Τόμας Γκόρντον: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Γραμμή 7: Γραμμή 7:
Από το 1808-1810 υπηρέτησε στο σώμα των Σκώτων Κυνηγών. Κληρονόμησε μεγάλη περιουσία και τον Μάιο του 1810 εξήλθε από την υπηρεσία με το βαθμό του υπολοχαγού για χάρη των ταξιδιών. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους βρέθηκε στα [[Ιωάννινα]] όπου φιλοξενήθηκε από τον [[Αλή Πασάς|Αλή Πασά]]. Μεταξύ του 1810 και του 1812, ταξίδεψε στην [[Αθήνα]], την [[Κωνσταντινούπολη]], τη [[Θεσσαλονίκη]], καθώς και την [[Ανατολία]], την [[Περσία]] και την [[Μπαρμπαριά]].
Από το 1808-1810 υπηρέτησε στο σώμα των Σκώτων Κυνηγών. Κληρονόμησε μεγάλη περιουσία και τον Μάιο του 1810 εξήλθε από την υπηρεσία με το βαθμό του υπολοχαγού για χάρη των ταξιδιών. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους βρέθηκε στα [[Ιωάννινα]] όπου φιλοξενήθηκε από τον [[Αλή Πασάς|Αλή Πασά]]. Μεταξύ του 1810 και του 1812, ταξίδεψε στην [[Αθήνα]], την [[Κωνσταντινούπολη]], τη [[Θεσσαλονίκη]], καθώς και την [[Ανατολία]], την [[Περσία]] και την [[Μπαρμπαριά]].


