Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λυών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Λιόν)

Συντεταγμένες: 45°45′32″N 4°50′29″E / 45.75889°N 4.84139°E / 45.75889; 4.84139

Λυών
Επάνω, άποψη του κέντρου της Λυών από τη Φουρβιέρ, στο κέντρο η Γέφυρα Βοναπάρτη, όπως φαίνεται τη νύχτα, η Γέφυρα Λαφαγιέτ, κάτω η Place Bellecour με φόντο τη Βασιλική Νοτρ-Νταμ και ο μεταλλικός πύργος στον λόφο της Φουρβιέρ.

Σημαία

Σφραγίδα

Έμβλημα
Διοίκηση
ΧώραΓαλλία[1][2]
Διοικητική υπαγωγήΜητρόπολη της Λυών[3]
 • Δήμαρχος της ΛιόνGrégory Doucet (από 2020)
Ταχυδρομικός κώδικας69001, 69002, 69003, 69004, 69005, 69006, 69007, 69008 και 69009
Κωδικός Κοινότητας69123
Πληθυσμός522.250 (1  Ιανουαρίου 2021)[4]
Έκταση47,87 km²[5]
Υψόμετρο173 μέτρα, 160 μέτρα[6] και 312 μέτρα[6]
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Λυών
45°45′32″N 4°50′29″E
Ιστότοποςhttps://www.lyon.fr/[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter Σελίδα στο Instagram Λογαριασμός στο YouTube Σελίδα στο Linkedin
Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Ιστορική περιοχή της Λυών
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χάρτης
Χώρα μέλος Γαλλία
ΤύποςΠολιτιστικό
Κριτήριαii, iv
Ταυτότητα872
ΠεριοχήΕυρώπη και Βόρεια Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή1998 (22η συνεδρίαση)

Η Λυών (γαλλικά: Lyon‎‎) είναι πόλη της νοτιοανατολικής Γαλλίας, πρωτεύουσα της διοικητικής περιοχής της Ωβέρνης-Ρον-Αλπ και του νομού Ρον. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας, μετά το Παρίσι και τη Μασσαλία και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 516.092 κατ. (2017). Για τη μητροπολιτική περιοχή της Λυών όμως, ο πληθυσμός, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2017, ανέρχεται σε 2.326.223 κατοίκους, καθιστώντας την πόλη ως ένα από τα σημαντικότερα μητροπολιτικά κέντρα της Ευρώπης[8].

Η Λυών βρίσκεται στη συμβολή των ποταμών Ροδανού (Rhône) και Σον (Saône), στο νοτιοανατολικό τμήμα της Γαλλίας, σε ίση περίπου απόσταση από το Παρίσι και τη Μασσαλία. Η κεντρική της γεωγραφική της θέση, σε συνδυασμό με τις μικρές αποστάσεις από Ελβετία, Ιταλία και Γερμανία, της προδίδουν μια ιδιαίτερα σημαντική γεωστρατηγική σημασία.[9]

Η έκτασή της είναι περίπου 500 χλμ² και αναλογούν περίπου 2.333 κάτοικοι ανά χλμ².[10] Το κλίμα που επικρατεί είναι εύκρατο, η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 11,3 °C και η ετήσια διάρκειά ηλιοφάνειας είναι 2.006 ώρες.[11]

Στη δυτική πλευρά της πόλης κυριαρχούν ο λόφος της Φουρβιέρ (Fourvière), γνωστός ως και "λόφος που προσεύχεται" χάρη στην ύπαρξη της βασιλικής Νοτρ Νταμ ντε Φουρβιέρ (Notre Dame de Fourvière), και ο λόφος της Κρουά-Ρους (Croix-Rousse), γνωστός ως και ο "λόφος που εργάζεται" χάρη στις παραδοσιακές βιοτεχνίες υφασμάτων από μετάξι.[12]

Καμπαναριό του παλαιού νοσοκομείου Οπιτάλ ντε λα σαριτέ (Hôpital de la charité που σημαίνει Νοσοκομείο της φιλανθρωπίας) στο κέντρο της πόλης

