Αβδού Ηρακλείου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°13′55″N 25°25′54″E / 35.23194°N 25.43167°E / 35.23194; 25.43167

Αβδού
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Αβδού
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΗρακλείου
ΔήμοςΧερσονήσου
Δημοτική ΕνότηταΧερσονήσου
ΚοινότηταΑβδού
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΚρήτη
ΝομόςΗρακλείου
Έκταση(η κοινότητα) χλμ2
Υψόμετρο235
Πληθυσμός371 (de facto) (2011)
Άλλα
Ταχ. κωδ.700 05
www.hersonisos.gr

Το Αβδού είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος, της δημοτικής ενότητας και δήμου Χερσονήσου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Ηρακλείου, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [1] [2] Πρίν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Πεδιάδος του νομού Ηρακλείου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης. [3][4]

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αβδού είναι χωριό στο Δ. ΒΔ. τμήμα του νομού Ηρακλείου. Βρίσκεται σε ημιορεινή τοποθεσία στους πρόποδες του όρους Σελένα και κοντά στα όρια με τον νομό Λασιθίου, στην κοιλάδα και το φράγμα του ποταμού Αποσελέμη, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 235. Απέχει περίπου 37 χλμ. ΝΑ. του Ηρακλείου. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 11,750 χμ². [5][6][3][4][1][7]

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόνιμος [8][9][10]
Έτος Πληθυσμός
1991 389
2001 320
2011 357
Πραγματικός (de facto) [11][12][1]
Έτος Πληθυσμός
1961 857
1971 561
1981 530
1991 446
2001 431
2011 371

Κοινοτάρχες Αβδού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Αβδού.

Πρόεδροι Κοινότητος Αβδού
περίοδος όνομα
1978–1986 Σπυριδάκης Νικόλαος
1986–1994 Σμυρνάκης Στυλιανός
1994–1998 Γουβιανάκης Ιωάννης
2010–2019
2019– Κασσαπάκης Παναγιώτης

Η Κοινότητα εκπροσωπείται από πενταμελές Συμβούλιο με επικεφαλής τον Πρόεδρο κ. Παναγιώτη Κασσαπάκη.

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τοπωνύμιο οφείλεται πιθανότατα στον προφήτη Αβδιού, του οποίου ναός υπήρχε, κατά την παράδοση, στη θέση «Λινές».αβδη στα αρχαια ελληνικα ειναι η φωνη (κραυγη)

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλαιότερη αναφορά του ονόματος γίνεται το 1381, ενώ αναφέρεται ως Avudu το 1387 και Afdhu το 1390.[13] Το χωριό αναφέρεται από τον Καστροφύλακα (Κ94) ως Avdhù με 253 κατοίκους το 1583.

Διάφορα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αβδού βρίσκεται στη μέση του καταπράσινου κάμπου της Λαγκάδας και παράγει κυρίως λάδι. Το χωριό σφύζει από ζωή ιδιαίτερα το καλοκαίρι όπου ο πληθυσμός του ανεβαίνει. Αυτό συμβαίνει καθώς οι ντόπιοι επιστρέφουν πάντα πατροπαράδοτα στον τόπο τους, τιμώντας απαραιτήτως τις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο μορφωτικός και εκπολιτιστικός σύλλογος του χωριού.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η καμαροσκεπής εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή, κτίστηκε το 1445. Διαθέτει πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά κακά διατηρημένες, τοιχογραφίες των τεχνιτών Μανουήλ και Ιωάννη Φωκά (ΕΕΒΣ 15, 1939, 274, σημείωση 2) σημαντικές για την μελέτη εξέλιξης της τοιχογραφίας, κατά τον 16ο αιώνα.[3]
  • Οι εκκλησίες του Αγ. Αντωνίου, του Αγ. Γεωργίου, αγιοθύριδο με ανάγλυφες προτομές του Ιησού, της Θεομήτορος και άλλες.
  • Το σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής[14], ΝΔ του χωριού σε υψόμετρο 760 μ, στις ΒΔ πλαγιές του υψώματος Λουλουδάκι
  • Το σπήλαιο Φανερωμένη, ανατολικά του προηγουμένου, σε υψόμετρο 770 μ., αμφότερα ενδιαφέροντα από αρχαιολογική άποψη.

