Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κατάλογος τύπων που περιλαμβάνουν το π

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ακολουθεί ένας κατάλογος σημαντικών τύπων που περιλαμβάνουν τη μαθηματική σταθερά π. Πολλοί από αυτούς τους τύπους μπορούν να βρεθούν εδώ → Π.

Ευκλείδεια γεωμετρία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

όπου C είναι η περιφέρεια ενός κύκλου, d είναι η διάμετρος και r είναι η ακτίνα. Γενικότερα,

όπου A είναι το εμβαδόν ενός κύκλου. Γενικότερα,

όπου A είναι το εμβαδόν που περικλείεται από μια έλλειψη με μεγάλο άξονα τον a και μικρό άξονα τον b.

όπου C είναι η περιφέρεια μιας έλλειψης με μεγάλο άξονα τον a και μικρό άξονα τον b και είναι οι αριθμητικές και γεωμετρικές επαναλήψεις του , δηλαδή του αριθμητικού-γεωμετρικού μέσου (όρου) των a και b με αρχικές τιμές και .

όπου A είναι το εμβαδόν μεταξύ της μάγισσας της Ανιέσι και της ασυμπτωτικής γραμμής της. Το r είναι η ακτίνα του κύκλου που ορίζουμε.

όπου A είναι το εμβαδόν μιας επικυκλοειδούς καμπύλης με τον μικρότερο κύκλο να έχει ακτίνα r και τον μεγαλύτερο κύκλο να έχει ακτίνα kr (), υποθέτοντας ότι το αρχικό σημείο βρίσκεται στον μεγαλύτερο κύκλο.

όπου V είναι ο όγκος μιας σφαίρας και r είναι η ακτίνα.

όπου SA είναι το εμβαδόν της επιφάνειας μιας σφαίρας και r είναι η ακτίνα.

όπου H είναι ο υπερόγκος μιας 3-σφαίρας και r είναι η ακτίνα.

όπου SV είναι ο όγκος της επιφάνειας μιας 3-σφαίρας και r είναι η ακτίνα.

Κανονικά κυρτά πολύγωνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άθροισμα S εσωτερικών γωνιών ενός κανονικού κυρτού πολυγώνου με n πλευρές:

Εμβαδόν A ενός κανονικού κυρτού πολυγώνου με n πλευρές και μήκος πλευράς s:

  • Περίοδος απλού εκκρεμούς με μικρό πλάτος ταλάντωσης:
  • Περίοδος απλού εκκρεμούς με πλάτος ( είναι ο αριθμητικός-γεωμετρικός μέσος (όρος)):
  • Περίοδος συστήματος ελατηρίου-μάζας με σταθερά ελατηρίου και μάζα :
  • Ο τύπος λυγισμού:

Τύποι που υπολογίζουν το π

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(ολοκληρώνουμε δύο φορές την συνάρτηση για να πάρουμε το εμβαδόν του μοναδιαίου κύκλου)
[1] (κατανομή Κωσύ)
(ολοκλήρωμα Ντίριχλετ)
(ολοκλήρωμα Γκάους).
(όταν η διαδρομή της ολοκλήρωσης "τυλίγεται" μια φορά αριστερόστροφα γύρω από το 0. Δείτε επίσης Ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ).
[2]
(όπου είναι ο αριθμητικός-γεωμετρικός μέσος (όρος). Δείτε επίσης Ελλειπτικό ολοκλήρωμα)

Παρατηρήστε ότι στις άρτιες συναρτήσεις, , οι τύποι της μορφής μπορούν επίσης να γραφτούν ως .

Αποτελεσματικές άπειρες σειρές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(δείτε επίσης Διπλό παραγοντικό)
(αλγόριθμος Chudnovsky)
(βλέπε σειρά του Σρινιβάσα Ραμανούτζαν)

Τα ακόλουθα είναι αποτελεσματικά για τον υπολογισμό αυθαίρετων δυαδικών ψηφίων του π:

[3]
(τύπος των Bailey–Borwein–Plouffe)

Σειρά Plouffe για τον υπολογισμό αυθαίρετων δεκαδικών ψηφίων του π:[4]

Άλλες άπειρες σειρές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(δείτε επίσης Πρόβλημα της Βασιλείας και Συνάρτηση ζήτα Ρίμαν)
, όπου B2n είναι ένας αριθμός Μπερνούλι.
[5]
(τύπος του Λάιμπνιτς)
(Νεύτων, Second Letter to Oldenburg, 1676)[6]
(σειρά Madhava)

Γενικότερα,

όπου είναι ο -οστός αριθμός Όιλερ.[7]

(σειρά Nilakantha)
(όπου είναι ο n-οστός αριθμός Φιμπονάτσι)
(όπου είναι η συνάρτηση αθροίσματος διαιρετών)
(όπου είναι ο αριθμός των πρώτων παραγόντων της μορφής του )[8][9]
(όπου είναι ο αριθμός των πρώτων παραγόντων της μορφής του )[10]
[11]

Οι δύο τελευταίοι τύποι

είναι ειδικές περιπτώσεις που παράγουν άπειρους ανάλογους τύπους για το , όταν το

Τύποι του Τζον Μασίν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(ο αρχικός τύπος του Μασίν)
(Όιλερ)

όπου οι αριθμητές είναι οι περιττοί πρώτοι αριθμοί. Κάθε παρονομαστής είναι το πολλαπλάσιο του 4 που είναι πιο κοντά στον αριθμητή.

