Ριχάρδος Νέβιλ, 16ος κόμης του Γουόρικ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ριχάρδος Νέβιλ, 16ος κόμης του Γουόρικ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Richard Neville (Αγγλικά)
Γέννηση22  Νοεμβρίου 1428
Νόριτς
Θάνατος14  Απριλίου 1471
Λονδρέζικο Προάστιο του Μπαρνέτ
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Τόπος ταφήςαββαείο του Μπίσαμ
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
διπλωμάτης
πολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςAnne Beauchamp, 16th Countess of Warwick (από 1434)[2][3]
ΤέκναΆννα Νέβιλ[2]
Ισαβέλλα Νέβιλ, δούκισσα του Κλάρενς[2]
Margaret Neville[4]
ΓονείςΡιχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι[2] και Αλίκη Μόνταγκιου, 5η κόμισσα του Σόλσμπερι[2]
ΑδέλφιαΣεσίλ Νέβιλ, δούκισσα του Γουόρικ[2]
Αλίκη Νέβιλ[2]
Αικατερίνη Νέβιλ, βαρόνη του Χέιστινγκς[2]
Τζώρτζ Νέβιλ
Τζων Νέβιλ, 1ος μαρκήσιος του Μόνταγκιου[2]
Eleanor Neville[2]
Lady Margaret Neville[2]
Οικογένειαοίκος του Νέβιλ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου
ΒραβεύσειςΤάγμα της Περικνημίδας
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ριχάρδος Νέβιλ, 16ος κόμης του Γουόρικ ή Γουόρικ ο Παραγωγός βασιλέων, 6ος κόμης του Σόλσμπερι (22 Νοεμβρίου 1428 - 14 Απριλίου 1471), Άγγλος ευγενής, διοικητής και στρατιωτικός ηγέτης ήταν μεγαλύτερος γιος του Ριχάρδου Νέβιλ, 5ου κόμη του Σόλσμπερι και της Αλίκης Μόνταγκιου, 5ης κόμισσας του Σόλσμπερι. Ο Ριχάρδος Νέβιλ ήταν ο πλουσιότερος και ισχυρότερος Άγγλος με ισχυρές διασυνδέσεις πέρα από τα σύνορα. Έγινε πρωταγωνιστής στον Πόλεμο των δύο Ρόδων, αλλάζοντας συνεχώς υποστήριξη· αρχικά ήταν με τον Οίκο της Υόρκης, αλλά στη συνέχεια πήγε με τον Οίκο του Λάνκαστερ. Το κατόρθωμά του να εκθρονίσει δυο βασιλείς από τους δυο διαφορετικούς Οίκους του έδωσε το προσωνύμιο "Παραγωγός βασιλέων". Ο Ριχάρδος του Γουόρικ βρέθηκε στην κεντρική πολιτική σκηνή της Αγγλίας τη δεκαετία του 1450 με τους γάμους και την κληρονομιά των θυγατέρων του. Αρχικά ήταν οπαδός του Ερρίκου ΣΤ΄ των Λάνκαστερ βασιλιά της Αγγλίας, αλλά οι διαφωνίες του με τον Εδμόνδο Μπωφόρ, 2ο δούκα του Σόμερσετ τον έστρεψαν στον αντίπαλό του Ριχάρδο δούκα της Υόρκης. Ο Ριχάρδος του έδωσε τη διοίκηση του Καλαί, που του έφερε πολλά πλούτη και δόξα. Οι πολιτικές συγκρούσεις κατέληξαν σε επανάσταση, στην οποία ο δούκας της Υόρκης σκοτώθηκε στη μάχη μαζί με τον πατέρα του κόμη του Γουόρικ, Ριχάρδο του Σόλσμπερι (1460).

Ο μεγαλύτερος γιος του Ριχάρδου της Υόρκης στέφτηκε σε λίγους μήνες βασιλιάς ως Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας (1461) με τη βοήθεια του κόμη του Γουόρικ. Ο Ριχάρδος Νέβιλ σύντομα συγκρούστηκε με τον νέο βασιλιά, λόγω του ανεπιθύμητου γάμου με την Ελισάβετ Γούντβιλ. Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να ανεβάσει στον θρόνο τον γαμπρό του Γεώργιο δούκα του Κλάρενς στράφηκε στους Λάνκαστερ και βοήθησε τον Ερρίκο ΣΤ΄ να επανέλθει στον θρόνο (1470). Η επιτυχία ήταν πολύ σύντομη και ο Εδουάρδος Δ΄ επέστρεψε δυναμικότερα· ο Ριχάρδος Νέβιλ ηττήθηκε και σκοτώθηκε στις 14 Απριλίου 1471 στη μάχη του Νέβιλ. Ο κόμης του Γουόρικ δεν είχε γιους· η μεγαλύτερη κόρη του Ισαβέλλα Νέβιλ παντρεύτηκε τον Γεώργιο δούκα του Κλάρενς. Η μικρότερη κόρη του Άννα Νέβιλ παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Εδουάρδο του Ουεστμίνστερ, που σκοτώθηκε από τον στρατό της Υόρκης σε ηλικία 17 ετών αμέσως μετά τον πεθερό του. Η Άννα προχώρησε σε δεύτερο γάμο με τον μικρότερο αδελφό του Εδουάρδου Δ΄, Ριχάρδο του Γκλόστερ, που ανέβηκε στον θρόνο ως Ριχάρδος Γ΄ της Αγγλίας. Οι ιστορικές γνώμες για τον Ριχάρδο Νέβιλ διαφέρουν· πολλοί τον περιγράφουν εγωκεντρικό, ενώ άλλοι ότι είχε πέσει αφελώς θύμα των βασιλέων. Το βέβαιο είναι, ότι στην εποχή που ζούσε, είχε πολύ ψηλή δημοτικότητα και κέρδιζε εύκολα πολιτική υποστήριξη.[5]

Κόμης του Γουόρικ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Οικογένεια Νέβιλ ήταν παλαιά οικογένεια του Ντάραμ, που αναδείχθηκε τον 14ο αιώνα στην Αγγλία στους πολέμους με τους Σκωτσέζους. Ο Ριχάρδος Β΄ της Αγγλίας έδωσε στον Ραλφ Νέβιλ τον τίτλο του κόμη του Γουέστμορλαντ (1397).[6] Ο γιος του Ραλφ, Ριχάρδος (πατέρας του Ριχάρδου του Γουόρικ) ήταν μικρότερος γιος από τον δεύτερο γάμο του πατέρα του και δεν είχε δικαιώματα στην κληρονομιά.[7] Με τον γάμο του με την Αλίκη, κόρη και διάδοχο του Τόμας Μόντακιουτ 4ου κόμη του Σόλσμπερι, κληρονόμησε την κομητεία του Σόλσμπερι και ονομάστηκε Ριχάρδος (κόμης) του Σόλσμπερι. Αδελφή του ήταν η Σεσίλ Νέβιλ. [8][9]

Ο κόμης του Γουόρικ γεννήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1428 και ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά από την παιδική του ηλικία.[10] Αρραβωνιάστηκε σε ηλικία έξι ετών την Άννα Μποσάμπ, κόρη και διάδοχο του Ριχάρδου ντε Μποσάμπ, 13ου κόμητος του Γουόρικ και της 2ης συζύγου του Ισαβέλλας Ντισπένσερ. Με τον γάμο κληρονόμησε, εκτός από την κομητεία του Σόλσμπερι, μεγάλο μέρος του Μοντανί, του Μποσάμπ και της κληρονομιάς των Ντισπένσερ.[11]

