Πάρτιρα Ηρακλείου

Πάρτιρα
Πάρτιρα Πάρτιρα
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Ηρακλείου
Γεωγραφία
Νομός	Ηρακλείου
Υψόμετρο	390

Τα Πάρτιρα είναι χωριό και πρώην κοινότητα της επαρχίας Μονοφατσίου με 404 κατοίκους (το 2001) και αποτελεί Δημοτικό διαμέρισμα στο Δήμο του Αρκαλοχωρίου. Απέχει από το Ηράκλειο 39,3 χιλιόμετρα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την αμπελοκαλλιέργεια και την ελαιοκομία. Έτσι, η οικονομία του χωριού στηρίζεται στο λάδι και στο κρασί. Μεταξύ άλλων, λειτουργούν Δημοτικό Σχολείο και νηπιαγωγείο. Στα Πάρτιρα συναντούμε τις εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα, της Αγίας Τριάδας, της Αγίας Μαρίνας και το προσκύνημα της Παναγίας Κεράς. Ο οικισμός πανηγυρίζει στις 28 Μαΐου και στις 27 Ιουνίου.

Δ.δ. Παρτίρων

Με 555 κατοίκους το 2001, το Δημοτικό διαμέρισμα Παρτίρων συγκροτούν οι οικισμοί:

• τα Πάρτιρα [ 404 ] , έδρα.
• η Μικρά Επισκοπή [ 0 ], με 25 κατοίκους το 1971 και ακατοίκητη σήμερα.
• η Μπαδιά [ 68 ] , σε υψόμετρο 300μ. Βρίσκεται 43,2 χλμ. από το Ηράκλειο.
• η Τουρλωτή [ 83 ] , που έχει την εκκλησία του Ευαγγελισμού. Η απόστασή της από το Ηράκλειο είναι 43,7 χλμ. και βρίσκεται σε υψόμετρο 320 μ. Οι περισσότεροι από τους σημερινούς κατοίκους κατάγονται από το Λασίθι.

Ιστορικά στοιχεία

Το όνομα Πάρτιρα το συναντάμε για πρώτη φορά σε έγγραφα του Δουκικού Αρχείου του Χάνδακα του 1368 με τη γραφή Partira. Το χωριό αναφέρεται στον Καστροφύλακακαι μάλιστα δύο οικισμοί. Πρόκειται για τα Partira Catto, με 121 κατοίκους και Partira Apano με 42 κατοίκους στην επαρχία Μπελβεντέρε. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στον οικισμό κατοικούσαν 22 οικογένειες Τούρκων και 128 άτομα το 1834 και το 1881 αντίστοιχα.

Οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού κατάγονται από το Οροπέδιο Λασιθίου, το Μοχό, το Μεραμπέλο, την Ιεράπετρα και τη Μικρά Ασία.

Αναφορικά με τους άλλους σημερινούς οικισμούς του Δημοτικού διαμερίσματος, η Μικρά Επισκοπή ήταν παλαιότερα έδρα της Επισκοπής Αρκαδίας, ενώ κατά την Τουρκοκρατία κατοικούνταν αποκλειστικά από Τούρκους. Το 1583 τη βλέπουμε ως Piscopi de Arcadia με 105 κατοίκους (Κ 97). Στην ίδια απογραφή (Κ 96) αναγράφεται η Μπαδιά (Pandea) με κατοίκους 71. Το όνομά της πιθανόν να προέρχεται από το abbadia-badia=μοναστήρι. Η Τουρλωτή επίσης αναφέρεται Truloti, με 24 κατοίκους. Κατά την Τουρκοκρατία ζούσαν 5 οικογένειες Τούρκων το 1834 και 65 άτομα το 1881. Μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες στην κοινότητα Παρτίρων υπάγονταν και οι καταργηθέντες σήμερα οικισμοί της Βιτσιλιάς (25 κάτοικοι το 1971, υψ. 460 μ.), το όνομα της οποίας σημαίνει φωλιά της βιτσίλας (κρητική ονομασία του γύπα) και της Χαλασούς (25 κάτοικοι το 1971, υψ. 380 μ.). Το 1583 τα χωριά αυτά αναφέρονται Vicilea με 28 κατοίκους (Κ 97) και Calassó με 53 κατοίκους (Κ 96). Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και σε αυτούς τους οικισμούς κατοικούσαν μόνο Τούρκοι.

Πηγές

• Το Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχία Ηρακλείου.