Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κάρολος Α΄ της Ρουμανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κάρολος Α΄
Περίοδος1881 - 1914
ΔιάδοχοςΦερδινάνδος
Πρίγκιπας της Ρουμανίας
Περίοδος1866 - 1881
ΠροκάτοχοςΑλεξάντρ Ιόαν Κούζα
Γέννηση20 Απριλίου 1839
Ζίγκμαρινγκεν, Γερμανία
Θάνατος10 Οκτωβρίου 1914 (75 ετών)
Κάστρο Πέλες, Σινάια, Ρουμανία
Τόπος ταφήςΚούρτεα ντε Άρτζες, Ρουμανία
ΣύζυγοςΕλισάβετ του Βηντ
ΕπίγονοιΜαρία
ΟίκοςΧοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν
ΠατέραςΚάρολος Αντώνιος του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν
ΜητέραΙωσηφίνα της Βάδης
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Κάρολος Α΄ (ρουμ. Carol I al României, 20 Απριλίου 1839 - 27 Σεπτεμβρίου (Π.Η.)/ 10 Οκτωβρίου (Ν.Η.) 1914), που γεννήθηκε Κάρολος του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν (γερμ. Karl von Hohenzollern-Zigmaringen) ήταν πρίγκιπας του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν και μετέπειτα ηγεμόνας της Ρουμανίας από το 1866 ως το 1914.

Εξελέγη Κυβερνήτης Πρίγκιπας (Domnitor) των Ρουμανικών Ενωμένων Πριγκιπάτων στις 20 Απριλίου 1866 μετά την ανατροπή του Αλεξάντρου Ιόαν Κούζα από ένα παλατιανό πραξικόπημα. Τον Μάιο του 1877 ανακήρυξε τη Ρουμανία ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1878) στο Ρωσοτουρκικό Πόλεμο εξασφάλισε τη ρουμανική ανεξαρτησία. Ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ρουμανίας στις 26 Μαρτίου [Π.Η. 14 Μαρτίου] 1881. Ήταν ο πρώτος ηγεμόνας της δυναστείας Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν, που κυβέρνησε τη χώρα μέχρι την ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1947.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Κάρολος Α΄ ηγήθηκε προσωπικά του ρουμανικού στρατού κατά το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο και ανέλαβε τη διοίκηση του ρωσορουμανικού στρατού κατά την Πολιορκία της Πλέβνας. Η χώρα απέκτησε διεθνώς αναγνωρισμένη ανεξαρτησία με τη Συνθήκη του Βερολίνου (1878) και απέσπασε τη Νότια Δοβρουτσά από τη Βουλγαρία το 1913. Η εγχώρια πολιτική ζωή, που ακόμη κυριαρχείτο από τις πλούσιες οικογένειες γαιοκτημόνων της χώρας, οργανωμένη γύρω από τα αντίπαλα κόμματα, Φιλελεύθερο και Συντηρητικό, υπονομεύθηκε από δύο εκτεταμένες αγροτικές εξεγέρσεις στη Βλαχία (το νότιο μισό της χώρας) τον Απρίλιο του 1888 και στη Μολδαβία (το βόρειο μισό) το Μάρτιο του 1907.

Ο Κάρολος ποτέ δεν απέκτησε άρρενα κληρονόμο, έχοντας το μεγαλύτερο αδελφό του, Λεοπόλδο, ως μελλοντικό διάδοχο. Τον Οκτώβριο του 1880 ο Λεοπόλδος παραιτήθηκε από το δικαίωμα διαδοχής υπέρ του γιου του, Γουλιέλμου, που με τη σειρά του παραιτήθηκε του δικαιώματος έξι χρόνια αργότερα (1886) υπέρ του νεότερου αδελφού του, Φερδινάνδου.

Ο πρίγκιπας Κάρολος του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν (1845).
Ο πρίγκιπας Κάρολος του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν (περ. 1860).