Η τύχη του τα έφερε ευνοϊκά: ο γιος του Ριχάρδου ντε Μποσάμπ (από τη 2η σύζυγό του), ο Ερρίκος (που αρραβωνιάστηκε την αδελφή του Ριχάρδου του Γουόρικ, Σεσίλη) πέθανε το 1446, ακολούθησε ο θάνατος της κόρης του Ερρίκου, της Άννας (1448/9) και ο Ριχάρδος έμεινε μόνος κόμης του Γουόρικ.[12] Η κληρονομιά δεν αποκτήθηκε εύκολα· συγκρούστηκε με τον Εδμόνδο Μπωφόρ 2ο κόμη του Σόμερσετ, που είχε νυμφευτεί την Ελεονώρα, κόρη του Ριχάρδου ντε Μποσάμπ (από την 1η σύζυγό του).[13] Η διαφωνία στράφηκε στα κτήματα και όχι στους τίτλους, καθώς οι ετεροθαλείς αδελφές του Ερρίκου είχαν αποκλειστεί από τη διαδοχή.[14] Ο Ριχάρδος του Γουόρικ έγινε ιππότης μετά τη στέψη της Μαργαρίτας των Βαλουά-Ανζού (συζύγου του Ερρίκου ΣΤ΄) στις 22 Απριλίου 1445.[15] Είναι προφανές ότι βρισκόταν το 1449 στις υπηρεσίες του Ερρίκου ΣΤ΄, που του έκανε πολλές δωρεές.[16] Πρόσφερε στον βασιλιά πολλές υπηρεσίες στον βορρά στο πλευρό του πατέρα του στους πολέμους εναντίον των Σκωτσέζων τη διετία 1448 - 1449.[17] Όταν ο Ριχάρδος της Υόρκης εξεγέρθηκε, ο κόμης του Γουόρικ μαζί με τον πατέρα του ήταν στο πλευρό του Ερρίκου ΣΤ΄.[18]

Εμφύλιος Πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ριχάρδος Νέβιλ όπως απεικονίζεται στα Χρονικά του Ρους (15ος αιώνας)

Η αναπηρία και η ανικανότητα του Ερρίκου ΣΤ΄ οδήγησαν τη Μαργαρίτα των Βαλουά-Ανζού να αποκτήσει ενεργό ρόλο στη διακυβέρνηση. Τον Ιούνιο του 1453 παραχωρήθηκε στον κόμη του Σόμερσετ η ηγεμονία του Γκλάμοργκαν, που ήταν κληρονομιά των Ντισπένσερ στον κόμη του Γουόρικ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει σύγκρουση ανάμεσα στους δύο άνδρες.[19] Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς ο Ερρίκος ΣΤ΄ αρρώστησε βαριά· ο κόμης του Σόμερσετ έγινε ευνοούμενος του Ερρίκου ΣΤ΄ και της Μαργαρίτας και με τον βασιλιά ανίκανο, είχε όλη την εξουσία.[20][21] Η διαμάχη ανάμεσα στους κόμητες του Σόμερσετ και του Γουόρικ οδήγησε τον τελευταίο στη συμμαχία με τον Οίκο της Υόρκης.[22] Το άσχημο πολιτικό κλίμα εναντίον του κόμη του Σόμερσετ μετά την ήττα στη Γαλλία, έστρεψε την κοινή γνώμη υπέρ του Ριχάρδου Νέβιλ. Στις 27 Μαρτίου 1454 μια ομάδα συμβούλων τον διόρισε προστάτη του βασιλείου.[23] Ο Ριχάρδος της Υόρκης μπορούσε τώρα να υπολογίζει στην υποστήριξη του Ριχάρδου Νέβιλ όπως και του πατέρα του κόμη του Σόλσμπερι, που βρισκόταν σε διαμάχη με τους Πέρσι στη βόρεια Αγγλία.[24]

Οι επιτυχίες του Οίκου της Υόρκης δεν κράτησαν πολύ· ο βασιλιάς ανασυγκρότησε τις δυνάμεις του με τον κόμη του Σόμερσετ αρχηγό.[25] Ο κόμης του Γουόρικ επέστρεψε στις κομητείες και συγκρότησε τον στρατό του με τον πατέρα του και τον δούκα της Υόρκης.[26] Ο στρατός βάδισε στο Λονδίνο· ήταν η πρώτη σκληρή σύγκρουση ανάμεσα στους στρατούς των Λάνκαστερ και της Υόρκης και η πρώτη σκληρή μάχη του Πολέμου των δύο Ρόδων.[27] Το αποτέλεσμα ήταν η νίκη των Υορκέζων, η σύλληψη του βασιλιά και ο θάνατος του κόμη του Σόμερσετ.[28] Η δεύτερη επικράτηση του Οίκου της Υόρκης ήταν πολύ σύντομη, περισσότερο από την πρώτη.[29] Τον Φεβρουάριο του 1456 ο βασιλιάς με την προτροπή της βασίλισσας ανέλαβε βασικό ρόλο στη διακυβέρνηση.[30] Ο κόμης του Γουόρικ εμφανίστηκε με φανατισμό στο πλευρό του δούκα της Υόρκης και μετέφερε στο Κοινοβούλιο όλα τα αιτήματά του.[31] Η σύγκρουση κατέληξε τελικά με τον διορισμό του Ριχάρδου Νέβιλ στη θέση του κοντόσταυλου του Καλαί.[32] Η θέση του επέτρεψε να έχει υψηλούς πόρους τα επόμενα χρόνια και μια ισχυρή βάση για τις συγκρούσεις του· η πόλη του Καλαί που κατακτήθηκε το 1347 ήταν σημείο στρατηγικής σημασίας για τους Άγγλους.[33] Υπήρχαν πολλές διαφωνίες σχετικά με τα τέλη από το εμπόριο μαλλιού και τις πληρωμές, αλλά τον Ιούλιο ο κόμης του Γουόρικ εγκαταστάθηκε οριστικά στη θέση του.[34]

Μετά τα τελευταία γεγονότα η Μαργαρίτα είδε τον κόμη του Γουόρικ σαν σοβαρή απειλή για τον θρόνο και διέκοψε τις προμήθειες του.[35] Όμως μία Γαλλική επίθεση τον Αύγουστο του 1457 στο Αγγλικό λιμάνι του Σάντουιτς τρομοκράτησε τη βασίλισσα και την ανάγκασε να στείλει εφόδια στον κόμη του Γουόρικ για να προστατέψει τις Αγγλικές ακτές από τις Γαλλικές επιθέσεις.[36] Στο πλαίσιο αυτό ο Ριχάρδος Νέβιλ ξεκίνησε παράνομες πειρατικές επιθέσεις, τόσο στον στόλο της Καστίλης τον Μάιο του 1458, όσο και στον Χανσεατικό στόλο μερικές εβδομάδες αργότερα.[37] Την εποχή που ζούσε στα ηπειρωτικά εδάφη, προσπάθησε να βελτιώσει τις σχέσεις του με τον Κάρολο Ζ΄ της Γαλλίας και με τον Φίλιππο Γ΄ δούκα της Βουργουνδίας.[38] Απέκτησε σύντομα πολύ καλή στρατιωτική φήμη και ισχυρές ηπειρωτικές διασυνδέσεις. Το καλοκαίρι του 1459 μετέβη με τμήμα της φρουράς του στην Αγγλία για να συναντηθεί με τον πατέρα του και τον δούκα της Υόρκης.[39]

Στο πλευρό του Ριχάρδου της Υόρκης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έργο του Χένρυ Τρέσάμ (1751 - 1814) που απεικονίζει τον Ριχάρδο Νέβιλ να δίνει όρκο πριν τη μάχη του Τάουτον

