Πύλη:Αρχαία Ελλάδα
Αρχαία Ελλάδα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον ελληνόφωνο κόσμο κατά την περίοδο της Αρχαιότητας. Αναφέρεται όχι μόνο στο έδαφος του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αλλά και σε εκείνες τις περιοχές που εγκαταστάθηκαν στους αρχαίους χρόνους ελληνόφωνοι πληθυσμοί, όπως οι αποικίες του Ευξείνου Πόντου, η Κύπρος, η Ιωνία (σημερινά δυτικά παράλια της Τουρκίας), η Σικελία και η νότια Ιταλία (γνωστή ως Μεγάλη Ελλάδα), οι Ελληνιστικές ηγεμονίες της Αιγύπτου και της Ασίας, και των διεσπαρμένων ελληνικών εγκαταστάσεων στις ακτές όλης της Μεσογείου.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι η αρχαία Ελλάδα, στη ρωμαϊκή εκδοχή της, αποτελεί το θεμέλιο λίθο του δυτικού πολιτισμού.Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός επηρέασε βαθιά τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, που διέδωσε τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό σε πολλές περιοχές της επικράτειάς της. Ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων άσκησε σημαντική επίδραση στη γλώσσα, την πολιτική, τη φιλοσοφία, την επιστήμη και τις τέχνες, ιδίως κατά την περίοδο της Αναγέννησης στη Δυτική Ευρώπη και κατά τις κλασικιστικές περιόδους το 18ο και 19ο αιώνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Ο Πρώτος Κρητικός Πόλεμος (205 π.Χ. έως 200 π.Χ.) είναι μια εμπόλεμη σύρραξη που έφερε αντιμέτωπους το βασιλιά της Μακεδονίας, Φίλιππο Ε', την Αιτωλική Συμπολιτεία, πολυάριθμες πόλεις της Κρήτης (από τις οποίες οι πιο αξιόλογες ήταν οι πόλεις Όλους και Ιεράπυτνα) και σπαρτιάτες πειρατές από τη μία πλευρά, με τις δυνάμεις της Ρόδου από την άλλη, με την οποία αργότερα συμμάχησε ο Άτταλος Α' της Περγάμου, το Βυζάντιο, η Κύζικος, η Αθήνα και η Κνωσσός.
Το 205 π.Χ., ολοκληρώθηκε ο Πρώτος Μακεδονικός Πόλεμος ενάντια στη Ρώμη. Επιθυμώντας να πάρει τον έλεγχο του συνόλου του ελληνικού κόσμου, ο Φίλιππος σκέφτηκε να επωφεληθεί από το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι ήταν απασχολημένοι σε πόλεμο κατά της Καρχηδόνας, προκειμένου να συμμαχήσει με την Αιτωλική Συμπολιτεία και Σπαρτιάτες πειρατές με στόχο την υποταγή της Ρόδου, της κυριότερης αντιπάλου του. Συμμαχεί επίσης με μια σειρά από κρητικές πόλεις, ανάμεσα στις οποίες συναντούμε την Ιεράπυτνα και τους Όλους. Με το στόλο και την οικονομία των Ροδίων κατεστραμμένα από την πειρατεία, ο Φίλιππος υπολόγιζε πως θα νικούσε εύκολα. Προκειμένου να επιτύχει ευκολότερα τους στόχους του, συμμάχησε με το βασιλιά των Σελευκιδών, Αντίοχο Γ', ενάντια στο βασιλιά της πτολεμαϊκής Αιγύπτου, Πτολεμαίο Ε'. Έχοντας ολοκληρώσει τις προετοιμασίες αυτές, ο Φίλιππος επιτέθηκε κατά των πόλεων που τηρούσαν φιλική στάση προς τη Ρόδο και την Αίγυπτο και οι οποίες βρίσκονταν στη Θράκη και γύρω από τη Θάλασσα του Μαρμαρά.
Παρ’ όλα αυτά, το 202 π.Χ., η Ρόδος και οι σύμμαχοί της, Πέργαμος, Κύζικος και Βυζάντιο, ένωσαν τους στόλους τους και νίκησαν το Φίλιππο στη Ναυμαχία της Χίου. Λίγους μήνες μετά, ο μακεδονικός στόλος με τη σειρά του αναδείχτηκε νικητής στη Ναυμαχία της Λάδης. Όσο όμως ο Φίλιππος ήταν απασχολημένος με το να λαφυραγωγεί τα εδάφη της Περγάμου, ο βασιλιάς της, Άτταλος Α', μετέβη στην Αθήνα προκειμένου να προκαλέσει αντιπερισπασμό. Πέτυχε να έρθει σε συμφωνία με τους Αθηναίους, οι οποίοι κήρυξαν αμέσως τον πόλεμο στο Φίλιππο. Μην μπορώντας να μείνει άπραγος, ο Φίλιππος επιτέθηκε κατά της Αθήνας με το στόλο και το πεζικό του. Στο μεταξύ, οι Ρωμαίοι τον προειδοποίησαν πως αν δεν απέσυρε τις δυνάμεις του θα εμπλέκονταν και πάλι στη διαμάχη. Ο Φίλιππος γνώρισε νέα ήττα από το συνδυασμένο στόλο των Ροδίων και της Περγάμου, όχι όμως προτού καταλάβει την Άβυδο, πόλη του Ελλησπόντου. Η πόλη έπεσε μετά από μακρά πολιορκία και η πλειονότητα των κατοίκων της αυτοκτόνησε.
Επιτιθέμενος και πάλι κατά της Αθήνας το 200 π.Χ., ο Φίλιππος απέρριψε de facto το τελεσίγραφο των Ρωμαίων που τον προειδοποιούσε να σταματήσει να επιτίθεται κατά των ελληνικών πόλεων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την είσοδο της Ρώμης στον πόλεμο την ίδια χρονιά. Με τον τρόπο αυτό ο Κρητικός Πόλεμος φτάνει στο τέλος του, παραχωρώντας τη θέση του στο Δεύτερο Μακεδονικό Πόλεμο, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 197 π.Χ. με τη συντριπτική νίκη των Ρωμαίων στις Κυνός Κεφαλές. Οι όροι της Συνθήκης της Τεμπέας υπήρξαν ιδιαίτερα αυστηροί, καθώς ο Φίλιππος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όλες τις ελληνικές πόλεις που είχε υπό την κατοχή του, να παραδώσει όλο του το στόλο, να αποστείλει το γιο του, Δημήτριο, στη Ρώμη ως όμηρο και να πληρώσει μια τεράστια πολεμική αποζημίωση.
Λήμματα της Βικιπαίδειας για την Αρχαία Ελλάδα, τα οποία χαρακτηρίστηκαν αξιόλογα.
Ασπασία · Διατροφή στην αρχαία Ελλάδα · Θέογνις ο Μεγαρεύς · Κλεομένης Α' της Σπάρτης · Μεγαρικό ψήφισμα · Μυκηναϊκός πολιτισμός · Περικλής · Προφορά της κλασικής Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας · Πρώτος Κρητικός Πόλεμος · Πύρρος της Ηπείρου