Ο Κάρολος Αίτελ Φρειδερίκος Ζεφυρίνος Λουδοβίκος γεννήθηκε στο Ζίγκμαρινγκεν. Ήταν το τρίτο παιδί και ο δεύτερος γιος του Κάρολου Αντωνίου του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν και της συζύγου του Ιωσηφίνας, κόρης του Καρόλου Β΄ της Βάδης. Αφού ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ο Κάρολος πήγε στο Στρατιωτικό Γυμνάσιο (Kadettenanstalt) του Μύνστερ. Το 1857 παρακολούθησε τα μαθήματα της Σχολής Πυροβολικού στο Βερολίνο. Έως το 1866, όταν δέχτηκε το στέμμα της Ρουμανίας, ήταν Πρώσος αξιωματικός. Συμμετείχε στο Δεύτερο Πόλεμο του Σλέσβιχ, μεταξύ άλλων στην επίθεση στο Κάστρο της Φρεντερίτσια και στο Ντίμπελ, εμπειρία που θα ήταν πολύ χρήσιμη αργότερα στο Ρωσοτουρκικό Πόλεμο.

Αν και ήταν αρκετά αδύνατος και όχι πολύ ψηλός, ο πρίγκιπας Κάρολος αναφερόταν ως ο τέλειος στρατιώτης, υγιής και πειθαρχημένος, αλλά και πολύ καλός πολιτικός με φιλελεύθερες ιδέες. Ήταν εξοικειωμένος με πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Η οικογένειά του ήταν στενά συνδεδεμένη με την οικογένεια Βοναπάρτη (μία από τις γιαγιάδες του ήταν Μπωαρναί, ανιψιά της αυτοκράτειρας Ιωσηφίνας, και η άλλη Μυρά, η Μαρί Αντουανέτ Μυρά, ανιψιά του Ζοακίμ Μυρά) και είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Ναπολέοντα Γ΄ της Γαλλίας.

Στις 20 Μαίου (Π.Η. 8 Μαΐου), ο Κάρολος μπήκε στο Ντρομπέτα-Τούρνου Σεβερίν.

Ο πρώην Ηγεμόνας της ενωμένης Ρουμανίας, Αλεξάντρ Ιόαν Κούζα, είχε εκδιωχθεί από τη χώρα από τους κορυφαίους ευγενείς και η Ρουμανία βρισκόταν σε πολιτικό χάος. Η διπλή εκλογή του Κούζα, τόσο στη Βλαχία όσο και στη Μολδαβία, αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία η ενοποίηση των Ρουμανικών Πριγκιπάτων αναγνωρίστηκε από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Με την αποχώρησή του, η χώρα κινδύνευε να διασπαστεί.

Καθώς οι Ρουμάνοι πολιτικοί αναζητούσαν έναν διάδοχο, ο Ναπολέων πρότεινε τον Κάρολο. Η σύσταση του Ναπολέοντα βάρυνε πολύ για τους Ρουμάνους πολιτικούς της εποχής, δεδομένου ότι η Ρουμανία επηρεαζόταν έντονα από τη γαλλική κουλτούρα. Ένας άλλος παράγοντας ήταν η σχέση αίματος του Κάρολου με τη βασιλική οικογένεια της Πρωσίας. Ο Ίoν Μπράτιανου ήταν ο Ρουμάνος πολιτικός που στάλθηκε για να διαπραγματευτεί με τον Κάρολο και την οικογένειά του τη δυνατότητα τοποθέτησής του στο ρουμανικό θρόνο.

Λόγω της πολιτικής σύγκρουσης μεταξύ της Πρωσίας και της Αυστριακής Αυτοκρατορίας, ο Kάρολος ταξίδεψε ινκόγκνιτο με το σιδηρόδρομο από το Ντύσσελντορφ στο Μπάζιας (στο Δούναβη), μέσω Ελβετίας. Έλαβε εκεί ελβετικό διαβατήριο από έναν Ελβετό δημόσιο υπάλληλο, φίλο της οικογένειάς του, με το όνομα Καρλ Χέττινγκεν. Από το Μπάζιας ταξίδεψε με καραβάκι στο Τούρνου Σεβερίν καθώς δεν υπήρχε σιδηροδρομική γραμμή στη Ρουμανία. Όταν πέρασε στο ρουμανικό έδαφος συναντήθηκε με τον Μπράτιανου, που υποκλίθηκε ενώπιόν του και ζήτησε από τον Κάρολο να τον συνοδεύσει στην άμαξά του. Εκλέχτηκε κυβερνήτης στις 20 Απριλίου 1866.