Ο κόμης του Γουόρικ διέσχισε τον Σεπτέμβριο του 1459 την Αγγλία προς τον βορά, έφτασε στο Λάντλοου και συναντήθηκε με τον Σόλσμπερι, που είχε πρόσφατα νικήσει τους Λάνκαστερ στη μάχη του Μπλορ Χιθ και τον δούκα της Υόρκης.[40] Στο γειτονικό Λύνφορντ Μπριτζ λεηλατήθηκαν από τις βασιλικές δυνάμεις, όταν το στρατιωτικό σώμα, που έφερε ο κόμης του Γουόρικ από το Καλαί υπό την ηγεσία του Άντριου Τρόλοπ, αποχώρησε από τη μάχη· η πλειοψηφία των στρατιωτών ήταν απρόθυμοι να πολεμήσουν εναντίον του βασιλιά.[41] Οι σύμμαχοι αποχώρησαν, ο Ριχάρδος της Υόρκης δραπέτευσε για την Ιρλανδία μαζί με τον δεύτερο γιο του Εδμόνδο, κόμης του Ράτλαντ και οι κόμητες του Γουόρικ και του Σόλσμπερι επέστρεψαν στο Καλαί με τον μεγαλύτερο γιο του δούκα της Υόρκης Εδουάρδο, κόμη του Μαρς.[42] Ο Χένρι Μποφώρ, 3ος δούκας του Σόμερσετ διορίστηκε καπετάνιος του Καλαί στη θέση του κόμη του Γουόρικ, αλλά οι Υορκιστές αντιστάθηκαν και διατήρησαν τη φρουρά.[43] Τον Μάρτιο του 1460 ο κόμης του Γουόρικ επισκέφτηκε τον δούκα της Υόρκης στην Ιρλανδία και στη συνέχεια επέστρεψε στο Καλαί.[44] Οι τρεις κόμητες του Γουόρικ, του Σόλσμπερι και του Μαρς στρατοπέδευσαν στις 26 Ιουνίου στο Σάντουιτς και βάδισαν βόρεια προς το Λονδίνο.[45] Ο κόμης του Σόλσμπερι πολιόρκησε τον Πύργο του Λονδίνου, ενώ ο κόμης του Γουόρικ με τον Εδουάρδο του Μαρς πολιόρκησαν τον βασιλιά.[46] Στις 10 Ιουλίου στο Νορθάμπτον ο Ερρίκος ΣΤ΄ συνελήφθη αιχμάλωτος, ενώ ο δούκας του Μπάκινγκχαμ και πολλοί άλλοι έπεσαν στη μάχη.[47]

Ο δούκας της Υόρκης ήρθε τον Σεπτέμβριο από την Ιρλανδία στο Κοινοβούλιο, που συνεκλήθη τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου και έβαλε το χέρι του πάνω στον θρόνο.[48] Η πράξη αυτή ήταν σφετερισμός και τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη συνέλευση πανικόβλητος.[49] Είναι ασαφής ο ρόλος του κόμη του Γουόρικ στην πράξη αυτή, αν και είχαν κυκλοφορήσει φήμες, ότι είχαν κάνει μεταξύ τους συμφωνία τον περασμένο Μάρτιο στην Ιρλανδία.[50] Οι λόρδοι δεν επιθυμούσαν με κανέναν τρόπο την απότομη αλλαγή της βασιλείας και προχώρησαν στις 31 Οκτωβρίου 1460 σε μια συμβιβαστική λύση, που ονομάστηκε "Πράξη Συμφωνίας". Ο Ερρίκος ΣΤ΄ θα παρέμενε βασιλιάς μέχρι το τέλος της ζωής του, δεν θα κληρονομούσε τον θρόνο ο γιος του Εδουάρδος, αλλά ο Ριχάρδος της Υόρκης.[51]

Άνοδος του Εδουάρδου Δ΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η συμφωνία δεν ικανοποίησε καμιά πλευρά και η σύγκρουση ήταν σκληρή.[52] Στη μάχη του Γουέικφιλντ στις 30 Δεκεμβρίου ο Ριχάρδος της Υόρκης σκοτώθηκε με τον δεύτερο γιο του Εδμόνδο και τον μικρότερο αδελφό του Γουόρικ Τόμας.[53] Ο κόμης του Σόλσμπερι εκτελέστηκε την επόμενη ημέρα· ο κόμης του Γουόρικ βάδισε βόρεια για να αντιμετωπίσει τον εχθρό, αλλά αναγκάστηκε να δραπετεύσει μετά την ήττα στη δεύτερη μάχη του Σαιν Άλμπαν.[54] Ο κόμης του Γουόρικ ενώθηκε με τις δυνάμεις του γιου του δούκα της Υόρκης Εδουάρδου, που είχε ήδη επιτύχει σημαντική νίκη στη μάχη του Μόρτιμερς Κρος.[55] Ο Εδουάρδος της Υόρκης και ο Ριχάρδος Νέβιλ έφτασαν στο Λονδίνο πριν κάνει η Μαργαρίτα την επόμενη κίνηση.[56] Οι κάτοικοι της πόλης, που είχαν τρομοκρατηθεί από τη συμπεριφορά του στρατού των Λάνκαστερ, τους υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό· ο πρίγκιπας Εδουάρδος ανακηρύχτηκε στις 4 Μαρτίου βασιλιάς ως Εδουάρδος Δ΄ της Αγγλίας.[57] Ο Εδουάρδος Δ΄ βιάστηκε να εδραιώσει την εξουσία του και συναντήθηκε με τις δυνάμεις των Λάνκαστερ στη μάχη του Τάουτον, ο κόμης του Γουόρικ που είχε τραυματιστεί την προηγούμενη ημέρα δεν είχε ενεργό ρόλο.[58] Η αιματηρή μάχη του Τάουτον κατέληξε σε θρίαμβο για τον νέο βασιλιά και τον Οίκο της Υόρκης επιφανείς άντρες των Λάνκαστερ όπως ο Χένρι Πέρσι, 3ος κόμης του Νορθάμπερλαντ και ο Άντριου Τρόλοπ σκοτώθηκαν.[59] Η Μαργαρίτα δραπέτευσε στη Σκωτία με τον σύζυγό της και τον πρίγκιπα Εδουάρδο.[60] Ο Εδουάρδος Δ΄ επέστρεψε στο Λονδίνο για την επίσημη στέψη του, ενώ ο κόμης του Γουόρικ παρέμεινε στον βορρά για να διατηρήσει την ειρήνη.[61]

