Μετάβαση στο περιεχόμενο

Borderline

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
"Borderline"
Εξώφυλλο του βρετανικού βινυλίου το 1983
Single από Μαντόνα
από το άλμπουμ Madonna
B-side"Think of Me"
"Physical Attraction"
Κυκλοφόρησε15 Φεβρουαρίου 1984
ΗχογραφήθηκεΦεβρουάριος 1983
Sigma Sound Studios (Νέα Υόρκη)
ΕίδοςDance-pop - Post-disco
Διάρκεια5:18
ΓλώσσαΑγγλικά
ΔισκογραφικήSire Records - Warner Bros.
ΣτιχουργόςReggie Lucas, John "Jellybean" Benitez
ΠαραγωγόςReggie Lucas
singles των Μαντόνα ανά χρονολογία
Lucky Star
(1983)
Borderline (1984) Like a Virgin (1984)
"Borderline" στο YouTube

Borderline ονομάζεται το τραγούδι της Αμερικανίδας τραγουδίστριας Μαντόνα από το επώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ της. Κυκλοφόρησε στις 15 Φεβρουαρίου 1984 από την Sire Records ως το πέμπτο και τελευταίο σινγκλ του άλμπουμ. Γραμμένο και παραγμένο από τον παραγωγό Reggie Lucas, το τραγούδι ανακατασκευάστηκε από το τότε σύντροφο της Μαντόνα, John "Jellybean" Benitez. Η τραγουδίστρια χρησιμοποίησε βελτιωμένα και εκφραστικά φωνητικά για να παρουσιάσει τους στίχους μιας ανεκπλήρωτης αγάπης.

Σύγχρονοι κριτικοί και συντάκτες επικρότησαν το τραγούδι και τη χορευτική του φύση, ενώ το αποκάλεσαν αρμονικά το πιο περίπλοκο κομμάτι της Μαντόνα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το "Borderline" έγινε η πρώτη τοπ 10 επιτυχία της Μαντόνα στο Billboard Hot 100 τσαρτ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, έφτασε μέχρι το νούμερο δύο μετά την επανακυκλοφορία του το 1986. Στον υπόλοιπο κόσμο, το κομμάτι έφτασε τοπ 10 και 20 σε αρκετά ευρωπαϊκά έθνη, ενώ κατέκτησε την πρώτη θέση στην Ιρλανδία. Το περιοδικό Blender το τοποθέτησε στην 84η θέση στην λίστα "The 500 Greatest Songs Since You Were Born", ενώ το Time το περιέλαβε στη λίστα κριτικών του "All-Time 100 Songs".

Το συνοδευτικό μουσικό βίντεο απεικονίζει τη Μαντόνα με έναν λατινοαμερικανό άνδρα ως σύντροφο της, στον οποίο επιστρέφει πίσω μετά από τον δελεασμό που δέχεται από έναν φωτογράφο για να κάνει καριέρα μοντέλου. Το βίντεο δημιούργησε ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για τη χρήση της εξουσίας ως συμβολισμό. Σε συχνή επανάληψη από το MTV, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρώιμη επιτυχία της Μαντόνα, ενώ αναγνωρίστηκε για την αντίσταση της στο ταμπού κατά των διαφυλετικών σχέσεων της τότε εποχής.

Έχει εκτελέσει το τραγούδι στις περιοδείες The Virgin Tour (1985) και Sticky & Sweet Tour (2008). Το "Borderline" έχει επανεκτελεστεί από διάφορους καλλιτέχνες, όπως τους Duffy, Jody Watley, Counting Crows, The Flaming Lips και το καστ της σειράς Glee.

Ιστορικό και ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1982, η Μαντόνα δούλευε με τον παραγωγό Reggie Lucas πάνω στο ντεμπούτο άλμπουμ της. Είχε ήδη συνθέσει τρία τραγούδια όταν ο Lucas έφερε μια από τις δικές του συνθέσεις, αποκαλώντας το "Borderline".[1] Ωστόσο, μετά την ηχογράφηση του τραγουδιού, η Μαντόνα ήταν δυσαρεστημένη με το τελικό αποτέλεσμα, θεωρώντας ότι ο Lucas χρησιμοποίησε πάρα πολλά όργανα και δεν έλαβε υπόψη τις ιδέες της για το τραγούδι.[1] Αυτό οδήγησε σε διαφωνία μεταξύ τους. Αφού ολοκλήρωσε το άλμπουμ, ο Lucas εγκατέλειψε το πρότζεκτ χωρίς να τροποποιήσει τα τραγούδια στις προδιαγραφές της Μαντόνα. Ως εκ τούτου, έφερε τον τότε σύντροφο της John "Jellybean" Benitez να μιξάρει το "Borderline" και δύο άλλα ηχογραφημένα κομμάτια.[1] Ακούγοντας την τελική μορφή του κομματιού, ο Seymour Stein, επικεφαλής της εταιρείας Sire Records, δήλωσε: «Αφού άκουσα το "Borderline" τόλμησα να πιστέψω πως θα γινόταν τεράστιο, το μεγαλύτερο πράγμα που είχα ποτέ στα χέρια μου... με το πάθος που έβαλε στο τραγούδι, σκέφτηκα, δεν υπάρχει τίποτα που θα σταματήσει αυτό το κορίτσι».[2]

