Κάτω Γραμματικό Πέλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Κάτω Γραμματικό
	Κάτω Γραμματικό
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Πέλλας
Δήμος	Έδεσσας
Δημοτική Ενότητα	Βεγορίτιδας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Πέλλας
Υψόμετρο	820 μ.
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Γραματίκοβο
Ταχ. κώδικας	58002
Τηλ. κωδικός	+30 23810
	δεδομένα

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 10:38, 20 Οκτωβρίου 2020

Συντεταγμένες: 40°42′25″N 21°53′30″E / 40.70694°N 21.89167°E / 40.70694; 21.89167

Το Κάτω Γραμματικό είναι ορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας.^[1]

Γεωγραφία - Ιστορία

Το Κάτω Γραμματικό βρίσκεται στο όρια με την περιφερειακή ενότητα Φλώρινας. Είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του Βερμίου σε υψόμετρο 820 μέτρων^[2] και νοτιοανατολικά της λίμνης Βεγορίτιδας. Απέχει 28 χλμ. ΝΔ. της Έδεσσας και 41 χλμ. ΒΑ. της Πτολεμαϊδας. Η παλιά ονομασία του χωριού, μέχρι το 1927, ήταν Γραμματίκοβο^[3] και την περίοδο της τουρκοκρατίας πληθυσμιακά ήταν μικτό στην δε απογραφή του 1923 ο μουσουλμανικός πληθυσμός ήταν 510 άτομα. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τον Πόντο, οι οποίοι κατέληξαν σε αυτό μετά την καραντίνα στο Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης, τα Γιαννιτσά και τον Φούφα Εορδαίας.^[4] Σύμφωνα με την ΕΑΠ αρχικά εγκαταστάθηκαν 47 οικογένειες, 186 άτομα προσφυγικός πληθυσμός.^[5]

Στο Κάτω Γραμματικό γεννήθηκε το 1768 ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Χρύσανθος, ο οποίος το 1807 ίδρυσε ιερατική σχολή με διευθυντή τον ελληνιστή ιερομόναχο Διονύσιο Προδρομίτη και προικοδότησε τη σχολή με δικό του κεφάλαιο ενώ από τους τόκους του πληρώνονταν οι διδάσκοντες.^[4] Αξιοθέατα θεωρούνται ο μεταβυζαντινός πύργος και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία.^[6] Ο πύργος είναι "φρουριακή τετράπλευρη κατασκευή (διαστ. 6,50Χ6,00μ.) εποχής Τουρκοκρατίας (πιθανώς του 17ου αιώνα), που διατηρείται σε ύψος δύο ορόφων".^[7] Νοτιοανατολικά του χωριού υπάρχει τεχνητή λίμνη βάθους 16 μέτρων βάθους από την οποία αρδεύεται. Το έργο ξεκίνησε την Άνοιξη του 1998 και ολοκληρώθηκε το 2000.

Διοικητικά

Ως Γραμματίκοβο αναφέρεται επίσημα μετά την απελευθέρωση το 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1927 με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927 μετονομάστηκε σε Κάτω Γραμματικό.^[8] Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης, μαζί με το Άνω Γραμματικό αποτελούν την τοπική κοινότητα Γραμματικού που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Βεγορίτιδας του Δήμου Έδεσσας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει πληθυσμό 194 κατοίκους, ενώ ως οικισμός 183.^[9]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η ιστοσελίδα του χωριού

Παραπομπές

↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 270, τομ. 16.
↑ «Κάτω Γραμματικό ΠΕΛΛΑΣ, Δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «Πανδέκτης: Grammatikovon -- Grammatikon». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ ^4,0 ^4,1 «Άνω & Κάτω Γραμματικό». vegoritida.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Φλωρίνης | lithoksou.net». www.lithoksou.net. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.
↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10520 (σελ. 46 του pdf)

Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 270, τομ. 16.

[2] «Κάτω Γραμματικό ΠΕΛΛΑΣ, Δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[3] «Πανδέκτης: Grammatikovon -- Grammatikon». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[:0-4] 4,0 ^4,1 «Άνω & Κάτω Γραμματικό». vegoritida.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[5] «Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Φλωρίνης | lithoksou.net». www.lithoksou.net. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[6] «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[7] «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[8] «ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020.