Στις 10 Μαΐου 1866 (22 Μαΐου 1866 N.Η.) ο Kάρολος πήγε στο Βουκουρέστι. Τα νέα της άφιξής του είχαν μεταδοθεί με τηλεγράφημα και τον καλωσόρισε ένα τεράστιο πλήθος, πρόθυμο να δει τον νέο ηγεμόνα. Στη Μπανεάσα του δόθηκαν τα κλειδιά της πρωτεύουσας. Ήταν μια βροχερή μέρα μετά από μια μακρά περίοδο ξηρασίας, προφανώς πολύ ευνοϊκό σημάδι. Κατά τη στέψη του ο Kάρολος έδωσε τον ακόλουθο όρκο: "Ορκίζομαι να προστατεύω τους νόμους της Ρουμανίας, να διαφυλάσσω τα δικαιώματα του λαού και την ακεραιότητα της επικράτειάς του". Μίλησε στα γαλλικά, καθώς δεν μιλούσε ρουμανικά. Ωστόσο, έγινε αγαπητός στη χώρα που υιοθέτησε, υιοθετώντας επίσης τη ρουμανική μορφή του ονόματός του, Κάρολ.

Ο Domnitor Kάρολος με τη σύζυγο και τη μοναχοκόρη τους (1873).

Αμέσως μετά την άφιξή του στη χώρα, το ρουμανικό κοινοβούλιο υιοθέτησε στις 29 Ιουνίου 1866 το Σύνταγμα της Ρουμανίας του 1866, ένα από τα πιο προηγμένα συντάγματα εκείνης της εποχής. Το σύνταγμα αυτό επέτρεψε την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του ρουμανικού κράτους. Σε μια τολμηρή κίνηση, το Σύνταγμα επέλεξε να αγνοήσει την ονομαστική επικυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πράγμα που άνοιξε το δρόμο προς την de jure ανεξαρτησία.

Το άρθρο 82 ανέφερε ότι «οι εξουσίες του ηγεμόνα είναι κληρονομικές, ξεκινώντας απευθείας από την Αυτού Μεγαλειότητα, τον Πρίγκιπα Κάρολο Α΄ του Χοεντσόλλερν-Ζίγκμαρινγκεν, στην αρσενική γραμμή μέσω του δικαιώματος της πρωτοτοκίας, με αποκλεισμό των γυναικών και των απογόνων τους». Απαιτούσε επίσης οι απόγονοι της Αυτού Μεγαλειότητας «να ανατραφούν με την Ορθόδοξη Θρησκεία». Παρότι ο Κάρολος ήταν εξοπλισμένος με εκτελεστική εξουσία, δεν είχε την πολιτική ευθύνη της άσκησής της, καθώς οι αποφάσεις του αποκτούσαν εγκυρότητα μόνο κατόπιν προσυπογραφής από έναν υπουργό, ο οποίος έτσι αναλάμβανε ταυτόχρονα την πολιτική ευθύνη της εν λόγω πράξης. Εντούτοις ασκούσε ισχυρή ηθική εξουσία, αποτελώντας σύμβολο του έθνους και της ενότητάς του.

Το 1877 η Ρουμανία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη, θέτοντας έτσι τέρμα στην οθωμανική κυριαρχία, που υπήρχε από το 1866. Από το 1878 ο Kάρολος είχε τον τίτλο της Βασιλικής Υψηλότητας (Alteță Regală). Στις 15 Μαρτίου 1881 το Σύνταγμα τροποποιήθηκε για να ανακηρύξει τη Ρουμανία βασίλειο. Ο Κάρολος έγινε ο πρώτος βασιλιάς, ενώ κάθε προφανής ή πιθανός διάδοχος θα ονομαζόταν Βασιλικός Πρίγκιπας. Στις 10 Μαΐου ο Κάρολος στέφθηκε βασιλιάς.