Στους πρόποδες των δύο λόφων βρίσκεται το μεσαιωνικό τμήμα της πόλης, γνωστό ως Vieux Lyon (παλαιά Λυών) το οποίο χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη στενών μικρών περασμάτων, τα επονομαζόμενα τραμπούλ (traboules), που επιτρέπουν τη διάβαση από τον ένα δρόμο στον άλλον, μέσα από τις αυλές των σπιτιών. Το τμήμα αυτό της πόλης έχει χαρακτηριστεί "ιστορική κληρονομιά" της UNESCO.[13]

Στα ανατολικά των 2 λόφων, ανάμεσα στους δύο ποταμούς λίγο πριν τη συμβολή τους, βρίσκεται το κέντρο της πόλης. Έχει την ονομασία presq'île (σχεδόν νησί), λόγω του ότι μοιάζει με χερσόνησο, και κυριαρχείται από την πλατεία Μπελκούρ (Place Bellecour), στο κέντρο της οποίας βρίσκεται το άγαλμα του Λουδοβίκου ΙΔ'.

Στο μοντέρνο ανατολικό τμήμα της πόλης κυριαρχεί ο ουρανοξύστης της Παρ-Ντιε (Part-Dieu), κέντρο του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της πόλης, καθώς και ο ένας από τους δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς. Το βόρειο τμήμα της πόλης περιέχει το πάρκο του Τετ ντ'ορ (Parc de la Tête d'or), δίπλα στο οποίο βρίσκεται το αρχηγείο της Ιντερπόλ.[14]

Το ρωμαϊκό θέατρο στον λόφο της Φουρβιέρ

Η Ιστορία της Λυών ξεκινά το 43 π.Χ., όταν ο Ρωμαίος αξιωματικός Λούκιος Μουνάτιος Πλάνκος (Lucius Munatius Plancus), παίρνοντας εντολή από τη Σύγκλητο, ιδρύει την πόλη με τη ρωμαϊκή ονομασία Λούγδουνο (Lugdunum) (από τον θεό Λουγ της κελτικής μυθολογίας ή από τη λατινική λέξη lux που σημαίνει φως, με σκοπό τη φιλοξενία Ρωμαίων προσφύγων που εκδιώχθηκαν εξαιτίας μιας γαλατικής εξέγερσης. Το 27 π.Χ. ανακηρύσσεται πρωτεύουσα μίας εκ των τριών ρωμαϊκών γαλατικών επαρχιών, της Λουγδουνικής Γαλατίας (Gallia Lugdunensis) και γίνεται η έδρα της αυτοκρατορικής εξουσίας για ολόκληρη τη Γαλατία (πρωτεύουσα της Γαλατίας), ιδιότητα που θα διατηρήσει για τρεις αιώνες.[15]

Η αναδιοργάνωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από την Τετραρχία μείωσε σε σημαντικό βαθμό τον διοικητικό ρόλο της πόλης, γεγονός που οδήγησε στη μεταφορά της πρωτεύουσας της Γαλατίας στην Τριρ, πόλη κοντά στον Ρήνο, με μεγαλύτερη γεωστρατηγική σημασία. Με την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης, χάνει αρκετή από την αίγλη της και σταδιακά συρρικνώνεται. Ακολουθεί η διάλυση της Δυτικής Αυτοκρατορίας, και τον 5ο αιώνα η πόλη περνάει στα χέρια των Βουργουνδών, την οποία ανακηρύσσουν ως πρωτεύουσά τους το 461.

Το 532, η Βουργουνδία γίνεται μέρος του βασιλείου των Φράγκων, αλλά οι επιδρομές των Αράβων τον 8ο αιώνα θέτουν εκ νέου σε κίνδυνο την ακεραιότητα της πόλης. Το 843, με τη Συνθήκη του Βερντέν και τον διαμελισμό του βασιλείου των Φράγκων σε τρία βασίλεια, το Λούγδουνο δίνεται στον Λοθάριο. Και πάλι όμως, η πόλη θα υποστεί επιδρομές, αυτή τη φορά των Νορμανδών.

