Πλατεία Ηρώων

πλατεία Ψυρρή
Είδος	πλατεία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′42″N 23°43′30″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Τοποθεσία	Ψυρρή
Χώρα	Ελλάδα
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Η πλατεία Ηρώων ή πλατεία Ψυρρή βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο των Αθηνών, στην ομώνυμη συνοικία. Αποτελεί μία από τις παλαιότερες πλατείες της Αθήνας.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πλατεία Ηρώων βρίσκεται στο κέντρο της ιστορικής συνοικίας του Ψυρρή της οποίας αποτελεί και το κυριότερο σημείο συνάθροισης. Σε αυτή καταλήγουν ακτινωτά και πολλοί από τους δρόμους της συνοικίας και συγκεκριμένα οι οδοί Μιαούλη, Καραϊσκάκη, Αγίων Αναργύρων, Αριστοφάνους και Αισχύλου. Στο μέσο της φέρει ένα μαρμάρινο σιντριβάνι και είναι πεζοδρομημένη, ενώ καταλαμβάνεται κυρίως από παραδοσιακές ταβέρνες και τραπεζοκαθίσματα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πλατεία ως έχει σήμερα διαμορφώθηκε περίπου το 1850 παίρνοντας το όνομά της ως φόρος τιμής στους ήρωες της επανάστασης του 1821. Ακριβώς δίπλα, στη συμβολή των οδών Αγιών Αναργύρων και Αριστοφάνους, βρισκόταν ο ναός του Αγίου Αθανασίου, βασιλικού ρυθμού, που κατεδαφίστηκε το 1856. Στο σημείο του κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1930 ένα νεωτεριστικό κτίριο που ακολουθεί το σχήμα της πλατείας, σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα François Louis Florimond Boulanger (1807-1875). Στα παλαιότερα χρόνια στην πλατεία βρισκόταν επίσης το ονομαστό "Καφενείο του Τσούτη" συνδεδεμένο με τα καμώματα των κουτσαβάκηδων, στο κτίσμα του οποίου που υφίσταται ακόμα σήμερα λειτουργεί παραδοσιακή ταβέρνα. ^[1] Η πλατεία είναι συνδεδεμένη από την αρχή της ιστορίας της με τους λεγόμενους "κουτσαβάκηδες", οι οποίοι φέρεται πως ήταν αρχικά ανάπηροι του επαναστατικού πολέμου επιδιδόμενοι στην επαιτεία, των οποίων όμως τη συμπεριφορά και το χαρακτηριστικό βάδισμα σταδιακά άρχισαν να αντιγράφουν διάφοροι εγκληματίες και ψευτόμαγκες της περιόδου. Μέχρι και προπολεμικά η ονομασία της πλατείας "Ηρώων" είχε και ταυτόχρονη σκωπτική χρήση, καθώς ήταν το κυριότερο στέκι των κουτσαβάκηδων και των διαφόρων περιθωριακών της παλιάς Αθήνας. ^[2]

Στην βορειοδυτική πλευρά της πλατείας Ηρώων ανεγέρθηκε το 1912 επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη το Α' Υγειονομικό Κέντρο, στο οποίο σήμερα στεγάζονται δημοτικές υπηρεσίες του 3ου διαμερίσματος της Αθήνας.

Τον Σεπτέμβριο του 1936 ο Μ. Γιοκαρίνης στο «Ελεύθερο Βήμα» περιηγείται στη περιοχή και τη περιγράφει ως μια πολύβουη εργατική γειτονιά γεμάτη μικρές βιοτεχνίες κάθε είδους όπως "καλαθάδικα, τσαγκαράδικα, καραμελάδικα, τυπογραφεία, μπαχάρικα και σαπουνάδικα". Συγκεκριμένα διαμαρτύρεται για τη κατάσταση της πλατείας Ηρώων την οποία περιγράφει ως αποθήκη των ξεκοιλιασμένων τενεκέδων της πίσσας, ανησυχώντας πως η περιοχή κινδυνεύει να χάσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα της. Ταυτόχρονα όμως αναφέρει πως τα καφενεδάκια του Ψυρρή είναι "υποδείγματα επαρχιακών κέντρων" και οι ταβέρνες "μερακλήδικες". ^[3]