Ηχογράφηση και σύνθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το "Borderline" ηχογραφήθηκε τον Φεβρουάριο του 1983 και παρουσίασε μια αλλαγή στον κανονικό φωνητικό τόνο της Μαντόνα.[3] Ένα συναισθηματικό κομμάτι, το οποίο παρουσιάζει μια αγάπη που δεν εκπληρώνεται ποτέ.[4] Σύμφωνα με τον συγγραφέα Santiago Fouz-Hernández, στο βιβλίο του Madonna's Drowned Worlds, οι στίχοι του τραγουδιού "Something in way you love me won't let me be, i don't want to be your prisoner so baby won't you set me free"[a] απεικονίζουν μια εξέγερση ενάντια στον ανδρικό σωβινισμό.[5] Η Μαντόνα χρησιμοποίησε βελτιωμένα και εκφραστικά φωνητικά, συνοδευόμενα από την ενορχήστρωση του Lucas.[4] Το τραγούδι θεωρείται το καλύτερο παράδειγμα της εργασιακής σχέσης μεταξύ των δύο, καθώς ο Lucas ώθησε την τραγουδίστρια να βρει συναισθηματικό βάθος στο τραγούδι. Αν και ακούγεται κρύο, το ρεφρέν είναι σύγχρονο σε στυλ, και το φωνητικό εύρος του χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τη Μαντόνα ως το προσωπικό της εύρος καθ 'όλη τη μουσική της καριέρα.[6] Η εισαγωγή ξεκινάει με ένα «πλούσιο» πληκτρολόγιο που παίζει ο Fender-Rhodes σε ηλεκτρικό πιάνο, και μια πιασάρικη synth μελωδία που παρέχεται από τον Fred Zarr.[7] Ο μπασίστας Anthony Jackson διπλασίασε το synth μπάσο του Dean Gant για να προσφέρει μια συμπαγή και πιο περίπλοκη δομή.[7]

Οι συγχορδίες στο τραγούδι είναι εμπνευσμένες από τον 1970s ντίσκο ήχο στην Φιλαδέλφεια, καθώς και από το μουσικό στυλ του Έλτον Τζον.[7] Η ακολουθία συγχορδιών θυμίζουν το τραγούδι "You Ain't Seen Nothing Yet" του ροκ συγκροτήματος Bachman–Turner Overdrive, ενώ το συνθεσάιζερ αποτελεί το χαρακτηριστικό μουσικό στυλ της Μαντόνα.[8] Το τραγούδι έχει ρυθμιστεί σε common time με μέτριο τέμπο 120 παλμών ανά λεπτό. Συντίθεται στο κλειδί του D major, με το φωνητικό εύρος της Μαντόνα να εκτείνεται από F♯3 σε B4. Το τραγούδι ακολουθεί την αρμονική εξέλιξη του D–C–G στην πρώτη στροφή και Bm–Em–A–F♯ στο κουπλέ, και αλλάζει σε A–F♯–Bm–A–E και G–D–A στο ρεφρέν.[9]

Η Μαντόνα εκτελεί μια ροκ εκδοχή του "Borderline" κατά τη διάρκεια της Sticky & Sweet Tour το 2008, με την οποία ήρθε και στην Ελλάδα

Ο συγγραφέας J. Randy Taraborrelli, στη βιογραφία της Μαντόνα, αποκάλεσε το "Borderline" και το "Holiday" τις δύο βασικές ηχογραφήσεις που βοήθησαν στη δημιουργία της βάσης της Μαντόνα στη μουσική βιομηχανία.[4] Πρόσθεσε ότι η νηφάλια φωνή της τραγουδίστριας έφερε το κομμάτι «όσο κοντά θα μπορούσε να έρθει ένα χορευτικό 80s χιτ σε μια παραγωγή Motown».[b][4] Ο συγγραφέας Maury Dean, στο βιβλίο του Rock 'n' Roll Gold Rush, το χαρακτήρισε «μια ηχώ στο μπούγκι» με «πικάντικο στυλ και λάγνο μαγνητισμό».[10] Ο Rikky Rooksby, το ονόμασε αρμονικά το πιο περίπλοκο κομμάτι από το ντεμπούτο άλμπουμ της.[7] Ο Stephen Thomas Erlewine του AllMusic από την άλλη το ονόμασε «αφρώδη».[11] Ο Stewart Mason, από τον ίδιο ιστότοπο, επαίνεσε επίσης το τραγούδι, λέγοντας ότι «κατάφερε να δείξει πως η Μαντόνα ήταν κάτι περισσότερο από ένα όμορφο πρόσωπο, με σώμα χορεύτριας και μια τσιριχτή φωνή [...] το "Borderline" είναι ένας αυθεντικός θησαυρός, ένα από αυτά τα απροκάλυπτα εμπορικά ποπ τραγούδια, που καταφέρνει τουλάχιστον να δείξει βαθύτερα συναισθήματα.[12] Ο Sal Cinquemani του περιοδικού Slant Magazine βρήκε το τραγούδι εκφραστικό.[13] Ο σχολιαστής Dave Marsh στο βιβλίο του, The Heart of Rock & Soul, είπε ότι «η μουσική είναι πάρα πολύ καλή για να την απορρίψω, ανεξάρτητα από το ποιο σύστημα αξιών διαταράσσει».[14] Η δημοσιογράφος Roxanne Orgill, ανέφερε ότι το "Borderline" ήταν το κομμάτι που έκανε την Μαντόνα την σταρ που είναι,[15] ενώ ο Thom Duffy από το Orlando Sentinel σχολίασε ότι το "Borderline" παρουσίασε «τη Μαντόνα, την ποπ σταρ με τα ήλιο φωνητικά, και τη Μαντόνα, τη σεξουαλική σειρήνα».[16] Ο Ed Masley του The Arizona Republic, το ονόμασε το καλύτερο τραγούδι στο δίσκο.[17] Ο Chuck Arnold της Entertainment Weekly, έκρινε ότι η τραγουδίστρια δεν ακούστηκε ποτέ πιο αληθινά συναισθηματική από ότι στο θεϊκό "Borderline".[18]

Το τραγούδι τοποθετήθηκε στον αριθμό 84 στην λίστα "The 500 Greatest Songs Since You Were Born" από το περιοδικό Blender.[19][20] Το Time το συμπεριέλαβε επίσης στη λίστα κριτικών "All-Time 100 Songs", δηλώνοντας πως «η Μαντόνα συνέχισε να τραγουδά πιο έξυπνα τραγούδια ("Material Girl"), πιο επιδεικτικά τραγούδια ("Like a Prayer"), πιο σέξι τραγούδια ("Justify My Love"), αλλά το "Borderline", η πρώτη της τοπ 10 επιτυχία της, αποτυπώνει την ουσία της ποπ γοητείας, τη φρεσκάδα, την απλότητα και τη ζωντάνια της».[21] Ο ιστότοπος Pitchfork Media θεώρησε το τραγούδι το 106ο καλύτερο της δεκαετίας του 1980, δηλώνοντας ότι το "Borderline" είναι «ένα από τα πρώτα τούβλα στον καθεδρικό ναό της μυθολογίας της Μαντόνα».[22]

