Φερδινάνδος Α΄ της Αυστρίας
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Φερδινάνδος (γερμ. Ferdinand I, 19 Απριλίου 1793 – 29 Ιουνίου 1875) από τον Οίκο των Αψβούργων-Λωρραίνης ήταν αυτοκράτορας της Αυστρίας, πρόεδρος της Γερμανικής Συνομοσπονδίας, βασιλιάς της Ουγγαρίας, της Κροατίας και της Βοημίας (ως Φερδινάνδος Ε΄) και Βασιλιάς της Λομβαρδίας-Βενετίας και κάτοχος πολλών άλλων μικρότερων τίτλων, από το Μάρτιο του 1835 μέχρι την παραίτησή του μετά τις Επαναστάσεις του 1848. Λόγω του παθητικού αλλά καλοπροαίρετου χαρακτήρα του απέκτησε το προσωνύμιο Αγαθός (γερμανικά: Der Gütige) ή Καλοκάγαθος (τσεχικά: Ferdinand Dobrotivý, πολωνικά: Ferdynand Dobrotliwy).[1]
Διαδέχθηκε τον πατέρα του, Φραγκίσκο Α΄, μετά το θάνατό του στις 2 Μαρτίου 1835. Δεν ήταν σε θέση να κυβερνήσει την αυτοκρατορία λόγω σοβαρής επιληψίας, έτσι ο πατέρας του, προτού πεθάνει, έκανε διαθήκη με την οποία όριζε να συμβουλεύεται το θείο του, αρχιδούκα Λουδοβίκο, για όλες τις πτυχές της εσωτερικής πολιτικής και τον πρίγκιπα Κλέμενς φον Μέττερνιχ, Υπουργό Εξωτερικών της Αυστρίας.[2]
Νυμφεύτηκε τη Μαρία Άννα της Σαβοΐας, το έκτο παιδί του Βίκτωρα Εμμανουήλ Α΄ της Σαρδηνίας, με την οποία δεν είχαν παιδιά. Ο Φερδινάνδος ήταν ανίκανος να κυβερνήσει την αυτοκρατορία του, λόγω της διανοητικής ανεπάρκειάς του.
Μετά τις Επαναστάσεις του 1848, ο Φερδινάνδος παραιτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1848. Τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του, Φραγκίσκος Ιωσήφ. Μετά την παραίτησή του έζησε στο Κάστρο της Πράγας μέχρι το τέλος της ζωής του.[3]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φερδινάνδος Κάρολος Λεοπόλδος Ιωσήφ Φραγκίσκος Μαρκελίνος γεννήθηκε το 1793 στη Βιέννη και ήταν το δεύτερο παιδί και ο πρώτος γιος του Φραγκίσκου Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Μαρίας Θηρεσίας της Νάπολης και της Σικελίας. Πιθανώς ως αποτέλεσμα της γενετικής εγγύτητας των γονιών του (ήταν διπλά πρώτα ξαδέλφια), ο Φερδινάνδος είχε υδροκέφαλο, ραχίτιδα, νευρολογικά προβλήματα -συμπεριλαμβανομένης της επιληψίας- και δυσκολία στην ομιλία.[4]
Εκπαιδεύτηκε από γυναίκα από την ηλικία των 6 ετών, γεγονός ασυνήθιστο για αγόρια, και από τα 9 του από άντρα. Έλαβε παιδεία που δεν τον προετοίμασε για το μέλλον του ως διαδόχου και ενδιαφερόταν κυρίως για την εραλδική, την τεχνολογία και τη γεωργία. Το 1802 την εκπαίδευσή του ανέλαβε Φραντς Μαρία φον Στεφανέο-Καρνέα που τον βοήθησε να προοδεύσει, αλλά σύντομα η μητέρα του Φερδινάνδου τον απέλυσε.
Διάδοχος του αυστριακού θρόνου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1804 ο πατέρας του έγινε ο πρώτος αυτοκράτορας της Αυστρίας σε απάντηση της αυτο-ανακήρυξης του Ναπολέοντα Βοναπάρτη ως αυτοκράτορα των Γάλλων, ενώ ακολούθησε η διάσπαση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1806). Το 1807, όταν ο νεαρός Φερδινάνδος ήταν 14 ετών, η αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία πέθανε και ένα χρόνο μετά ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε, ενώ επρόκειτο να παντρευτεί και τέταρτη φορά (1816), χωρίς να αποκτήσει παιδιά από του δύο τελευταίους γάμους του. Ο πιο αποτελεσματικός δάσκαλός του ήταν ο βαρόνος Γιόζεφ Κάλαζαντς φον Έρμπεργκ και η σύζυγός του, κόμισσα Γιοζεφίνα φον Άτεμς, τους οποίους προσέλαβε η μητριά του, Μαρία Λουδοβίκα.[5] Έμαθε να διαβάζει και να γράφει και έκανε μαθήματα ιππασίας, ξιφασκίας, χορού και μουσικής, επιστημών, τεχνολογίας, καθώς και στρατιωτική εκπαίδευση.