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι γενέτειρα του αρχαιολόγου Στέφανου Ξανθουδίδη, του Νικολάου Καγιαμπή, ο οποίος έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821 και πολέμησε στο Μεσολόγγι και υπήρξε σημαιοφόρος του Καραϊσκάκη, καθώς επίσης και του Ιωάννη Νταφώτη[15], ο οποίος συμμετείχε στην Επανάσταση του 1897 και τον Μακεδονικό Αγώνα. Για το λόγο αυτό, το Αβδού έχει αποκτήσει την προσωνυμία Καπετανοχώρι.

Το Αβδού πέρα από καπετανοχώρι φημίζεται και για τους φωτισμένους ανθρώπους που γεννήθηκαν και κατάγονται από εκεί. Οι τέχνες έχουν ανθίσει μεταξύ άλλων στο χωριό. Φυσιογνωμίες και προσωπικότητες που έχουν μείνει στην ιστορία όπως ο Στέφανος Ξανθουδίδης αλλά και καλλιτέχνες που αφήνουν σήμερα με την εξέλιξη και το ταλέντο τους το δικό τους στίγμα στο χρόνο.

Ο διάσημος σκηνοθέτης Μανούσος Μανουσάκης έχει καταγωγή από το χωριό. Το επισκεπτόταν συχνά. Για αυτό επέλεξε και γύρισε μία από τις ταινίες του εκεί. Από την άλλη, ο τραγουδιστής Νίκος Ανδρουλάκης, δεν σταματά ποτέ να λέει και να παινεύει τον τόπο καταγωγής του. Όσα χρόνια και αν πέρασαν και όσο καταξιωμένη καριέρα και αν έχει κάνει στο καλλιτεχνικό χώρο επιστρέφει όποτε του το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις του, μένει στο χωριό, τραγουδά για τους συγχωριανούς του. Μάλιστα είναι σημαντική η συμβολή του κατά την περίοδο των πασχαλιάτικων εορτών. Όπου συγκεντρώνει τις γυναίκες του χωριού, δημιουργώντας κάθε χρόνο μια χορωδία . Η οποία ψάλλει στην εκκλησία και στους δρόμους του χωριού τα εγκώμια.

Η παράδοση στο χωριό είναι πλούσια και ο πολιτιστικός σύλλογος ιδιαίτερα ενεργός καθώς ποικίλες εκδηλώσεις καθ ‘ όλη την διάρκεια του χρόνου λαμβάνουν χώρα εκεί. Παλιά έθιμα αναβιώνουν συνεχώς και στόχος όλων των ντόπιων είναι να προβάλλουν το χωριό τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
  2. https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=13413
  3. 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 1:27
  4. 4,0 4,1 ΠΛΜ 1:67-8
  5. Εκδόσεις «Ελλάδα»
  6. Δομή 1:40
  7. Google Earth
  8. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
  9. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
  10. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
  11. ΠΛ 1:27
  12. ΠΛΜ 1:67-8
  13. Στέργιος Σπανάκης (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 37. 
  14. Γεωργίου Ι. Παναγιωτάκη, Δικταίο άντρο, β΄ έκδοση, Λασίθι 1988, σελ. 27.
  15. Νικόλαος Γ. Χριστινίδης, Ιωάννης Ν. Νταφώτης 1866-1928. Ο αγωνιστής για την ελευθερία της Κρήτης, Historical Quest, Αθήνα 2014, σελ. 15.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
  • Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
  • Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
  • Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
  • Χάρτες «ROAD»
  • Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
  • http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/[νεκρός σύνδεσμος]
  • eetaa.gr

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδ. Νομ. Ηρακλείου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]