Μετάβαση στο περιεχόμενο

Προεδρική εκλογή των Ηνωμένων Πολιτειών 1980

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών 1980

1976 ←
4 Νοεμβρίου 1980
→ 1984

Συμμετοχή 52.8% Μείωση
 
Προτεινόμενος Ρόναλντ Ρήγκαν Τζίμι Κάρτερ
Κόμμα Ρεπουμπλικανοί Δημοκρατικοί
Πολιτειακή έδρα Καλιφόρνια Τζόρτζια
Συνυποψήφιος Τζορτζ Χ.Ο. Μπους Ουόλτερ Μόντεϊλ
Εκλεκτορική ψήφος 489 49
Πολιτείες που κέρδισε 44 6 + ΠΚ
Λαϊκή ψήφος 43.903.230 35.481.115
Ποσοστό 50,8% 41.0%


Απερχόμενος Πρόεδρος

Τζίμι Κάρτερ
Δημοκρατικοί

Εκλεγμένος Πρόεδρος

Ρόναλντ Ρήγκαν
Ρεπουμπλικανοί

Οι προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών του 1980 (αγγλικά: 1980 United States presidential election) ήταν οι 49ες προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες διεξήχθησαν την Τρίτη, 4 Νοεμβρίου 1980.

Ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για την προεδρία και πρώην Κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Ρόναλντ Ρήγκαν, κατάφερε να κερδίσει με σαρωτική νίκη τον τότε εν ενεργεία Δημοκρατικό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ. Ο Ρήγκαν έγινε ο 40ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Ρόναλντ Ρήγκαν, επικράτησε λαμβάνοντας 489 εκλεκτορικές ψήφους, και 50.8% της λαϊκής ψήφου (43.903.230 ψήφοι), έναντι 49 εκλεκτορικών ψήφων και 41.0% της λαϊκής ψήφου (35.481.115 ψήφοι) του Τζίμι Κάρτερ. Επίσης, υποψήφιος για την προεδρία ήταν και ο ανεξάρτητος υποψήφιος από την πολιτεία του Ιλινόι, και μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Τζον Άντερσον, ο οποίος δεν κατάφερε να αποσπάσει καμία εκλεκτορική ψήφο, όμως έλαβε το 6.6% της λαϊκής ψήφου (5.719.850 ψήφοι).[1]

Το Άρθρο Δύο του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών, ορίζει ότι για να υπηρετήσει ένας άνθρωπος στη θέση του προέδρου, πρέπει να είναι γεννημένος πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών, ηλικίας τουλάχιστον 35 ετών και κάτοικος των Ηνωμένων Πολιτειών για τουλάχιστον 14 χρόνια. Οι υποψήφιοι για την προεδρία πρέπει να αναδειχθούν από κάποιο από τα διάφορα πολιτικά κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οποία συνήθως επιλέγουν τους υποψήφιους με προκριματικές εκλογές. Οι προκριματικές συνήθως διεξάγονται με έμμεση εκλογική διαδικασία, στην οποία οι εκλογείς εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους (από την λίστα ενός κόμματος), και αυτοί με τη σειρά τους εκλέγουν τον υποψήφιο που θα εκπροσωπήσει το κόμμα στις προεδρικές εκλογές. Ο υποψήφιος για την προεδρία πρέπει να επιλέξει έναν συνυποψήφιο για την αντιπροεδρία, ώστε να καταρτιστεί η λίστα υποψηφίων του κόμματος, η οποία στη συνέχεια πρέπει να επικυρωθεί από τους αντιπροσώπους.

Στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου η εκλογική διαδικασία είναι έμμεση, και οι ψηφοφόροι εκλέγουν τα μέλη του Εκλογικού Κολεγίου, τους εκλέκτορες που εκλέγουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο με άμεσες εκλογές. Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 270 ψήφους εκλεκτόρων που απαιτούνται για να κερδίσει τις εκλογές, τότε η Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, θα ορίσει ως πρόεδρο τον έναν από τους τρεις υποψηφίους που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων, και ομοίως η Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών, θα επιλέξει τον αντιπρόεδρο με πλειοψηφικά κριτήρια.[2]

Η 22η τροπολογία του Συντάγματος ορίζει ότι ένα άτομο δεν μπορεί να εκλεγεί στην προεδρία για περισσότερες από δύο φορές.[3]

Σκιαγράφηση των εκλογών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι συγκεκριμένες εκλογές, θεωρήθηκαν πολύ σημαντικές, διότι ανέδειξαν στην επιφάνεια την πολιτική αναδιάταξη που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Η άνοδος του Ρόναλντ Ρήγκαν στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, χαρακτηρίστηκε ως «συντηρητική επανάσταση» με την πεντηκονταετία του προοδευτικού New Deal (του προέδρου Ρούζβελτ) και της Great Society (του προέδρου Τζόνσον), να βρίσκεται προς το τέλος της, σημαίνοντας μια νέα πολιτική εποχή.[4]