[9] «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10520 (σελ. 46 του pdf)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Γραμμή 28: / Γραμμή 28: @@
 == Γεωγραφία - Ιστορία ==
-Το Κάτω Γραμματικό βρίσκεται στο όρια με την [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|περιφερειακή ενότητα Φλώρινας]]. Είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του [[Βέρμιο|Βερμίου]] σε υψόμετρο 820 μέτρων<ref>{{Cite web|url=https://buk.gr/el/poli-perioxi/kato-grammatiko|title=Κάτω Γραμματικό ΠΕΛΛΑΣ, Δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ {{!}} buk.gr|website=buk.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και νοτιοανατολικά της [[λίμνη Βεγορίτιδα|λίμνης Βεγορίτιδα]]<nowiki/>ς. Απέχει 28 [[Χιλιόμετρο|χλμ.]] ΝΔ. της [[Έδεσσα|Έδεσσας]] και 41 χλμ. ΒΑ. της [[Πτολεμαΐδα|Πτολεμαϊδας]]. Η παλιά ονομασία του χωριού, μέχρι το [[1927]], ήταν ''Γραμματίκοβο''<ref>{{Cite web|url=http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/171139|title=Πανδέκτης: Grammatikovon -- Grammatikon|website=pandektis.ekt.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και την περίοδο της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|τουρκοκρατίας]] πληθυσμιακά ήταν μικτό στην δε απογραφή του [[1923]] ο μουσουλμανικός πληθυσμός ήταν 510 άτομα. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τον [[Πόντος|Πόντο]], οι οποίοι κατέληξαν σε αυτό μετά την καραντίνα στο Καραμπουρνού, τα Γιαννιτσά και το Φούφο της Πτολεμαϊδας.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://vegoritida.gr/new_page_9.htm|title=Άνω & Κάτω Γραμματικό|website=vegoritida.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Σύμφωνα με την [[Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων|ΕΑΠ]] αρχικά εγκαταστάθηκαν 47 οικογένειες, 186 άτομα προσφυγικός πληθυσμός.<ref>{{Cite web|url=http://www.lithoksou.net/p/egkatastasi-prosfygon-grafeio-florinis|title=Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Φλωρίνης {{!}} lithoksou.net|website=www.lithoksou.net|accessdate=2020-10-17}}</ref>
+Το Κάτω Γραμματικό βρίσκεται στο όρια με την [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|περιφερειακή ενότητα Φλώρινας]]. Είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές του [[Βέρμιο|Βερμίου]] σε υψόμετρο 820 μέτρων<ref>{{Cite web|url=https://buk.gr/el/poli-perioxi/kato-grammatiko|title=Κάτω Γραμματικό ΠΕΛΛΑΣ, Δήμος ΕΔΕΣΣΑΣ {{!}} buk.gr|website=buk.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και νοτιοανατολικά της [[λίμνη Βεγορίτιδα|λίμνης Βεγορίτιδα]]<nowiki/>ς. Απέχει 28 [[Χιλιόμετρο|χλμ.]] ΝΔ. της [[Έδεσσα|Έδεσσας]] και 41 χλμ. ΒΑ. της [[Πτολεμαΐδα|Πτολεμαϊδας]]. Η παλιά ονομασία του χωριού, μέχρι το [[1927]], ήταν ''Γραμματίκοβο''<ref>{{Cite web|url=http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/171139|title=Πανδέκτης: Grammatikovon -- Grammatikon|website=pandektis.ekt.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> και την περίοδο της [[Οθωμανική περίοδος στην Ελλάδα|τουρκοκρατίας]] πληθυσμιακά ήταν μικτό στην δε απογραφή του [[1923]] ο μουσουλμανικός πληθυσμός ήταν 510 άτομα. Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τον [[Πόντος|Πόντο]], οι οποίοι κατέληξαν σε αυτό μετά την καραντίνα στο [[Καραμπουρνάκι|Καραμπουρνάκι Θεσσαλονίκης]], τα [[Γιαννιτσά]] και τον [[Φούφας Κοζάνης|Φούφα Εορδαίας]].<ref name=":0">{{Cite web|url=http://vegoritida.gr/new_page_9.htm|title=Άνω & Κάτω Γραμματικό|website=vegoritida.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Σύμφωνα με την [[Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων|ΕΑΠ]] αρχικά εγκαταστάθηκαν 47 οικογένειες, 186 άτομα προσφυγικός πληθυσμός.<ref>{{Cite web|url=http://www.lithoksou.net/p/egkatastasi-prosfygon-grafeio-florinis|title=Εγκατάσταση προσφύγων - Γραφείο Φλωρίνης {{!}} lithoksou.net|website=www.lithoksou.net|accessdate=2020-10-17}}</ref>
 Στο Κάτω Γραμματικό γεννήθηκε το [[1768]] ο [[Πατριάρχης Χρύσανθος|Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Χρύσανθος]], ο οποίος το [[1807]] ίδρυσε ιερατική σχολή με διευθυντή τον ελληνιστή ιερομόναχο Διονύσιο Προδρομίτη και προικοδότησε τη σχολή με δικό του κεφάλαιο ενώ από τους τόκους του πληρώνονταν οι διδάσκοντες.<ref name=":0" /> Αξιοθέατα θεωρούνται ο μεταβυζαντινός πύργος και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία.<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/monument.php?code=14687|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Ο πύργος είναι ''"φρουριακή τετράπλευρη κατασκευή (διαστ. 6,50Χ6,00μ.) εποχής Τουρκοκρατίας (πιθανώς του 17ου αιώνα), που διατηρείται σε ύψος δύο ορόφων"''.<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=17551&v17=|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|website=listedmonuments.culture.gr|accessdate=2020-10-17}}</ref> Νοτιοανατολικά του χωριού υπάρχει τεχνητή λίμνη βάθους 16 μέτρων βάθους από την οποία αρδεύεται. Το έργο ξεκίνησε την Άνοιξη του 1998 και ολοκληρώθηκε το 2000.