Λορέντζος Μαβίλης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λορέντζος Μαβίλης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6  Σεπτεμβρίου 1860
Ιθάκη
Θάνατος28  Νοεμβρίου 1912[1]
Ιωάννινα
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Τόπος ταφήςΔημοτικό Νεκροταφείο Κέρκυρας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά[2]
νέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Βρότσουαφ
Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ
Πανεπιστήμιο του Μονάχου
Πανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[3]
ποιητής
μεταφραστής
σκακιστικός συνθέτης
σκακιστής
συγγραφέας
στρατιωτικός[4]
Οικογένεια
ΣύντροφοςΘεώνη Δρακοπούλου
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Βαλκανικός Πόλεμος, Κρητική Επανάσταση (1895 - 1898) και Ελληνοτουρκικός Πόλεμος (1897)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Κέρκυρας)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Λορέντζος Μαβίλης (Ιθάκη, 6 Σεπτεμβρίου 1860 - 28 Νοεμβρίου 1912) ήταν Ελληνοϊσπανός λυρικός ποιητής, και συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων. Ο Μαβίλης σκοτώθηκε κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Θεωρείται ο μεγαλύτερος σονετογράφος της Ελλάδας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε το 1860 στην Ιθάκη, όπου ο ισπανικής καταγωγής πατέρας του, Παύλος Μαβίλης, υπηρετούσε ως δικαστικός.[5] Ο εκ πατρός παππούς του ήταν πρόξενος της Ισπανίας στην Κέρκυρα, στην οποία η οικογένειά του είχε εγκατασταθεί. Εκεί ο Μαβίλης πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Η μητέρα του Ιωάννα Σούφη, ήταν Ελληνικής καταγωγής, ανιψιά του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Εξωτερικά ο Μαβίλης ήταν μεγαλόσωμος με γαλανά μάτια και ξανθά μαλλιά.

Μεγάλη επίδραση στην προσωπικότητα του Μαβίλη άσκησε ο Ιάκωβος Πολυλάς, του οποίου υπήρξε φίλος και μαθητής. Μαθήτευσε στο εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» της Κέρκυρας και κατόπιν στο Κερκυραϊκό Γυμνάσιο, με καθηγητή τον Ιωάννη Ρωμανό. Μετά το γυμνάσιο έφυγε για την Αθήνα για πανεπιστημιακές σπουδές, όπου πραγματοποιήθηκε και η γνωριμία του με τον Χαρίλαο Τρικούπη μέσω του Πολυλά.[6] Στην Αθήνα φοίτησε για ένα χρόνο (1877-1878) στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στα πανεπιστήμια Μονάχου και Φράιμπουργκ (1878-1890), όπου παρακολούθησε μαθήματα κλασικής φιλολογίας, φιλοσοφίας, αρχαιολογίας. Οι σπουδές του στη Γερμανία συνεχίστηκαν επί δεκατέσσερα χρόνια και επηρεάστηκε από τις θεωρίες του Νίτσε, την «Κριτική του Καθαρού Λόγου» του ορθολογικού Ιμμάνουελ Καντ και από τη «Βουλησιαρχία» του απαισιόδοξου Αρθούρου Σοπενχάουερ. Ακόμα ασχολήθηκε με τα σανσκριτικά φιλοσοφικά κείμενα και μετέφρασε αποσπάσματα από το ινδικό έπος Μαχαμπχαράτα. Κατά την παραμονή του στη Γερμανία ασχολήθηκε με τη σύνθεση λυρικών ποιημάτων (κυρίως σονέτων), και σκακιστικών προβλημάτων που δημοσιεύτηκαν σε γερμανικά έντυπα. Το 1890 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ φιλοσοφίας από το Πανεπιστήμιο του Έρλανγκεν με τη διατριβή «Δύο βιεννέζικα χειρόγραφα του Ιωάννη Σκυλίτζη».
Το 1893 επέστρεψε στην Κέρκυρα όπου εντάχτηκε στην Κερκυραϊκή Σχολή, συνδέθηκε δε ιδιαιτέρως με τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη. Κατόπιν στρατεύτηκε και το 1896 έγινε μέλος της Εθνικής Εταιρείας.