Ο Τζίμι Κάρτερ, είχε μια μάλλον αδύναμη προεδρία και στο τέλος της πρώτης (και μοναδικής) θητείας του, ήταν αντιδημοφιλής και στερούνταν δυναμικής, η οποία έμοιαζε απαραίτητη για την επίλυση προβλημάτων όπως η χαμηλή ανάπτυξη, ο υψηλός πληθωρισμός, η υψηλή ανεργία, η Ιρανική Επανάσταση (1979) και η κρίση των ομήρων στο Ιράν του 1979. Επίσης, ο Κάρτερ, επιχείρησε να επανεκλεγεί με παρόμοιες μεθόδους που εξελέγη στις εκλογές του 1976 απέναντι στον Τζέραλντ Φορντ.[5] Από την άλλη, ο Ρόναλντ Ρήγκαν, πραγματοποίησε μία πολύ πιο επιτυχημένη εκστρατεία και ο ίδιος προσωπικά θεωρείτο χαρισματικός ομιλητής και δυναμικότερος (εν αντιθέσει με τον Κάρτερ) κάτι το οποίο αποδείχθηκε πολύ σημαντικό κατά την διεξαγωγή των προεδρικών debate. Ο Ρήγκαν, υποστήριζε την αύξηση των αμυντικών δαπανών, την εφαρμογή των οικονομικών της προσφοράς, ισορροπημένο προϋπολογισμό, και ήταν υπέρμαχος του laissez-faire.[6]

Ρεπουμπλικανικό Κόμμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Republican Party (United States)
Republican Party (United States)
Υποψήφιοι του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (1980)
Ρόναλντ Ρήγκαν Τζορτζ Χ.Ο. Μπους
για Πρόεδρος για Αντιπρόεδρος
33ος Κυβερνήτης της Καλιφόρνιας
(1967–1975)
11ος Διευθυντής της CIA
(1976–1977)

Υποψήφιοι που δεν κατάφεραν να λάβουν το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών:

Δημοκρατικό Κόμμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Democratic Party (United States)
Democratic Party (United States)
Υποψήφιοι του Δημοκρατικού Κόμματος (1980)
Τζίμι Κάρτερ Ουόλτερ Μόντεϊλ
για Πρόεδρος για Αντιπρόεδρος
39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
(1977–1981)
42ος Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών
(1977–1981)

Υποψήφιοι που δεν κατάφεραν να λάβουν το προεδρικό χρίσμα των Δημοκρατικών:

Ο Τζον Μ. Άντερσον δίνει λόγο στο Νιου Τζέρσεϊ, κατά την εκστρατεία του.

Ο Τζον Μπ. Άντερσον ηττήθηκε στις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικό Κόμματος και εισήλθε στις εκλογές ως Ανεξάρτητος. Έκανε εκστρατεία ως ένας φιλελεύθερος Ρεπουμπλικάνος, με στόχο να προκαλέσει τον συντηρητισμό του Ρέγκαν και να τραβήξει υποψήφιους οι οποίοι ήθελαν μια εναλλακτική από τα δύο κόμματα. Ο υποψήφιος Αντιπρόεδρος του ήταν ο Πάτρικ Λούσι, Δημοκρατικός πρών Κυβερνήτης του Ουισκόνσιν και έπειτα πρεσβευτής στο Μεξικό για τις ΗΠΑ, διορισμένος από τον Πρόεδρο Κάρτερ.


Συγκέντρωσε 5,719,850 λαϊκούς ψήφους (6.6%) αλλά καθόλου ελεκτορική ψήφο.

Γενικά αποτελέσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υποψήφιος Πρόεδρος Κόμμα Έδρα Ψήφοι % Εκλ. Συνυποψήφιος Έδρα Εκλ.
Ρόναλντ Ουίλσον Ρήγκαν Ρεπουμπλικανικό Καλιφόρνια 43.903.230 50,75 489 Τζορτζ Χ.Ο. Μπους Μέριλαντ 489
Τζέιμς Ερλ Κάρτερ
(εν ενεργεία)
Δημοκρατικό Τζόρτζια 35.480.115 41,0 49 Ουόλτερ Φ. Μόντεϊλ Μέριλαντ 49
Τζον Άντερσον Ανεξάρτητος Ιλινόι 5.719.850 6,61 0 Πάτρικ Λούσεϊ Ουισκόνσιν 0
Έντουαρντ Κλαρκ Ελευθεριακό Καλιφόρνια 921.128 1,06 0 Ντέιβιντ Κοχ Κάνσας 0
Μπάρι Κόμονερ Κόμμα Πολιτών Μιζούρι 233.052 0,27 0 ΛαΝτόνα Β. Χάρις Οκλαχόμα 0
Άλλοι 252.303 0,29
Σύνολο 86.509.678 100% 538 —— 538
Εκλέκτορες που απαιτούνται για τη νίκη 270 —— 270