Βασιλιάς της Ρουμανίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο βασιλιάς Κάρολος αναφέρεται ως άνθρωπος ψυχρός. Ασχολήθηκε με συνέπεια με το κύρος της δυναστείας που είχε ιδρύσει. Η σύζυγός του, Ελισάβετ του Βηντ, ισχυριζόταν ότι «φορούσε το στέμμα ακόμη και στον ύπνο». Ήταν πολύ σχολαστικός και προσπάθησε να επιβάλει το στυλ του σε όλο του το περιβάλλον. Αν και ήταν αφοσιωμένος στο έργο του ως ηγεμόνα της Ρουμανίας, δεν ξέχασε ποτέ τις γερμανικές του ρίζες.

Σε 48 χρόνια διακυβέρνησης -η πιο μακροχρόνια στη ρουμανική ιστορία- βοήθησε τη Ρουμανία να αποκτήσει την ανεξαρτησία της, ανύψωσε το κύρος της, τη βοήθησε να αποκαταστήσει την οικονομία της και δημιούργησε μια δυναστεία. Στα βουνά των Καρπαθίων έχτισε το Κάστρο Πέλες, ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά αξιοθέατα της Ρουμανίας. Το κάστρο χτίστηκε σε γερμανικό στυλ, ως υπενθύμιση της καταγωγής του Βασιλιά. Μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο, η Ρουμανία απέκτησε τη Βόρεια Δοβρουτσά και ο Κάρολος κατασκεύασε την πρώτη γέφυρα πάνω από το Δούναβη, μεταξύ Φετέστι και Τσερναβόντα, που συνέδεε τη νεοαποκτηθείσα επαρχία με την υπόλοιπη χώρα.

Μέλος της γερμανικής ανώτερης αριστοκρατίας των γαιοκτημόνων (Fürst), ο Κάρολος δεν συνέχισε τις πολιτικές εκσυγχρονισμού που ξεκίνησε ο προκάτοχός του, Αλεξάντρ Ιόαν Κούζα. Τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που προκλήθηκαν εν μέρει από την ανισότητα της ιδιοκτησίας της γης συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή. Αυτό προκάλεσε αγροτικές εξεγέρσεις καθ' όλη τη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου, όπως εκείνη του 1907 που στοίχισε 10.000 ζωές.

To τέλος της βασιλείας του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μακρά βασιλεία του Καρόλου βοήθησε στην ταχεία ανάπτυξη του ρουμανικού κράτους. Αλλά. προς το τέλος της βασιλείας του και την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Κάρολος ήθελε να εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων. Ωστόσο, η ρουμανική κοινή γνώμη ήταν συντριπτικά γαλλόφιλη και στο πλευρό της Αντάντ. Ο Κάρολος είχε υπογράψει μια μυστική συνθήκη το 1883 που είχε συνδέσει τη Ρουμανία με την Τριπλή Συμμαχία. Παρόλο που η συνθήκη επρόκειτο να ενεργοποιηθεί μόνο εάν η Ρωσία επετίθετο σε έναν από τους υπογράφοντες, ο Κάρολος ήταν πεπεισμένος ότι το έντιμο εκ μέρους του ήταν να εισέλθει στον πόλεμο υποστηρίζοντας τη Γερμανική Αυτοκρατορία και τον εξάδελφό του, Γουλιέλμο Β΄.

Στις 3 Αυγούστου [Π.Η. 21 Ιουλίου] 1914 πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνάντηση με το Συμβούλιο του Στέμματος, όπου ο Κάρολος ενημέρωσε για τη μυστική συνθήκη και ανακοίνωσε τη γνώμη του. Ωστόσο, τα περισσότερα μέλη του Συμβουλίου του Στέμματος διαφώνησαν έντονα, επιλέγοντας την ουδετερότητα. Ο Κάρολος πέθανε στις 10 Οκτωβρίου [Π.Η. 27 Σεπτεμβρίου] 1914 σε ηλικία 75 ετών. Ο νέος βασιλιάς, Φερδινάνδος (υπό την επιρροή της Βρετανίδας πριγκίπισσας συζύγου του, Μαρίας του Εδιμβούργου), ήταν πιο πρόθυμος να ακούσει την κοινή γνώμη.

