Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γλανίδι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γλανίδι
EuropeseMeervalLucasVanDerGeest.jpg
Κατάσταση διατήρησης
Ανεπαρκώς γνωστό (IUCN 3.1)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordate)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγια (Actinopterygii)
Τάξη: Σιλουρόμορφα (Siluriformes)
Οικογένεια: Σιλουρίδες (Silurides)
Γένος: Σίλουρος
Είδος: S. aristotelis
Διώνυμο
Silurus aristotelis
Garman, 1890

Το γλανίδι (Silurus aristotelis) είναι ψάρι ενδημικό των γλυκών υδάτων της Ελλάδας που μαζί με το γουλιανό ανήκουν στην οικογένεια των Σιλουριδών και είναι τα μόνα αυτόχθονα γατόψαρα της Ευρώπης.

Το γλανίδι είναι αυτόχθονο είδος της λεκάνης απορροής του Αχελώου και των λιμνών Τριχωνίδα, Λυσιμαχία και Αμβρακία. Τη δεκαετία του 1980 εισήχθη επίσης στη λίμνη Παμβώτιδα, στα Ιωάννινα, και στη λίμνη Βόλβη. Στοιχεία για τον πληθυσμό του δεν είναι γνωστά.[1] Θεωρείται ότι ο πληθυσμός του είναι υγιής στη Λυσιμαχία και στην Παμβώτιδα, ενώ περιορισμένος στη Τριχωνίδα και στην Αμβρακία, ενώ είναι σπάνιο στη Βόλβη. Κύριες απειλές είναι η καταστροφή του ενδιαιτήματός του, η υπεραλίευση και η ρύπανση.[2]

Το γλανίδι μοιάζει πολύ με τον πιο διαδεδομένο γουλιανό, αλλά αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό, φτάνει σε μικρότερο μέγεθος, έχει δύο ζευγάρια μουστάκια αντί για τρία και φέρει οδοντίδια στην σκληρή θωρακική ακτίνα.[3] Αμφότερα τα είδη προέρχονται από κοινό πρόγονο και φαίνεται διαχωρίστηκαν 10 με 15 εκατομμύρια χρόνια πριν, με την κατανομή των δύο ειδών να χωρίζει στην Ελλάδα ή Πίνδος.[4] Έχει μακρύ σώμα και πλατύ κεφάλι και το θωρακικό πτερύγιο έχει 12-14 ακτίνες. Το ραχιαίο πτερύγιο είναι μικρό, ενώ το πρωκτικό μακρύ, ενώ το ουριαίο πτερύγιο είναι διακριτό από το πρωκτικό.[2]

Το μέγεθός του συνήθως δε ξεπερνά τα 40 εκατοστά, όμως υπάρχουν αναφορές ότι το μεγαλύτερο που έχει αλιευθεί είχε βάρος πάνω από 50 κιλά και μήκος περίπου 2 μέτρα, ενώ ένα άλλο που αλιεύθηκε στην λίμνη Λυσιμαχία είχε μήκος 1,5 μέτρο και βάρος 30 κιλά.[5]

Το γλανίδι ωριμάζει σεξουαλικά σε ηλικία 2-3 ετών. Η αναπαραγωγή λαμβάνει χώρα τον Μάιο και τον Ιούνιο και σύμφωνα με τις περιγραφές των ψαράδων, φτιάχνει φωλιές στη βλάστηση που φυλάει το αρσενικό.[3] Ο πρώτος που περιέγραψε αυτή την τακτική ήταν ο Αριστοτέλης, του οποίου το όνομα πήρε το είδος.[2] Τα αυγά του είναι σφαιρικά και κιτρινωπά, με διάμετρο 2,5 χιλιοστά, και εναποτίθενται στο βυθό. Τα αυγά εκκολάπτονται την πέμπτη ημέρα σε θερμοκρασία 24°C και από αυτά εξέρχονται τα έμβρυα μήκους 7 χιλιοστών που μοιάζουν με γυρίνους και συνήθως είναι κρυμμένα κάτω από πέτρες μέσα στη βλάστηση. Αρχικά έχουν τρία ζεύγη μουστακιών, αλλά στη συνέχεια χάνουν το ένα.[3] Το προσδόκιμο ζωής στο πληθυσμό στη λίμνη Παμβώτιδα υπολογίστηκε σε πέντε έτη, αλλά πιθανόν επηρεάζεται από τη ρύπανση και τον ευτροφισμό.[6]

Το γλανίδι είναι νυχτόβιος θηρευτής, ο οποίος τρέφεται κυρίως με άλλα ψάρια.[3]

  1. Crivelli, A.J. 2006. Silurus aristotelis. The IUCN Red List of Threatened Species 2006. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2006.RLTS.T40712A10355428.en. Downloaded on 03 May 2020.
  2. 2,0 2,1 2,2 loannis, Leonardos; lfigenia, Kagalou; Triantafyllidis, Alexandros (2007-03-01). «Threatened fishes of the world: Silurus aristotelis (Agassiz 1856) (Siluridae)» (στα αγγλικά). Environmental Biology of Fishes 78 (3): 285–286. doi:10.1007/s10641-006-0006-4. ISSN 1573-5133. https://doi.org/10.1007/s10641-006-0006-4. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Οικονόμου, Α.; Νταουλάς, Χ.; Μπαρμπιερι-Τσελίκη, Ρ.; Ψαρράς, Θ. (1993). «Πρώτα στάδια ζωής του Silurus aristotelis (Agassiz, 1856) στη λίμνη Τριχωνίδα.». 4ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας: 291-294. https://okeanos-dspace.hcmr.gr/bitstream/handle/123456789/3032/291.pdf?sequence=1. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. Triantafyllidis, A.; Ozouf-Costaz, C.; Rab, P.; Suciu, R.; Karakousis, Y. (1999-07). «Allozyme variation in European silurid catfishes, Silurus glanis and Silurus aristotelis» (στα αγγλικά). Biochemical Systematics and Ecology 27 (5): 487–498. doi:10.1016/S0305-1978(98)00114-8. https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0305197898001148. 
  5. «Silurus aristotelis». fishing-worldrecords.com. 
  6. Leonardos, I. D.; Tsikliras, A. C.; Batzakas, I.; Ntakis, A.; Liousia, V. (2009-12). «Life-history characteristics of the endangered Aristotle’s catfish ( Silurus aristotelis Garman, 1890), Lake Pamvotis, north-western Greece» (στα αγγλικά). Journal of Applied Ichthyology 25 (6): 746–751. doi:10.1111/j.1439-0426.2009.01311.x. http://doi.wiley.com/10.1111/j.1439-0426.2009.01311.x.