Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τέμενος Καλεντέρχανε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Μονή του Ουάλεντος)

Συντεταγμένες: 41°0′47.27″N 28°57′37.09″E / 41.0131306°N 28.9603028°E / 41.0131306; 28.9603028

Τέμενος Καλεντέρχανε
Kalenderhane Camii
Εξωτερική εικόνα Τεμένους το 2012
Βασικές πληροφορίες
ΤοποθεσίαΚωνσταντινούπολη, Τουρκία
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°00′47″N 28°57′37″E / 41.013132°N 28.960304°E / 41.013132; 28.960304
ΥπαγωγήΣουνιτικό Ισλάμ
ΧώραΤουρκία
Έτος αφιέρωσης1746
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός τύποςΕκκλησία με αρχιτεκτονική τύπου ελληνικού σταυρού
Αρχιτεκτονικός ρυθμόςΕποχής των Κομνηνών και των Παλαιολόγων
Αποπεράτωση12ου αιώνα
Μιναρές/Μιναρέδες1

Το Τέμενος Καλεντέρχανε[1] (Τουρκικά: Kalenderhane Camii) είναι ένα τζαμί στην συνοικία του Σαχζαδέ, το οποίο βρίσκεται νοτίως του υδραγωγείου του Ουάλεντος, στην Κωνσταντινούπολη. Πριν την Άλωση της Πόλης ήταν η Βυζαντινή εκκλησία της «Θεοτόκου Κυριώτισσας» ή «Διακονίσσης», η οποία χρονολογείται από το 12ο αιώνα[α]. Ταυτίζεται επίσης με την Μονή του Χριστού Ακατάληπτου. Λίγο μετά την Άλωση, ο βυζαντινός ναός μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος[2].

Σχέδιο του Τεμένους το 1877.

Στο βόρειο μέρος του μνημείου έχουν γίνει ανασκαφές και έχουν βρεθεί ερείπια Ρωμαϊκού λουτρού, το οποίο χρονολογείται στα τέλη 4ου και αρχές 5ου αιώνα. Μετά το ρωμαϊκό λουτρό, κατά τον 6ο αιώνα χτίστηκε μια Βυζαντινή βασιλική εκκλησία. Την περίοδο της Εικονομαχίας (743-) άλλη μια εκκλησία χτίστηκε της οποίας το ιερό ενσωματώθηκε στο σημερινό κτήριο[2].

Κατά την αποκατάσταση-συντήρηση του μνημείου βρέθηκαν τοιχογραφίες με την ζωή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, τα οποία χρονολογούνται από το 1226 (περίοδος της λατινοκρατίας). Επίσης έχει βρεθεί ένα ψηφιδωτό με το Χριστό το οποίο χρονολογείται από το 7ο αιώνα. Το μνημείο έχει ταυτιστεί με την εκκλησία του βυζαντινού μοναστηριού της Παναγίας της Κυριώτισσας[3]. Το μωσαϊκό της «Θεοτόκου Κυριώτισσας» βρέθηκε στην κύρια είσοδο που οδηγούσε στο νάρθηκα. Άλλη μια εικόνα της Παναγίας βρέθηκε σε τοιχογραφία σε μια πλευρά του παρεκκλησιού. Σήμερα τα ευρήματα αυτά εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης[1][2].

Στα τούρκικα, η μονή σήμερα λέγεται Καλεντέρχανε τζαμί. Πήρε το όνομά της από τους Καλενδέρ, ένα τάγμα Δερβίσηδων[2], οπαδούς του Ισπανού Άραβα Γιουσούφ από την Ανδαλουσία[4].

α.^ Έγινε μελέτη του Καθηγητή Λι Στρίκερ/Lee Striker από το πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια μέσω της συνεργασίας του Dumbarton Oaks Society και του Τεχνικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης [2].

  1. 1,0 1,1 «Κωνσταντινούπολη την εποχή της Λατινοκρατίας». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού: Κωνσταντινούπολη. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 John Freely (2011). Blue Guide Istanbul (6η έκδοση). Somerset Books Company. σελίδες 141–142. ISBN 978-1-905131-40-2. 
  3. Delouis, Olivier (2010). «Cecil L. Striker et Y. Doğan Kuban (éd.), Kalenderhane in Istanbul. The Excavations. Final Reports of the Archaeological Exploration and Restoration at Kalenderhane Camii 1966-1978». Revue des études byzantines 68 (1): 282–284. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_2010_num_68_1_3074_t13_0282_0000_2. 
  4. Αλέξανδρος Πασπάτης, επιμ. (1877). Βυζαντιναί μελέται Τοπογραφικαί και ιστορικαί. Κωνσταντινούπολη: Τυπογραφείο Αντωνίου Κορομηλά, Βιβλιοπωλείο των Αδελφών Δεσπάστα. σελ. 351. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012.