Το 1813 διετέλεσε λοχαγός του ρωσικού στρατού ακολουθώντας τη σκωτική διασπορά στη [[Ρωσία]] και φέρεται ότι έκανε αρκετά για τη βελτίωση του ρωσικού ναυτικού<ref>{{cite book|last=Pittock|first=Murray G.H.|title=Scottish Nationality|year=2004|publisher=Palgrave Macmillan|location=Ν.Υ.|isbn=0-333-72663-|page=37}}</ref>. Στις αρχές του 1814 επέστρεψε στή [[Σκωτία]]. Το 1815 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παντρεύτηκε την ελληνοαρμένισα Μπάρμπαρα Καν ή Βαρβάρα Σανά (αργότερα βαρόνη de Sedaiges). Την ίδια χρονιά βρέθηκε στο σαράι του Αλή Πασά στα [[Ιωάννινα]] και το φθινόπωρο στο [[Βουκουρέστι]]. Εκεί γνώρισε τους [[Αλέξανδρος Υψηλάντης|Αλέξανδρο]] και Δημήτριο Υψηλάντη<ref name="DNB">{{cite encyclopedia|last=Goodwin|first=Gordon|title=Gordon, Thomas (1788-1841)|encyclopedia=Dictionary of National Biography, 1885-1900|location=22}}</ref>.
Το 1813 διετέλεσε λοχαγός του ρωσικού στρατού ακολουθώντας τη σκωτική διασπορά στη [[Ρωσία]] και φέρεται ότι έκανε αρκετά για τη βελτίωση του ρωσικού ναυτικού<ref>{{cite book|last=Pittock|first=Murray G.H.|title=Scottish Nationality|year=2004|publisher=Palgrave Macmillan|location=Ν.Υ.|isbn=0-333-72663-4|page=37}}</ref>. Στις αρχές του 1814 επέστρεψε στή [[Σκωτία]]. Το 1815 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παντρεύτηκε την ελληνοαρμένισα Μπάρμπαρα Καν ή Βαρβάρα Σανά (αργότερα βαρόνη de Sedaiges). Την ίδια χρονιά βρέθηκε στο σαράι του Αλή Πασά στα [[Ιωάννινα]] και το φθινόπωρο στο [[Βουκουρέστι]]. Εκεί γνώρισε τους [[Αλέξανδρος Υψηλάντης|Αλέξανδρο]] και Δημήτριο Υψηλάντη<ref name="DNB">{{cite encyclopedia|last=Goodwin|first=Gordon|title=Gordon, Thomas (1788-1841)|encyclopedia=Dictionary of National Biography, 1885-1900|location=22}}</ref>.
Ό Γκόρντον έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1821 και έγινε δεκτός από τον [[Δημήτριος Υψηλάντης|Δημήτριο Υψηλάντη]] έξω από την πόλη της Τρίπολης. Έλαβε ενεργό μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Μετά την άλωση διαμαρτυρήθηκε έντονα για τη σφαγή που ακολούθησε. Καθώς αγνοήθηκε, αποσύρθηκε από τη στρατιωτική υπηρεσία και επέστρεψε στη Σκωτία. Τον Νοέμβριο του 1822 η προσωρινή ελληνική κυβέρνηση της Ερμιόνης απέστειλε επιστολή ζητώντας του να επιστρέψει. Αρνήθηκε, αλλά εντάχθηκε στην ελληνική επιτροπή του Λονδίνου (που σχηματίστηκε στις 8 Μαρτίου του 1823) και συνέβαλε με χρήματα και στρατιωτικές προμήθειες. Αρνήθηκε την πρόσκληση της επιτροπής να πάει στην Ελλάδα, αλλά ως μέλος της επιτροπής υποστήριξε σθεναρά τον διορισμό του Μπάιρον<ref name="DNB"/>. Σύμφωνα με τον Άλμπερτ Μπόιμ, «Οι φιλέλληνες συνειδητά παρέβλεπαν ορισμένες από τις αντιφατικές ιστορίες για τις φρικαλεότητες των Ελλήνων, γιατί δεν είχαν πουθενά αλλού να καταθέσουν τις φιλελεύθερες παρορμήσεις τους»<ref>Boime, ''Social History of Modern Art'', σ. 191</ref>
Ό Γκόρντον έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1821 και έγινε δεκτός από τον [[Δημήτριος Υψηλάντης|Δημήτριο Υψηλάντη]] έξω από την πόλη της Τρίπολης. Έλαβε ενεργό μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Μετά την άλωση διαμαρτυρήθηκε έντονα για τη σφαγή που ακολούθησε. Καθώς αγνοήθηκε, αποσύρθηκε από τη στρατιωτική υπηρεσία και επέστρεψε στη Σκωτία. Τον Νοέμβριο του 1822 η προσωρινή ελληνική κυβέρνηση της Ερμιόνης απέστειλε επιστολή ζητώντας του να επιστρέψει. Αρνήθηκε, αλλά εντάχθηκε στην ελληνική επιτροπή του Λονδίνου (που σχηματίστηκε στις 8 Μαρτίου του 1823) και συνέβαλε με χρήματα και στρατιωτικές προμήθειες. Αρνήθηκε την πρόσκληση της επιτροπής να πάει στην Ελλάδα, αλλά ως μέλος της επιτροπής υποστήριξε σθεναρά τον διορισμό του Μπάιρον<ref name="DNB"/>. Σύμφωνα με τον Άλμπερτ Μπόιμ, «Οι φιλέλληνες συνειδητά παρέβλεπαν ορισμένες από τις αντιφατικές ιστορίες για τις φρικαλεότητες των Ελλήνων, γιατί δεν είχαν πουθενά αλλού να καταθέσουν τις φιλελεύθερες παρορμήσεις τους»<ref>Boime, ''Social History of Modern Art'', σ. 191</ref>

Έκδοση από την 13:31, 8 Ιανουαρίου 2016

Τόμας Γκόρντον
Προσωπογραφία του Τόμας Γκόρντον
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1788[1][2][3]
Αμπερντήνσαϊρ
Θάνατος20  Απριλίου 1841[4]
Σκωτία
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςΚολλέγιο Μπρεϊζνόουζ της Οξφόρδης
Κολέγιο Ήτον
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός
ιδιοκτήτης φυτείας[5]
Οικογένεια
ΓονείςCharles Gordon of Buthlaw and Cairness
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΒρετανικός Στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΕλληνική Επανάσταση του 1821
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
Fellow of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland
δεδομένα

Ο Τόμας Γκόρντον (ή Θωμάς Γόρδων ή αντιστράτηγος Θωμάς Γόρδας,[6] όπως αναφερόταν στην Ελλάδα, αγγλικά: Thomas Gordon, 1788 - 20 Απριλίου 1841) ήταν Βρετανός (Σκωτσέζος) συνταγματάρχης, μεγαλοκτηματίας και περιηγητής, ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους εθελοντές που ήλθαν στην Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Κέρνες, του Αμπέρντηνσιρ, Σκωτία. Σπούδασε στο Κολέγιο Ήτον και στο Κολλέγιο Μπρέιζνόους.