Το 1896 ο Μαβίλης συμμετείχε στην επανάσταση της Κρήτης, πολεμώντας μαζί με τους αντάρτες στα κρητικά βουνά. Και το 1897 κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο συγκέντρωσε εβδομήντα Κερκυραίους εθελοντές και πήγαν να πολεμήσουν στην Ήπειρο, όπου και τραυματίστηκε στο χέρι. Τα έξοδα της εκστρατείας των εθελοντών τα κάλυπτε ο ίδιος.

Το 1909 γίνεται ο ενθουσιώδης κήρυκας του ξεσηκωμού και το 1910 εκλέγεται βουλευτής Κέρκυρας με το Κόμμα Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου. Το 1911 υπερασπίζοντας τη δημοτική γλώσσα ως αντιπρόσωπος και μέλος της Αναθεωρητικής Συνέλευσης της Κέρκυρας μέσα στην Βουλή των Ελλήνων είπε απευθυνόμενος στους καθαρευουσιάνους: «Χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει. Υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι, και υπάρχουσι πολλοί χυδαίοι άνθρωποι ομιλούντες την καθαρεύουσαν». [7]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 28 Νοεμβρίου του 1912 κατά τον Πρώτο Βαλκανικό πόλεμο γίνεται επικεφαλής του λόχου των εθελοντών Γαριβαλδινών και την επόμενη μέρα (29 Νοεμβρίου 1912) σκοτώνεται στη Μάχη του Όρους Δρίσκου κοντά στα Ιωάννινα. Λέγεται ότι διατηρούσε ερωτικό δεσμό με την ποιήτρια Μυρτιώτισσα - κατά κόσμον Θεώνη Δρακοπούλου - (1885-1968), η οποία υπηρέτησε την ερωτική ποίηση και το ποίημά της «Τι άλλο καλέ μου» (1925) είναι αφιερωμένο στη μνήμη του.
Ως φόρο τιμής στο συνολικό έργο του Λορέντζου Μαβίλη η κεντρική πλατεία της γενέτειράς του Ιθάκης έχει πάρει το όνομά του.

Ποιητικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα σονέτα του Μαβίλη είχαν άρτια μορφή και εξαίρετο περιεχόμενο, το οποίο πάντως χαρακτηρίζεται από ολοφάνερη απαισιοδοξία. Τα σονέτα του, με ενδεκασύλλαβους στίχους, ήταν πολύ πιο επεξεργασμένα και περίτεχνα από των συγχρόνων του (βλ. Κωστής Παλαμάς, Πατρίδες, 1895) και εισήγαγαν νέα στοιχεία, όπως το να αρχίζει η πρόταση στη μέση του στίχου, να υπάρχει διάλογος, κ.λπ.. Ακολουθούν δυο παραδείγματα:

ΛήθηΚαλλιπάτειρα

Καλότυχοι οι νεκροί που λησμονάνε
την πίκρια της ζωής. Όντας βυθήση
ο ήλιος και το σούρουπο ακλουθήση,
μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να 'ναι.
 
Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε
στης λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση·
μα βούρκος το νεράκι θα μαυρίση,
α' στάξη γι' αυτές δάκρυ όθε αγαπάνε.
 
Κι αν πιούν θολό νερό ξαναθυμούνται,
διαβαίνοντας λιβάδια από ασφοδίλι,
πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται…
 
A' δε μπορής παρά να κλαις το δείλι,
τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν:
θέλουν – μα δε βολεί να λησμονήσουν.

«Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες;
Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία
εδώθε». – «Έχω ένα ανίψι, τον Ευκλέα,
τρία αδέρφια, γιο, πατέρα Ολυμπιονίκες·
 
να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
και εγώ να καμαρώσω μέσ' στα ωραία
κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα
παλεύουν, θιαμαστές ψυχές αντρίκειες.
 
Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια·
στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζη
με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια.
 
Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει
σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου
ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου».

Σκακιστική δραστηριότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λορέντζος Μαβίλης το 1887 συμμετείχε στο σκακιστικό τουρνουά της Φραγκφούρτης. Δύο χρόνια αργότερα (1889) έλαβε μέρος στο τουρνουά της πρωτεύουσας της νότιας Σιλεσίας, Βρότσλαβ (Breslau), με το όνομα Sillibam.

Σύνθεση προβλημτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λορέντζος Μαβίλης, Akademisches Monatsheft für Schach, Nr. 37, März 1893
α8 β8 γ8 δ8 ε8 ζ8 η8 θ8
α7 β7 γ7 δ7 ε7 ζ7 η7 θ7
α6 β6 γ δ6 ε6 ζ6 η6 θ6
α5 β5 γ5 δ5 ε5 ζ5 η5 θ5
α4 β4 γ4 δ4 ε4 ζ4 η4 θ4
α3 β3 γ3 δ3 ε3 ζ3 η3 θ3
α2 β2 γ2 δ2 ε2 ζ2 η2 θ2
α1 β1 γ1 δ1 ε1 ζ1 η1 θ1
Ματ σε 3.

Ο Λορέντζος Μαβίλης θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο πρώτος Έλληνας συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων με διεθνή φήμη. Στο διάγραμμα δεξιά (που αναδημοσιεύθηκε στα Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά #8 τον Μάρτιο 1971) βλέπουμε ένα ορθόδοξο τριάρι, όπου η λευκή βασίλισσα κυριαρχεί είτε με την παρουσία της είτε με τη θυσία της. Ας δούμε τη λύση του προβλήματος:

1.Βθ1!
Τα λευκά απειλούν 2.Βα1+ Πγ3 3. Βη1#, και επίσης 2.Βxθ8+ Πη7 3.Βxη7#
Αν 1... Πxγ6, για να δημιουργήσουν τετράγωνο διαφυγής γ5 για τον μαύρο βασιλιά, τότε 2.Βη1+ Ργ3 3.Βα1#.
1... Πη7
Φαίνεται ότι τα μαύρα κάλυψαν τις δυο αρχικές απειλές, αλλά...
2.Βxδ5+
Τελικά η βασίλισσα επεδίωκε να απομακρύνει τον Πδ7.
2... Ρxδ5 3. Πδ6#, ή
2... Πxδ5 3. Πγ4#, ή και
2... Ργ3 3. Βε5# (μια που ο Πγ5 είναι καρφωμένος και ο Αθ8 δεν φρουρεί πλέον το ε5).

Και τα άλλα γνωστά προβλήματα του Λορέντζου Μαβίλη έχουν αξιόλογο στρατηγικό περιεχόμενο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 15081402j.
  2. CONOR.SI. 225830755.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  4. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  5. Βιογραφία Λορέντζου Μαβίλη www.sansimera.gr Αρχειοθετήθηκε 2022-09-05 στο Wayback Machine.
  6. Λορέντζος Μαβίλης - Σύντομο βιογραφικό biblionet.gr Αρχειοθετήθηκε 2021-04-20 στο Wayback Machine.
  7. ("Εφημερίς των συζητήσεων της Βουλής", Β' Αναθεωρητική Βουλή, 1911, σελ. 689, συνεδρίασις 36).

Προτεινόμενη βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Νούτσος Παναγιώτης, "Ο Λ. Μαβίλης ως συνοδοιπόρος των 'Κοινωνιολόγων' ", Ο Πολίτης, αρ. 44 (5-12-1997), 37-41
  • Hibon, Roland, «Ἀνέκδοτα ἔργα τοῦ Μαβίλη», Ἠπειρωτικὴ Ἑστία, 17, 200 (1968), σσ. 537-546

Εξωτερικοί σύνδεσμοι - Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]