Ιερός Ναός Αγίων Ταξιαρχών Τσαριτσάνης

Ιερός Ναός Αγίων Ταξιαρχών Τσαριτσάνης
Είδος	εκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	39°53′0″N 22°13′39″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Ελασσόνας
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Ο Ναός των Αγίων Ταξιαρχών βρίσκεται Τσαριτσάνη Λάρισας στη συνοικία Μπουμπουτσιά.

Ίδρυση του Ναού

Η παράδοση αναφέρει ότι ο ναός κτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα και ότι ήταν ο πρώτος μητροπολιτικός ναός της Τσαριτσάνης. Δυστυχώς όμως γραπτές πηγές δεν διασώθηκαν που να επιβεβαιώνουν την παράδοση αυτή.

Περιγραφή του Ναού

Ο Ναός είναι λιθόχτιστος και κεραμοσκεπής. Στο νότιο μέρος υπάρχει νάρθηκας διαστάσεων μήκους 3,50 μ. και πλάτους 13 μ. Στο δυτικό μέρος του ναού βρίσκεται ο γυναικωνίτης. Το δάπεδο του καθολικού είναι στρωμένο με πλακάκια ενώ ο νάρθηκας με πέτρινες πλάκες. Οι αγιογραφίες του καθολικού και του νάρθηκα έχουν ασβεστωθεί. Ο άμβωνας και το δεσποτικό είναι απλά, ενώ το ξυλόγλυπτο τέμπλο παρουσιάζει αρχαιολογική αξία.

Τοιχογραφίες

Αξιόλογες τοιχογραφίες υπάρχουν στο ιερό. Επιβλητική είναι στο θόλο η Πλατυτέρα των Ουρανών. Στην προσκομιδή βλέπει κανείς την Αποκαθήλωση και στο χωνευτήρι τον Άγιο Στέφανο. Στο ανατολικό μέρος του νάρθηκα υπήρχε παρεκκλήσι αγνώστου Αγίου, που σήμερα δόθηκε όνομα σε αυτόν τον Άγιο και είναι ο Άγιος Φανούριος. Στη βόρεια πλευρά του παρεκκλησίου υπάρχει μια τοιχογραφία που αποτελείται από τον «Καιρό του Χρόνου», μια υπέροχη σύνθεση γεμάτη πικρή ειρωνεία για τη μοίρα του ανθρώπου. Αποτελείται από έναν κεντρικό κύκλο. Κεντρικές μορφές είναι ο ήλιος, η σελήνη, η μέρα και η νύχτα. Στο κέντρο του κύκλου σοβαρή και επιβλητική η μορφή του χρόνου κρατά ένα λευκό ειλητάριο. Ο κύκλος χωρίζεται με δέσμες ακτινών σε τεταρτοκύκλια. Μέσα σε καθένα από αυτά, αρχίζοντας από κάτω και κατά την κίνηση του δείκτη του ρολογιού είναι ζωγραφισμένες οι τέσσερις εποχές του έτους «ΧΟΙΜΟΝ», «ΦΘΗΝΟΠΟΡΟ», «ΘΕΡΟΣ», «ΕΑΑΡ». Και οι τέσσερις εποχές εμφανίζονται με νεανικές μορφές που καβαλικεύουν πάνω σε σύμβολα ζωδίων. Το πρόσωπό τους είναι στραμμένο προς το κέντρο του κύκλου. Γύρω από τον τροχό κρατιούνται ξαπλωμένες ανθρώπινες μορφές ακολουθώντας τον τροχό του χρόνου που συνεχώς γυρίζει. Στο επάνω μέρος του καιρού του χρόνου κάθεται στο θρόνο ο Χριστός με την επιγραφή «Ο μάταιος βίος». Δίπλα στον καιρό του χρόνου υπάρχει η τοιχογραφία που παριστάνει το θάνατο του πλουσίου Λαζάρου. Ο Αρχάγγελος με την ραμφαία καρφωμένη στο στήθος του Λαζάρου παρακολουθείται από τρεις γυναίκες με πρόσωπα θλιμμένα. Ο ναός στην περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε μητροπολιτικός ναός μέχρι που κτίστηκε ο ιερός ναός της Παναγίας της Θεοτόκου.

Επιγραφές

Υπάρχει μια επιγραφή χαραγμένη γύρω από τη χειρολαβή ενός μεταλλικού Σταυρού. Σύμφωνα με αυτή την επιγραφή ο σταυρός είναι περιουσία των Αγίων Ταξιαρχών της Κωμόπολης Τσαριτσάνης. Σήμερα ο σταυρός φυλάγεται στο ιερό ναό του Αγίου Νικολάου. Ο σταυρός κατασκευάστηκε στην περίοδο του Χατζηκυριακή Πάρκολη το 1745 από τον χρυσοχόο Αθανάσιο Μ. Πολίτη. Άλλη επιγραφή αναγράφεται κάτω από τον επιτάφιο. Από την επιγραφή αυτή πληροφορούμαστε ότι ο επιτάφιος που είναι πραγματικό αριστούργημα τέχνης είναι περιουσία του Ιερού Ναού των Αγίων Ταξιαρχών της Τσαριτσάνης. Φυλάγεται σήμερα στο ναό μέσα σε ιδιαίτερη μεταλλική θήκη. Ο επιτάφιος κατασκευάστηκε το 1800. Η χρονολογία αυτή είναι σημαδιακή γιατί μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της κεντρικής τέχνης κατά τον 18ο αιώνα. Επίσης, υπάρχει μια επιγραφή χαραγμένη στα χείλια ενός μεταλλικού δίσκου των Αγίων Ταξιαρχών. Ο δίσκος αυτός κατασκευάστηκε από τον χρυσοχόο Γεώργιο με δαπάνη του εκκλησιαστικού επιτρόπου Αποστόλου Χατζημόλιου. Ο δίσκος είναι περιουσία του Ιερού Ναού των Αγίων Ταξιαρχών και κατασκευάστηκε το 1808. Ο Ναός πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου στη γιορτή των Αγίων Ταξιαρχών.

Πηγές

• Αδάμου Γιάννης του Αθανασίου, Η Τσαριτσάνη, Τσαριτσάνη 1989
• Σπανός Κώστας, Θεσσαλικό Ημερολόγιο, Τόμος Ι. Λάρισα 1986