Από το 1808-1810 υπηρέτησε στο σώμα των Σκώτων Κυνηγών. Κληρονόμησε μεγάλη περιουσία και τον Μάιο του 1810 εξήλθε από την υπηρεσία με το βαθμό του υπολοχαγού για χάρη των ταξιδιών. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους βρέθηκε στα Ιωάννινα όπου φιλοξενήθηκε από τον Αλή Πασά. Μεταξύ του 1810 και του 1812, ταξίδεψε στην Αθήνα, την Κωνσταντινούπολη, τη Θεσσαλονίκη, καθώς και την Ανατολία, την Περσία και την Μπαρμπαριά.

Το 1813 διετέλεσε λοχαγός του ρωσικού στρατού ακολουθώντας τη σκωτική διασπορά στη Ρωσία και φέρεται ότι έκανε αρκετά για τη βελτίωση του ρωσικού ναυτικού[7]. Στις αρχές του 1814 επέστρεψε στή Σκωτία. Το 1815 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παντρεύτηκε την ελληνοαρμένισα Μπάρμπαρα Καν ή Βαρβάρα Σανά (αργότερα βαρόνη de Sedaiges). Την ίδια χρονιά βρέθηκε στο σαράι του Αλή Πασά στα Ιωάννινα και το φθινόπωρο στο Βουκουρέστι. Εκεί γνώρισε τους Αλέξανδρο και Δημήτριο Υψηλάντη[8].

Ό Γκόρντον έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Αύγουστο του 1821 και έγινε δεκτός από τον Δημήτριο Υψηλάντη έξω από την πόλη της Τρίπολης. Έλαβε ενεργό μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς. Μετά την άλωση διαμαρτυρήθηκε έντονα για τη σφαγή που ακολούθησε. Καθώς αγνοήθηκε, αποσύρθηκε από τη στρατιωτική υπηρεσία και επέστρεψε στη Σκωτία. Τον Νοέμβριο του 1822 η προσωρινή ελληνική κυβέρνηση της Ερμιόνης απέστειλε επιστολή ζητώντας του να επιστρέψει. Αρνήθηκε, αλλά εντάχθηκε στην ελληνική επιτροπή του Λονδίνου (που σχηματίστηκε στις 8 Μαρτίου του 1823) και συνέβαλε με χρήματα και στρατιωτικές προμήθειες. Αρνήθηκε την πρόσκληση της επιτροπής να πάει στην Ελλάδα, αλλά ως μέλος της επιτροπής υποστήριξε σθεναρά τον διορισμό του Μπάιρον[8]. Σύμφωνα με τον Άλμπερτ Μπόιμ, «Οι φιλέλληνες συνειδητά παρέβλεπαν ορισμένες από τις αντιφατικές ιστορίες για τις φρικαλεότητες των Ελλήνων, γιατί δεν είχαν πουθενά αλλού να καταθέσουν τις φιλελεύθερες παρορμήσεις τους»[9]

Εκτός του Γκόρντον ήταν πολλοί εκείνοι που βοήθησαν με χρήματα και υλικά. Επίσης, η Φιλελληνική Επιτροπή του Λονδίνου βοήθησε την Ελλάδα με τη σύναψη δύο δανείων το 1824 (£800,000) και το 1825 (£2,000,000)[10]. Με τη σύναψη του πρώτου δανείου η ελληνική αντιπροσωπεία και πάλι ανεπιτυχώς ζήτησε από τον Γκόρντον να επιστρέψει. Το 1826 οι Έλληνες βουλευτές στο Λονδίνο τον έπεισαν να επιστρέψει για την προώθηση της ενότητας και της στρατιωτικής πειθαρχίας. Έφτασε στο Ναύπλιο τον Μάιο του 1826 και διαπίστωσε ότι οι διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες είχαν σβήσει ακόμη και εχθρότητα κατά των Τούρκων. Ο ίδιος είχε καλή υποδοχή και έφτασε εγκαίρως για να αποτρέψει τη διάλυση του τακτικού σώματος.