Ο κόμης του Γουόρικ στο αποκορύφωμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θέση του Ριχάρδου Νέβιλ μετά την άνοδο του Εδουάρδου Δ΄ ήταν ισχυρότερη από ποτέ.[62] Κληρονόμησε όλους τους τίτλους του πατέρα του, τα εδάφη της μητέρας του και την κομητεία του Σόλσμπερι.[63] Τα ετήσια έσοδα από τα εδάφη του ήταν 7.000 λίρες και έγινε ο πλουσιότερος άνδρας στην Αγγλία.[64] Ο Εδουάρδος Δ΄ διόρισε ξανά τον κόμη του Γουόρικ καπετάνιο του Καλαί, τον έκανε Γενικό Ναύαρχο της Αγγλίας, Στιούαρτ (επίτροπο) του δουκάτου του Λάνκαστερ και του έδωσε πολλούς ακόμη τίτλους.[65] Οι αδελφοί του είχαν επίσης μεγάλες ανταμοιβές: ο Τζων Νέβιλ, λόρδος του Μοντανί έγινε φύλακας των Δυτικών Μαρς (1463) και την επόμενη χρονιά δημιουργήθηκε η κομητεία του Νορθάμπερλαντ.[66] Ο Τζώρτζ Νέβιλ, επίσκοπος του Έξετερ πήρε τη θέση του Καγκελάριου από τον βασιλιά Εδουάρδο και στη συνέχεια έγινε αρχιεπίσκοπος της Υόρκης.[67] Οι επαναστάσεις στον βορρά στα τέλη του 1461 κατεστάλησαν και το καλοκαίρι του 1462 ο Γουόρικ έκλεισε ειρήνη με τη Σκωτία.[68] Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους η Μαργαρίτα επιτέθηκε με στρατεύματα από τη Γαλλία και κατέλαβε τα κάστρα του Άλνουικ και του Μπάμπουργκ.[69] Ο κόμης του Γουόρικ ανακατέλαβε τα κάστρα τον Ιανουάριο του 1463, συγχώρεσε τους επαναστάτες, όπως τον σερ Ραλφ Πέρσι και τους επέτρεψε να παραμείνουν στη διοίκηση.[70] Ο Ριχάρδος Νέβιλ, με ασφαλή την κατάσταση στον βορρά, έθαψε τον πατέρα του και τον αδελφό του στη μονή του Μπίσαμ και τον Μάρτιο παραβρέθηκε σε Κοινοβούλιο στο Ουεστμίνστερ.[71] Την άνοιξη ξέσπασε πάλι επανάσταση στον βορρά και ο Ραλφ Πέρσι κατέλαβε το κάστρο του Νόρχαμ.[72] Ο κόμης του Γουόρικ επέστρεψε γρήγορα η κατάσταση ήταν δύσκολη, επειδή οι Λάνκαστερ κατείχαν το Νορθάμπερλαντ, γι'αυτό έκλεισε ξεχωριστά ειρήνη με τη Γαλλία και τη Σκωτία και στη συνέχεια ανακατέλαβε εύκολα τα κάστρα από τους επαναστάτες των Λάνκαστερ.[73] Οι επαναστάτες αυτή τη φορά δεν συγχωρέθηκαν και τριάντα από τους αρχηγούς της εκτελέστηκαν.[74]

Πρώτες εντάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κάστρο του Μίντλεχαμ που χρησιμοποιούσε ο Γουόρικ σαν κατοικία

Ο κόμης του Γουόρικ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους Γάλλους για τον γάμο του νέου βασιλιά με Γαλλίδα πριγκίπισσα, ο βασικός στόχος ήταν η Μπόνα της Σαβοΐας, κόρη του Λουδοβίκου της Σαβοΐας και αδελφή της Καρλόττας της Σαβοΐας συζύγου του Λουδοβίκου ΙΑ΄ της Γαλλίας.[75] Ο γάμος δεν προχώρησε επειδή ο Εδουάρδος Δ΄ αποκάλυψε τον Σεπτέμβριο του 1464 ότι ήταν παντρεμένος με την Ελισάβετ Γούντβιλ.[76] Ο γάμος ήταν μεγάλη προσβολή για τον Ριχάρδο Νέβιλ, όχι τόσο για την πράξη, όσο για το ότι έγινε κρυφά από τον ίδιο.[77] Ο Εδουάρδος Δ΄ δεν είχε στόχο να αποκαλύψει τον γάμο του, που είχε γίνει στις 1 Μαΐου 1464, αλλά αναγκάστηκε να το κάνει στο βασιλικό συμβούλιο, ύστερα από τη μεγάλη πίεση του Γουόρικ να δεχτεί την πρόταση γάμου με την Μπόνα. Ο κόμης του Γουόρικ ήταν πολλαπλά έκθετος, επειδή είχε βεβαιώσει τον Λουδοβίκο ΙΑ΄, ότι ο Εδουάρδος θα νυμφευτεί τη Μπόνα.[78] Ο γάμος επιπλέον του Εδουάρδου Δ΄ με την Ελισάβετ, που ανήκε στην οικογένεια Γούντβιλ, υποτελή των Νέβιλ, έφερε σε κίνδυνο την εξουσία του από τους υποτελείς του· κατηγόρησε εξοργισμένος τη μητέρα της Ελισάβετ, τη Τζακέττα του Λουξεμβούργου για μαγεία.[79][80]

Ο ανεπιθύμητος γάμος δεν στάθηκε σοβαρή αιτία για να χαλάσουν αμέσως οι σχέσεις του κόμη του Γουόρικ με τον βασιλιά· κράτησε τους τίτλους του, αν και σταδιακά ήταν όλο και πιο σπάνιες οι εμφανίσεις του στην Αυλή.[81] Η προαγωγή του αδελφού του Γεωργίου στη θέση του αρχιεπισκόπου της Υόρκης δείχνει, ότι ο κόμης του Γουόρικ βρισκόταν ακόμα στο βασιλικό περιβάλλον. Ο Γουόρικ ανέλαβε τον Ιούλιο του 1465 να συνοδεύσει τον αιχμάλωτο πρώην βασιλιά Ερρίκο ΣΤ΄ στον Πύργο του Λονδίνου.[82] Την άνοιξη του 1466 ο κόμης του Γουόρικ πήγε στη Γαλλία για να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με τους Γάλλους και τους Βουργούνδιους· οι συνομιλίες στράφηκαν στον γάμο ανάμεσα στην αδελφή του βασιλιά, τη Μαργαρίτα της Υόρκης με τον Κάρολο της Βουργουνδίας.[83] Ο Ριχάρδος Νέβιλ αναζητούσε συμμαχία με τη Γαλλία· αντίθετα ο πεθερός του Εδουάρδου Δ΄, ο Ριχάρδος Γούντβιλ κόμης του Ρίβερς ήθελε συμμαχία με τη Βουργουνδία.[84][85] Η διαφωνία έφερε νέες εντάσεις στην Αυλή, που έγιναν μεγαλύτερες, όταν ο Εδουάρδος τον Οκτώβριο έκανε μυστική συμμαχία με τη Βουργουνδία, την ίδια εποχή που ο κόμης του Γουόρικ διαπραγματευόταν με τους Γάλλους.[86] Ο Γεώργιος Νέβιλ απολύθηκε από καγκελάριος, ενώ ο Εδουάρδος Δ΄ αρνήθηκε τον γάμο του αδελφού του Γεωργίου κόμη του Κλάρενς με τη μεγαλύτερη κόρη του κόμη του Γουόρικ, την Ισαβέλλα.[87] Είναι σαφές, ότι οι εξουσίες του κόμη του Γουόρικ στην Αυλή εκμηδενίστηκαν και πήγαν όλες στον πεθερό του βασιλιά, τον κόμη του Κλάρενς.[88]

Επανάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φθινόπωρο του 1467 κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Ριχάρδος Νέβιλ έγινε οπαδός του Οίκου του Λάνκαστερ, ο βασιλιάς τον κάλεσε να απολογηθεί ο Γουόρικ αρνήθηκε να παραβρεθεί και ο Εδουάρδος δέχτηκε την απολογία του γραπτώς.[89] Τον Ιούλιο του 1468 αποκαλύφθηκε ότι ο Τζων, λόρδος του Γουένλοκ υποδιοικητής του Γουόρικ στο Καλαί είχε αναμιχθεί σε συνωμοσία με τον Οίκο του Λάνκαστερ και στις αρχές του 1469 άλλη μια συνωμοσία έγινε από τους Λάνκαστερ με τη συμμετοχή του Τζων ντε Βερ, κόμη της Οξφόρδης.[90] Η λαϊκή δυσαρέσκεια εναντίον του Εδουάρδου Δ΄ πήρε μεγάλες διαστάσεις και ο Γουόρικ το εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο.[91] Ο Γουόρικ οργάνωσε επανάσταση στο Γιορκσάιρ υπό την ηγεσία του Ρόμπιν του Ρέντεσνταλ.[92] Το σχέδιο του ήταν να συμμαχήσει με τον αδελφό του βασιλιά Γεώργιο Πλανταγενέτη, δούκα του Κλάρενς και να τον ανεβάσει στον θρόνο.[93] Ο 19χρονος Γεώργιος Πλανταγενέτης ήταν αρκετά δυναμικός και φιλόδοξος όπως ο αδελφός του Εδουάρδος Δ΄ κάτι που διευκόλυνε τον Γουόρικ στα σχέδια του.[94] Οι δυο άντρες πήγαν τον Ιούλιο στο Καλαί όπου ο Γεώργιος παντρεύτηκε τη μεγαλύτερη κόρη του Γουόρικ Ισαβέλλα Νέβιλ.[95] Μετά τον γάμο επέστρεψαν στην Αγγλία και συγκέντρωσαν τους άντρες του Κεντ για να ενισχύσουν την επανάσταση στον βορά.[96] Οι βασιλικές δυνάμεις ηττήθηκαν στη μάχη του Έντζεκοτ, στη μάχη σκοτώθηκε ο Γουίλιαμ Χέρμπερτ, κόμης του Πέμπροκ.[97]