Στα Billboard Music Awards του 1984, το "Borderline" έλαβε μια υποψηφιότητα, στην κατηγορία Best New Artist, αλλά τελικά δεν νίκησε.[23] Τον Σεπτέμβριο του 2014, το τραγούδι τοποθετήθηκε στο νούμερο δύο στη λίστα του Rolling Stone "100 Best Singles of 1984". Ο Carrie Grant από το ίδιο περιοδικό σημείωσε ότι τα φωνητικά της ήταν συγκρατημένα στο τραγούδι, αλλά ακούγονταν συναισθηματικά.[24]

Αναγνώριση και βραβεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χρονιά Οργάνωση Λίστα Θέση Παρ.
1984 Rolling Stone 100 Best Singles of 1984: Pop’s Greatest Year
2
[2]
2005 Blender The 500 Greatest Songs Since You Were Born
84
[20]
2011 Time All-TIME 100 Songs
-
[21]
2014 Huffington Post The Definitive Ranking Of Madonna Singles
17
[25]
2015 Pitchfork The 200 Best Songs of the 1980s
106
[22]
2016 Rolling Stone Madonna's 50 Greatest Songs
4
[26]
2021 Yardbarker The 25 most influential music videos of all time
-
[27]
Χρονιά Οργάνωση Βραβείο Αποτέλεσμα Παρ.
1984 Billboard Music Awards Best New Artist Υποψηφιότητα [23]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το τραγούδι έφτασε στο νούμερο δέκα στο διάγραμμα Billboard Hot 100, στις 16 Ιουνίου 1984, αποτελώντας την πρώτη τοπ 10 επιτυχία της Μαντόνα.[28] Παρέμεινε στο τσαρτ για τριάντα εβδομάδες, καθιστώντας το ως το σινγκλ της Μαντόνα με την μεγαλύτερη διάρκεια στο τσαρτ, μαζί με το "Take a Bow" (1995).[28] Έφτασε στο νούμερο τέσσερα στο τσαρτ Hot Dance Music / Club Play,[29] και στο νούμερο είκοσι-τρία στο τσαρτ Hot Adult Contemporary Tracks.[10][30] Στις 22 Οκτωβρίου 1998, το τραγούδι πιστοποιήθηκε χρυσό από την Ένωση Βιομηχανιών Ηχογραφήσεων της Αμερικής (RIAA) για την πώληση 500.000 αντιτύπων.[31] Στον Καναδά, έκανε το ντεμπούτο του στον αριθμό πενήντα έξι στις 4 Αυγούστου του 1984,[32] και έφτασε μέχρι το νούμερο είκοσι πέντε στις 15 Σεπτεμβρίου 1984.[33] Το τραγούδι παρέμεινε στο τσαρτ για συνολικά δεκατέσσερις εβδομάδες.[34]

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου κυκλοφόρησε στις 2 Ιουνίου 1984, κατάφερε να φτάσει μέχρι την 56η θέση.[35] Ωστόσο, μετά την επανακυκλοφορία του τραγουδιού στις 1 Ιανουαρίου 1986, πέρασε εννέα εβδομάδες στο βρετανικό τσαρτ, φτάνοντας στην δεύτερη θέση.[36][37] Το τραγούδι πιστοποιήθηκε χρυσό από τη Βρετανική Φωνογραφική Βιομηχανία (BPI) τον Φεβρουάριο του 1986.[38] Στην υπόλοιπη Ευρώπη, το τραγούδι έφτασε στην κορυφή των τσαρτ στην Ιρλανδία,[39] και μπήκε στο τοπ 10 σε Βέλγιο κα Ολλανδία.[40][41] Επίσης, έφτασε στο νούμερο είκοσι τρία στην Ελβετία[42] και νούμερο δώδεκα στην Αυστραλία.[43]

Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021 έχει συγκεντρώσει 31 εκατομμύρια προβολές στο YouTube και 27,6 εκατομμύρια streams στο Spotify.

Ιστορικό και σύνοψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το "Borderline" γυρίστηκε σε διάφορες τοποθεσίες στο Λος Άντζελες, Καλιφόρνια, από τις 30 Ιανουαρίου έως τις 2 Φεβρουαρίου 1984, και ήταν η πρώτη συνεργασία σε βίντεο που έκανε η Μαντόνα μαζί με τη σκηνοθέτιδα Mary Lambert, η οποία αργότερα σκηνοθέτησε επίσης και τα "Like a Virgin", "Material Girl", "La Isla Bonita" και "Like a Prayer".[44] Ο συγγραφέας Allen Metz σημείωσε πώς το βίντεο απεικόνιζε την τότε «ανερχόμενη ποιότητα αστέρα» που είχε η Μαντόνα.[45] Το βίντεο θεωρείται ως μία από τις καθοριστικές στιγμές της καριέρας της Μαντόνα,[46] και προβαλλόταν τακτικά στο MTV.[47] Στο βίντεο, η Μαντόνα παίζει μια νεαρή κοπέλα που προσελκύεται από έναν Βρετανό φωτογράφο, ο οποίος δημοσιεύει φωτογραφίες της σε εξώφυλλο περιοδικού και την φλερτάρει. Η κοπέλα είναι συναισθηματικά διχασμένη μεταξύ του φωτογράφου και του Λατίνου φίλου της (Louie Louie),[47] με τον οποίο η ταραγμένη σχέση της αντικατοπτρίζει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν πολλές Ισπανίδες γυναίκες με τους άντρες τους.[46] Στο τεύχος Ιανουαρίου 1997 του περιοδικού Rolling Stone, η σκηνοθέτριά Mary Lambert περιέγραψε την πλοκή του βίντεο:

