24)29 Σεπτεμβρίου 1985 (1985-09-29)
Η Επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς139 Ιουλίου 1986 (1986-07-09)31 Αυγούστου 1988 (1988-08-31)
Το Αρχείο του Σέρλοκ Χολμς921 Φεβρουαρίου 1991 (1991-02-21)3 Φεβρουαρίου 1993 (1993-02-03)
Τα Απομνημονεύματα του Σέρλοκ Χολμς67 Μαρτίου 1994 (1994-03-07)11 Απριλίου 1994 (1994-04-11)

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σετ της Μπέικερ Στρίτ στα Στούντιο της Γρανάδα

Η παραγωγή της σειράς έγινε αρχικά από τον Μάικλ Κοξ, ενώ αργότερα τα επεισόδια παρήγαγε ο Τζούνι Γουίνταμ Ντέιβις. Αναπτύχθηκε για την τηλεόραση από τον σεναριογράφο Τζον Χόκσουορθ, ο οποίος έγραψε επίσης πολλά από τα επεισόδια (όλα βασισμένα σε μεμονωμένες ιστορίες Ντόυλ). Άλλοι συγγραφείς που πρόσαρμοσαν τα διηγήματα του Ντόιλ στη σειρά ήταν οι Αλεξάντερ Μπάρον, Τζέρεμι Πολ, Τρέβορ Μπόουεν και Άλαν Πλάτερ.

Τον Φεβρουάριο του 1982 η Γρανάδα προσέγγισε τον Μπρεττ για να παίξει τον Χολμς. Η ιδέα ήταν να φτιαχθεί μια εντελώς αυθεντική και πιστή διασκευή των καλύτερων υποθέσεων του χαρακτήρα. Τελικά ο Μπρεττ αποδέχτηκε τον ρόλο και ήταν πολύ προσεκτικός στις ασυμφωνίες μεταξύ των σεναρίων που του είχαν δωθεί και των αυθεντικών ιστοριών του Ντόυλ.

Για τα γυρίσματα της σειράς, κατασκευάστηκε ένα πλήρες αντίγραφο της Μπέικερ Στριτ σε εξωτερικούς χώρους στα στούντιο της Γρανάδα στην Κουέι Στριτ του Μάντσεστερ, το οποίο αργότερα αποτέλεσε κεντρικό τμήμα του τουριστικού αξιοθέατου Περιήγηση των Στούντιο της Γρανάδα, πριν από το κλείσιμο αυτού του χώρου το 1999.

Η σειρά έληξε λόγω του θανάτου του Μπρεττ σε ηλικία 61 ετών από καρδιακή ανεπάρκεια το 1995. [9] Είχε υποφέρει από κακή υγεία κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της μεταγενέστερης σειράς λόγω δυσμενών αντιδράσεων στο φάρμακο που του είχε συνταγογραφηθεί για την κατάθλιψη. Ήταν μια ταλαιπωρία στην οποία ήταν επιρρεπής, επεισοδιακά, σε όλη του τη ζωή. Στη μετέπειτα ζωή του, επιδεινώθηκε.

Το Άντλινγκτον Χολ, στο Τσέσαϊρ χρησιμοποιήθηκε για τουλάχιστον πέντε επεισόδια
Το Τάτον Χολ,στο Τσέσαϊρ χρησιμοποιήθηκε για πολλά επεισόδια [10]
Τουλάχιστον πέντε επεισόδια γυρίστηκαν στο Κρόξτεθ Χολ,στο Λίβερπουλ [10]

Οι μη προσαρμοσμένες ιστορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και η σειρά της Γρανάδα είναι μια από τις πιο ολοκληρωμένες προσαρμογές στην οθόνη του κανόνα του Χολμς [α], παρόλα αυτά, άφησε 19 ιστορίες μη προσαρμοσμένες μετά τον θάνατο του Μπρεττ. Αυτές οι ιστορίες περιλαμβάνουν δύο από τα μυθιστορήματα και 17 από τα διηγήματα:

Άλλες παραγωγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του 1988-1989, ο Μπρεττ και ο Χάρντγουικ εμφανίστηκαν σε ένα θεατρικό έργο Γουέστ Εντ, Το μυστικό του Σέρλοκ Χολμς, ένα δίχειρο που γράφτηκε ειδικά για αυτούς από τον σεναριογράφο της τηλεοπτικής σειράς Τζέρεμι Πολ.

