Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ζάρακες Εύβοιας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°18′9.7″N 24°11′30.8″E / 38.302694°N 24.191889°E / 38.302694; 24.191889

Ζάρακες
Άποψη των Ζαρακών από ψηλά
Ζάρακες is located in Greece
Ζάρακες
Ζάρακες
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΘεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
ΠεριφέρειαΣτερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ΕνότηταΕυβοίας
ΔήμοςΚύμης - Αλιβερίου
Δημοτική ΕνότηταΔυστίων
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΣτερεά Ελλάδα
ΝομόςΕυβοίας
Υψόμετρο162 μέτρα
Έκταση28 km²
Πληθυσμός
Μόνιμος568
Έτος απογραφής2021
Πυκν. πληθ.51,6 κατ./χλμ.2
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΖάρκα
Ταχ. κώδικας34017
Τηλ. κωδικός2223
http://www.zarka.gr
δεδομένα

Οι Ζάρακες είναι χωριό της νότιας Εύβοιας.[1][2] Διοικητικά ανήκουν στο Δήμο Κύμης - Αλιβερίου του Νομού Ευβοίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, το χωριό έχει μόνιμο πληθυσμό 644 κατοίκους.[3] Οι Ζάρακες αποτελούσαν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της τέως επαρχίας Καρυστίας. Ο οικισμός είναι κτισμένος επάνω σε ένα ύψωμα-λόφο (τα Αλώνια) σε υψόμετρο 116 μέτρα[4]. Βρίσκεται στον οδικό άξονα Λεπούρων - Καρύστου και απέχει ένα χιλιόμετρο από το παλαιό χωριό. Με τον οικισμό της Παραλίας Ζαράκων συγκροτούν την Τοπική Κοινότητα Ζαράκων, με συνολικό πληθυσμό 707 κατοίκους.[3] Το παλαιό διώροφο κτίριο ιδιοκτησίας Χρήστου Κιτσέλη που είναι στην τοποθεσία "Μαχαλάς" έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, "διότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα στην εξέλιξη της τοπικής αρχιτεκτονικής και έχει συνδεθεί με την ιστορική μνήμη της περιοχής όπου έχει ανεγερθεί".[5]

Παλαιό χωριό Ζαράκων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαχαλάς ονομάζεται ο παλιός οικισμός των Ζαράκων. Ο οικισμός εγκαταλείφθηκε ολοκληρωτικά το 1960, ενώ η μετακίνηση του χωριού από το παλιό στο νέο, ξεκίνησε στις αρχές του 1900. Το παλιό χωριό διαφύλαξε τον αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα μέχρι και σήμερα, λόγω της τότε μετακίνησης των κατοίκων. Οι Ζαρκαίοι άρχισαν να μετακινούνται στο νέο χωριό, στη περιοχή Αλώνια, λόγο του νέου δρόμου Χαλκίδας- Καρύστου που πέρασε από εκεί.
Ο Μαχαλάς βρίσκεται σε τοποθεσία κρυμμένη ανάμεσα σε βουνά, με πλούσια βλάστηση και διασχίζεται από ένα ρέμα. Μόνο συστημένος μπορεί να το βρει κάποιος.
Το κτίρια είναι πέτρινα, ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής με πέτρες από τα λατομεία του χωριού. Τη δεκαετία του 80, ξένοι (κυρίως Βρετανοί) αγόρασαν παλιές οικίες στο Μαχαλά και τις αναπαλαίωσαν, σεβόμενοι την αρχιτεκτονική παράδοση του οικισμού.[2]
Σήμερα ο Μαχαλάς αποτελεί έναν διατηρητέο και παραδοσιακού τύπου οικισμό, που έτυχε σεβασμού από τους παραθεριστές του.

Παραλία Ζαράκων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παραλία Ζαράκων ή Φρυνιακός βρίσκεται σε απόσταση 4-5 χιλιομέτρων από τους Ζάρακες. Το όνομα της προέρχεται από το ρήμα «φρενιάζω» = οργίζομαι, νευριάζω[εκκρεμεί παραπομπή]. Το όνομα της δηλώνει τους δυνατούς ανέμους που πνέουν στη περιοχή με αποτέλεσμα την δημιουργία έντονου κυματισμού στον κολπίσκο. Ο οικισμός της παραλίας Ζαράκων είναι ένας γοργά αναπτυσσόμενος οικισμός, με πολλές παραθεριστικές βίλες.