Το αγόρι και το κορίτσι απολαμβάνουν απλά την γειτονική τους αγάπη, το κορίτσι την προσελκύει η φήμη, το αγόρι θυμώνει, το κορίτσι γίνεται διάσημο, αλλά η εκτός ορίων αντίδραση του νέου φλερτ της απέναντι σε μια ανούσια συμπεριφορά (το μόνο που έκανε ήταν να βάψει με σπρέι το ακριβό του αυτοκίνητό) την οδηγεί πίσω στην αληθινή αγάπη της.[5]

Η απεικόνιση της ζωής του δρόμου στο βίντεο, αντικατοπτρίζει τη ζωή της Μαντόνα στους φτωχούς, πολυφυλετικούς δρόμους και κλαμπ που σύχναζε στις αρχές της καριέρας της, ενώ η απεικόνιση της υψηλής μόδας αντικατοπτρίζει τη δημοτικότητα και την επιτυχία που άρχισε να βιώνει.[45]

Η Μαντόνα στους δρόμος της ισπανόφωνης συνοικίας με το συνηθισμένο της προσωπικό στυλ στις αρχές των 80s, απεικονίζοντας τον τρόπο ζωής της πριν ξεκινήσει τη μουσική της καριέρα.

Ανάλυση και υποδοχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αφήγηση του βίντεο υφαίνει τις δύο σχέσεις με έγχρωμη και ασπρόμαυρη εικόνα.[48] Στις έγχρωμες σκηνές, η Μαντόνα τραγουδά, φλερτάρει και σαγηνεύει το αγόρι της, και στις ασπρόμαυρες σκηνές ποζάρει για τον φωτογράφο, ο οποίος επίσης τη γοητεύει.[48] Το βίντεο δείχνει τη Μαντόνα στο συνηθισμένο της στυλ εκείνα τα χρόνια, με τα ατημέλητα μαλλιά της, φορώντας δαντελένια γάντια, ψηλά τακούνια με παχιές κάλτσες, και τη διάσημη ζώνη της που γράφει "boy toy".[46] Αλλάζει ρούχα από σκηνή σε σκηνή, και στις έγχρωμες και στις ασπρόμαυρες, ενώ φοράει μια ασυνήθιστη σειρά ρούχων, όπως κροπ τοπ, κοντομάνικα μπλουζάκια, γιλέκα και πουλόβερ σε συνδυασμό με σκισμένα παντελόνια και τζιν, καθώς και μερικά βραδινά φορέματα.[47] Ποζάροντας για τον φωτογράφο, η Μαντόνα κοιτάζει προς την κάμερα με πρόκληση στα μάτια της, απεικονίζοντας σεξουαλική επιθετικότητα.[45] Σε ένα σημείο, αρχίζει να ψεκάζει με γκράφιτι μερικά κλασικά αγάλματα, απεικονίζοντας τον εαυτό της ως παραβάτη που σπάει κανόνες και επιχειρεί καινοτομία.[48]

Με το βίντεο, η Μαντόνα βοήθησε να σπάσει το ταμπού των διαφυλετικών σχέσεων, αλλά και να αμφισβητήσει στερεότυπα των δύο φύλων.[49] Αν και στην αρχή φαίνεται ότι η Μαντόνα αρνείται τον Λατίνο φίλο της και προτιμάει τον φωτογράφο, αργότερα τον απορρίπτει, υπονοώντας την επιθυμία της να ελέγξει τις δικές της σεξουαλικές απολαύσεις και να πάει ενάντια στα καθορισμένα όρια, με στίχους όπως "You just keep on pushing my love, over the borderline".[48] Η αντιφατική εικόνα της Μαντόνα, πρώτα ως ακατάστατη ξανθιά στη συνοικία, και αργότερα ως μια λαμπερή ξανθιά ντυμένη με υψηλή μόδα, υποδηλώνει ότι κάποιος μπορεί να κατασκευάσει τη δική του εικόνα και ταυτότητα. Η "street" εικόνα της Μαντόνα που απεικονίζεται στο βίντεο της επέτρεψε να αποτελέσει ελκυστική φιγούρα σε νέους Λατίνους και μαύρους, καταργώντας έτσι φυλετικά εμπόδια.[48][50][51]

«Όταν έδειξα το βίντεο του "Borderline" στον μάνατζερ της Μαντόνα, Freddy DeMann, έγινε υστερικός που είχα συνδυάσει ασπρόμαυρα πλάνα με έγχρωμα πλάνα. Κανείς δεν το είχε κάνει πριν. Με έκανε να το δείξω σε όλους τους γραμματείς του γραφείου για να δω πώς θα αντιδράσουν, επειδή ένιωθε ότι είχα περάσει μια γραμμή που δεν έπρεπε να είχα περάσει».

-Η σκηνοθέτρια Mary Lambert σχετικά με τη χρήση έγχρωμων και ασπρόμαυρων σκηνών στο μουσικό βίντεο.[52]

Το μουσικό βίντεο προσέλκυσε πρώιμη προσοχή από ακαδημαϊκούς,[5] οι οποίοι σημείωσαν τον συμβολισμό της εξουσίας στις δύο αντιφατικές σκηνές. Το στούντιο του φωτογράφου είναι διακοσμημένο με κλασικά γλυπτά και γυμνά αγάλματα που κρατούν δόρυ, φαλλικό σύμβολο. Αντίθετα, τα φαλλικά σύμβολα που απεικονίζονται στην ισπανόφωνη συνοικία περιλαμβάνουν μια κολώνα στον δρόμο που αγκαλιάζει η Μαντόνα, και μια στέκα μπιλιάρδου που κρατάει όρθια ο φίλος της Μαντόνα.[5] Ο συγγραφέας Andrew Metz σχολίασε ότι με αυτές τις σκηνές η Μαντόνα επέδειξε τις εκλεπτυσμένες απόψεις της για τη χρήση της θηλυκότητας ως υπέρτατης δύναμης.[45] Ο συγγραφέας Carol Clerk είπε ότι τα βίντεο των "Borderline" και "Lucky Star" καθιέρωσαν τη Μαντόνα όχι ως το κορίτσι της διπλανής πόρτας, αλλά ως μια πονηρή, έξυπνη, σκληρή και αστεία γυναίκα. Ο καθηγητής Douglas Kellner, στο βιβλίο του Media Culture: Cultural Studies, Identity and Politics Between the Modern and the Postmodern, σχολίασε ότι το βίντεο απεικονίζει μοτίβα και στρατηγικές που βοήθησαν τη Μαντόνα στο ταξίδι της να γίνει αστέρι.[53]