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα 11 Μαΐου του 1826, έχοντας μαζί του 14.000 βρετανικές λίρες, από το δεύτερο δάνειο. Έλαβε μέρος στις εχθροπραξίες του 1827 στην Καστέλλα, Πειραιάς. Τον Ιούλιο του 1827, ο Γκόρντον γύρισε στη Σκωτία.

Επανήλθε στην Ελλάδα το 1828. Από το 1828 έως 1831, διενήρησε τις ανασκαφές στον Ναό της Ήρας, κοντά στο Άργος.

Ο Γκόρντον έλαβε μέρος στην αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν στη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια. Τον Ιανουάριο του 1831 με την γολέτα του Γκόρντον, ό Πέτρος Μαυρομιχάλης κατέφυγε στη βρετανική Ζάκυνθο. Αμέσως μετά τα γεγονότα αυτά, ο Γκόρντον επέστρεψε στην Σκωτία, όπου τελείωσε το βιβλίο του «Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης» το 1833.

Μετά την εγκαθίδρυση της μοναρχίας στην Ελλάδα ο Γκόρντον ήλθε και πάλι στην Ελλάδα το 1833 και εντάχθηκε στον ελληνικό στρατό. Αργότερα διορίστηκε πρόεδρος του Στρατοδικείου. Λόγω της κακής του υγείας, παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1839 και επέστρεψε στη Σκωτία. Μία σύντομη επίσκεψη του στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το 1840. Πέθανε στο Κέρνες στις 20 Απριλίου του 1841.

Αποτίμηση του ιστορικού έργου του

Η δίτομη Ιστορία τῆς Ελληνικῆς Επανάστασης του στρατηγού Γκόρντον θεωρείται μία «ιστορική σύνθεση την οποία θεμελίωσε στο σημαντικό σε έκταση υλικό που συγκέντρωσε και την ολοκληρωμένη εικόνα της επανάστασης στην οποία συμμετείχε, βιώνοντάς τη σε προσωπικό επίπεδο. Το σύγγραμμά του διαθέτει σοβαρή ιστορική ανάλυση, ακρίβεια και αξιοπιστία. Το βιβλίο του έτυχε εξαρχής της γενικής αποδοχής και χρησιμοποιήθηκε ευρέως, σε αντίθεση με τα έργα άλλων ιστορικών όπως ο Γουίλιαμ Μάρτιν Λικ, που λησμονήθηκαν από τους νεότερους»[11].

Το προσωπικό του αρχείο βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου του Αμπερντήν και το σχετικό με την Ελλάδα τμήμα του περιέχει πλέον των 800 επιστολές, έγγραφα, περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων, χάρτες και εγκυκλίους, όπως επίσης και σχέδια μαχών της ελληνικής επανάστασης[11]

Κριτική

Από αρκετούς ερευνητές ο Γκόρντον θεωρείται[12] ότι επέδειξε φιλελληνική δράση στηρίζοντας από τους πρώτους την επανάσταση του 1821. Κατ'άλλους υπήρξε[13][14] πράκτορας των Βρετανών, τους οποίους ενημέρωνε λεπτομερώς για τις εξελίξεις της επανάστασης. Ο Douglas Dakin τον χαρακτηρίζει τουρκόφιλο.[15]

Εργογραφία

Γόρδων & Φίνλεϋ, Βλαχογιάννης & Παπαδιαμάντης

«Το έργον είνε σπουδαίον και το επόνεσα», έγραφε τον Νοέμβριο του 1903 ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στον Γιάννη Βλαχογιάννη για το βιβλίο του Γόρδωνα.[16] Από την "μεταφραστική πένα του κορυφαίου Έλληνα λογοτέχνη Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη",[17] σύμφωνα με τις παρουσιάσεις του Αρχείου του Βλαχογιάννη:[18] "Ο κατακείμενος στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (περισσότερο από εκατό χρόνια) ιστορικός μεταφραστής Παπαδιαμάντης εγείρεται πια όχι με τον εντελώς άγνωστο Σπηλιάδη και τον σχεδόν άγνωστο Γόρδωνα, αλλά με τον διπλομεταφρασμένο ήδη Φίνλεϋ".[19] Από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, λοιπόν, εκτός του έργου του Γόρδωνα, υπάρχει και η μετάφραση στο έργο του Γεωργίου Φίνλεϋ, "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως", Τόμοι Α'-Β', μετάφραση: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, φιλολογική επιμέλεια: Άγγελος Μαντάς, έκδοση: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, ISBN 978-960-6757-06-8 & ISBN 978-960-6757-12-9, "Ένας φάκελος χαμένος από τις αρχές του 20ού αιώνα, καταχωνιασμένος στους δαιδάλους των Γενικών Αρχείων του Κράτους, περιείχε τη μετάφραση που ο Βλαχογιάννης είχε παραγγείλει στον σκιαθίτη λόγιο και δεν αξιώθηκε κανείς απ' τους δυο τους να τη δει τυπωμένη..."[20]

Σημειώσεις παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 116774282. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 British Museum person-institution thesaurus. 142214. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 Άαρον Σβαρτς: (Αγγλικά, Ισπανικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Τσεχικά, Κροατικά, Τελούγκου) Open Library. OL2508094A. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6654x03. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ Legacies of British Slave-ownership.
  6. ↑ Aντιστράτηγος Θωμάς Γόρδας, (Τεκμήριο #107 - Υπηρεσιακή αλληλογραφία, [5 Οκτωβρίου 1838], αριστερά κάτω, στα ελληνικά, από την ιστοσελίδα: arxeiomnimon.gak.gr).
  7. ↑ Pittock, Murray G.H. (2004). Scottish Nationality. Ν.Υ.: Palgrave Macmillan. σελ. 37. ISBN 0-333-72663-4. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Goodwin, Gordon. «Gordon, Thomas (1788-1841)». Dictionary of National Biography, 1885-1900. 22. 
  9. ↑ Boime, Social History of Modern Art, σ. 191
  10. ↑ Wynne William H., (1951), State insolvency and foreign bondholders, New Haven, Yale University Press, vol. 2, σ. 284
  11. ↑ 11,0 11,1 Ἀγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ἑλένη. Ἀγγλόφωνες πηγὲς καὶ πρώιμη ἱστοριογραφία γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση. Α΄Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο: «Ἱστοριογραφία καί πηγές γιά τήν Ἑρμηνεία τοῦ 1821. σελ. 90, 102. 
  12. ↑ Τάκης Σταματόπουλος, Ο εσωτερικός αγώνας, εκδόσεις Κάλβος, Αθήνα 1979, σελ. 608
  13. ↑ Ελένη Ε. Κούκου Εχθρικές ενέργειες των Άγγλων εναντίον του Ιωάννη Καποδίστρια, Πρακτικά Επιστημονικού Συμποσίου, «Ιωάννης Καποδίστριας / 170 χρόνια μετά 1827-1997», Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αργολίδας, Ναύπλιο, 1998.
  14. ↑ Σιμόπουλος Κυριάκος, "Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του '21", έκδοση 2004, τ. Α', σ. 367-387, κεφ. "Η περίεργη περίπτωση Γκόρντον".
  15. ↑ Douglas Dakin, The Greek Struggle for Independence, 1821-1833, University of California Press, 1 Ιαν 1973 , σελ. 272.
  16. ↑ Από την περιγραφή για το έργο: "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως", του ΜΙΕΤ.
  17. ↑ Στάντης Ρ. Αποστολίδης, "Θα μάθουμε την αλήθεια για το ΄21;", έντυπη έκδοση της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, ένθετο "Βιβλιοθήκη", Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009.
  18. ↑ Ν. Δ. Τριανταφυλλοπουλου, "Ο Παπαδιαμάντης και ο Φίνλεϋ", εφημερίδα Η Καθημερινή, 22.07.2008.
  19. ↑ Ν. Δ. Τριανταφυλλοπουλου, "Ο Παπαδιαμάντης και ο Φίνλεϋ", εφημερίδα Η Καθημερινή, 22.07.2008.
  20. ↑ Στάντης Ρ. Αποστολίδης, "Θα μάθουμε την αλήθεια για το ΄21;", έντυπη έκδοση της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, ένθετο "Βιβλιοθήκη", Πέμπτη 13 Αυγούστου 2009.

Βιβλιογραφία

Εξωτερικές συνδέσεις

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τόμας_Γκόρντον&oldid=5626790"