Τον Μάιο του 1992, ο Μπρεττ και ο Χάρντγουικ εμφανίστηκαν σε ένα μίνι επεισόδιο (διάρκειας περίπου δέκα λεπτών) ως μέρος του Το Μυστήριο των Τεσσάρων Βελανιδιών, που προβλήθηκε ως μέρος του φιλανθρωπικού τηλεμαραθώνιου ITV Telethon 92. [11] Αυτό το επεισόδιο αποτέλεσε το πρώτο μιας σειράς ιστοριών τεσσάρων μερών με τους πρωταγωνιστές τεσσάρων εκπομπών ντετέκτιβ του ITV της εποχής όλα χωριστά να δουλεύουν για να λύσουν το ίδιο μυστήριο, που μεταδόθηκαν σε δύο επεισόδια τη κάθε νύχτα σε ένα Σαββατοκύριακο. Οι άλλες εκπομπές που παρήγαγαν μίνι επεισόδια ήταν οι Βαν ντερ Βαλκ, Ταγκάρτ και Επιθεωρητής Γουέξφορντ .

Μετάδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τη μετάδοση της σειράς από το ITV στο Ηνωμένο Βασίλειο, η σειρά προβλήθηκε και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα επεισόδια προβλήθηκαν αρχικά στους σταθμούς του PBS στη σειρά Mystery!. Αργότερα οι σειρές κέρδισαν χρηματοδότηση συμπαραγωγής από τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό PBS της Βοστώνης WGBH. Οι εκπομπές έχουν επίσης μεταδοθεί σε δύο σταθμούς καλωδιακής τηλεόρασης των ΗΠΑ, το Disney Channel και το A&E Network, το Seven Network στην Αυστραλία και το CBC στον Καναδά.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η σειρά έχει μεταδοθεί σε επαναλήψεις: στο Granada Plus, στο ITV3, στο ITV4 και στο BBC Two, που μετέδιδε την πλήρη σειρά τα απογεύματα του Σαββάτου από το 2003 μέχρι το 2005. Αυτό το καθιστά ένα από τα πολύ λίγα προγράμματα που αρχικά παρήχθησαν από εταιρεία ITV για μετάδοση στο προσωπικό τους κανάλι που στη συνέχεια προβλήθηκαν στο BBC. Τον Μάρτιο του 2006, η σειρά επέστρεψε στο αρχικό της κανάλι για πρώτη φορά μετά από πάνω από δέκα χρόνια, ως μέρος της ημερήσιας τηλεοπτικής σειράς τα απογεύματα των καθημερινών.

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά θεωρείται ότι παρουσιάζει τις πιο πιστές μεταφορές στην οθόνη πολλών εκ των ιστοριών του Χολμς, [12] αν και ληφθήκαν ελευθερίες με κάποιες πλοκές και χαρακτήρες, ιδιαίτερα αργότερα κατά τη διάρκεια των επεισοδίων της δεκαετίας του 1990 (για παράδειγμα, «Η Περιπέτεια του Πετραδιού Μαζαρίν», που γυρίστηκε το 1994, συνδύασε τα στοιχεία της πλοκής δύο ξεχωριστών ιστοριών του Ντόυλ). [13]

Μια μεγάλη αλλαγή ήταν ότι ο Χολμς εγκατέλειψε τη χρήση της κοκαΐνης στο επεισόδιο «Η Υπόθεση του Διαβολόποδου», το οποίο έγινε με την έγκριση της Ζαν Κόναν Ντόυλ, κόρης του Ντόυλ, όταν ανακαλύφθηκε ότι η σειρά είχε ένα σημαντικό παιδικό κοινό. [14] Παρόλα αυτά, η σειρά έχει επαινεθεί σε μεγάλο βαθμό για την ερμηνεία του Μπρεττ, την προσήλωσή της στην αρχική ιδέα του Ντόυλ στον χαρακτηρισμό του Γουάτσον, τις υψηλές αξίες παραγωγής της και την ιδιαίτερη προσοχή της στη λεπτομέρεια της περιόδου. [15] [16]

Home Media[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά έχει κυκλοφορήσει σε DVD στις Περιοχές 1, 2 και 4, [17] [18] [19] και έχει επαναληφθεί στο ITV4 και στο BBC Two.