Ο άλλος στρατιωτικός αρχηγός Χάμφρεϊ Στάφορντ, κόμης του Ντέβον λυντζαρίστηκε από το πλήθος ενώ λίγο αργότερα δολοφονήθηκαν ο κόμης του Ρίβερς και ο γιος του Τζών Γούντβιλ.[98][99] Ο Εδουάρδος Δ΄ με κατεστραμμένο τον στρατό του συνελήφθη από τον Γεώργιο Νέβιλ.[100] Ο Ριχάρδος Νέβιλ φυλάκισε τον βασιλιά στο κάστρο του Γουόρικ και τον μετέφερε τον Αύγουστο στο κάστρο του Μίντλεχαμ.[101] Σύντομα ο Γουόρικ αναγνώρισε ότι δεν μπορούσε να κυβερνήσει χωρίς τον Εδουάρδο γι'αυτό τον Σεπτέμβριο του 1469 τον απελευθέρωσε.[102] Η εχθρότητα ανάμεσα στον βασιλιά και τον Γουόρικ συνεχίστηκε πολλούς μήνες αλλά η αποκατάσταση του Χένρι Πέρσι, 4ου κόμη του Νορθάμπερλαντ σταμάτησε κάθε προσπάθεια συμφιλίωσης.[103] Όταν ο βασιλιάς βάδιζε βόρεια προς το Λινκολνσάιρ για να αντιμετωπίσει τους άντρες του Γουόρικ στήθηκε μια παγίδα εναντίον του αλλά ο Ροβέρτος, λόρδος του Γουέλς αποκάλυψε το σχέδιο.[104][105]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μάχη του Μπάρνετ στην οποία σκοτώθηκε ο Ριχάρδος Νέβιλ

Ο Γουόρικ δραπέτευσε σύντομα από τη χώρα με τον Κλάρενς, το Καλαί του αρνήθηκε την πρόσβαση και βρήκε καταφύγιο στον Λουδοβίκο ΙΑ΄ της Γαλλίας.[106] Ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ προσπάθησε να φέρει κοντά τον Γουόρικ με τη Μαργαρίτα του Ανζού, όρος της συμμαχίας ήταν ο γάμος ανάμεσα στον διάδοχο των Λάνκαστερ Εδουάρδο του Ουεστμίνστερ και στη μικρότερη κόρη του Γουόρικ Άννα Νέβιλ με στόχο την επαναφορά του Ερρίκου ΣΤ΄ στον θρόνο.[107][108] Ο Ριχάρδος Νέβιλ ξεκίνησε νέα επανάσταση στον βορρά, στρατοπέδευσε στις 13 Σεπτεμβρίου 1470 με τον Κλάρενς στο Ντάρτμουθ και στο Πλίμουθ.[109] Ο αδελφός του Μοντανί ήταν ανάμεσα σε αυτούς που πήγαν με το μέρος του, δεν συμμετείχε στην τελευταία επανάσταση και παρά την πίστη του στον βασιλιά δεν αποκαταστάθηκε στην κομητεία του.[110] Η παγίδα αυτή τη φορά ήταν πετυχημένη, ενώ ο Εδουάρδος Δ΄ βάδισε νότια οι δυνάμεις του Μοντανί τον πλησίασαν από τα βόρεια και ο βασιλιάς περικυκλώθηκε.[111] Ο Εδουάρδος Δ΄ δραπέτευσε στις 2 Οκτωβρίου στη Φλάνδρα που ήταν τμήμα του δουκάτου της Βουργουνδίας.[112] Ο Ερρίκος ΣΤ΄ επανήλθε στον θρόνο ενώ ο Γουόρικ είχε την εξουσία σαν υπολοχαγός.[113] Ο Εδουάρδος στερήθηκε από τα εδάφη και τους τίτλους του στο κοινοβούλιο που συγκλήθηκε τον Νοέμβριο και ο Κλάρενς πήρε το δουκάτο της Υόρκης.[114]

Οι διεθνείς υποθέσεις στη συνέχεια στάθηκαν υπέρ του Εδουάρδου, ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ κήρυξε τον πόλεμο στη Βουργουνδία και ο Κάρολος της Βουργουνδίας σε απάντηση έστειλε στρατό να βοηθήσει τον Εδουάρδο να ανακτήσει τον θρόνο.[115] Ο Εδουάρδος στρατοπέδευσε στις 14 Μαρτίου στο Γιορκσάιρ με τη συνοδεία του κόμητος του Νορθάμπερλαντ.[116] Ο Ριχάρδος Νέβιλ από την άλλη πλευρά περίμενε τη Μαργαρίτα του Ανζού και τον Εδουάρδο του Ουεστμίνστερ με ενισχύσεις από τη Γαλλία αλλά καθυστέρησαν από την κακοκαιρία.[117] Ο Γουόρικ έχασε σε αυτό το κρίσιμο σημείο την υποστήριξη του Κλάρενς που είχε μείνει δυσαρεστημένος από τη νέα συμφωνία με τους Λάνκαστερ.[118] Η απώλεια του Κλάρενς εξασθένησε σημαντικά τον Γουόρικ που ήταν παρ'όλα αυτά αποφασισμένος να αντιμετωπίσει τον Εδουάρδο, οι δυο στρατοί συναντήθηκαν στις 14 Απριλίου 1471 στη μάχη του Μπάρνετ.[119] Η ομίχλη και η κακή ορατότητα έφερε μεγάλη ταραχή στο στρατόπεδο των Λάνκαστερ που τελικά δέχτηκαν επίθεση από τους ίδιους τους άντρες τους.[120] Ο Ριχάρδος Νέβιλ προσπάθησε να δραπετεύσει από το πεδίο της μάχης αλλά χτυπήθηκε από το άλογο του και σκοτώθηκε.[121]

Διαδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σορός του Ριχάρδου Νέβιλ μαζί με του αδελφού του Μοντανί που σκοτώθηκε και εκείνος στη μάχη του Μπάρνετ εμφανίστηκαν στον Καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου στον Λονδίνο για να διαψευστούν όλες οι φήμες ότι επέζησε.[122] Η σορός παραδόθηκε στον αρχιεπίσκοπο Νέβιλ για να γίνει η ταφή του στη μονή του Μπίσαμ στο Μπέρκσαϊρ κοντά στον Τάμεση, δεν υπάρχουν σήμερα ίχνη ούτε από τον τάφο ούτε από την εκκλησία που τον στέγασε.[123] Στις 4 Μαΐου 1471 ο Εδουάρδος Δ΄ νίκησε τις τελευταίες δυνάμεις των Λάνκαστερ στη μάχη του Τιουκέσμπουρι στην οποία σκοτώθηκε ο πρίγκιπας Εδουάρδος.[124] Αμέσως μετά ο Ερρίκος ΣΤ΄ πέθανε αιχμάλωτος στον Πύργο του Λονδίνου πιθανώς δολοφονηθείς, ο Εδουάρδος Δ΄ βασίλευσε ανενόχλητος από τότε μέχρι τον θάνατο του (1483).[125][126]