(βλέπε επίσης γινόμενο Γουάλις)
(άλλη μορφή του γινομένου του Γουάλις)

Ο τύπος του Viète:

Ένας τύπος διπλού άπειρου γινομένου που περιλαμβάνει την ακολουθία Θουέ-Μορς:

όπου και είναι η ακολουθία Θουέ-Μορς (Tóth 2020).

Τύποι με τόξο εφαπτομένης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

όπου τέτοιο ώστε .

όπου είναι ο κ-οστός αριθμός Φιμπονάτσι.

όταν ισχύει ότι και , , είναι θετικοί πραγματικοί αριθμοί. Μια ειδική περίπτωση είναι:

Μιγαδικές συναρτήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(ταυτότητα του Όιλερ)

Οι παρακάτω ισοδυναμίες ισχύουν για οποιονδήποτε μιγαδικό αριθμό :

[12]

Επίσης,

Επαναληπτικοί αλγόριθμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(Στενά συνδεδεμένο με τον τύπο του Viète)
(τετραγωνική σύγκλιση)[13]
(κυβική σύγκλιση)[14]
(αλγόριθμος του Αρχιμήδη, βλέπε επίσης αρμονικός μέσος και γεωμετρικός μέσος)[15]

Ασυμπτωτικοί τύποι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
(ασυμπτωτικός ρυθμός αύξησης των κεντρικών διωνυμικών συντελεστών)
(ασυμπτωτικός ρυθμός αύξησης των Καταλανικών αριθμών)
(Τύπος Στίρλινγκ)
(όπου είναι η συνάρτηση Όιλερ)

Το σύμβολο σημαίνει ότι η αναλογία της αριστερής πλευράς και της δεξιάς πλευράς τείνει στο 1 όσο το .

Το σύμβολο σημαίνει ότι η διαφορά μεταξύ της αριστερής και της δεξιάς πλευράς τείνει στο 0 όσο το .

(τύπος ανάκλασης του Όιλερ, βλέπε Συνάρτηση γάμμα)
(η συναρτησιακή εξίσωση της συνάρτησης ζήτα του Ρίμαν)
(όπου είναι η συνάρτηση ζήτα του Hurwitz και η παράγωγος λαμβάνεται ως προς την πρώτη μεταβλητή)
(δείτε επίσης Συνάρτηση βήτα)
(όπου είναι η κύρια τιμή του μιγαδικού λογάριθμου)[note 2]
(όπου είναι το υπόλοιπο κατά τη διαίρεση του n με το k)
(αθροίζοντας το εμβαδόν ενός κύκλου)
(άθροισμα Ρίμαν για τον υπολογισμό του εμβαδού του μοναδιαίου κύκλου)
(συνδυάζοντας τον τύπο του Στίρλινγκ με το γινόμενο Γουάλις)
  1. The relation was valid until the 2019 revision of the SI.
  2. The th root with the smallest positive principal argument is chosen.
  1. Rudin, Walter (1987). Real and Complex Analysis (Third έκδοση). McGraw-Hill Book Company. ISBN 0-07-100276-6.  p. 4
  2. A000796 – OEIS
  3. Arndt, Jörg· Haenel, Christoph (2001). π Unleashed. Springer-Verlag Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-540-66572-4.  page 126
  4. Gourdon, Xavier. «Computation of the n-th decimal digit of π with low memory» (PDF). Numbers, constants and computation. σελ. 1. 
  5. Weisstein, Eric W. "Pi Formulas", MathWorld
  6. Chrystal, G. (1900). Algebra, an Elementary Text-book: Part II. σελ. 335. 
  7. Eymard, Pierre· Lafon, Jean-Pierre (2004). The Number Pi. American Mathematical Society. ISBN 0-8218-3246-8.  p. 112
  8. Euler, Leonhard (1748). Introductio in analysin infinitorum (στα Latin). 1. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link) p. 245
  9. Carl B. Boyer, A History of Mathematics, Chapter 21., pp. 488–489
  10. Euler, Leonhard (1748). Introductio in analysin infinitorum (στα Latin). 1. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link) p. 244
  11. Wästlund, Johan. «Summing inverse squares by euclidean geometry» (PDF).  The paper gives the formula with a minus sign instead, but these results are equivalent.
  12. Rudin, Walter (1987). Real and Complex Analysis (Third έκδοση). McGraw-Hill Book Company. ISBN 0-07-100276-6.  p. 3
  13. Abrarov, Sanjar M.; Siddiqui, Rehan; Jagpal, Rajinder K.; Quine, Brendan M. (2021-09-04). «Algorithmic Determination of a Large Integer in the Two-Term Machin-like Formula for π» (στα αγγλικά). Mathematics 9 (17): 2162. doi:10.3390/math9172162. 
  14. Arndt, Jörg· Haenel, Christoph (2001). π Unleashed. Springer-Verlag Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-540-66572-4.  page 49
  15. Eymard, Pierre· Lafon, Jean-Pierre (2004). The Number Pi. American Mathematical Society. ISBN 0-8218-3246-8.  p. 2

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]