Τον 13ο αιώνα συναντάμε για πρώτη φορά την επωνυμία Λυών. Η πόλη παραμένει σε μέτρια μεγέθη για τα δεδομένα της εποχής, δεν παύει όμως να αποτελεί σημαντικό θρησκευτικό κέντρο, με αποκορύφωμα την ανακήρυξη του αρχιεπισκόπου της Λυών ως "Εξάρχου των Γαλατών" (Primat des Gaules) από τον Πάπα Γρηγόριο Ζ', το 1078.

Στην αρχή του 14ου αιώνα, η διαμάχη του αρχιεπισκόπου με την αριστοκρατία της πόλης οδηγεί στην ενσωμάτωση της πόλης στο βασίλειο της Γαλλίας, χωρίς διαμαρτυρία από μέρους του Αυτοκράτορα. Από τότε, η Λυών αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τις γαλλικές δραστηριότητες στην Ιταλία, γεγονός που την ωφέλησε σε μεγάλο βαθμό χάρη στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της Ιταλίας, την εποχή της Αναγέννησης. Παρένθεση σε αυτή την περίοδο ακμής αποτέλεσε η επιδημία της μαύρης πανώλης που σκότωσε περίπου 25.000 ανθρώπους στα τέλη της δεκαετίας του 1340.[16]

Η εποχή της Αναγέννησης σηματοδοτεί για τη Λυών μία περίοδο οικονομικής ανάπτυξης, ιδίως στην αρχή του 16ου αιώνα, χάρη στην άφιξη τραπεζιτών από τη Φλωρεντία και στην ανάπτυξη του εμπορίου του μεταξιού. Οι συγκρούσεις των καθολικών με τους Ουγενότους όμως, που κορυφώθηκαν τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου, το 1572, οδήγησαν πολλούς εμπόρους στη μετανάστευση προς τη Γένοβα και έβαλαν φρένο στην ανάπτυξη της πόλης.

Τον 17ο αιώνα, η Λυών γνωρίζει μια εποχή θρησκευτικής ηρεμίας και ακμής, κυρίως χάρη στην εύνοια της γαλλικής αυλής (η πόλη είχε φιλοβασιλικό χαρακτήρα). Κατασκευάζεται το δημαρχείο της πόλης και η Λυών σταδιακά μετατρέπεται σε μια πόλη των γραμμάτων και των τεχνών. Τον 18ο αιώνα κατασκευάζονται πολλά νέα κτίρια από τον αρχιτέκτονα Ζακ-Ζερμέν Σουφλό (Jacques-Germain Soufflot) και η πόλη ζει μια ειρηνική περίοδο μέχρι την Επανάσταση.

Γαλλική Επανάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης, η Λυών τάσσεται με τους Γιρονδίνους και εξεγείρεται κατά της Συμβατικής Εθνοσυνέλευσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την πολιορκία της πόλης, και με την πτώση της, τον τουφεκισμό ή τον απαγχονισμό περίπου 2000 ατόμων. Η ηρεμία στην πόλη επανήλθε με την κατάληψη της εξουσίας από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Βιομηχανική επανάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι αδελφοί Λυμιέρ

Η Βιομηχανική επανάσταση οδηγεί στον εκσυχρονισμό των βιοτεχνιών μεταξιού που σταδιακά μετατρέπονται σε βιομηχανίες υφασμάτων. Έτσι η Λυών μεταμορφώνεται τον 19ο αιώνα σε μια σημαντική βιομηχανική πόλη. Συνέπεια αυτού του γεγονότος είναι οι πρώτες κοινωνικές διαμάχες μεταξύ των εργοδοτών και των εργαζομένων που οδηγούν σε γενικευμένες ταραχές το 1831. Το 1832 κατασκευάζεται μια από τις πρώτες σιδηροδρομικές γραμμές στη Γαλλία, που ενώνει τη Λυών με το Σεντ-Ετιέν.[17]

Το 1872 ξεκινούν οι εργασίες για την κατασκευή της βασιλικής Νοτρ Νταμ ντε Φουρβιέρ, προς τιμήν της Παναγίας για να Την ευχαριστήσουν που έσωσε την πόλη από τους Πρώσους.

