Χαλκιάνικα Αχαΐας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°1′34″N 22°15′34″E / 38.02611°N 22.25944°E / 38.02611; 22.25944

Χαλκιάνικα
Χαλκιάνικα is located in Greece
Χαλκιάνικα
Χαλκιάνικα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΑιγιαλείας
Δημοτική ΕνότηταΑκράτας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο1.020

Τα Χαλκιάνικα είναι ορεινό χωριό της πρώην Επαρχίας Καλαβρύτων του Νομού Αχαΐας. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.020 μέτρων στις πλαγιές του όρους Μαρμάτι, απέναντι από την ανατολική πλευρά του Χελμού σε πλαγιά του λεκανοπεδίου της Νωνάκριδος, και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Αχαΐας. Τα Χαλκιάνικα από το 1998 έως το 2010 αποτελούσαν οικισμό του δημοτικού διαμερίσματος Περιστέρας του πρώην Δήμου Ακράτας. Από το 2011 ανήκουν διοικητικά στο νεοπαγή Δήμο Αιγιαλείας. Ο πληθυσμός τους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 7 κάτοικοι[1].

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Χαλκιάνικα, όπως όλα τα χωριά της Νωνάκριδας, ήταν ένας από τους παλιούς αραιοκατοικημένους ορεινούς οικισμούς που πύκνωσαν από τη μετακίνηση πεδινών και παραθαλάσσιων οικισμών που έβλεπαν τη μετατόπιση αυτή ως τη μόνη φυσική διέξοδο και σωτηρία μπροστά στη μανία των κατακτητικών κυμάτων και στη μάστιγα των πειρατικών επιδρομών που κορυφώθηκαν στο 13ο και 14ο αιώνα.[2] Στους αιώνες της Τουρκοκρατίας συνεχίζεται συστηματικά η φυγή συμπαγών πεδινών πληθυσμών προς τα ορεινά διαμερίσματα της χώρας. Όπως συμβαίνει σε όλη την Ελλάδα, «η πεδιάδα γίνεται πλέον η κατοικήσιμη περιοχή των Τούρκων, το βουνό το καταφύγιο των Ελλήνων».[3]

Στις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα τα Χαλκιάνικα γνωρίζουν τη μεγαλύτερη πύκνωσή τους σε πληθυσμό αλλά και κάποια οικονομική ακμή μετά τον οριστικό διακανονισμό των ορίων του Χαλκιανιώτικου βουνού, στον οποίο πρωταγωνίστησε ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Ράλλης. Ο διακανονισμός αυτός, που κατοχυρώθηκε με δικαστική απόφαση (Χοτζέτι, 1776) και αργότερα με σουλτανικό φιρμάνι (1781), πρόσθεσε αρκετές χιλιάδες στρέμματα στην κυριότητα του χωριού και αύξησε σημαντικά τις καλλιέργειες και τα βοσκοτόπια και κατά συνέπεια και τα έσοδα των Χαλκιανίκων.[2]

Γύρω στα 1785 ιδρύεται η «Σχολή των Χαλκιάνων», ένα υποτυπώδες σχολείο, όπου οι κάτοικοι της δυσπρόσιτης αυτής περιοχής, με δάσκαλο τον παπά του χωριού ή κάποιον άλλο ιερομόναχο, μαθαίνουν γραφή και ανάγνωση, στοιχεία πρακτικής αριθμητικής και παίρνουν ίσως κάποιες γνώσεις της εθνικής ιστορίας.[2]

Μετά την Εθνική αποκατάσταση, κατά τη Καποδιστριακή περίοδο διατηρήθηκε προσωρινά – με κάποιες βελτιώσεις και προσαρμογές στις νέες εθνικές συνθήκες - ο θεσμός της Δημογεροντίας. Δημογέροντες Χαλκιανίκων αναδείχτηκαν, με απόφαση των κατοίκων και υπογραφή σχετικού πρακτικού (Οκτώβριος 1827), ο Αναγνώστης (Χρύσανθος) Κανελλόπουλος και ο Γιαννάκης Ράλλης, πρώτος ανιψιός του τοπικού ευεργέτη Αρχιμανδρίτη Σεραφείμ Ράλλη.[2]

Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια τα Χαλκιάνικα μαζί με άλλα χωριά της ορεινής Νωνάκριδας (Κλουκινοχώρια) έγιναν ιδιαίτερη διοικητική περιφέρεια της Επαρχίας Καλαβρύτων. Το 1833 συστήθηκε ο Δήμος Νωνάκριδας που διατηρήθηκε ως το 1912. Πρώτος δήμαρχος ο Χαλκιάνος Αναγνώστης (Χρύσανθος) Κανελλόπουλος, τελευταίος δήμαρχος ο γιατρός Χρίστος Κ. Αργυριάδης από την Αγία Βαρβάρα.[2]

Στις επόμενες δεκαετίες οι Χαλκιάνοι συνεχίζουν τη δική του ζωή και ιστορίας στην Ακράτα, όπου πολλοί από αυτούς είχαν πρόχειρη εγκατάσταση και κτήματα ήδη πριν από την επανάσταση. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα τα Χαλκιάνικα παρέμειναν ένα θερινό παραθεριστικό θέρετρο για τους κατοίκους της Ακράτας και της ευρύτερης περιοχής.

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Γεωργαντόπουλος, Αναστάσιος (1990). Ίδρυση και εξέλιξη της Ακράτας. Αθήνα: Κένταυρος. σελ. 9-14. 
  3. Βακαλόπουλος, Απόστολος (1964). Ιστορία του νέου Ελληνισμού. Θεσσαλονίκη: -. σελ. 95. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.