Τα αξιώματα του Γουόρικ μοιράστηκαν ανάμεσα στον Γεώργιο, δούκα του Κλάρενς και τον μικρότερο αδελφό του βασιλιά Ριχάρδο του Γκλόστερ τον μελλοντικό Ριχάρδο Γ΄. Ο Κλάρενς δέχτηκε την Καγκελαρία της Αγγλίας και την Υπολοχαγεία της Ιρλανδίας ενώ ο Γκλόστερ δέχτηκε τη Ναυαρχία της Αγγλίας και τη φύλαξη των δυτικών Μαρς, ο Κλάρενς δέχτηκε επίσης τις κομητείες του Γουόρικ και του Σόλσμπερι.[127][128] Όταν ο Γκλόστερ παντρεύτηκε τη μικρότερη κόρη του Γουόρικ Άννα (1472) που έμεινε χήρα μετά τον θάνατο του Εδουάρδου ξέσπασε διαμάχη ανάμεσα στα αδέλφια για την κληρονομιά του Μποσάμπ και των Ντεσπένσερ.[129] Τελικά έκλεισε συμβιβασμός ανάμεσα στα αδέλφια με πρωτοβουλία του βασιλιά αλλά ο δούκας του Κλάρενς δεν τον δέχτηκε και επαναστάτησε ξανά εναντίον του αδελφού του (1477), ο Εδουάρδος Δ΄ δεν ανέχτηκε περισσότερο τον Γεώργιο και αποφάσισε να τον εκτελέσει.[130]

Ιστορικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σύμβολα του Ριχάρδου Νέβιλ

Οι πρώτες πηγές για τον Ριχάρδο Νέβιλ χωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Η πρώτη είναι τα χρονικά των πρώτων χρόνων των βασιλέων της Υόρκης όπως ο Καθρέπτης των Μάζιστρατ (1959), η δεύτερη είναι τα χρονικά που δημιουργήθηκαν με πρωτοβουλία του Εδουάρδου Δ΄ μετά την πτώση του Γουόρικ και τον περιγράφουν με τον αρνητικότερο τρόπο.[131] Ο Καθρέπτης των Μάζιστρατ παρουσιάζει τον Γουόρικ σαν μεγάλο άντρα, αγαπητό από τον λαό που προδόθηκε από τον άντρα που ανέβασε στον θρόνο.[132] Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στην τριλογία Ερρίκος ΣΤ΄ τον εμφανίζει σαν έναν άντρα πολύ περήφανο και εγωιστή που ανέβαζε βασιλείς της αρεσκείας του.[133] Με την πάροδο του χρόνου σταδιακά άρχισε να επικρατεί η δεύτερη άποψη, οι ιστορικοί του 18ου και του 19ου αιώνα ανταποκρίθηκαν θετικά σε όποιον αγωνίστηκε εναντίον μιας συγκεντρωτικής μοναρχίας όπως έκανε ο Γουόρικ εναντίον του Εδουάρδου Δ΄.[134] Ο Ντέιβιντ Χιουμ αποκαλούσε τον Γουόρικ τον "μέγιστο των τελευταίων μεγάλων βαρόνων που ξεπέρασαν το στέμμα και είχαν αποκλείσει οποιοδήποτε σύστημα αστικής διακυβέρνησης".[135] Οι μετέπειτα ιστορικοί χωρίστηκαν σε δυο κατηγορίες σε αυτούς που εξυμνούσαν τις πολιτικές ικανότητες του Ριχάρδου Νέβιλ και σε αυτούς που τον καταδίκαζαν, ο λογοτέχνης Λύττον στο έργο του "Ο τελευταίος των βαρόνων" βασίστηκε στην άποψη του Χιουμ.[136] Ο Λύττον παρόλο που τον απεικόνιζε σαν ήρωα με όλα τα ιδανικά του ιπποτισμού αναγνώριζε ότι ήταν ξεπερασμένος.[137]

Ο στρατιωτικός ιστορικός Τσάρλς Ομάν (1860 - 1946) αναγνωρίζει τις ικανότητες του Γουόρικ να ανακαλεί τα λαικά αισθήματα αλλά δεν είχε τις ίδιες ικανότητες σαν στρατιωτικός αρχηγός.[138] Ο Ριχάρδος Νέβιλ σύμφωνα με τον Ομάν "δεν είχε τις στρατιωτικές ικανότητες του μαθητή του Εδουάρδου".[139] Ο Πολ Μάρεϊ Κένταλλ (1911 - 1973) στη βιογραφία του (1957) περιγράφει με θετικά στοιχεία τον Γουόρικ που είχε πέσει θύμα των φιλοδοξιών του.[140] Οι σύγχρονοι ιστορικοί Μίχαελ Χίκς (γεν. 1948) και Πόλαρντ προσπάθησαν να δουν τον Γουόρικ σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής του, οι προσβολές του Εδουάρδου Δ΄ απέναντι του όπως ο γάμος του με την Ελισάβετ Γούντβιλ είχαν σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά του.[141] Η υπεροχή του στις διεθνείς υποθέσεις φαίνεται από την ψηλή θέση που είχε ανάμεσα στους πρίγκιπες της ηπείρου.[142] Οι σύγχρονοι ιστορικοί τονίζουν ότι η δημοτικότητα του ήταν μεγαλύτερη από αυτή του βασιλιά την περίοδο της πρώτης εξέγερσης το 1469.[143] Ο Ριχάρδος Νέβιλ δεν μπορούσε να ανεχτεί την προσβλητική στάση του βασιλιά, ο Εδουάρδος από την άλλη πλευρά συνάντησε μεγάλες δυσκολίες από την ψηλή δημοτικότητα του κόμη που τον εμπόδιζε να πάρει την εξουσία στα χέρια του, σε αυτό το πλαίσιο η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη.[144]