Το 1810 η μεγαλύτερη αδελφή του, Μαρία Λουίζα, παντρεύτηκε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ενώ ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος είχε αναγκαστεί να συμμαχήσει με τον Ναπολέοντα προσπαθώντας να ανασυγκροτήσει την αυτοκρατορία του.
Έφτασε στην ηλικία των 36 μέχρι να του επιτραπεί να συμμετάσχει σε συνεδριάσεις του Αυτοκρατορικού Συμβουλίου. Το 1830 στέφθηκε βασιλιάς της Ουγγαρίας μετά από απαίτηση του πατέρα του. Παρόλα αυτά, την ουσιαστική διακυβέρνηση ανέλαβε ο καγκελάριος της Αυτοκρατορίας, πρίγκιπας Κλέμενς φον Μέττερνιχ.
Όταν ο Φερδινάνδος παντρεύτηκε την Μαρία Άννα της Σαβοΐας (1831), ο γιατρός της Αυλής θεώρησε απίθανο να μπορέσει να ολοκληρώσει το γάμο.[6] Όταν προσπάθησε να το κάνει, υπέστη πέντε επιληπτικές κρίσεις. Τον θυμούνται επίσης για την εντολή του προς τον μάγειρά του: όταν του είπαν ότι δεν μπορούσε να έχει ντάμπλινγκ με βερίκοκο (Marillenknödel) επειδή τα βερίκοκα ήταν εκτός εποχής, είπε "Είμαι ο Αυτοκράτορας και θέλω ζυμαρικά!" (γερμ.: Ich bin der Kaiser und ich will Knödel!).[7][8]
Το 1832 έγινε απόπειρα δολοφονίας του από έναν απόστρατο λοχαγό στο Μπάντεν μπάι Βίεν, όπου γνώριζε ότι σύχναζε ο Φερδινάνδος τα καλοκαίρια. Γλίτωσε μονάχα με μερικά τραύματα.
Βασιλεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1835 ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος πέθανε σε ηλικία 67 ετών και τον διαδέχθηκε αυτόματα ο Φερδινάνδος. Δεν έγινε στέψη στη Βιέννη, αλλά στέφθηκε επίσημα ως βασιλιάς της Βοημίας (1836) και της Λομβαρδοβενετίας (1838). Όπως είχε κάνει και με το χρηματικό δώρο που είχε λάβει για την Ουγγαρία, έδωσε τα δώρα για τις στέψεις προς χρήση του κράτους για έργα ή για φιλανθρωπίες.
Αν και έχει περιγραφεί ως αδύναμος και ανίκανος να κυβερνήσει, κρατούσε ένα συνεκτικό και ευανάγνωστο ημερολόγιο και μάλιστα λέγεται ότι είχε οξύ πνεύμα. Ωστόσο, το να υποφέρει ως και από είκοσι κρίσεις την ημέρα περιόριζε σοβαρά την ικανότητά του να κυβερνά με οποιαδήποτε αποτελεσματικότητα. Αν και δεν κηρύχθηκε ανίκανος την κυβέρνηση, καθοδηγούσε ένα Συμβούλιο Αντιβασιλέων (ο θείος του, αρχιδούκας Λουδοβίκος, ο κόμης Φραντς Άντον φον Κόλοβρατ-Λίεμπσταϊτσκυ και ο καγκελάριος Μέττερνιχ).
Επανάσταση του 1848 και παραίτηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1848, καθώς οι επαναστάτες βάδιζαν προς τα ανάκτορα, λέγεται ότι ο Φερδινάνδος ζήτησε εξηγήσεις από τον Μέττερνιχ. Όταν ο Μέττερνιχ απάντησε ότι ξεκινούσαν μια επανάσταση, ο Φερδινάνδος λέγεται ότι ρώτησε "Μα τους επιτρέπεται να το κάνουν αυτό;" (βιεννέζικα γερμανικά: Ja, dürfen's denn des?) Πείστηκε από τον πρίγκιπα Φέλιξ του Σβάρτσενμπεργκ να παραιτηθεί υπέρ του ανιψιού του, Φραγκίσκου Ιωσήφ, που θα κατείχε τον αυστριακό θρόνο για τα επόμενα 68 χρόνια- ο επόμενος στη σειρά διαδοχής ήταν ο μικρότερος και άβουλος αδερφός του Φερδινάνδου, Φραγκίσκος Κάρολος, αλλά εκείνος πείστηκε από τη σύζυγό του, Σοφία, να παραιτηθεί από τα δικαιώματα διαδοχής του υπέρ του γιου τους.
