Τριταία Φωκίδας
Για την περιοχή Τριταία στην Αχαΐα δείτε το λήμμα: Τριταία (περιοχή) Συντεταγμένες: 38°27′25.6″N 22°21′58.7″E / 38.457111°N 22.366306°E
| Τριταία | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Φωκίδας |
| Δήμος | Δελφών |
| Δημοτική Ενότητα | Ιτέας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Φωκίδας |
| Υψόμετρο | 380 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 112 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Κολοπετινίτσα, Μονοδένδρι |
| Ταχ. κώδικας | 331 00 |
| Τηλ. κωδικός | 22650 |
Η Τριταία είναι χωριό του νομού Φωκίδας του Δήμου Δελφών σε υψόμετρο 380 μέτρων[1].
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τριταία βρίσκεται στην ενδοχώρα της Φωκίδας, στο μέσο περίπου της απόστασης από την Ιτέα στο Γαλαξίδι και ΒΔ. του κόλπου της Ιτέας[2]. Έχει πληθυσμό 141 κατοίκους σύμφωνα με την Απογραφή του 2011[3]. Μαζί με την Κίρρα, θεωρούνται από τις παλαιότερα κατοικημένες περιοχές του Ελλαδικού χώρου καθώς αρκετοί αρχαιολόγοι τοποθετούν στην ευρύτερη περιοχή την αρχαία κωμόπολη Ύπνια στην οποία αναφέρονται τόσο ο Θουκυδίδης όσο και ο Παυσανίας[2][4]. Το χωριό ονομαζόταν Κολοπετινίτσα μέχρι το 1927, οπότε μετονομάστηκε σε Μονοδένδρι, και στην συνέχεια σε Τριταία το 1928[5]. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση η ονομασία Κολοπετινίτσα έχει προκύψει από παραφθορά της λέξης Καλοπετεινίτσας η οποία αναφερόταν στο χωριό επειδή σε αυτό υπήρχαν καλοί πετεινοί, δηλ. κοκόρια για κοκορομαχίες[6].
Διοικητικά - πληθυσμιακά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφέρεται επίσημα, μετά την Επανάσταση του 1821, το 1835 με την παλιά της ονομασία από την Τουρκοκρατία ως Κολοπετινίτσα να προσαρτάται στον τότε δήμο Μυωνίας. Το 1927 με το ΦΕΚ 206Α - 28/09/1927 μετονομάστηκε σε Μονοδένδρι και το 1928 με το ΦΕΚ 156Α - 08/08/1928 σε Τριταία.[5] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι αποτελεί κοινότητα[7] η οποία υπάγεται στη δημοτική κοινότητα Ιτέας του Δήμου Δελφών.[5] Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο είναι:
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1951 | 283[8] |
| 1961 | 228[9] |
| 1971 | 170[10] |
| 1981 | 124[11] |
| 1991 | 116[12] |
| 2001 | 103[13] |
| 2011 | 141[3] |
| 2021 | 112 |
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ευθύμιος Δεδούσης (1911 - 1947)[14], στρατιωτικός, αντιστασιακός και πολιτικός.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 307, τομ. 33.
- ↑ 2,0 2,1 «Αρχαία Ύπνια (Τριταία) - Δρόμοι του Παυσανία». arcadia.ceid.upatras.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 3,0 3,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10667 (σελ. 193 του pdf)
- ↑ «Τριταία - Φωκίδα | Terrabook». Terrabook. https://greece.terrabook.com/el/phocis/page/tritea/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-30.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτων - ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Αυτή είναι η διάσημη Κολοπετινίτσα - ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2016-01-18. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-02-11. https://web.archive.org/web/20180211132937/http://www.mixanitouxronou.gr/afti-ine-i-diasimi-kolopetinitsa-pou-anefere-o-ipourgos-ikonomikon-efklidis-tsakalotos-vriskete-stin-fokida-ke-i-paradosi-lei-oti-to-chorio-sto-parelthon-diethete-kala-petinaria-gia-kokoromachies/. Ανακτήθηκε στις 2018-01-30.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. 19 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2024.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 182 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 174 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf.
- ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 171 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 182 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 228 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 226 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
- ↑ Ιωάννου Δ. Δεδούση, Θύμιος Δεδούσης. Λοχαγός - Βουλευτής. Ο εθνομάρτυς αγωνιστής, εκδόσεις Πελασγός, 2003, σελ. 12.