Καφενείον το Νέον (Νύχτα)
| Καφενείον το Νέον (Νύχτα) | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ονομασία | Καφενείον το Νέον (Νύχτα) |
| Δημιουργός | Γιάννης Τσαρούχης |
| Έτος δημιουργίας | 1965-1966 |
| Είδος | Λάδι σε μουσαμά |
| Ύψος | 127 εκατοστά |
| Πλάτος | 180 εκατοστά |
| Μουσείο | Εθνική Πινακοθήκη |
| Αριθμός καταλόγου | Π. 3498[1] |
| δεδομένα | |
Το Καφενείον το Νέον (Νύχτα) είναι ελαιογραφία του Γιάννη Τσαρούχη, που δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1965-1966. Απεικονίζει την πρόσοψη του ομώνυμου καφενείου, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα στην Πλατεία Ομονοίας, στην Αθήνα. Το έργο ανήκει στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, όπου και εκτίθεται.[1]
Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η θεματική των "Καφενείων" έχει απασχολήσει τον Τσαρούχη κατ' επανάληψη στο πλαίσιο του γενικότερου ενδιαφέροντός του να μελετήσει το σύγχρονό του αστικό τοπίο, όχι μόνο ως χώρο αλλά και ως κοινωνικό πλαίσιο και εκδοχή ενός συνολικότερου τρόπου ζωής. Οι συνθέσεις των "Καφενείων" λειτουργούν έτσι για το ζωγράφο, ως ένα είδος προνομιακών περιπτώσεων μελέτης, καθώς του δίνουν τη δυνατότητα να πειραματιστεί γύρω από μια σειρά ζητημάτων, τα οποία απασχολούν τη ζωγραφική του πορεία. Μερικά από αυτά είναι: το ενδιαφέρον του για τη μελέτη της ιστορίας της τέχνης -στην προκειμένη περίπτωση αναφορές στον σκηνογραφικό ρόλο των προσόψεων κατά την περίοδο του μπαρόκ ή στην αχρονικότητα και στις ρυθμικές επαναλήψεις που μπορούν να συσχετιστούν με το ενδιαφέρον του για τη βυζαντινή τέχνη-, η συνάντηση της σκηνογραφίας και της σκηνοθεσίας με τη ζωγραφική, η αποτύπωση των αρχιτεκτονικών στοιχείων που με την γεωμετρία τους και την οργάνωσή τους σε άξονες του επιτρέπουν να πειραματιστεί με συνθετικές αξίες της αφαίρεσης.
Υποδεικνύεται στη βιβλιογραφία η από κοινού προσέγγιση του έργου Καφενείον το Νέον (Νύχτα) με την εκδοχή της, επίσης ευρισκόμενης στην Εθνική Πινακοθήκη, σύνθεσης Καφενείον το Νέον (Ημέρα): "Τα δύο καφενεία λειτουργούν σαν ένα δίπτυχο, διότι, μαζί τα δύο, αποδίδουν την πλήρη εικόνα του ελληνικού καφενείου, ως μυθολογικού, συναισθηματικού και κοινωνικού χώρου, σε δύο διαφορετικές ώρες της ημέρας. Το εικαστικό ερέθισμα των δύο αυτών εικόνων είναι, αντίστοιχα, το φως του ήλιου και το τεχνητό φως της νύχτας, που δημιουργούν στο κτίριο διαφορετικά οπτικά επεισόδια."[2]
Παραστατικότητα και αφαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ίδιος ο Τσαρούχης συγκαταλέγει το Καφενείον Νέον μεταξύ των καλύτερων έργων του.[3] Η συζήτηση σχετικά με το συγκεκριμένο έργο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και από την εξής άποψη: ενώ το Καφενείον Νέον είναι ένα σαφώς παραστατικό έργο, αποτελεί μια από τις ουσιαστικότερες διατυπώσεις αφηρημένης τέχνης στην ελληνική ζωγραφική, σε ό,τι αφορά τις άμεσες ή έμμεσες αναφορές που ενσωματώνει στις καλλιτεχνικές αξίες και τις βαθύτερες μεταφυσικές αναζητήσεις δημιουργών όπως ο Πητ Μοντριάν. Ο Τσαρούχης χωρίς ποτέ να εγκαταλείψει την παραστατικότητα κατανόησε πραγματικά και σε βάθος τη σημασία και τις λειτουργίες της αφηρημένης τέχνης. Τη στιγμή που η κυριαρχία της αφηρημένης τέχνης είναι απόλυτη εκείνος επιλέγει να μελετήσει σε βάθος την παραστατική ζωγραφική της Αμερικής[4]. Η ατμόσφαιρα των καφενείων του θυμίζει αντίστοιχες σκηνές του Έντουαρντ Χόπερ, στοχεύοντας και πετυχαίνοντας ακριβώς την εικαστική μεταγραφή του βιώματος. Ο ίδιος γράφει ότι "Ο τέλειος κόσμος της αφηρημένης ζωγραφικής βιάζεται από ένα πάθος που οδηγεί στη μίμηση. Έτσι, η μετά πάθους μίμηση της φύσης χαροποιεί μόνο όσους δεν βρίσκουν τίποτε άλλο να κάνουν. Λέγεται πως κάποιος επιτρέπεται να ζωγραφίζει αφηρημένα μόνο όταν ξέρει να μιμείται πιστά τη φύση. Εγώ θα 'λεγα το αντίθετο, πως, δηλαδή, εκείνος που ξέρει πως η ζωγραφική είναι αρμονία έχει το δικαίωμα να ζωγραφίζει τη φύση, γιατί αυτός έχει μεγάλο πάθος."[2]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Τσαρούχης Γιάννης (1910 - 1989), Καφενείον το Νέον (Νύχτα), 1965 - 1966». Εθνική Πινακοθήκη. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 Φλώρου, Ειρήνη (1999). Γιάννης Τσαρούχης - Η ζωγραφική και η εποχή του. Αθήνα: "Νέα Σύνορα" - Α. Α. Λιβάνη. σελ. 125-129, 152-153, 155. ISBN 960-236-994-9.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Γρυπάρη, Νίκη (επιμ.) (1990). Γιάννης Τσαρούχης 1910-1989 Ζωγραφική. Αθήνα: Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. σελ. 63. ISBN 960-85119-0-9.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Ματθιόπουλος, Ευγένιος (2009). "Προσεγγίζοντας με σεμνή αναίδεια τη ζωή και το έργο του Γιάννη Τσαρούχη", Γιάννης Τσαρούχης 1910-1989 (κατάλογος έκθεσης, επιμέλεια: Νίκη Γρυπάρη, Μαρίνα Γερουλάνου, Τάσος Σακελλαρόπουλος). Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη, Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. σελ. 17-60, 27. ISBN 978-960-476-052-7.[νεκρός σύνδεσμος]