Οι Εκκλησίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
  2. Άγιος Χαράλαμπος
  3. Άγιος Γεώργιος: Περιοχή Δύστος
  4. Αγίου Πνεύματος Περιοχή Δύστος
  5. Ναός εννιάμερα της Παναγίας: Περιοχή Συρμορία
  6. Άγιος Μηνάς: Περιοχή Κιάφα
  7. Άγιος Αντώνιος: Περιοχή Κιάφα
  8. Προφήτης Ηλίας: ο παλιότερος ναός στους Ζάρακες
  9. Άγιος Δημήτριος
  10. Κων/νου & Ελένης
  11. Εισόδια της Θεοτόκου
  12. Άγιος Αθανάσιος
  13. Αγία Παρασκευή
  14. Άγιος Νικόλαος

Αρχαιότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό είναι γνωστό στην ιστορία με πολλά ονόματα όπως Ζάρετρα, Ζάρητρα, Ζάρκτρα, Ζούρκες και Ζέρκες. Κατά τον Λυκόφρονα και τον Παυσανία, η αρχαία Ζάρετρα ή Ζάρητρα πήρε το όνομά της από τον ήρωα Ζάρακα, που ήταν γιος του βασιλιά της Καρύστου, Πετραίου. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Εύβοιας που ιδρύθηκε από τους Δρύοπες.

Είναι ιστορικά εξακριβωμένο ότι οι Ζάρκιοι, ιδρύσαν την πόλη Ζάρκα στη νότια Πελοπόννησο, κοντά στη Μονεμβασία. Σήμερα η πόλη αυτή ονομάζεται Γέρακα ή Ιέρακα και ανήκει στον Δήμο Ζάρακα.

Αρχαιολογικός χώρος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έξι χιλιόμετρα νοτιότερα από τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Δύστου, στην τοποθεσία "Ζωοδόχος Πηγή" και "Παρασπόρι" αποκαλύφθηκαν λείψανα κτιρίων και τάφων, τα οποία χρονολογούνται από τους ύστερους γεωμετρικούς μέχρι τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους.[6] Από τα αποκαλυφθέντα κτιριακά λείψανα ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα λείψανα ενός υστερογεωμετρικού κτιρίου, που σώζεται σε μήκος 26 μ. Η εύρεση ενός θραύσματος ανάγλυφου ενεπίγραφου πίθου των αρχαϊκών χρόνων με παράσταση Κενταύρων, στο οποίο αναγράφεται η λέξη Ιερός, και ενός χάλκινου σταθμίου με ανάγλυφη κεφαλή κριού και την επιγραφή Απόλλωνος Δηλίο, καθιστά πιθανή την ύπαρξη ιερού.

Οχυρό Ζάρετρα (3ος-4ος αι. π.Χ.)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φρούριο κυρίευσε, το 348 π.Χ., ο Αθηναίος στρατηγός Φωκίων. Ο Φωκίωνας αποβιβάστηκε, κατά πάσα πιθανότητα, στον όρμο των Στύρων και του Αλμυροποτάμου, κατά την εκστρατεία εναντίον των Ταμυνεών (που άνηκαν στην συμμαχία της Ερέτριας, όπως και τα Ζάρητρα).

Μεσαιωνικοί χρόνοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1209, λίγα χρόνια αφότου η Εύβοια πέρασε στην κατοχή των Φράγκων. το χωριό ορίστηκε έδρα της λατινικής επισκοπής Ζαρκών ή Ζορκόνης (Zarconensis), η οποία υπαγόταν στην αρχιεπισκοπή Αθηνών. Υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες για αυτή την επισκοπή και η ύπαρξή της έχει αμφισβητηθεί.[7] Ο Χρυσόστομος Θέμελης υποθέτει ότι πρόκειται για παλαιότερη ορθόδοξη επισκοπή, αν και δεν αναφέρεται στα τακτικά του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.[8]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 50, τομ. 13. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Ζάρακες | Δήμος Κύμης Αλιβερίου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2020-05-20 στο Wayback Machine.», σελ. 10655 (σελ. 181 του pdf)
  4. ↑ «ΖΑΡΑΚΕΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ - GTP». www.gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  5. ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  6. ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  7. ↑ Μιχαλάγκα, Δέσποινα (2017). «A short overview of the history of the Church on Euboea (Negroponte)». Ένα νησί μεταξύ δύο κόσμων. Αρχαιολογική έρευνα στην Εύβοια, Προϊστορικοί έως και Βυζαντινοί Χρόνοι. Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου, Ερέτρια, 12-14 Ιουλίου 2013 (PDF). Αθήνα: Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών. σελ. 567. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. ↑ Θέμελης, Χρυσόστομος (1953). «Αί Επισκοπαί Πορθμού Αυλώνος Αιδηψού Ζάρκων και Καναλίων». Θεολογία 24: 617-626. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/material/1954_1_8_themelis2.pdf. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζάρακες_Εύβοιας&oldid=10797371"