Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αίδεση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η αίδεση ήταν όρος του αρχαίου Αττικού Δικαίου[1].

Κατά το αρχαίο Αττικό Δίκαιο, στην αρχαία Αθήνα, όταν το Παλλάδιο δικαστήριο[2], που ήταν αρμόδιο για την εκδίκαση ακούσιων φόνων[3], επέβαλλε στον καταδικαζόμενο, ακούσιο φονέα, πρόσκαιρη εξορία, η διάρκεια αυτής ήταν μέχρι αυτός να τύχει της συγχώρησης των συγγενών του θύματος[2][4]. Η συγχώρηση αυτή των συγγενών ονομαζόταν αίδεση.

Η αίδεση αποτελούσε δικαίωμα των συγγενών προς μετριασμό της ποινής και προ της λήξεως αυτής[1]. Συνοδευόταν, με ορισμένες θρησκευτικές τελετές κατά τις οποίες καθαρίζονταν και εξαγνίζονταν ο φονεύς από του μιάσματος της αδίκου πράξεώς του. Η αίδεση δεν αποτελούσε δικαίωμα σε φόνους εκ προμελέτης. Στην Ελληνική μυθολογία αναφέρεται πλήθος περιπτώσεων εξορίας ακούσιων φονέων που έτυχαν στη συνέχεια του δικαιώματος της συγχώρησης - επιστροφής.

Σήμερα τέτοιος ή παρόμοιος όρος δεν προβλέπεται από το υφιστάμενο Ποινικό Δίκαιο, έχει όμως εφαρμοσθεί «άτυπα» σε πολιτικές υποθέσεις - διώξεις. Πάντως μια εκδήλωση «αίδεσης», έστω και άτυπης, συνεπικουρούμενη σε σχετική αίτηση καταδικασθέντος ίσως να ληφθεί ως λόγος μείωσης του υπολοίπου της ποινής του.

  1. 1,0 1,1 «A Glossary of Athenian Legal Terms». www.stoa.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2022. 
  2. 2,0 2,1 [...] οἱ ἐπὶ Παλλαδίῳ. ἐὰν δ᾽ ἀποκτεῖναι μέν τις ὁμολογῇ, φῇ δὲ κατὰ τοὺς νόμους, οἷον μοιχὸν λαβών, ἢ ἐν πολέμῳ ἀγνοήσας, ἢ ἐν ἄθλῳ ἀγωνιζόμενος, τούτῳ ἐπὶ Δελφινίῳ δικάζουσιν: ἐὰν δὲ φεύγων φυγὴν ὧν αἴδεσίς ἐστιν, αἰτίαν ἔχῃ ἀποκτεῖναι ἢ τρῶσαί τινα [...] Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία, 57.3
  3. «Demosthenes, Against Midias, section 43». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2022. 
  4. [...] ἕως ἂν αἰδέσηταί τινα τῶν ἐν γένει τοῦ πεπονθότος [...] Δημοσθένης. ΚΓ' 77. 72