Σύμβολα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σύμβολα του του Γουόρικ ήταν περίπλοκα για την εποχή του με επτά διαφορετικά τεταρτημόρια. Το πρώτο τεταρτημόριο είχε τα σύμβολα του πεθερού του Ριχάρδου ντε Μποσάμπ, 13ου κόμη του Γουόρικ σε μια Εραλδική συμβολική μορφή στην οποία τα σύμβολα των ντε Ντερ διασταυρώνονται με τα σύμβολα της συζύγου του Ισαβέλας λε Ντεσπένσερ. Το δεύτερο τεταρτημόριο εμφανίζει τα σύμβολα του Μόντακιουτ σε διασταύρωση με τα σύμβολα των Μόνθερμερ. Το τρίτο τεταρτημόριο εμφανίζει τα σύμβολα των Νέβιλ με μια πινακίδα στην κορυφή για να τονίσει την καταγωγή του από τον πατέρα του κόμη του Σόλσμπερι που ήταν γιος του Ραλφ Νέβιλ, 1ου κόμη του Γουέστμορλαντ και της συζύγου του Ιωάννας Μπωφόρ, κόρης του δούκα του Λάνκαστερ.[145]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11949448z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 «Kindred Britain»
  3. ↑ p10164.htm#i101631. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  4. ↑ Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  5. ↑ Pollard (2007), pp. 199–200.
  6. ↑ Pollard (2007), p. 13.
  7. ↑ This second marriage was to Joan Beaufort, daughter of John of Gaunt; Pollard (2007), pp. 13–4.
  8. ↑ He was created Earl of Salisbury 7 May 1429; Hicks (1998), p. 7.
  9. ↑ Warwick was jure uxoris ("by right of his wife") 16th Earl of Warwick from 1449, and in his own right was 6th Earl of Salisbury and 5th Baron Montagu from 1463
  10. ↑ Pollard (2007), p. 11.
  11. ↑ Pollard (2004).
  12. ↑ Alice was also joint heir to the Abergavenny lordship; Hicks (1998), p. 38.
  13. ↑ Pollard (2004).
  14. ↑ Hicks (1998), p. 39.
  15. ↑ Hicks (1998), p. 29.
  16. ↑ Hicks (1998), p. 29.
  17. ↑ Pollard (2007), p. 12.
  18. ↑ Keen (2003), p. 350.
  19. ↑ Hicks (1998), pp. 84–5.
  20. ↑ Wolff (2001), p. 271.
  21. ↑ Richmond, Colin (2004). "Beaufort, Edmund, first Duke of Somerset (c.1406–1455)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press.
  22. ↑ Carpenter (1992), p. 127.
  23. ↑ Griffiths, R.A. (1984). "The King's Council and the First Protectorate for the Duke of York 1450-4". English Historical Review. xcix: 67–82.
  24. ↑ Pollard (2007), p. 24.
  25. ↑ Hicks (1998), p. 112.
  26. ↑ Pollard (2007), p. 30.
  27. ↑ Carpenter (1997), pp. 135, 259.
  28. ↑ Carpenter (1997), p. 135.
  29. ↑ Lander, J.R. (1960). "Henry VI and the Duke of York's second protectorate, 1455-6". Bulletin of the John Rylands Library. xliii: 46–69.
  30. ↑ Jacob (1961), pp. 513–4.
  31. ↑ Hicks (1998), p. 125.
  32. ↑ Ross (1997), p. 19.
  33. ↑ Keen (2003), p. 442.
  34. ↑ Harriss, G. L. (1960). "The Struggle for Calais: An Aspect of the Rivalry between Lancaster and York". English Historical Review. lxxv (294): 30–53.
  35. ↑ Pollard (2004).
  36. ↑ Hicks (1998), p. 144.
  37. ↑ Hicks (1998), p. 147.
  38. ↑ Harriss (2005), p. 638.
  39. ↑ Jacob (1961), p. 515.
  40. ↑ Tuck (1985), p. 276.
  41. ↑ Hicks (1998), p. 164.
  42. ↑ Carpenter (1997), p. 145.
  43. ↑ Tuck (1985), p. 277.
  44. ↑ Hicks (1998), p. 176
  45. ↑ Harriss (2005), p. 641.
  46. ↑ Pollard (2007), p. 42.
  47. ↑ Wolff (2001), p. 322.
  48. ↑ York was of royal lineage, and – allowing for matrilineal descent – actually had a better claim to the throne than Henry; Ross (1997), pp. 3–5.
  49. ↑ Hicks (1998), pp. 186–7.
  50. ↑ Keen (2003), p. 355.
  51. ↑ Pollard (2007), p. 44.
  52. ↑ Pollard (1988), p. 24.
  53. ↑ Pollard (2007), p. 46.
  54. ↑ Wolff (2001), p. 328.
  55. ↑ Ross (1997), pp. 31–2.
  56. ↑ Pollard (2007), p. 47.
  57. ↑ Watts (1996), p. 360.
  58. ↑ Pollard (2007), p. 48.
  59. ↑ Wolff (2001), pp. 331–2.
  60. ↑ Hicks (1998), p. 235.
  61. ↑ Jacob (1961), pp. 527–8.
  62. ↑ Keen (2003), p. 372.
  63. ↑ Hicks (1998), p. 227.
  64. ↑ Pollard (2007), pp. 77–80.
  65. ↑ Hicks (1998), p. 221.
  66. ↑ Horrox, Rosemary (2004). "Neville, John, Marquess Montagu (c.1431–1471)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press.
  67. ↑ Hicks, Michael (2004). "Neville, George (1432–1476)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press.
  68. ↑ Pollard (2004).
  69. ↑ Ross (1997), p. 50.
  70. ↑ Hicks (1998), p. 242.
  71. ↑ Hicks (1998), pp. 228, 243.
  72. ↑ Ross (1997), p. 59.
  73. ↑ Hicks (1998), pp. 244–7.
  74. ↑ Pollard (2007), p. 54.
  75. ↑ Hicks (1998), p. 261.
  76. ↑ Ross (1997), p. 91.
  77. ↑ Pollard (2007), p. 56.
  78. ↑ Ross (1997), p. 91.
  79. ↑ Carpenter (1997), pp. 169–70.
  80. ↑ Hicks, Michael (2007). Anne Neville: Queen to Richard III. Stroud: The History Press.
  81. ↑ Pollard (1988), pp. 26–7.
  82. ↑ Hicks (1998), pp. 230, 253.
  83. ↑ Hicks (1998), p. 263.
  84. ↑ Pollard (2007), p. 59.
  85. ↑ Ross (1997), p. 95.
  86. ↑ Pollard (2007), p. 60.
  87. ↑ Hicks (1998), pp. 259–64.
  88. ↑ Pollard (2007), p. 58.
  89. ↑ Hicks (1998), pp. 264–5.
  90. ↑ Hicks (1998), p. 269.
  91. ↑ Pollard (2007), p. 64.
  92. ↑ "Robin of Redesdale" was an alias; the rebellion was actually led by Warwick's northern retainers; Hicks (1998), pp. 270–1, 275.
  93. ↑ Pollard (2007), p. 66.
  94. ↑ Ross (1997), pp. 116–7.
  95. ↑ Hicks (1980), pp. 32–3.
  96. ↑ Pollard (2007), p. 65.
  97. ↑ Ross (1997), pp. 131–2.
  98. ↑ Carpenter (1997), p. 175.
  99. ↑ Scofield, C.L. (1922). "The capture of Lord Rivers and Sir Antony Woodville, 19 Jan. 1460".
  100. ↑ Wilkinson (1969), p. 292.
  101. ↑ Pollard (2007), pp. 65–6.
  102. ↑ Pollard (2007), p. 66.
  103. ↑ Keen (2003), p. 378.
  104. ↑ There has been debate over Warwick's actual involvement in the plot; Holland, P. (1988). "The Lincolnshire Rebellion of March 1470". English Historical Review. ciii: 849–69.
  105. ↑ Pollard, A.J. (1979). "Lord FitzHugh's Rising in 1470". Bulletin of the John Rylands Library. lii: 170–5.
  106. ↑ Pollard (2007), p. 68.
  107. ↑ Wilkinson (1969), pp. 292–3.
  108. ↑ Pollard (2007), p. 69.
  109. ↑ Wilkinson (1969), p. 293.
  110. ↑ Horrox, Rosemary (2004). "Neville, John, Marquess Montagu (c.1431–1471)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press.
  111. ↑ Ross (1997), p. 152.
  112. ↑ The date was not 29 September, as some sources (e.g. Hicks (1998), p. 300) state; Ross (1997), p. 153.
  113. ↑ Pollard (2007), p. 71.
  114. ↑ Hicks (1980), p. 74.
  115. ↑ Tuck (1985), p. 284.
  116. ↑ Hicks (1998), p. 307.
  117. ↑ Wolff (2001), pp. 344–5.
  118. ↑ Hicks (1980), p. 93.
  119. ↑ Ross (1997), pp. 167–8.
  120. ↑ Pollard (2007), p. 73.
  121. ↑ Hicks (1998), p. 310.
  122. ↑ Hicks (1998), p. 310.
  123. ↑ Pollard (2007), p. 73.
  124. ↑ Wilkinson (1969), p. 294.
  125. ↑ Though the king's exact fate is unknown, there is little doubt that he was murdered; Wolff (2001), p. 347.
