Αβδού Ηρακλείου

Αβδού
Αβδού Αβδού
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτη
Δήμος	Χερσονήσου
Γεωγραφία
Νομός	Ηρακλείου
Υψόμετρο	230
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	700 05
Τηλ. κωδικός	700 05
www.hersonisos.gr

Το Αβδού είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητας, της ενότητας Χερσονήσου, του δήμου Χερσονήσου, της Επαρχίας Πεδιάδος της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ηρακλείου, στην περιφέρεια Κρήτης.

Πριν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Πεδιάδος του νομού Ηρακλείου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.

Ονομασία

Το τοπωνύμιο οφείλεται πιθανότατα στον προφήτη Αβδιού, του οποίου ναός υπήρχε, κατά την παράδοση, στη θέση «Λινές».

Γεωγραφία

Το Αβδού βρίσκεται στο ΔΒΔ. τμήμα του τέως νομού Ηρακλείου, σε ημιορεινή τοποθεσία, στους πρόποδες του όρους Σελένα, κοντά στα όρια με τον νομό Λασιθίου και στην κοιλάδα του μικρού ποταμού Αποσελέμη. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 11,747 χμ² και μέσο σταθμικό υψόμετρο 230 μέτρα. Απέχει από το Ηράκλειο 40 χλμ. περίπου, προς τα ΝΑ, στο δρόμο που το ενώνει με το οροπέδιο Λασιθίου.

Ιστορικά στοιχεία

Η παλαιότερη αναφορά του ονόματος γίνεται το 1381, ενώ αναφέρεται ως Avudu το 1387 και Afdhu το 1390. Το χωριό αναφέρεται από τον Καστροφύλακα (Κ94) ως Avdhù με 253 κατοίκους το 1583.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Η εξέλιξη πληθυσμού του οικισμού έχει ως εξής: κάτοικοι 980 (1928), 1059 (1940), 987 (1951), 857 (1961), 561 (1971), 446 (1991), 431 (2001), 357 (2011).

Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

• Με το ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997, ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αβδού και προσαρτήθηκε στο δήμο Χερσονήσου (Πηγή: eetaa.gr)

Διάφορα

Το Αβδού βρίσκεται στη μέση του καταπράσινου κάμπου της Λαγκάδας και παράγει κυρίως λάδι. Το χωριό σφύζει από ζωή ιδιαίτερα το καλοκαίρι όπου ο πληθυσμός του ανεβαίνει. Αυτό συμβαίνει καθώς οι ντόπιοι επιστρέφουν πάντα πατροπαράδοτα στον τόπο τους, τιμώντας απαραιτήτως τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο μορφωτικός και εκπολιτιστικός σύλλογος του χωριού.

Αξιοθέατα

• Η καμαροσκεπής εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, κτίστηκε το 1445. Διαθέτει πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά κακά διατηρημένες, τοιχογραφίες των τεχνιτών Μανουήλ και Ιωάννη Φωκά (ΕΕΒΣ 15, 1939, 274, σημείωση 2) σημαντικές για την μελέτη εξέλιξης της τοιχογραφίας, κατά τον 16ο αιώνα.
• Οι εκκλησίες του Αγ. Αντωνίου, του Αγ. Γεωργίου, αγιοθύριδο με ανάγλυφες προτομές του Ιησού, της Θεομήτορος και άλλες.
• Το σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής, ΝΔ του χωριού σε υψόμετρο 760 μ, στις ΒΔ πλαγιές του υψώματος Λουλουδάκι
• Το σπήλαιο Φανερωμένη, ανατολικά του προηγουμένου, σε υψόμετρο 770 μ., αμφότερα ενδιαφέροντα από αρχαιολογική άποψη.

Προσωπικότητες

Είναι γενέτειρα του αρχαιολόγου Στέφανου Ξανθουδίδη, του Νικολάου Καγιαμπή, ο οποίος έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821 και πολέμησε στο Μεσολόγγι και υπήρξε σημαιοφόρος του Καραϊσκάκη, καθώς επίσης και του Ιωάννη Νταφώτη, ο οποίος συμμετείχε στην Επανάσταση του 1897 και τον Μακεδονικό Αγώνα. Για το λόγο αυτό, το Αβδού έχει αποκτήσει την προσωνυμία Καπετανοχώρι.

Το Αβδού πέρα από καπετανοχώρι φημίζεται και για τους φωτισμένους ανθρώπους που γεννήθηκαν και κατάγονται από εκεί. Οι τέχνες έχουν ανθίσει μεταξύ άλλων στο χωριό. Φυσιογνωμίες και προσωπικότητες που έχουν μείνει στην ιστορία όπως ο Στέφανος Ξανθουδίδης αλλά και καλλιτέχνες που αφήνουν σήμερα με την εξέλιξη και το ταλέντο τους το δικό τους στίγμα στο χρόνο.

Ο διάσημος σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης έχει καταγωγή από το χωριό. Το επισκεπτόταν συχνά. Για αυτό επέλεξε και γύρισε μία από τις ταινίες του εκεί. Από την άλλη, ο τραγουδιστής Νίκος Ανδρουλάκης, δεν σταματά ποτέ να λέει και να παινεύει τον τόπο καταγωγής του. Όσα χρόνια και αν πέρασαν και όσο καταξιωμένη καριέρα και αν έχει κάνει στο καλλιτεχνικό χώρο επιστρέφει όποτε του το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του, μένει στο χωριό, τραγουδά για τους συγχωριανούς του. Μάλιστα είναι σημαντική η συμβολή του κατά την περίοδο των πασχαλιάτικων εορτών. Όπου συγκεντρώνει τις γυναίκες του χωριού, δημιουργώντας κάθε χρόνο μια χορωδία . Η οποία ψάλλει στην εκκλησία και στους δρόμους του χωριού τα εγκώμια.

Η παράδοση στο χωριό είναι πλούσια και ο πολιτιστικός σύλλογος ιδιαίτερα ενεργός καθώς ποικίλες εκδηλώσεις καθ ‘ όλη την διάρκεια του χρόνου λαμβάνουν χώρα εκεί. Παλιά έθιμα αναβιώνουν συνεχώς και στόχος όλων των ντόπιων είναι να προβάλλουν το χωριό τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
• Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
• Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
• Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
• Χάρτες «ROAD»
• Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
• http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/
• eetaa.gr

Βιβλιογραφία

• Το Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδ. Νομ. Ηρακλείου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολιτιστικός Σύλλογος Αβδού