Κονιαροχώρια Σερρών

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ορτά-Μαχαλά Σερρών)

Συντεταγμένες: 41°6′18.07″N 23°46′51.71″E / 41.1050194°N 23.7810306°E / 41.1050194; 23.7810306

Κονιαροχώρια
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Η τοποθεσία στον χάρτη της Χώρας
Κονιαροχώρια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΕμμανουήλ Παππά, Νέας Ζίχνης
Γεωγραφία και Στατιστική
Γεωγραφικό ΔιαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο700 μ.
Πληθυσμός50
Πληροφορίες

Τα Κονιαροχώρια ή Κονιαρομαχαλάδες ή απλά μαχαλάδες του Μενοικίου όρους των Σερρών, είναι εγκαταλελειμμένοι οικισμοί, που βρίσκονται στα ορεινά σύνορα των σημερινών δήμων Εμμανουήλ Παππά και Νέας Ζίχνης της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Βρίσκονται σε υψόμετρο περίπου 700 μέτρων, στις νότιες πλαγιές του Μενοικίου όρους, βόρεια από τα σημερινά χωριά Μέταλλα Σερρών και Αναστασιά Σερρών[1][2][3]. Αποτελούνται από τρεις εγκαταλελειμμένους οικισμούς, τον Σύρος-Μαχαλά[4], τον Ζίχνα-Μαχαλά και τον Ορτά-Μαχαλά, οι οποίοι ήταν σε κοντινή απόσταση και είχαν οπτική επαφή μεταξύ τους.

Ονομασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ονόματα των δύο πρώτων οικισμών, προέρχονται από τα πλησιέστερα αστικά κέντρα που άκμαζαν κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, τις Σέρρες και τη Ζίχνα. Ο Σύρος-Μαχαλά ή Σερριώτικος Μαχαλάς, βρισκόταν προς τη δυτική κατεύθυνση (προς Σέρρες), ενώ ο Ζίχνα-Μαχαλά ή Ζιχνιώτικος Μαχαλάς, προς την ανατολική (προς Ζίχνα). Ο Ορτά-Μαχαλά, δηλαδή ο μεσαίος, βρισκόταν μεταξύ των άλλων δύο και λίγο βορειότερα[5]. Οι οικισμοί αυτοί είναι επίσης γνωστοί με την ονομασία Τσέκοβα[4].

Ο οικισμός Ζίχνα-Μαχαλά δεν πρέπει να συγχέεται με τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Παλιά Ζίχνη Σερρών που βρίσκεται στην ίδια περιοχή. Επίσης, εντός των ορίων της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, υπάρχουν τρεις ακόμη εγκαταλελειμμένοι οικισμοί με παλαιά ονομασία Ορτά-Μαχαλά, η Μεσαία Σερρών, ο Δίλοφος Σερρών και ο Ορτά-Μαχαλά στο όρος Τσιγκέλι.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ανήκαν διοικητικά στον Καζά της Ζίχνας του Σαντζακίου των Σερρών του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης.

Οι οικισμοί κατοικούνταν από Γιουρούκους εποίκους, γνωστοί ως Κόνιαροι, που είχαν νομαδικό τρόπο ζωής και κατά τους θερινούς μήνες διέμεναν στις πλαγιές του Μενοικίου όρους[5]. Η εγκατάσταση της συγκεκριμένης εθνοπολιτισμικής ομάδας στην περιοχή, σχετίζεται με την περίοδο κατάκτησης των Βαλκανίων από τους Οθωμανούς κατά τον 14ο και 15ο αιώνα, στα πλαίσια εποικισμού, με σκοπό να αντιστέκονται στον ντόπιο χριστιανικό πληθυσμό, εδραιώνοντας την οθωμανική κατοχή. Σύμφωνα με τη στατιστική μελέτη του Βούλγαρου Βασίλ Κάντσωφ, «Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστική», το 1900 η Τσέκοβα είχε 190 Τούρκους κατοίκους[6]. Σε υπολογισμούς που εξέδωσε, το έτος 1919, η Επιτελική Υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού, προ του 1912 αναφέρονται 100 μουσουλμάνοι κάτοικοι στον οικισμό Σύρος-Μαχαλά[7].