Η πλήρης σειρά κυκλοφόρησε επίσης σε VHS και σε DVD το 1991 και το 1994 από την MPI Home Video, με την πιο πρόσφατη κυκλοφορία του 2005 να εκμεταλλεύεται τις ψηφιακά ανανεωμένες εκτυπώσεις ταινιών που είχαν αρχικά προετοιμαστεί για την επαναληπτικές προβολές του BBC Two. Τον Δεκέμβριο του 2012, η σειρά κυκλοφόρησε σε Blu-ray στην Ιαπωνία, στην Ισπανία τον Μάιο του 2013, στη Γαλλία τον Οκτώβριο του 2013 και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τον Σεπτέμβριο του 2014. [20]

Περιοχή 1[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η MPI Home Video κυκλοφόρησε ολόκληρη τη σειρά σε DVD στην Περιοχή 1, σε διάφορες ενσαρκώσεις. Η MPI κυκλοφόρησε το Οι Περιπέτειες & Η Επιστροφή σε τόμους μεμονωμένων δίσκων καθώς και σε πλήρεις συλλογές. Το Αρχείο & Τα Απομνημονεύματα κυκλοφόρησαν ως ενιαία κουτιά συλλογής. Επιπλέον, στις 25 Σεπτεμβρίου 2007, κυκλοφόρησε ένα πλήρες σετ της σειράς που περιλαμβάνει και τα 41 επεισόδια σε μία πλήρη συλλογή για πρώτη φορά.

Όνομα DVD Επ. # Ημερομηνία κυκλοφορίας
The Adventures of Sherlock Holmes: Boxed Set Collection 13 30 Απριλίου 2002
Συλλογή DVD The Return of Sherlock Holmes 13 26 Αυγούστου 2003
Συλλογή DVD The Casebook of Sherlock Holmes 9 28 Σεπτεμβρίου 2004
Συλλογή DVD The Memoirs of Sherlock Holmes 6 26 Οκτωβρίου 2004
Sherlock Holmes: The Complete Granada TV Series 41 25 Σεπτεμβρίου 2007

Περιοχή 2[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ITV DVD κυκλοφόρησε ολόκληρη τη σειρά σε διάφορες συλλογές καθώς και ένα πλήρες σετ της σειράς.

Όνομα DVD Επ. # Ημερομηνία κυκλοφορίας
Sherlock Holmes: The Adventures / The Return 26 21 Φεβρουαρίου 2005
Sherlock Holmes: The Case Book / The Memoirs 15 21 Φεβρουαρίου 2005
Σέρλοκ Χολμς - Η πλήρης συλλογή 41 21 Φεβρουαρίου 2005 και 24 Αυγούστου 2009 [21]

Η Ολοκληρωμένη Συλλογή που αναφέρεται παραπάνω έχει μόνο αγγλικούς υπότιτλους. Η ολόκληρη σειρά κυκλοφόρησε σε Blu-ray στην Ισπανία το 2013. [22] Αν και ήταν στην μητρική γλώσσα στην Ισπανία, το σετ 10 δίσκων είναι χωρίς περιοχή και επομένως μπορεί να παιχτεί σε οποιαδήποτε περιοχή του κόσμου. Η Ολοκληρωμένη Συλλογή κυκλοφόρησε για δεύτερη φορά σε Blu-ray στη Γερμανία το 2016. Έχει μόνο γερμανικούς υπότιτλους αλλά γερμανικές και αγγλικές μουσικές επενδύσεις. Αυτό είναι ένα σετ δίσκων 14 και φέρει την ένδειξη της περιοχής 'Β'. [23]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Δες την σειρά ταινιών της Στολ (1921-1923), από τις οποίες οι 47 διασκευαστήκαν.