  126. ↑ Tuck (1985), p. 284.
  127. ↑ Hicks (1980), p. 98.
  128. ↑ Hicks (1980), p.102.
  129. ↑ The legality of appropriating these lands was highly doubtful, as they were held by the countess suo jure, and should not have been affected by the earl's forfeiture; Ross (1997), pp. 188–9.
  130. ↑ Hicks (1980), pp. 126–7.
  131. ↑ Pollard (2007), pp. 2–3.
  132. ↑ Hicks (1998), p. 3.
  133. ↑ The first writer to use the term "Kingmaker" about Warwick was John Mair in 1521, though Major wrote in Latin (regum creator). It was Samuel Daniel who in 1609 first used the term in English, and not until the eighteenth century was it popularised, by David Hume; Hicks (1998), pp. 3–4.
  134. ↑ Hicks (1998), p. 5.
  135. ↑ Hume, David (1826). History of England. vol. iii. Oxford. p. 160.
  136. ↑ Lytton, Edward Bulwer (1843). The Last of the Barons. London.
  137. ↑ Hicks (1998), p. 5.
  138. ↑ Pollard (2007), p. 195.
  139. ↑ Oman (1899), p. 239.
  140. ↑ Kendall (1957), p. 12.
  141. ↑ Keen (2003), p. 374.
  142. ↑ Pollard (2007), p. 198.
  143. ↑ Ross (1997), pp. 124–5.
  144. ↑ Carpenter (1997), pp. 180–1.
  145. ↑ Turnbull (1985), The Book of the Medieval Knight.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Neville, Richard (1428-1471)". Dictionary of National Biography. London: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
  • Carpenter, Christine (1992). Locality and Polity: A Study of Warwickshire Landed Society, 1401–1499. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Carpenter, Christine (1997). The Wars of the Roses: Politics and the Constitution in England, c. 1437–1509. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Harriss, G. L. (2005). Shaping the Nation: England, 1360–1461. Oxford: Oxford University Press.
  • Hicks, Michael (1991). Richard III and his rivals: magnates and their motives in the Wars of the Roses. London: Hambledon Continuum.
  • Hicks, Michael (1992). False, Fleeting, Perjur'd Clarence: George, Duke of Clarence 1449–78 (rev. ed.). Bangor: Headstart History.
  • Hicks, Michael (1998). Warwick the Kingmaker. Oxford: Blackwell.
  • Jacob, E.F. (1961). The Fifteenth Century: 1399–1485. Oxford: Oxford University Press.
  • Keen, Maurice (2003). England in the Late Middle Ages (new ed.). London: Routledge.
  • Kendall, Paul Murray (1957). Warwick the Kingmaker. London.
  • Oman, Charles (1899). Warwick, the Kingmaker (reprinted ed.). London; New York: Macmillan.
  • Pollard, A.J. (1988). The Wars of the Roses. Basingstoke: Macmillan Education.
  • Pollard, A.J. (2004). "Neville, Richard, sixteenth earl of Warwick and sixth earl of Salisbury [called the Kingmaker] (1428–1471)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford: Oxford University Press.
  • Pollard, A.J. (2007). Warwick the Kingmaker. London: Hambledon.
  • Ross, Charles (1997). Edward IV (new ed.). New Haven, London: Yale University Press.
  • Tuck, Anthony (1985). Crown and Nobility 1272–1461: Political Conflict in Late Medieval England. London: Fontana.
  • Watts, John (1996). Henry VI and the Politics of Kingship. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Wilkinson, Bertie (1969). The later Middle Ages in England, 1216–1485. Harlow: Longmans.
  • Wolff, Bertram Percy (2001). Henry VI (new ed.). New Haven, London: Yale University Press.
  • Thomas, A.H. (1938). Thornley, I.D., ed. The Great Chronicle of London. London: Guildhall Library manuscript.
  • Commynes, Philippe de (1972). Jones, Michael, ed. Memoirs: The Reign of Louis XI 1461–83. London: Penguin. ISBN 0-14-044264-2. Archived from the original on 7 February 2013.
  • Various authors (1908). Chronicle of the Abbey of Croyland. London: G. Bell & Sons.
  • Dockray, Keith, ed. (1988). Three Chronicles of the Reign of Edward IV (A Chronicle of the First Thirteen Years of the Reign of King Edward the Fourth; Chronicle of the Rebellion in Lincolnshire, 1470; Historie of the Arrivall of Edward IV). Gloucester: Sutton.
  • Campbell, Lily Bess, ed. (1938). The Mirror for Magistrates. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Ross, Charles, ed. (1980). Rous Roll. Gloucester: Sutton.
  • Armstrong, C.A.J. (1983). England, France and Burgundy in the Fifteenth Century. London: Hambleton Press.
  • Dockray, K.R. (1983). "The Yorkshire Rebellions of 1469" (PDF). The Ricardian. 6 (82): 246–57. Retrieved 3 October 2008.
  • Gairdner, James (1875). The Houses of Lancaster and York: With the Conquest and Loss of France. Longmans, Green and Co: London.
  • Goodman, Anthony (1981). The Wars of the Roses: Military Activity and English Society, 1452–97. London: Routledge & Kegan Paul.
  • Griffiths, R.A. (1981). The reign of King Henry VI: The Exercise of Royal Authority, 1422–1461. London: Benn.
  • Gross, Anthony; Lander, J.R. (1996). The Dissolution of the Lancastrian Kingship: Sir John Fortescue and the Crisis of Monarchy in Fifteenth-Century England. Stamford: Paul Watkins.
  • Hammond, P.W. (1990). The battles of Barnet and Tewkesbury. Gloucester: Sutton.
  • Hicks, Michael (1979). "Descent, Partition and Extinction: The "Warwick Inheritance"". Bulletin of the Institute of Historical Research. lii (126): 116–28.
  • Hicks, Michael (1995). Bastard Feudalism. London: Longman.
  • Johnson, P.A. (1988). Duke Richard of York 1411–1460. Oxford: Clarendon.
  • Jones, M.K. (1989). "Edward IV, the Earl of Warwick, and the Yorkist Claim to the Throne". Historical Research. lxx: 342–52.
  • Jones, M.K. (1989). "Somerset, York and the Wars of the Roses". English Historical Review. civ: 285–307.
  • Lander, J.R. (1976). Crown and Nobility, 1450–1509. London: Edward Arnold.
  • McFarlane, K.B. (1981). The Nobility of Later Medieval England. London: Hambledon.
  • McFarlane, K.B. (1973). England in the Fifteenth Century. Oxford: Oxford University Press.
  • Pollard, A.J. (1990). North-Eastern England during the Wars of the Rosxes. Oxford: Clarendon.
  • Pugh, T.B. (1990). "Richard, Duke of York, and the Rebellion of Henry Holand, Duke of Exeter, in May 1454". Historical Research. lxiii (152): 248–62.
  • Richmond, C.F. (1967). "English Naval Power in the Fifteenth Century". History. lii (174): 1–15.
  • Richmond, C.F. (1970). "The Nobility and the Wars of the Roses". Journal of Historical Sociology. ix (4): 395–409.
  • Ross, Charles (ed.) (1979). Patronage Pedigree and Power. Gloucester: Sutton.
  • Storey, R.L. (1986). The End of the House of Lancaster. Gloucester: Sutton.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ριχάρδος_Νέβιλ,_16ος_κόμης_του_Γουόρικ&oldid=10442253"