Ο Φερδινάνδος κατέγραψε τα γεγονότα στο ημερολόγιό του: «Η υπόθεση τελείωσε με το νέο Αυτοκράτορα να γονατίζει μπροστά στον παλιό του Αυτοκράτορα και Κύριο, δηλαδή σε εμένα, και να ζητάει μια ευλογία, την οποία του έδωσα, βάζοντας και τα δύο μου χέρια στο κεφάλι του και κάνοντας το σημείο του Τίμιου Σταυρού… μετά τον αγκάλιασα και φίλησα το νέο μας κύριο και μετά πήγαμε στο δωμάτιό μας. Στη συνέχεια εγώ και η αγαπημένη μου σύζυγος ακούσαμε τη Θεία Λειτουργία. Μετά εγώ και η αγαπημένη μου σύζυγος μαζέψαμε τις βαλίτσες μας».
Εν αποστρατεία (1848-1875)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φερδινάνδος ήταν ο τελευταίος βασιλιάς της Βοημίας που στέφθηκε ως τέτοιος. Λόγω της συμπάθειάς του προς τη Βοημία (όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του), του δόθηκε το τσέχικο προσωνύμιο "Φερδινάνδος Ε΄ ο καλός" (Ferdinand Dobrotivý). Στην Αυστρία ο Φερδινάνδος είχε παρομοίως το προσωνύμιο "Ferdinand der Gütige" (= Φερδινάνδος ο καλοήθης), αλλά επίσης γελοιοποιήθηκε ως "Gütinand der Fertige" (= Καλός ο Τελειωμένος). Ο Φερδινάνδος ήταν επίσης ο τελευταίος ηγεμόνας που στέφθηκε με το Σιδηρούν Στέμμα της Λομβαρδίας με την ιδιότητά του ως βασιλιάς της Λομβαρδίας-Βενετίας.
Πέρασε τα τελευταία του χρόνια στη Μοραβία και στο Κάστρο της Πράγας. Από το 1855 ανέλαβε τη διαχείριση των γαιών του ανιψιού του, Δούκα του Ράιχστατ, που είχε κληρονομήσει και αύξησε τα έσοδα σημαντικά.
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Απεβίωσε στην Πράγα το 1875 σε ηλικία 82 ετών. Έχει ταφεί στον τάφο με αριθμό 62 στο Οστεοφυλάκιο του Φερδινάνδου της Αυτοκρατορικής Κρύπτης της Βιέννης. Η περιουσία του πέρασε στον ανιψιό του, αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ, την προσωπική περιουσία του οποίου αύξησε σε μεγάλο ποσοστό.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύθηκε την Μαρία Άννα της Σαβοΐας, κόρη του Βίκτωρα Εμμανουήλ Α΄ της Σαρδηνίας. Δεν απέκτησαν παιδιά.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Πρόγονοι του Φερδινάνδου Α΄ της Αυστρίας |
|---|
|
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Thomas Nipperdey: Deutsche Geschichte 1800-1866. Bürgerwelt und starker Staat, C.H. Beck, broschierte Sonderausgabe 1998, S. 339.
- ↑ Taylor, A. J. P.: "The Habsburg Monarchy 1809-1918" (Penguin Books, Great Britain, 1990, (ISBN 978-0-14-013498-8)), pp 52-53
- ↑ van der Kiste, p. 16
- ↑ Grafenauer, Bogo (1925–1991). «Erberg Jožef Kalasanc baron». Στο: Cankar, Izidor, επιμ (στα sl). Slovenski biografski leksikon. ISBN 978-961-268-001-5. http://nl.ijs.si:8080/fedora/get/sbl:0432/VIEW/. Ανακτήθηκε στις 2012-05-01.
- ↑ Felix Czeike : Historisches Lexikon Wien. Volume 2: De–Gy. Kremayr & Scheriau, Vienna 1993, ISBN 3-218-00544-2 , p. 281
- ↑ van der Kiste, John. Emperor Francis Joseph London: Sutton Publishing, 2005 (ISBN 0-7509-3787-4). p 2
- ↑ According to A.J.P. Taylor, he was in fact asking for noodles - "But it is an unacceptable pun in English for a noodle to ask for noodles" - The Habsburg Monarchy 1809–1918
- ↑ Regan, Geoffrey. Royal Blunders page 72
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ferdinand I of Austria στο Wikimedia Commons