Μετάβαση στο περιεχόμενο

Προσήλιο Φωκίδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°35′18.60″N 22°20′11.11″E / 38.5885000°N 22.3364194°E / 38.5885000; 22.3364194 Για οικισμούς με το ίδιο όνομα δείτε το λήμμα: Προσήλιο(Σεγδίτσα)

Προσήλιο
Προσήλιο is located in Greece
Προσήλιο
Προσήλιο
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΣτερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ΕνότηταΦωκίδας
ΔήμοςΔελφών
Δημοτική ΕνότηταΑμφίσσης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΣτερεάς Ελλάδας
ΝομόςΦωκίδας
Υψόμετρο840
Πληθυσμός
Μόνιμος59
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΣεγδίτσα
Ταχ. κώδικας331 00
Τηλ. κωδικός22650

Το Προσήλιο γνωστό με την παλιότερη ονομασία του Σεγδίτσα, είναι ορεινός οικισμός στην Παρνασσίδα του νομού Φωκίδας, Σε υψόμετρο 840 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές της Γκιώνας. Το Προσήλιο έχει πληθυσμό 59 μόνιμους κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή 2021. Μαζί με τα γειτονικά χωριά Βίνιανη και Μοναστήρι αποτελούν την τοπική κοινότητα Προσήλιου που υπάγεται στην δημοτική ενότητα Αμφίσσης του Δήμου Δελφών.

Γεωγραφικά στοιχεία - αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Προσήλιο βρίσκεται στις πλαγιές της Γκιώνας, σε υψόμετρο 840 μέτρvων[2] και επάνω στην επαρχιακή οδό Σπερχειάδας - Άμφισσας σε απόσταση 12 χιλιομέτρων Β.-ΒΔ. από την πόλη της Άμφισσας[3]. Αξιοθέατα του χωριού είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, του 19ου αιώνα με σημαντικά δείγματα αγιογραφιών της εποχής καθώς και τα ανακαινισμένα ξωκλήσια του Άγιου Χριστόφορου, της Αγίας Τριάδας και του Άη Γιώργη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του εν Βουνένοις, που βρίσκεται σε βράχο πάνω από την βρύση του «Άη Βορίστη», στο δρόμο προς το διπλανό χωριό Μοναστήρι[4]. Δυτικά του χωριού, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, βρίσκεται το δασικό χωριό Καψίτσα που αποτελεί κατασκηνωτικό θέρετρο του δήμου Δελφών.

Ιστορικά - διοικητικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Σεγδίτσα μέχρι το 1927, οπότε μετονομάστηκε σε Προσήλιο με το ΦΕΚ 206Α - 28/09/1927[5]. Στις 26 Οκτωβρίου του 1942 τα ιταλικά στρατεύματα κατοχής, ως αντίποινα για τη μάχη της Ρέκας μεταξύ δυνάμεων του ΕΛΑΣ και ιταλικού τμήματος, εκκένωσαν και πυρπόλησαν ολοσχερώς το χωριό - μαζί και το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας Τριβολούς στο διπλανό Μοναστήρι. Το αποτέλεσμα ήταν οι κάτοικοί του να καταφύγουν στην Άμφισσα και άλλες γειτονικές περιοχές και το χωριό να αρχίσει να ερημώνει. Ήταν το πρώτο χωριό στην ελληνική επικράτεια που κάηκε ολοσχερώς από τους κατακτητές, αλλά οι κάτοικοί του το ξαναέχτισαν λίγα χρόνια αργότερα (1950), σε μικρότερο υψόμετρο στην σημερινή Βίνιανη.

Το Προσήλιο είναι ο τόπος καταγωγής του οικονομολόγου Ευθύμιου Κεχαγιά, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, βουλευτής, πρόεδρος της Βουλής και υπουργός οικονομικών στα μέσα του 19ου αιώνα[εκκρεμεί παραπομπή].

Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, μαζί με το Μοναστήρι και την Βίνιανη συναποτελούν τη κοινότητα Προσηλίου[6] που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αμφίσσης του Δήμου Δελφών και σύμφωνα με την απογραφή 2021 έχει πληθυσμό 59 κατοίκους.[7]

Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο είναι:

Έτος Πληθυσμός
1951 633
1961 284
1971 91
1981 17
1991 73
2001 155
2011 4[8]
2021 59[7]

Καταστροφή του Προσηλίου Φωκίδας

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. «Προσήλιο Φωκίδας». Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 29. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996, σελ. 98.
  3. «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2017.
  4. «Προσήλιο - Φωκίδα | Terrabook». Terrabook. https://greece.terrabook.com/el/phocis/page/prosilio-2/. Ανακτήθηκε στις 2018-03-02.
  5. «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018.
  6. «Νόμος 4555/2018 - Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2025.
  7. 1 2 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 21793 (σελ. 211 του pdf)
  8. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10666 (σελ. 192 του pdf)