Τα ρούχα που φορούσε η τραγουδίστρια στο βίντεο χρησιμοποιήθηκαν αργότερα από σχεδιαστές μόδας όπως Καρλ Λάγκερφελντ και Christian Lacroix στην Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι την ίδια χρονιά.[47] Το 2001, το βίντεο κατατάχθηκε στον αριθμό ογδόντα τέσσερα στην λίστα "100 Greatest Videos in Rock and Roll" από το VH1's.[54] Το 2015, το περιοδικό Out το κατέταξε ως το δέκατο πέμπτο πιο μοδάτο βίντεο της τραγουδίστριας, στην λίστα "20 Most Stylish Videos", και σημείωσε την επιρροή του στο "We Found Love" της Ριάννα (2011).[55] Εμφανίστηκε στις συλλογές, The Immaculate Collection (1990) και Celebration: The Video Collection (2009).[56]

Ζωντανές εμφανίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 13 Φεβρουαρίου 1984, η Μαντόνα εμφανίστηκε στο αμερικανικό πρόγραμμα The Dance Show και ερμήνευσε το "Borderline" συνοδευόμενη από τον αδερφό της, Christopher, και τη χορεύτρια Erika Belle.[57] Το τραγούδι έχει εκτελεστεί σε δύο περιοδείες, The Virgin Tour (1985) και Sticky & Sweet Tour (2008). Στην Virgin Tour, η Μαντόνα φορούσε ένα μαύρο τοπ με κρόσσια και παρόμοια φούστα, με την κοιλιά της εκτεθειμένη και πολλαπλούς σταυρούς σε διάφορα μεγέθη να κρέμονται από το σώμα της.[58] Το τραγούδησε στην κανονική του εκδοχή, αν και παρέλειψε την δεύτερη στροφή.[59] Η παράσταση δεν συμπεριλήφθηκε στο live βίντεο Madonna Live: The Virgin Tour το 1985.[60]

Το "Borderline" προστέθηκε στη λίστα του πρώτου σκέλους της περιοδείας Sticky & Sweet Tour το 2008, κατά τη διάρκεια της δεύτερης πράξης "old school", στην οποία η Μαντόνα φοράει σορτς γυμναστικής, sneakers και ψηλές κάλτσες που φτάνουν μέχρι το γόνατο.[61] Το outfit σχεδιάστηκε από τον Jeremy Scott και ήταν μια αναφορά στις παλιές μέρες της Μαντόνα στη Νέα Υόρκη.[62] Τραγούδησε μια πανκ-ποπ εκδοχή παίζοντας ταυτόχρονα μια μωβ ηλεκτρική κιθάρα, ενώ στο παρασκήνιο στις μεγάλες οθόνες φαίνονται κινούμενα σχέδια από τον φίλο της Κιθ Χάρινγκ, και γεωμετρικές εικόνες.[63] Ο Jon Pareles από τους New York Times χαρακτήρισε την εμφάνιση ενθουσιώδης,[64] ενώ ο Chris Gray από την Houston Press έγραψε: «μία από τις πολλές περιπτώσεις όπου η Μαντόνα απέδειξε ότι η ηλεκτρική κιθάρα της ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα αξεσουάρ».[65] Ο Caryn Ganz του Rolling Stone αποκάλεσε την εκτέλεση ως «power pop σε στυλ Cheap Trick».[66] Δύο από τις παραστάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Μπουένος Άιρες ηχογραφήθηκαν, και το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στο live άλμπουμ Sticky & Sweet Tour (2010).[67] Το τραγούδι δεν χρησιμοποιήθηκε στο δεύτερο σκέλος της περιοδείας το 2009, αντικαταστάθηκε από μια ροκ έκδοση του σινγκλ "Dress You Up".[68]

Στις 10 Μαρτίου 2016, μια ακουστική εκδοχή του "Borderline" πραγματοποιήθηκε σε μια συναυλία της τραγουδίστρια στη Μελβούρνη, "Madonna: Tears of a Clown". Η παράσταση ξεκίνησε με τη Μαντόνα να οδηγεί ένα τρίκυκλο φορώντας ένα κοστούμι κλόουν, με ροζ περούκα και ριγέ κάλτσες.[69] Ξεκίνησε την παράσταση λέγοντας: "I don’t have bipolar disorder but I am a little borderline (δεν έχω διπολική διαταραχή, αλλά είμαι λίγο οριακή)". Γράφοντας στην The Guardian, η Monica Tan επαίνεσε την τραγουδίστρια γράφοντας «ήξερε πως τα αστεία της ήταν σκατά, αλλά τα χρησιμοποίησε ως εισαγωγή για τα τραγούδια της».[70] Τον Ιούνιο του 2016, η Μαντόνα εμφανίστηκε στην εκπομπή The Tonight Show Starring Jimmy Fallon όπου έκλεισε το σόου τραγουδώντας μια αργή, σόουλ εκδοχή του "Borderline", την οποία παρακολούθησε ζωντανά ο τότε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπαράκ Ομπάμα.[71]