Αναλυτικά αποτελέσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολιτεία Εκλ. Ρόναλντ Ρήγκαν Τζίμι Κάρτερ Άλλα
Ψήφοι % Ψήφοι % Ψήφοι %
Καλιφόρνια 45 4,524,858 52,69% 3.083.661 35.91%' ——
Νέα Υόρκη 41 2,893,831 46,66% 2,728,372 43,99%
Πενσυλβάνια 27 2,261,872 49,59% 1,937,540 42,48%
Ιλινόις 26 2,358,049 49,65% 1,981,413 41,72%
Τέξας 26 2,510,705 55,28% 1,881,147 41,42%
Οχάιο 25 2,206,545 51,51% 1,752,414 40,91%
Μίσιγκαν 21 1,915,225 48,99% 1,661,532 42,50%
Φλόριντα 17 2,046,951 55,52% 1,419,475 38,50%
Νιου Τζέρσεϊ 17 1,546,557 51,97% 1,147,364 38,56%
Μασαχουσέτη 14 1,057,631 41,90% 1,053,802 41,75%
Ιντιάνα 13 1,255,656 56,01% 844,197 37,65%
Βόρεια Καρολίνα 13 915,018 49,30% 875,635 47,18%
Μιζούρι 12 1,074,181 51,16% 931,182 44,35%
Βιρτζίνια 12 989,609 53,03% 752,174 40,31%
Τζόρτζια 12 654,168 40,95% 890,733 55,76%
Ουισκόνσιν 11 1,088,845 47,90% 981,584 43,18%
Μινεσότα 10 873,241 42,56% 954,174 46,50%
Τενεσί 10 787,761 48,70% 783,051 48,51%
Λουιζιάνα 10 792,853 51,20% 708,453 45,75%
Μέριλαντ 10 680,606 44,18% 726,161 47,14%
Ουάσινγκτον 9 865,244 49,66% 650,193 37,32%
Αλαμπάμα 9 654,192 48,75% 636,730 47,45%
Κεντάκι 9 635,274 49,07% 616,417 47,61%
Κονέκτικατ 8 677,210 48,16% 541,732 38,52%
Άιοβα 8 676,026 51,31% 508,672 38,60%
Οκλαχόμα 8 695,570 60,50% 402,026 34,97%
Νότια Καρολίνα 8 441,207 49,57% 427,560 48,04%
Κολοράντο 7 652,264 55,07% 367,973 31,07%
Μισισίπι 7 441,089 49,42% 429,281 48,04%
Όρεγκον 6 571,044 48,33% 456,890 38,67%
Κάνσας 6 566,812 57,85% 326,150 33,29%
Αριζόνα 6 529,688 60,61% 246,843 28,24%
Αρκάνσας 6 403,164 48,13% 398,041 48,09%
Δυτική Βιρτζίνια 6 334,206 45,30% 367,462 49,81%
Νεμπράσκα 5* 419,937 65,53% 166,851 26,04%
Γιούτα 4 493,687 72,77% 124,266 20,57%
Μέιν 4* 238,522 45,61% 220,974 42,25%
Νέο Μεξικό 4 250,779 54,97% 167,826 36,78%
Άινταχο 4 290,699 66,46% 110,192 25,19%
Νιου Χάμσαϊρ 4 221,705 57,74% 108,864 28,35%
Μοντάνα 4 206,814 56,82% 118,032 32,43%
Ρόουντ Άιλαντ 4 154,793 37,20% 198,342 47,67%
Νότια Ντακότα 4 198,343 60,53% 103,855 31,69%
Χαβάη 4 130,112 42,90% 135,879 44,80%
Βόρεια Ντακότα 3 193,695 64,23% 79,189 26,26%
Νεβάδα 3 155,017 62,54% 66,666 26,89%
Ντέλαγουερ 3 111,252 47,21% 105,754 44,87%
Περιφέρεια της Κολούμπια 3 23,313 13,41% 130,231 74,89%
Αλάσκα 3 86,112 54,35% 41,842 26,41%
Βερμόντ 3 94,598 44,37% 81,891 38,41%
Ουαϊόμινγκ 3 110,700 62,64% 49,427 27,97%
Σύνολο ΗΠΑ 538 43,903,230 50,75% 35,480,115 41,01% 7,126,333 8,23%
  1. «CQ Almanac Online Edition». library.cqpress.com. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2022. 
  2. «Requirements for the President of the United States | The Presidential Election Process | Elections | Classroom Materials at the Library of Congress | Library of Congress». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2022. 
  3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2022. 
  4. Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος (2002). Αμερικανικό πολιτικό σύστημα και εξωτερική πολιτική 1945-2002. Αθήνα: Εκδόσεις Ποιότητα. σελ. 329. ISBN 978-960-7803-22-1. 
  5. Sovocool, Stephen (2018-11-27). «Why Carter Lost: Dissecting the 1980 Presidential Campaign» (στα αγγλικά). published. https://dspace.sunyconnect.suny.edu/handle/1951/78620. 
  6. https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/documents/event/shogan.pdf

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]