Λύττος Ηρακλείου
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 35°12′17″N 25°21′33″E / 35.20472°N 25.35917°E
| Λύττος | |
|---|---|
 | |
  Λύττος | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ηρακλείου |
| Δήμος | Μινώα Πεδιάδος |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ηρακλείου |
| Υψόμετρο | 510 |
| Πληθυσμός | 234 (2011) |
| Άλλα | |
| Παλαιά ονομασία | Ξιδάς |
| www.lyttos.gr | |
Η Λύττoς (πρώην Ξιδάς) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Μινώα Πεδιάδος στην Περιφεριακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Πεδιάδος. Η θέση της είναι στη νότια πλευρά του υψώματος όπου βρισκόταν η αρχαία Λύττος, στα δυτικά κράσπεδα των Λασιθιώτικων βουνών με πανοραμική θέα. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία.
Στον οικισμό υπάρχει Δημοτικό Σχολείο. Αξιόλογοι είναι οι ναοί του χωριού, όπως ο τρίκλιτος του Αγίου Χαραλάμπους και του Αγίου Τίτου και του οσίου Στυλιανού στην είσοδο του χωριού, στο προαύλιο του οποίου έχουν συγκεντρωθεί κιονόκρανα, επιγραφές και άλλα γλυπτά προερχόμενα από την αρχαία Λύττο. Στον ίδιο χώρο υπάρχει και Κέντρο Νεότητος. Υπάρχουν επίσης πολλά εξωκλήσια όπως ο Άγιος Γεώργιος στα ερείπια της Λύττου και ο Εσταυρωμένος, ο Άγιος Νικόλαος και οι Άγιοι Ανάργυροι (λειτουργεί σήμερα), πιθανότατα του 13ου αιώνα.
Κοινότητα Λύττου (Ξιδά)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Περιλαμβάνωντας μόνον την έδρα της, η Κοινότητα Λύττου έχει 234 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011.
Η Κοινότητα εκπροσωπείται από τον Πρόεδρο κ. Χαράλαμπο Αποστολάκη.
Κοινοτάρχες Λύττου (Ξιδά)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Λύττου.
Αποστολάκης Γεώργιος| περίοδος | όνομα |
|---|---|
| 1978–1982 | |
| 1982–1986 | Αποστολάκης Εμμανουήλ |
| 1986–1990
Αποστολάκης Εμμανουήλ | |
| 2008–2019
Αποστολάκης Χαράλαμπος |
|
| 2019– | Αποστολάκης Χαράλαμπος |
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη Μινωική εποχή η πόλη Λύκτος, ή Λύττος , η αρχαιότερη ίσως πόλη της Κρήτης, είχε κυρίαρχη παρουσία στην ανατολική Κρήτη, μάλιστα η Λύκτος πήρε μέρος με στρατό στον Τρωικό Πόλεμο. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία των ανασκαφών και πολλές επιγραφές η Λύκτος διακρίθηκε και κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Πιο σύγχρονες ανασκαφές στην Ακρόπολη Σμαρίου, με ευρήματα από τη Μεσομινωική εποχή και μετά, επιβεβαιώνουν τον σημαντικό ρόλο της περιοχής από αρχαιοτάτων χρόνων.
Το όνομα Ξιδάς που έλαβε αργότερα οφείλεται στον πρώτο οικιστή του χωριού, ο οποίος πρέπει να είχε το επάγγελμα του κατασκευαστή ή του πωλητή ξιδιού, όπως μελάς, κρασάς, λαδάς κλπ. Κατά την Ενετοκρατία αναφέρεται στον Καστροφύλακα (K95) το 1583 με 221 κατοίκους και με το όνομα Xidá.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1841, στον οικισμό διεξήχθη σκληρή μάχη ανάμεσα στους Έλληνες επαναστάτες και τα οθωμανικά στρατεύματα[1].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Θεοχάρη Δετοράκη, Ιστορία της Κρήτης, Αθήνα 1986, σελ. 356.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το Ηράκλειον και ο Νομός του, Έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αρχαία Λύττος ή Λύκτος Αρχειοθετήθηκε 2013-02-11 στο Wayback Machine., ιστορικά στοιχεία για την αρχαία πόλη από την ιστοσελίδα του Δήμου Μινώα Πεδιάδος.
- «Η Λύκτος και τα μνημεία της στα κείμενα των περιηγητών» https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/η-λύκτος-και-τα-μνημεία-της-στα-κείμενα/
| ||||||||||||||