Τέμενος Γκιουλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ναός της Αγίας Θεοδοσίας)


Τέμενος Γκιουλ
Gül Câmîi
Το Τέμενος όπως διακρίνεται από την νότια πλευρά με το μιναρέ στο βάθος.
Βασικές πληροφορίες
ΤοποθεσίαΚωνσταντινούπολη, Τουρκία
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°01′36″N 28°57′23.40″E / 41.02667°N 28.9565000°E / 41.02667; 28.9565000Συντεταγμένες: 41°01′36″N 28°57′23.40″E / 41.02667°N 28.9565000°E / 41.02667; 28.9565000
ΥπαγωγήΣουνιτικό Ισλάμ
ΧώραΤουρκία
Έτος αφιέρωσης1490
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός τύποςΕκκλησία βυζαντινού ρυθμού σταυροειδή με τρούλο
Αρχιτεκτονικός ρυθμόςΕποχής των Κομνηνών και των Παλαιολόγων
Λεπτομέρειες
Μήκος26 μ.
Πλάτος20 μ.
Μιναρές/Μιναρέδες1
Υλικάτούβλο, πέτρα

Ο Ναός της Αγίας Θεοδοσίας ήταν βυζαντινός ναός στην Κωνσταντινούπολη. Το 16ο αιώνα μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος και είναι σήμερα γνωστό ως Γκιουλ Τζαμί (τουρκ. Gül Camii). Βρίσκεται στο δήμο Φατίχ και ειδικότερα στη συνοικία Αγιάκαπου, γνωστή κατά τη βυζαντινή περίοδο ως «τα Δεξιοκράτους».

Περιγραφή του ναού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και ταυτίζεται με τη μονή της Αγίας Θεοδοσίας, η αρχική αφιέρωση του βυζαντινού ναού δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα. Έχει επίσης ταυτιστεί με το καθολικό της μονής του Χριστού Ευεργέτη. Ο ναός είναι ένα ψηλό επιβλητικό σύμπλεγμα. Ο τύπος του είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος μετά τρούλου και υπερώων αλλά συχνά κατατάσσεται και στις μεταβατικές τρουλαίες βασιλικές. Ο οκταγωνικός τρούλος του στηρίζεται σε τέσσερις πεσσούς και αποτελεί νεότερη κατασκευή, στη διάρκεια επισκευών μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ο νάρθηκας του ναού και τα πλάγια κλίτη έχουν υπερώα.

Χαρακτικό του Τεμένους το 1877.

Σήμερα ο ναός βρίσκεται περικυκλωμένος μέσα σε οικισμό. Ο Λεονκλάβιος υποστηρίζει ότι στη μονή φυλάσσονταν το σώμα της Αγίας, και ότι μαζί με άλλα λείψανα οι Οθωμανοί κατακτητές το πέταξαν στους δρόμους κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Κατά μια άλλη εκδοχή, το λείψανο της Αγίας ευρίσκετο στην μονή του Δεξιοκράτους.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και πρόκειται για ένα μεγάλο και υπέροχο κτίσμα, δεν έχουμε πληροφορίες για το ποιος έκτισε την εκκλησία αυτή. Ο Λεονκλάβιος παραδίδει πως η εκκλησία μετατράπηκε σε τέμενος με το όνομα «Χασάν πασά τζαμί». Σήμερα ονομάζεται «Γκιούλ τζαμί», δηλαδή «τέμενος του ρόδου». Κατά μία μάλλον ανακριβή παράδοση, ονομάστηκε έτσι επειδή η ημέρα της άλωσης της πόλης στις 29 Μαΐου του 1453 ταυτίστηκε με τον εορτασμό της μνήμης της Αγίας Θεοδοσίας και η εκκλησία ήταν τότε στολισμένη με ρόδα. Χρησιμοποιήθηκε από τους Οθωμανούς ως αποθήκη μηχανημάτων και εφοδίων του οθωμανικού στόλου. Μετατράπηκε σε τέμενος πιθανώς επί σουλτάνου Σελήμ Β' (1566-1574).

Πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]