Επανεκτελέσεις και χρήση στη λαϊκή κουλτούρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2000, μια electro-industrial] επανεκτέλεση από τον Nivek Ogre των OhGr, συμπεριλήφθηκε στο compilation άλμπουμ Virgin Voices: A Tribute To Madonna, Vol. 2, το οποίο αποτίει φόρο τιμής στην καριέρα της Μαντόνα. Η Heather Phares της AllMusic είπε ότι η διασκευή «αστόχησε».[72] Η πανκ-ποπ μπάντα Showoff ηχογράφησε μια διασκευή το 2002, στο compilation άλμπουμ Punk Goes Pop.[73] Το 2006 η τραγουδίστρια Jody Watley επανεκτέλσε το τραγούδι για το άλμπουμ της The Makeover, το οποίο κυκλοφόρησε σαν σινγκλ στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Οκτώβριο του 2009.[74] Μια ακουστική φολκ διασκευή από τις The Chapin Sisters συμπεριλήφθηκε στο compilation άλμπουμ, Through the Wilderness (2007).[75] Το 2008, η Duffy ερμήνευσε το "Borderline" στο Big Weekend του Radio 1 στο Mote Park, Αγγλία.[76] Οι The Flaming Lips και Stardeath and White Dwarfs, ηχογράφησαν μια διασκευή του τραγουδιού στο compilation άλμπουμ της Warner Bros. Records, Covered, A Revolution in Sound (2009).[77] Οι Counting Crows εκτέλεσαν το τραγούδι στο Royal Albert Hall το 2003, και κυκλοφόρησε σε MP3 μορφή στις 17 Μαρτίου 2009, από την ιστοσελίδα της μπάντας. Η παράσταση επικρίθηκε από την ABC News, χαρακτηρίζοντάς την αντικλιματική.[78] Το 2010, η τηλεοπτική σειρά Glee διασκεύασε το τραγούδι στο επεισόδιο "The Power of Madonna", σε ένα mashup με το "Open Your Heart". Ερμηνεύτηκε από τους Cory Monteith και Λία Μισέλ.[79] Επίσης το 2010, ο Σκωτσέζος τραγουδιστής Steve Mason τραγούδησε ζωντανά μια ακουστική εκδοχή του σινγκλ. Το 2021, η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Κέλλυ Κλάρκσον, επανεκτέλσε το "Borderline" κατά τη διάρκεια της εκπομπής της Kellyoke.[80]

Συντελεστές και προσωπικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι συντελεστές προσαρμόζονται από τις σημειώσεις του άλμπουμ και το 7" σινγκλ.[89][90]

  • Μαντόνα – φωνητικά
  • Reggie Lucas – στιχουργός, παραγωγός, κιθάρες, προγραμματισμό τυμπάνων
  • Fred Zarr – συνθεσάιζερ, ηλεκτρικό και ακουστικό πιάνο
  • Dean Gant – συνθεσάιζερ, ηλεκτρικό και ακουστικό πιάνο
  • Ed Walsh – συνθεσάιζερ
  • Anthony Jackson – ηλεκτρικό μπάσο
  • Ira Siegal – κιθάρες
  • Bobby Malach – τενόρο σαξόφωνο
  • Gwen Guthrie – πίσω φωνητικά
  • Brenda White – πίσω φωνητικά
  • Chrissy Faith – πίσω φωνητικά
  • Glenn Parsons – εξώφυλλο
  • Jeri McManus – εξώφυλλο
  • George Holz – φωτογραφία

Πιστοποιήσεις και πωλήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περιοχή Πιστοποίηση Πωλήσεις
Ηνωμένο Βασίλειο (BPI) Χρυσό[38] 500,000
Ηνωμένες Πολιτείες (RIAA) Χρυσό[31] 500,000
  • a.^ Ελληνική μετάφραση: Κάτι στον τρόπο που μ' αγαπάς δεν μ' αφήνει να εκφραστώ, δεν θέλω να είμαι η φυλακισμένη σου, γιατί δεν μ' ελευθερώνεις;
  • b.^ Motown είναι είδος RnB μουσικής που υπήρχε στα 60s και 70s.
  1. 1,0 1,1 1,2 Taraborrelli 2002, σελ. 76
  2. 2,0 2,1 Grant, Carrie (17 Σεπτεμβρίου 2014). «100 Best Singles of 1984: Pop's Greatest Year». Rolling Stone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  3. Madonna (LP, Vinyl, CD). Madonna. Sire Records. 1983. 9 23867-1. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Taraborrelli 2002, σελ. 78
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Fouz-Hernández & Jarman-Ivens 2004, σελ. 141
  6. Cresswell 2006, σελ. 714
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Rooksby 2004, σελ. 11
  8. Rooksby 2004, σελ. 12
  9. «Borderline – Madonna Ciccone – Digital Sheet Music». Musicnotes.com. Alfred Publishing. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  10. 10,0 10,1 Dean 2003, σελ. 523
  11. Erlewine, Stephen Thomas (9 Σεπτεμβρίου 1983). «Madonna > Overview». AllMusic. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  12. Mason, Stewart, Borderline - Madonna | Song Info | AllMusic, https://www.allmusic.com/song/borderline-mt0010718748, ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021 
  13. Cinquemani, Sal (9 Σεπτεμβρίου 2001). «Madonna: Madonna (Remaster)». Slant Magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  14. Marsh 1999, σελ. 502
  15. Orgill 2001, σελ. 80
  16. Duffy, Thom (21 Ιουνίου 1987). «The Many Faces Of Madonna». Orlando Sentinel. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-03-17. https://web.archive.org/web/20130317030625/http://pqasb.pqarchiver.com/orlandosentinel/access/93040128.html?dids=93040128:93040128&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Jun+21%2C+1987&author=Thom+Duffy+of+The+Sentinel+Staff&pub=Orlando+Sentinel&desc=THE+MANY+FACES+OF+MADONNA&pqatl=google. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  17. Masley, Ed. «Essential Madonna: Her 30 best singles of all time». The Arizona Republic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  18. Arnold, Chuck (15 Αυγούστου 2018). «Madonna's 60 best singles, ranked». EW.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  19. Staff, Blender (17 Φεβρουαρίου 2021). «X and Y playlist: The 500 Greatest Songs Since You Were Born». Chicago Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2009. 
  20. 20,0 20,1 «The 500 Greatest Songs Since You Were Born». www.listal.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  21. 21,0 21,1 Jones, Radhika (24 Οκτωβρίου 2011). «All-Time 100 Songs: Borderline». Time. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  22. 22,0 22,1 «The 200 Best Songs of the 1980s». Pitchfork Media. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  23. 23,0 23,1 «Billboard's Video Music Award Nominees». Billboard 96 (44): 49. 3 Νοεμβρίου 1984. ISSN 0006-2510. https://books.google.com/books?id=wCQEAAAAMBAJ&pg=PA49. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  24. Grant, Carrie (16 Σεπτεμβρίου 2014). «Madonna, 'Borderline' – 100 Best Singles of 1984». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-09-20. https://web.archive.org/web/20140920191311/http://www.rollingstone.com/music/lists/100-best-singles-of-1984-pops-greatest-year-20140917/madonna-borderline-20140917. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  25. Jacobs, Matthew (22 Απριλίου 2014). «The Definitive Ranking Of Madonna Singles». HuffPost (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  26. Stone, Rolling· Stone, Rolling (27 Ιουλίου 2016). «Madonna's 50 Greatest Songs». Rolling Stone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  27. «The 25 most influential music videos of all time». Yardbarker (στα Αγγλικά). 3 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  28. 28,0 28,1 «Madonna - Billboard Hot 100». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  29. «Madonna - Hot Dance Music / Club Play». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  30. «Madonna - Adult Contemporary». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  31. 31,0 31,1 «American single certifications – Madonna – Borderline». RIAA (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  32. «Top RPM Singles: Issue 6797». RPM (magazine). RPM Music Publications Ltd. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  33. Canada, Library and Archives (17 Ιουλίου 2013). «Image : RPM Weekly». www.bac-lac.gc.ca. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  34. «Top RPM Singles: Issue 8651». RPM. RPM Music Publications Ltd. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  35. «Official Singles Chart Top 100 | 10 June 1984 - 16 June 1984». www.officialcharts.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  36. «Official Singles Chart Top 100 | 09 February 1986 - 15 February 1986». www.officialcharts.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  37. 37,0 37,1 «Official Singles Chart Top 100 | Official Charts Company». www.officialcharts.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  38. 38,0 38,1 «British single certifications – Madonna – Borderline». British Phonographic Industry. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  39. 39,0 39,1 «The Irish Charts - All there is to know». irishcharts.ie. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  40. 40,0 40,1 «Madonna - Borderline». ultratop.be. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  41. 41,0 41,1 Hung, Steffen. «Madonna - Borderline». hitparade.ch. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  42. 42,0 42,1 «Madonna - Borderline - hitparade.ch». swisscharts.com. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  43. Kent, David (1993). Kent Music Report - Australian Chart Book 1970–1992 (doc). Australian Chart Book, St Ives, N.S.W. ISBN 0-646-11917-6. 
  44. Madonna (1990). The Immaculate Collection (VHS). Warner Home Video. 
  45. 45,0 45,1 45,2 45,3 Metz & Benson 1999, σελ. 163
  46. 46,0 46,1 46,2 Batchelor & Stoddart 2007, σελ. 45
  47. 47,0 47,1 47,2 47,3 Clerk 2002, σελ. 36
  48. 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 Kellner 1995, σελ. 270
  49. Perry, Leah (27 Σεπτεμβρίου 2016). The Cultural Politics of U.S. Immigration: Gender, Race, and Media. NYU Press. ISBN 978-1-4798-2877-7. 
  50. Aphoristical (20 Ιανουαρίου 2018). «Borderline by Madonna». Aphoristic Album Reviews (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  51. Perry, Leah (27 Σεπτεμβρίου 2016). The Cultural Politics of U.S. Immigration: Gender, Race, and Media. NYU Press. ISBN 978-1-4798-2877-7. 
  52. Tannenbaum & Marks 2011, σελ. 15
  53. Kellner 1995, σελ. 269
  54. «Rock On The Net: VH1: 100 Greatest Videos». www.rockonthenet.com. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  55. «Madonna's 20 Most Stylish Videos». www.out.com (στα Αγγλικά). Out. 10 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  56. «Madonna | News | 'Celebration' - Track Listing for CD & DVD Announced». madonna.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  57. Pettegrew 2002, σελ. 378
  58. Clerk 2002, σελ. 41
  59. Morse, Steve (3 Ιουλίου 1985). «Madonna Is Naughty, Nice And Talented». Boston Globe. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-03-17. https://web.archive.org/web/20130317030948/http://pqasb.pqarchiver.com/boston/access/662000651.html?dids=662000651:662000651&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Jun+03%2C+1985&author=Steve+Morse%2C+Globe+Staff&pub=Boston+Globe+(pre-1997+Fulltext)&desc=MADONNA+IS+NAUGHTY%2C+NICE+-+AND+TALENTED&pqatl=google. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  60. Madonna (1985). Madonna Live: The Virgin Tour (VHS). Warner Home Video. 
