Χώνος Ρεθύμνης

Χώνος Ρεθύμνης
Χώνος Ρεθύμνης 35°20′16″N 24°53′1″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Μυλοποτάμου
Υψόμετρο	360 μέτρα
Πληθυσμός	35 (2021)

Ο Χώνος είναι χωριό του δήμου Μυλοποτάμου, της περιφερειακής ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 40 κατοίκους. Βρίσκεται 50 χλμ. ανατολικά από το Ρέθυμνο, σε υψόμετρο 360 μ.. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τη λέξη, η οποία στο κρητικό ιδίωμα σημαίνει καταβόθρα.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Ghono, στην επαρχία Μυλοποτάμου. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως Cono με 212 κατοίκους και 554 οφειλόμενες αγγαρείες και ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 ως Chono. Στην οθωμανική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Honos με 14 χαράτσια. Το 1881 ανήκε στον δήμο Δαμάστας και σύμφωνα με την απογραφή είχε αμιγώς χριστιανικό πληθυσμό, με 170 κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 263 κατοίκους και υπαγόταν στον ίδιο δήμο. Το 1920 είχε οριστεί έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου. Το 1925 ο Χώνος προσαρτήθηκε στην κοινότητα Αΐμονα, αλλά το 1930 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Το 1959 η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στη Δροσιά, όπου παρέμεινε μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση το 1997, όταν το χωριό εντάχθηκε στον δήμο Κουλούκωνα.

Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή	1900	1920	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	263	234	260	311	228	205	150	113		148	40

Σημεία ενδιαφέροντος

Ο κεντρικός ναός της ενορίας είναι ο δίκλιτος ναός της Αγίας Κυριακής (νότιο κλίτος) και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (βόρειο κλίτος). Στην ενορία του χωριού εντάσονται επίσης τα εξωκλήσια Άγιος Γεώργιος και Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.. Στο χωριό λειτουργούσε παλαιότερα μονοτάξιο δημοτικό σχολείο. Το κτίριο του σχολείου κτίστηκε τη δεκαετία του 1930. Η αρχική σκεπή από κεραμίδια έχει αντικατασταθεί από αμιαντοτσιμέντο.

Το τοπίο του γύρω από το χωριό έχει σχηματιστεί λόγω της καρστικής αποσάθρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του Ψηλορείτη. Νότια του χωριού έχει σχηματιστεί με αυτό τον τρόπο πλάτωμα το οποίο παροχετεύεται από δύο φυσικές δολίνες ή χώνους. Ακόμη νοτιότερα, στην περιοχή Κουρτσά έχει καρστική αποσάθρωση έχει δημιουργήσει φυσικά γλυπτά στους βράχους, σχηματίζοντας κοφτερές άκρες. Η Κουρτσά είναι η μεγαλύτερη σε έκταση τέτοια περιοχή στην Κρήτη.