Ζωή και οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κάρολος Α΄ της Ρουμανίας με τον ανιψιό του, Φερδινάνδο, και τον μικρανιψιό του, Κάρολο (περ. 1905).
Συντριβάνι στο ανάκτορο του Καρόλου Α΄ της Ρουμανίας, στη Σινάια (1907).

Όταν εξελέγη πρίγκιπας της Ρουμανίας, ήταν άγαμος. Το 1869 ο Πρίγκιπας ξεκίνησε ένα ταξίδι στην Ευρώπη, και κυρίως στη Γερμανία, για να βρει νύφη. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού συνάντησε και νυμφεύτηκε την Ελισάβετ του Βηντ στο Νοϊβίντ στις 15 Νοεμβρίου 1869. Ο γάμος τους ήταν ένας από τους πιο αταίριαστους στην ιστορία, με τον Κάρολο να είναι ψυχρός και υπολογιστικός, ενώ η Ελισάβετ ήταν πασίγνωστη ονειροπόλος. Απέκτησαν ένα παιδί, την Μαρία, που γεννήθηκε το 1871 και πέθανε στις 24 Μαρτίου 1874. Δεν είχε ούτως ή άλλως προοπτική να κληρονομήσει το θρόνο του πατέρα της: όπως προαναφέρθηκε, το Σύνταγμα περιόριζε τη διαδοχή στα άρρενα μέλη. Αυτό οδήγησε στην περαιτέρω αποξένωση του βασιλικού ζεύγους και η Ελισάβετ δεν συνήλθε ποτέ πλήρως από το τραύμα της απώλειας του μοναδικού της παιδιού.

Μετά την ανακήρυξη του Βασιλείου (1881), η διαδοχή ήταν πολύ σημαντικό ζήτημα. Καθώς ο αδελφός του Καρόλου, Λεοπόλδος (το 1880), και ο πρώτος γιος εκείνου, Γουλιέλμος (το 1886), αρνήθηκαν τα δικαιώματά τους, ο δεύτερος γιος του Λεοπόλδου, Φερδινάνδος, ονομάστηκε το 1886 Πρίγκιπας της Ρουμανίας και τεκμαιρόμενος διάδοχος του θρόνου.

Προς το τέλος της ζωής του Καρόλου, αυτός και η Ελισάβετ βρήκαν τελικά έναν τρόπο αλληλοκατανόησης και αναφέρεται ότι έγιναν καλοί φίλοι.

Νυμφεύτηκε την Ελισάβετ του Βηντ στο Νοϊβίντ στις 15 Νοεμβρίου 1869. Απέκτησαν μία κόρη:

  • "Carol I.", World History: The Modern Era, ABC-CLIO, 2010.
  • Trager, James (2005). ""1907"". The People's Chronology (3 ed.). Detroit: Gale. ISBN 9780805031348.
  • Palmowski, Jan (2008). ""Romania"". A Dictionary of Contemporary World History. Oxford University Press.
  • Keefe, Eugene K. (1991-01-01). "Romania: Chapter 2A, Historical Setting". Countries of the World. Canada.
  • Hentea, Călin (2007). Brief Romanian Military History. Scarecrow Press. p. 102. ISBN 9780810858206. Retrieved 2014-03-02.
  • Becker, Jean-Jacques (2012-01-30). "Chapter Fourteen: War Aims and Neutrality". In Horne, John. A Companion to World War I. Blackwell Publishing. p. 208. ISBN 9781405123860.
  • Boris Crǎciun – "Regii și Reginele României", Editura Porțile Orientului, Iași
  • Charles I., prince of Roumania". The American Cyclopædia.