  61. Odell, Amy (25 Αυγούστου 2008). «Madonna's Tour Starts, Costumes Don't Disappoint». New York (magazine) (New York Media LLC). http://nymag.com/daily/fashion/2008/08/madonnas_sticky_and_sweet_tour.html. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  62. Bernstein, Jacob (25 Αυγούστου 2008). «Madonna's Costumes for Her Sticky and Sweet Tour». Women's Wear Daily (Advance Publications). http://www.wwd.com/eyescoop/madonnas-costumes-for-her-sticky-and-sweet-tour-1703286. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  63. Mumbi Moody, Nekesa (5 Οκτωβρίου 2008). «Madonna gives fans a treat with "Sticky & Sweet"». USA Today. https://www.usatoday.com/life/music/2008-10-05-3494094949_x.htm. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  64. Pareles, Jon (6 Οκτωβρίου 2008). «Madonna: A concert more aerobic than erotic». The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/10/06/arts/06iht-06mado.16720671.html. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  65. Gray, Chris (17 Νοεμβρίου 2008). «Aftermath: Madonna at Minute Maid Park». Houston Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  66. Ganz, Caryn (7 Οκτωβρίου 2008). «Madonna's Sticky & Sweet Tour Rolls Into New York With Reworked Hits, Virtual Britney». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-06-30. https://archive.today/20120630162510/http://www.rollingstone.com/music/news/14844/85808. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  67. The Sticky & Sweet Tour - Madonna | Songs, Reviews, Credits | AllMusic, https://www.allmusic.com/album/the-sticky-sweet-tour-mw0001961111, ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021 
  68. «Europe To Turn Sticky & Sweet In 3 days». Madonna.com. 27 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις June 22, 2011. https://web.archive.org/web/20110622072630/http://www.madonna.com/news/title/europe-to-turn-sticky-sweet-in-3-days. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  69. Adams, Cameron (9 Μαρτίου 2016). «Madonna at Forum in Melbourne for Tears of a Clown Show». News.com.au. http://www.news.com.au/entertainment/music/tours/madonna-tears-of-a-clown-intimate-concert-for-fans-at-the-forum-in-melbourne/news-story/c42664cdd548419736bc51b3e062e525. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  70. Tan, Monica (11 Μαρτίου 2016). «Madonna clowns around at Melbourne show after three-hour delay». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  71. «President Obama Slow Jams the News, Madonna Performs 'Borderline' on 'The Tonight Show'». Billboard. 10 Ιουνίου 2016. http://www.billboard.com/articles/news/7401114/president-obama-madonna-tonight-show. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  72. Pharst, Heather. «Virgin Voices: A Tribute to Madonna, Vol. 2 > Overview». AllMusic. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  73. Torreano, Bradley (17 Φεβρουαρίου 2002). «Punk Goes Pop @ ARTISTdirect.com». Artistdirect. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  74. Lewis, Pete (3 Οκτωβρίου 2009). «Jody Watley interview». Blues & Soul. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-03-31. https://web.archive.org/web/20100331115404/http://www.bluesandsoul.com/feature/465/jody_watley_threes_a_crowd/. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  75. «They Say Its Your Birthday Madonna». Covermesongs.com. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2010. 
  76. «BBC - Radio 1's Big Weekend 2008 - Duffy». www.bbc.co.uk. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  77. Thomas Erlewine, Stephen. «Covered: A Revolution in Sound: Warner Bros. Records > Overview». AllMusic. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  78. Raible, Allan (25 Μαρτίου 2009). «Is Madonna's "Borderline" The Hip "It-Song" To Cover?». ABC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  79. Bentley, Jean (21 Απριλίου 2010). «'Glee' Recap: Madonna Invades William McKinley High». MTV News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-04-24. https://web.archive.org/web/20100424213703/http://www.mtv.com/news/articles/1637471/20100420/story.jhtml. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  80. Weisholtz, Drew (5 Ιανουάριου 2021). «Kelly Clarkson owns the '80s with stirring cover of Madonna's 'Borderline'». Today.com. https://www.today.com/popculture/kelly-clarkson-covers-madonna-s-borderline-t205032. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  81. Borderline (US 7-inch Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. 7-29354. 
  82. Borderline (UK Limited Edition Picture Disc Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. W9260P. 
  83. Borderline (UK 12-inch Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. W 9260T. 
  84. Borderline (European 5-inch CD Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1995. 7599 20218-2. 
  85. Borderline (US 12-inch Maxi Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. 9 20212-0 A. 
  86. Borderline (US 12-inch Promotional Maxi Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. PRO-A-2120. 
  87. Borderline (Australian 12-inch Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. 0.20220. 
  88. Borderline (German 12-inch Single liner notes). Madonna. Sire Records. 1984. 920212-0. 
  89. Madonna album (LP, Vinyl, CD). Madonna. Sire Records. 1983. 9 23867-1. 
  90. Borderline (LP, Vinyl, CD). Madonna. Sire Records. 1983. 7-29354. 
  91. 91,0 91,1 Kent, David (1993). Kent Music Report - Australian Chart Book 1970–1992 (doc). Australian Chart Book, St Ives, N.S.W. ISBN 0-646-11917-6. 
  92. 92,0 92,1 «Highlights | Top 3 In Europe» (PDF). Music & Media. 5 Απριλίου 1986. σελ. 11; 14. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2021. 
  93. 93,0 93,1 «European Airplay Top 50 | European Hot 100 Singles» (PDF). Music & Media. 22 Φεβρουαρίου 1986. σελίδες 8; 13. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  94. «The Irish Charts - All there is to know». irishcharts.ie. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  95. «Madonna». RÚV (στα Ισλανδικά). 22 Μαρτίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  96. Canada, Library and Archives (17 Ιουλίου 2013). «Image : RPM Weekly». www.bac-lac.gc.ca. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  97. «charts.org.nz - Madonna - Borderline». charts.nz. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  98. «Official Singles Chart Top 100 | Official Charts Company». www.officialcharts.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  99. «Madonna Chart History (Hot 100)». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  100. «Madonna Chart History (Dance Club Songs)». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  101. «Madonna Chart History (Adult Contemporary)». Billboard. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  102. «Cash Box Top 100 6/30/84». www.cashboxmagazine.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  103. «Billboard 1984 Year End Singles». Billboard 96 (52): 5, 14. 22 Δεκεμβρίου 1984. ISSN 0006-2510. https://books.google.com/books?id=ZSQEAAAAMBAJ. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  104. «Cashbox Top 100 Singles 1984» (PDF). Cashbox. 29 Δεκεμβρίου 1984. σελ. 8. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2021. 
  105. «Jaaroverzichten 1986 - ultratop.be». www.ultratop.be. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2022. 
  106. «Bijzondere lijst: Top 100-Jaaroverzicht van 1986». Top40.nl (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2022. 
  107. «Dutch Charts - dutchcharts.nl». dutchcharts.nl. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2022. 
  108. «Top 100 Singles». Music Week: 24. 24 Ιανουαρίου 1987. ISSN 0265-1548. https://worldradiohistory.com/UK/Music-Week/1987/Music-Week-1987-01-24.pdf#page=26. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2022. 
  109. «Bijzondere lijst: Decenniumlijst: 80's». Top40.nl (στα Ολλανδικά). Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]