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, το 1912, οι οικισμοί καταστράφηκαν και ο πληθυσμός εκδιώχθηκε. Ελάχιστοι κάτοικοι παρέμειναν τα επόμενα χρόνια στο κοντινό χωριό Αναστασιά Σερρών, όπου δούλευαν ως εργάτες και βοσκοί. Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, περιήλθαν στην ελληνική επικράτεια και κατά την ελληνική απογραφή του 1913 δεν είχαν κατοίκους[8]. Τη δεκαετία του 1920, στα ερείπια των οικισμών διέμεναν κατά τους θερινούς μήνες νομάδες Σαρακατσάνων και Βλάχων[9][10].

Από το 1912 μέχρι σήμερα, τα ερείπια των οικισμών λιθολογήθηκαν και οι πέτρες χρησιμοποιήθηκαν σε νεότερες κατασκευές στα γύρω χωριά[5]. Παρ' όλα αυτά, στην τοποθεσία του Ζίχνα-Μαχαλά, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος σε έκταση, υπάρχουν ακόμη και σήμερα αρκετά ερείπια σπιτιών, καθώς και τμήμα ενός τζαμιού. Στις άλλες δύο τοποθεσίες, υπάρχουν επίσης διάσπαρτοι σωροί από πέτρες, οι οποίοι έχουν απομείνει από τα σπίτια που υπήρχαν κάποτε εκεί.

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή Κάτοικοι
Σύρος-Μαχαλά Ζίχνα-Μαχαλά Ορτά-Μαχαλά Τσέκοβα**
1913[8] * δεν αναφέρεται δεν αναφέρεται *
1920[11] δεν αναφέρεται δεν αναφέρεται
1928[12] 50 κάτοικοι

* χαρακτηρίζεται ως κατεστραμμένο και ακατοίκητο.

** καταμετρούνται συνολικά όλοι οι οικισμοί ως Τσέκοβα.

Χάρτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης
Σύρος-Μαχαλά (δυτικά), Ζίχνα-Μαχαλά (ανατολικά) και Ορτά-Μαχαλά (βόρεια)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Φύλλο χάρτη «41° 41° Θεσσαλονίκη». Αθήνα: Λιθογραφείο Γ. Κοντογόνη. 1910. 
  2. ↑ 3rd Military Mapping Survey of Austria-Hungary (στα Ουγγρικά). 1910. σελ. Sheet 41-41. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023. 
  3. ↑ Greece 1:100k Topographic Maps - Dráma (στα Αγγλικά). London: Great Britain. War Office. General Staff. Geographical Section. 1944. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2023. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Κετάνης, Κωνσταντίνος (2016). Οι Κονιαρομαχαλάδες του Μενοικίου όρους - Οι Σέρρες και η περιοχή τους, 100 χρόνια από την απελευθέρωση (1913-2013) - Πρακτικά Γ' Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου (Σέρρες, 17-19 Οκτωβρίου 2013). Δήμος Σερρών. https://www.academia.edu/33129696/Οι_Κονιαρομαχαλάδες_του_Μενοικίου_όρους. Ανακτήθηκε στις 2023-01-12. 
  6. ↑ Κάντσωφ, Βασίλ (1900). Македония. Етнография и статистика (στα Βουλγάρικα). Σόφια: Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών. Чеково CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  7. ↑ Στατιστικοί πίνακες του πληθυσμού κατ' εθνικότητας των νομών Σερρών και Δράμας. Αθήνα: Επιτελική Υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού. 1919. σελ. 5. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1915). Απαρίθμησις των Κατοίκων των Νέων Επαρχιών της Ελλάδος του Έτους 1913 (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 45-46. 
  9. ↑ Κολοβός, Γεώργιος (2016). «Βασίλης Γούλας». Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2023. 
  10. ↑ «Η Υπόθεσις των Βοσκών του Χωριού Τσεκόβης Σερρών». Θάρρος - Πρωινή Πολιτική & Οικονομική Εφημερίς Εν Δράμα: σελ. Έτος Δ' - Αριθ. φύλλου 1305. 1927-09-24. http://tharrosdrama.com/internal/media/dispatcher/13537. Ανακτήθηκε στις 2023-01-08. 
  11. ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1921). Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 277. 
  12. ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 324. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κονιαροχώρια_Σερρών&oldid=9929103"