Κάτω Νευροκόπι
Συντεταγμένες: 41°20′38.0″N 23°52′0.1″E / 41.343889°N 23.866694°E
| Κάτω Νευροκόπι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα |  Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Δράμας |
| Δήμος | Κάτω Νευροκοπίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα |  Μακεδονία |
| Υψόμετρο | 559 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.855 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 660 33 |
| Τηλ. κωδικός | 2523 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Κάτω Νευροκόπι είναι κωμόπολη της Μακεδονίας, και έδρα του Δήμου Κάτω Νευροκοπίου ενώ είχε πληθυσμό 2.157 κατοίκους το 2011 και 1.855 το 2021. Διοικητικά ανήκει στη Περιφερειακή Ενότητα Δράμας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Το Κάτω Νευροκόπι βρίσκεται στο κέντρο του ομώνυμου οροπεδίου, βορειοδυτικά της Δράμας σε απόσταση 47χλμ. από το κέντρο της. Απέχει 12 χλμ. από τα σύνορα της Βουλγαρίας, όπου και βρίσκεται το τελωνείο Εξοχής. Το παλαιό όνομα της κώμης ήταν Ζύρνοβο και μετονομάστηκε σε Κάτω Νευροκόπι από τους Έλληνες του Άνω Νευροκοπίου (σήμερα στη Βουλγαρία) που προσέφυγαν εκεί μετά τη συνθήκη του Νεϊγύ.[1]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ευρύτερη περιοχή του Κάτω Νευροκοπίου έχει κατοικηθεί από την Παλαιολιθική περίοδο. Οι κάτοικοι κατά την Αρχαϊκή εποχή είχαν επαφές με τα κεντρικά Βαλκάνια, αλλά και με τα παράλια της Μακεδονίας και Θράκης. Οι φυλές που κατοικούσαν ήταν Θρακικές, κυρίως Οδομάντες και Ηδωνοί. Η περιοχή του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου κατακτήθηκε από το Φίλιππο Β΄. Μετά τη Μάχη των Φιλίππων, το 42 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, Ρωμαίοι. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, υπήρχαν μεγάλα κτήματα, ιδιωτικά και μοναστικά. Μετά τον 7ο αιώνα η περιοχή δέχτηκε κύματα σλαβικών επιδρομών από το Βορρά.
Το 1383 κατακτήθηκε η περιοχή από τους Οθωμανούς και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μουσουλμάνοι. Το 1530 είχε 385 χριστιανικά και 219 μουσουλμανικά νοικοκυριά [εκκρεμεί παραπομπή].
Το 1870 ιδρύθηκε η Βουλγαρική εξαρχία και μια μακρά περίοδος εθνικών ανταγωνισμών λαμβάνει χώρα και στο Κάτω Νευροκόπι. Το 1882 ξεκίνησε η προσπάθεια της Ελληνικής πλευράς να αμυνθεί στις Βουλγαρικές αξιώσεις με τη βοήθεια της ελληνορθόδοξης Μητρόπολης. Οι εξαρχικοί του Κάτω Νευροκοπίου διεκδίκησαν το ναό του Αγίου Δημητρίου. Το 1899 οι εξαρχικοί προκάλεσαν επεισόδια για τον έλεγχο του ναού και η Οθωμανική διοίκηση αποφάσισε να αναστείλει τη λειτουργία του. Το Πάσχα του 1901 οι Οθωμανική διοίκηση επέτρεψε την επαναλειτουργία του ναού με τη συμφωνία της εναλλάξ λειτουργίας σε ελληνικά και βουλγαρικά, αλλά το Πάσχα του 1902 λόγω της συνέχισης των επεισοδίων, ο ναός ξανάκλεισε. Την επόμενη χρονιά, Βούλγαροι κομιτατζήδες ανέλαβαν ένοπλη δράση στην περιοχή προκειμένου να τρομοκρατήσουν τους Ελληνικούς πληθυσμούς. Τότε δολοφονήθηκε και ο δάσκαλος Θωμάς Παπαγεωργίου. Στην κορύφωση του Μακεδονικού Αγώνα, τον Οκτώβριο του 1903, με πρωτοβουλία του μητροπολίτη Δράμας, ο ναός του Αγίου Δημητρίου λειτούργησε ξανά, ενόψει της γιορτής του ομώνυμου αγίου με συμμετοχή πατριαρχικών και εξαρχικών. Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου όμως, ένοπλη ομάδα 30 κομιτατζήδων επιτέθηκαν στο ναό και συνέλαβαν τους Έλληνες εκκλησιαστικούς επιτρόπους Ιωάννη Ζαφειρίου, Νικόλαο Γερμανό, το γιο του Γεώργιο Γερμανό και το δάσκαλο Κωνσταντίνο Χρηστίδη, τους οποίους εκτέλεσαν. Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1906, σώμα 300 κομιτατζήδων περικύκλωσαν το Κάτω Νευροκόπι και μετά από τρίωρη επίθεση δολοφόνησαν τους Έλληνες προύχοντες.
Ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε την κωμόπολη στις 4 Ιουλίου του 1913. Τα επόμενα χρόνια, και μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών, στο Κάτω Νευροκόπι κατέφυγαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη.[2] Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μετανάστευσαν στην Τουρκία σύμφωνα με την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών ενώ, μέχρι το 1932, 324 εξαρχικές οικογένειες μετανάστευσαν στη Βουλγαρία.[3]
Την 1η Απριλίου του 1927 η κωμόπολη μετονομάστηκε από Ζύρνοβο σε Κάτω Νευροκόπι.[4]
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από την περιοχή του σημερινού Δήμου Νευροκοπίου κατάγονταν πολλοί επιφανείς αγιογράφοι του 19ου αιώνα, όπως ο Στέργιος Γεωργιάδης και ο Γεώργιος Ζυρνοβίτης (από το Κάτω Νευροκόπι) και ο Δημητρίου (από το Κατάφυτο), οι οποίοι αγιογράφησαν τις εκκλησίες της περιοχής: στην κώμη του Κάτω Νευροκοπίου και στα χωριά Δασωτό, Κάτω Βροντού, Περιθώρι, Λευκόγεια, Παγονέρι, Βώλακα, Ακρινό, Λιβαδάκι, Οχυρό, Εξοχή, Βαθύτοπο και Γρανίτη, την περίοδο 1812-1890.[5]
Οι κάτοικοι της περιοχής συμμετείχαν ενεργά στους αγώνες για τη Μακεδονία κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα. Σπουδαιότεροι Μακεδονομάχοι ήταν ο Ιωάννης Αβριώνης από το Περιθώρι, ο Δημήτριος Πέντσας από το Παγονέρι και ο Άρμεν Κούπτσιος από το Βώλακα[6]. Άλλη προσωπικότητα της περιοχής ήταν ο Χρήστος Τάσκας από το Παγονέρι που έδρασε ως οπλαρχηγός των αντιστασιακών σωμάτων κατά τη διάρκεια της Κατοχής[7]. Στο Κάτω Νευροκόπι γεννήθηκε ο Επίσκοπος Ρωγών Φιλόθεος Θεοδωρόπουλος που διακονεί ως βοηθός επίσκοπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών.[8]
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Κάτω Νευροκόπι βρίσκεται 42 χλμ. από τη Δράμα και έχει ηπειρωτικό κλίμα με δροσερά καλοκαίρια και χαρακτηριστικά ψυχρούς χειμώνες.
| Κλιματικά δεδομένα Κάτω Νευροκοπίου (2010-2019) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 5.2 | 9.3 | 13.4 | 18.5 | 22.6 | 26.9 | 30.3 | 31.1 | 26.0 | 19.2 | 13.6 | 6.8 | 18,58 |
| Μέση Μηνιαία °C (°F) | 0.45 | 3.9 | 7.2 | 11.5 | 15.7 | 19.7 | 22.25 | 22.5 | 18.15 | 12.4 | 8.05 | 1.85 | 11,97 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | −4.3 | −1.5 | 1.0 | 4.5 | 8.8 | 12.5 | 14.2 | 13.9 | 10.3 | 5.6 | 2.5 | −3.1 | 5,37 |
| Βροχόπτωση mm (ίντσες) | 65 | 67 | 64 | 39 | 68 | 59 | 39 | 37 | 46 | 47 | 73 | 61 | 665 |
| Πηγή: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών[9] | |||||||||||||
Φωτογραφίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Π. Ν. Νιγδέλης, Από το Νευροκόπι στην Αθήνα, η επίτύμβια επγραφή IG ΙΙ/ΙΙΙ 10770 και η προέλευσή της, σελ. 152». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2014.
- ↑ Γενικό Λύκειο Κάτω Νευροκοπίου, To Νευροκόπι Χθες και Σήμερα
- ↑ «ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ». Δήμος Κάτω Νευροκοπίου. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ «Πανδέκτης: Zyrnovon -- Kato Nevrokopion». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ Τηλέμαχος Τσελεπίδης, "Νευροκόπι - Συνοπτικό ιστορικό χρονικό 1850-1913", ανέκδοτη έρευνα, Δράμα 29 Οκτωβρίου 1995
- ↑ Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι, επιστημονική επιμέλεια Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 2008
- ↑ Χατζηαναστασίου, Τάσος (2003). Αντάρτες και καπετάνιοι. Η εθνική αντίσταση κατά της βουλγαρικής κατοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, 1942-1944. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη. σελ. 44. ISBN 960-343-703-4.
- ↑ Εκκλησία της Ελλάδος
- ↑ «Climate». National Observatory of Athens. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2022.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |