Μπενού
Το Μπενού είναι αρχαία αιγυπτιακή θεότητα που συνδέεται με τον ήλιο, τη δημιουργία και την αναγέννηση. Μπορεί να αποτέλεσε την έμπνευση για το φοίνικα της ελληνικής μυθολογίας.
Ρόλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με την αιγυπτιακή μυθολογία, το Μπενού είναι ένα αυτό-δημιουργημένο ον που λέγεται ότι έπαιξε ρόλο στη δημιουργία του κόσμου. Λεγόταν ότι ήταν το μπα του Ρα και ενεργοποίησε τις δημιουργικές ενέργειες του Ατούμ[1]. Σύμφωνα με το μύθο, πέταξε πάνω από τα αρχέγονα νερά της Νουν που προϋπήρχαν της δημιουργίας, και προσγειώθηκε πάνω σε ένα βράχο βγάζοντας μια κραυγή με την οποία προσδιορίστηκε η αρχή του σύμπαντος. Ήταν το σύμβολο της αναγέννησης και έτσι σχετιζόταν με τον Όσιρι[2].
Κάποιοι από τους τίτλους του Μπενού ήταν «Αυτός που ήρθε στην ύπαρξη αφ’ εαυτού του»[1], και «Κύριος των Ιωβηλαίων». Αυτός ο τελευταίος τίτλος αναφερόταν στην πίστη ότι το Μπενού ανανεωνόταν περιοδικά όπως ο ήλιος[2]. Το όνομά τους σχετίζεται με το αρχαίο αιγυπτιακό ρήμα wbn, ουεμπέν, που σημαίνει «ανατέλλω με λαμπρότητα» ή «λάμπω»[1].
Απεικόνιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| |||||
| Μπενού σε ιερογλυφικά |
Τα Κείμενα των Πυραμίδων αναφέρονται στη κιτρινοσουσουράδα ως σύμβολο του Ατούμ, και αυτή μπορεί να ήταν η αρχική μορφή του πουλιού Μπενού[1]. Απεικονίσεις από το Νέο Βασίλειο δείχνουν το Μπενού σαν γκρι ερωδιό με μακρύ ράμφος και λοφίο με δύο φτερά, που κάποιες φορές είναι απάνω σε πέτρα μπενμπέν (που αντιπροσωπεύει το Ρα) ή πάνω σε δέντρο ιτιά (που αντιπροσωπεύε τον Όσιρι). Λόγω της συσχέτισής του με τον Όσιρι, κάποιες φορές φοράει το Στέμμα Ατέφ[2]. Ένα μεγαλόσωμο είδος ερωδιού που σήμερα έχει εκλείψει, ζούσε στην Αραβική Χερσόνησο. Μπορεί αυτή να ήταν η έμπνευση αυτής της μετέπειτα απεικόνισης του μπενού ως ερωδιού.
Λατρεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όπως ο Ατούμ και ο Ρα, το Μπενού πιθανόν λατρευόταν στο κέντρο της λατρείας στην Ηλιούπολι[2]. Υπάρχει επίσης σε ταφικούς σκαραβαίους φυλακτά ως σύμβολο της αναγέννησης[1].
Σύνδεση με το φοίνικα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος, γράφοντας για την Αίγυπτο τον 5ο αιώνα π.Χ., έγραψε ότι οι άνθρωποι στην Ηλιούπολι του περιέγραψαν το πουλί φοίνικα. Είπαν ότι ζούσε για 500 χρόνια πριν πεθάνει, αναγεννώμενο κατόπιν έχοντας φτιάξει ένα αβγό από μύρο μέσα στο οποίο έθαβε το σώμα του πατέρα του, και μεταφέροντάς του στο Ναό του Ήλιου στην Ηλιούπολι[3] Η περιγραφή του φοίνικα μοιάζει με ένα είδος αϊτού με κόκκινο και χρυσαφί φτέρωμα, που μοιάζει με τον ήλιο[2]. Το μοτίβο με την φωτιά και την νεκρική πυρά μέσα από την οποία αναγεννιέται ο φοίνικας από τις στάχτες του αναπτύχθηκε πολύ μετά την εποχή του Ηρόδοτου. Το όνομα του φοίνικα μπορεί να προέρχεται από το "Μπενού", και η αναγέννηση και η σύνδεσή με τον ήλιο μοιάζουν με αυτές του Μπενού, αν και οι αιγυπτιακές πηγές δεν αναφέρουν κάτι για το θάνατο του Μπενού[1].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hart, George (2005). The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses (Second έκδοση). New York: Routledge. σελίδες 48–49. ISBN 0-415-34495-6.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. London: Thames & Hudson. σελ. 212. ISBN 0-500-05120-8.
- ↑ Lecocq, Françoise (2009). «L’œuf du phénix. Myrrhe, encens et cannelle dans le mythe du phénix». Schedae 6 (1: L‘animal et le savoir, de l’Antiquité à la Renaissance): 73–106. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-03. https://web.archive.org/web/20160303174320/http://www.unicaen.fr/puc/images/preprint0172009.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-02-10.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Lecocq, Françoise (2016). "Inventing the Phoenix. A Myth in the making through Words and Images". In Johnston, Patricia A.; Mastrocinque, Attilio; Papaioannou, Sophia. Animals in Greek and Roman Religion and Myth. Cambridge Scholars Publishing, pp. 449–478.
- Labrique, Françoise (2013). «Le regard d'Hérodote sur le phénix (II, 73)». Στο: Coulon, Laurent· Giovannelli-Jouanna, Pascale· Kimmel-Clauzet, Flore. Regards croisés sur le Livre II de l’Enquête d’Hérodote. Actes de la journée d’étude organisée à la Maison de l’Orient et de la Méditerranée – Lyon, le 10 mai 2010 (στα Γαλλικά). Maison de l’Orient et de la Méditerranée. ISBN 978-2-35668-037-2.
- Van Den Broek, Roelof (1971). The Myth of the Phoenix According to Classical and Early Christian Traditions. Μτφρ. I. Seeger. Brill.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Bennu στο Wikimedia Commons
| ||||||||||||||||||||||||||