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Alan Barnes (2002). Sherlock Holmes on Screen. Reynolds & Hearn Ltd. σελ. 118. ISBN 1903111048. 
  2. Eyles, Alan (1986). Sherlock Holmes: A Centenary Celebration. Harper & Row. σελίδες 119. ISBN 0-06-015620-1. 
  3. «The wide world of Sherlock Holmes: Jeremy Brett (1933-1995)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2012. 
  4. Jeremy Brett: The Definitive Sherlock Holmes review
  5. «Sherlock Holmes On Screen». members.iinet.net.au. 
  6. Daniel Smith (2011). The Sherlock Holmes Companion: An Elementary Guide. Castle Books. σελίδες 81, 108. ISBN 9780785827849. 
  7. Peter Haining (1994). The Television Sherlock Holmes. Virgin Books. σελίδες 172. ISBN 0863697933. 
  8. Redmond, Christopher (2009). Sherlock Holmes Handbook: Second Edition. Dundurn Press. σελ. 244. ISBN 9781459718982. 
  9. Gussow, Mel (14 Σεπτεμβρίου 1995). «Jeremy Brett, an Unnerving Holmes, Is Dead at 59». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2018. 
  10. 10,0 10,1 A Not So Elementary List of Filming Locations, retrieved 29 December 2017
  11. The Four Oaks Mystery - Part 1 (Sherlock Holmes), https://www.youtube.com/watch?v=qIN5_NgUbOQ, ανακτήθηκε στις 2021-05-26 
  12. Adams, Guy (2014). Sherlock: The Casebook. Random House. σελ. 140. ISBN 9781448140329. 
  13. Barnes, Alan (2011). Sherlock Holmes on Screen. Titan Books. σελίδες 26, 117. ISBN 9780857687760. 
  14. Conroy, Sarah Booth (14 November 1991). «Stalking Sherlock». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/1991/11/14/stalking-sherlock/1bc4cb46-7066-40e8-a9cc-37d947e4467b/. Ανακτήθηκε στις 8 December 2018. 
  15. Barnes, Alan (2011). Sherlock Holmes on Screen. Titan Books. σελ. 26. ISBN 9780857687760. 
  16. Haynes, Natalie (14 Μαΐου 2012). «Natalie Haynes's guide to TV detectives: #9 – Sherlock Holmes». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2018. 
  17. «Sherlock Holmes: The Complete Granada Television Series (2007)». Amazon. 25 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2012. 
  18. «Sherlock Holmes – Complete Collection [DVD]». Amazon.co.uk. 24 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2012. 
  19. «Sherlock Holmes Collectors Ed: Vol 1». JB Hi-Fi. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2012. 
  20. «Sherlock Holmes (Jeremy Brett) Blu-ray releases». M2N Limited. 27 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2013. 
  21. «Sherlock Holmes - Complete Collection [DVD]: Amazon.co.uk: Jeremy Brett, David Burke, Edward Hardwicke, Eric Porter, Charles Gray, Rosalie Williams, David Carson, Alan Grint, John Bruce, Paul Annett: DVD». Amazon.co.uk. 24 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2010. 
  22. «Sherlock Holmes: The Complete ITV Series Blu-ray Release Date June 28, 2013». 
  23. «Sherlock Holmes: The Complete ITV Series Blu-ray Release Date June 23, 2016». 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Peter Haining, The Television Sherlock Holmes, WH Allen, Λονδίνο, 1986.(ISBN 0-491-03055-X)
  • Keith Frankel, «Ο Μεγαλύτερος Ντετέκτιβ της Γρανάδας, ένας οδηγός για την κλασική τηλεοπτική σειρά Σέρλοκ Χολμς», Εκδόσεις Fantom, Κόβεντρι Αγγλία 2016.(ISBN 978-1-78196-267-1)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]