Γηπαίπυρις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γηπαίπυρις
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1ος αιώνας
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤιβέριος Ιούλιος Ασπούργος
ΤέκναΤιβέριος Ιούλιος Μιθριδάτης
Τιβέριος Ιούλιος Κότυς Α΄
ΓονείςΚότυς Γ΄ (Σαπαίων) και Αντωνία Τρύφαινα

Η Γηπαίπυρη (1ο αι. μ.X.) ήταν μία από τους Σαπαίους πριγκίπισσα από τη Θράκη, η οποία με τον γάμο της έγινε βασίλισσα του βασιλείου του Βοσπόρου, τού μακροβιότερου γνωστού βασιλείου υποτελούς στη Ρώμη. Κυβέρνησε το διάστημα 37/38-39 μ.Χ. [1]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γηπαίπυρη ήταν η πρώτη κόρη μεταξύ των παιδιών των ηγεμόνων -ως πελατών της Ρώμης- τής Θράκης, Κότυος Γ΄ (Σαπαίων) και Αντωνίας Τρύφαινας. Οι γονείς τής μητέρας της ήταν ο Πολέμων Α΄ τού Πόντου και η Πυθοδωρίδα του Πόντου, ενώ οι γονείς τού πατέρα της ήταν οι Ροιμητάλκης Α΄ της Θράκης και η Πυθοδωρίς Α΄. Η Πυθοδωρίδα τού Πόντου ήταν το πρώτο εγγόνι του Ρωμαίου Mάρκου Αντωνίου, ενός της Τριανδρίας. Η Γηπαίπυρη είχε σχέση με διάφορα μέλη της δυναστείας των Ιουλιο-Κλαυδίων· ήταν ελληνικής, περσικής και ρωμαϊκής καταγωγής.

Ο Γηπαίπυρη δεν αναφέρεται από αρχαίες φιλολογικές πηγές. Ό,τι είναι γνωστό γι' αυτή τη Θράκα πριγκίπισσα προέρχεται από επιγραφές από το βασίλειο του Βοσπόρου, την αρχαία ελληνική πόλη τής Κυζίκου (στη Μ. Ασία) και νομισματικά στοιχεία. Η Κύζικος έγινε η δεύτερη κατοικία τής οικογένειάς της, όπου μεγάλωσε ο Γηπαίπυρη. Από νομίσματα που ξέρουμε, ο βασιλικός της τίτλος ήταν "ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΓΗΠΑΙΠΥΡΙΣ".

Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή τής Γηπαιπύρης. Παντρεύτηκε τον βασιλιά -ως πελάτη των Ρωμαίων- τού βασιλείου του Βοσπόρου, Τιβ. Ιούλ. Ασπούργο, ο οποίος ήταν ελληνικής και περσικής καταγωγής. Ο Ασπούργος ήταν γιος της βασίλισσας τού Βοσπόρου Δύναμης, από τον πρώτο της γάμο με τον στρατηγό (και μετά βασιλιά τού Βοσπόρου) Άσανδρο.

Η Γηπαίπυρη φαίνεται ότι ήταν το μοναδικό παιδί από την οικογένεια τού Κότυος Γ΄ και τής Αντωνίας Τρύφαινας, που απέκτησε παιδιά. Η Γηπαίπυρη έκανε στον Ασπούργο δύο γιους:

Μέσω του Τ. Ι. Κότυος Α΄, η Γηπαίπυρη και ο Ασπούργος απέκτησαν διάφορους απογόνους, που κυβέρνησαν το βασίλειο τού Βοσπόρου μέχρι τα μέσα τού 4ου αι. Αυτοί έφεραν ονόματα των προγόνων τους μοναρχών της Θράκης, όπως Κότυς, Ροιμητάλκης και Ρησκούπορις.

Ο Ασπούργος ήταν επικεφαλής τής επικράτειας τού Βοσπόρου μέχρι το τέλος του το 37 ή το 38 [2] Με το τέλος του ο Ασπούργος άφησε τη σύζυγό του Γηπαίπυρη με δύο γιους, τον Τ. Ι. Μιθριδάτη και τον Τ. Ι. Κότυ Α΄. Η Γηπαίπυρις διαδέχθηκε τον σύζυγό της ως αποκλειστική ηγεμόνας. [3] Τα νομίσματα τής Γηπαιπύρης αποδεικνύουν την αποκλειστική κυριαρχία της στον Βόσπορο: δεν υπάρχει καμία αναφορά στον Μιθριδάτη, και η ίδια η Γηπαίπυρη παριστάνεται στον εμπροσθότυπό τους ως ηγεμόνας με πλήρη εξουσία. [4] Ο Μιθριδάτης κληρονόμησε τον θρόνο της μητέρας του το 39 μ.Χ. [5]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Eξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Bιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Tsetskhladze, Gocha R. (2001). North Pontic Archaeology: Recent Discoveries and Studies (στα Αγγλικά). BRILL. σελ. 414. ISBN 978-90-04-12041-9. 
  2. Bunson, Matthew (14 Μαΐου 2014). Encyclopedia of the Roman Empire (στα Αγγλικά). Infobase Publishing. σελ. 372. ISBN 978-1-4381-1027-1. 
  3. Association, American Philological (1974). Transactions of the American Philological Association (στα Αγγλικά). For the Association by the Press of Case Western Reserve University. σελ. 5. 
  4. Revue numismatique (στα Γαλλικά). Blois. 2001. σελ. 291. 
  5. Revue numismatique (στα Γαλλικά). Blois. 2001. σελ. 291. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προκάτοχος
Τ. Ι. Ασπούργος
Βασίλισσα τού Βοσπόρου
37/38-39
Διάδοχος
Τ. Ι. Μιθριδάτης