Το 1895 οι Ωγκύστ και Λουί Λυμιέρ, δύο αδέλφια μηχανικοί από τη Μπεζανσόν, κάνουν την πρώτη δημόσια προβολή ταινίας που λεγόταν Έξοδος από το εργοστάσιο Λυμιέρ και σηματοδοτούν την έναρξη του κινηματογράφου.[18]

Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η Λυών αποτέλεσε ένα από τα κέντρα της Γαλλικής Αντίστασης.[19] Στις 26 Μαΐου 1944 η πόλη βομβαρδίζεται από τις αεροπορικές δυνάμεις των Συμμάχων πριν απελευθερωθεί στις 3 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς.

Πολιτισμός και αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1852, έτος κατά το οποίο ανεγέρθηκε το επίχρυσο άγαλμα της Παναγίας στον λόφο της Φουρβιέρ, γιορτάζεται κατά το έθιμο η Fête des Lumières (γιορτή των φώτων - άσχετη με τα Θεοφάνια της Ορθοδοξίας). Το έθιμο προβλέπει την τοποθέτηση αναμμένων κεριών, μέσα σε έγχρωμα γυάλινα ποτήρια, στα παράθυρα των σπιτιών της πόλης. Από το 1989, η παραδοσιακή γιορτή συνοδεύεται από οργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων και θεαμάτων υπό την αιγίδα της δημαρχίας.[20]

Επίσης, κάθε χρόνο διοργανώνεται στην πόλη ένα ετήσιο φεστιβάλ. Τα μονά έτη διοργανώνεται το φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης, ενώ κατά τα ζυγά διοργανώνεται το φεστιβάλ χορού. Τα δύο αυτά φεστιβάλ στηρίζονται κάθε χρόνο σε συγκεκριμένη θεματολογία και προσελκύουν θεατές και τουρίστες από όλο τον κόσμο.

  • Μουσείο Φυσικής Ιστορίας [1]
  • Μουσείο Καλών Τεχνών [2]
  • Μουσείο Γαλατορωμαϊκού πολιτισμού [3]
  • Ινστιτούτο Λυμιέρ [4]
  • Μουσείο υφασμάτων και Τεχνών διακόσμησης [5]
  • Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης [6]
  • Διεθνές Μουσείο Μινιατούρων [7]
  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 631. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 631. Ανακτήθηκε στις 26  Αυγούστου 2020.
  3. Code officiel géographique.
  4. «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28  Δεκεμβρίου 2023.
  5. 5,0 5,1 répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. Ανακτήθηκε στις 26  Οκτωβρίου 2015.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. 2015. wxs-telechargement.ign.fr/83edtfdyqte031y0ra49d2e3/telechargement/inspire/RGC-2015-01$RGC2015/file/RGC2015.7z.
  7. Annuaire de service-public.fr. Ανακτήθηκε στις 8  Σεπτεμβρίου 2023.
  8. «Population - Site Officiel de la Ville de Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  9. «Grand Lyon en Europe - Des infrastructures stratégiques, un emplacement stratégique». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  10. «Grand Lyon - Géographie de Lyon, géographie de la région lyonnaise». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  11. «Géographie - Site Officiel de la Ville de Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  12. «Au fil des quartiers - Site Officiel de la Ville de Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  13. Historic Site of Lyons - UNESCO World Heritage Centre
  14. «Cité internationale - Site Officiel de la Ville de Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  15. «X Passion - Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  16. «?p?d?µ?e?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  17. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2006. 
  18. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2012. 
  19. «Histoire - Site Officiel de la Ville de Lyon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2006. 
  20. «Accueil - Fête des Lumières». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2007. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]