Μετάβαση στο περιεχόμενο

Sherlock (τηλεοπτική σειρά)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Sherlock
Πανοραμική όψη του Λονδίνου όπου φαίνονται γέφυρες του Τάμεση, το London Eye, το Μπιγκ Μπεν και το Παλάτι του Ουέστιμινστερ, και η λέξη Sherlock στον ουρανό.
Κάρτα τίτλων αρχής
ΕίδοςΑστυνομικό δράμα
Δημιουργοί
Βασίζεται σεΣέρλοκ Χολμς (βιβλία)
του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ
ΣκηνοθεσίαΔιάφοροι σκηνοθέτες
Σενάριο
Πρωταγωνιστές
Συνθέτης(ες)
ΧώραΗνωμένο Βασίλειο
ΓλώσσαΑγγλικά
Αριθμός κύκλων4
Αριθμός επεισοδίων13
(Κατάλογος επεισοδίων)
Παραγωγή
Εκτέλεση παραγωγής
  • Μαρκ Γκέιτις
  • Στίβεν Μόφατ
  • Μπέριλ Βέρτου
  • Ρεμπέκα Ίτον
  • Μπέθαν Τζόουνς
  • Σου Βέρτου
Παραγωγή
  • Σου Βέρτου
  • Ελέιν Κάμερον
Τοποθεσία γυρισμάτων
Φωτογραφία
  • Φάμπιαν Βάγκνερ
  • Στιβ Λος
Μοντάζ
  • Τσάρλι Φίλιπς
  • Μάλι Έβανς
  • Τιμ Πόρτερ
  • Γιαν Μάιλς[1]
Διάρκεια85-90 λεπτά
Εταιρεία παραγωγής
Προβολή
Τηλεοπτικός σταθμός
Αναλογία πλευρών1080i50 (HDTV)
Ήχοςστερεοφωνικός
Προβολή15 Ιουλίου 2010–
15 Ιανουαρίου 2017
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
ΙστοσελίδαBBC & PBS

Το Sherlock είναι βρετανική αστυνομική δραματική τηλεοπτική σειρά, βασισμένη στις ιστορίες του Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ με πρωταγωνιστή τον Σέρλοκ Χολμς. Δημιουργήθηκε από τους Στίβεν Μόφατ και Μαρκ Γκέιτις και πρωταγωνιστούν οι Μπένεντικτ Κάμπερμπατς και Μάρτιν Φρίμαν, στους ρόλους των Σέρλοκ Χολμς και Δρ. Τζον Γουάτσον αντίστοιχα.

Συνολικά έχουν προβληθεί 13 επεισόδια· τέσσερις κύκλοι των τριών επεισοδίων, ο καθένας από το 2010 μέχρι το 2017 κι ένα ειδικό επεισόδιο, το οποίο προβλήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2016. Η σειρά λαμβάνει χώρα στη σύγχρονη εποχή, ενώ το ειδικό επεισόδιο διαδραματίζεται μέσω της φαντασίας του Χολμς στη Βικτωριανή εποχή, μοιάζοντας στις αυθεντικές ιστορίες του Χολμς. Το Sherlock είναι παραγωγή του BBC, σε συνεργασία με τη Hartswood Films, ενώ οι Μόφατ, Γκέιτις, Σου Βέρτου και Ρεμπέκα Ίτον υπήρξαν εκτελεστικοί παραγωγοί. Η σειρά υποστηρίζεται επίσης από τον αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό WGBH-TV Βοστώνης για τη σειρά ανθολογίας του, Masterpiece, στο PBS, όπου και γίνεται η προβολή της σειράς στις Ηνωμένες Πολιτείες.[2][3][4] Τα γυρίσματα της σειράς έλαβαν χώρα κυρίως στο Κάρντιφ της Ουαλίας, με την οδό Γκάουερ στο Λονδίνο να χρησιμοποιείται ως η οδός 221B Μπέικερ Στριτ, για τα εξωτερικά πλάνα της οικίας των Χολμς και Γουάτσον.

Το Sherlock έχει επαινεθεί για την ποιότητα του σεναρίου, των ερμηνειών και της σκηνοθεσίας του. Έλαβε αρκετές υποψηφιότητες βραβείων συμπεριλαμβανομένων βραβείων Emmy, BAFTA και Χρυσές Σφαίρες, κερδίζοντας αρκετά από αυτά σε διάφορες κατηγορίες. Στην 66η τελετή απονομής βραβείων Emmy (2014), κέρδισε σε τρεις κατηγορίες (μεταξύ άλλων)· «Α΄ Ανδρικός Ρόλος σε Μίνι σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία» (Κάμπερμπατς), «Β΄ Ανδρικός Ρόλος σε Μίνι Σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία» (Φρίμαν) και «Σεναρίου σε Μίνι Σειρά, Τηλεταινία ή Δραματικό Σπέσιαλ» (Μόφατ). Δύο χρόνια αργότερα, κέρδισε στην κατηγορία «Καλύτερης Τηλεταινίας». Επιπρόσθετα, η σειρά τιμήθηκε και με το βραβείο Πιμπάντι το 2010.[5] Ο τρίτος κύκλος της σειράς την έκανε τη δραματική σειρά με την υψηλότερη τηλεθέαση στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2001,[6] ενώ πωλήθηκε για προβολή σε 180 χώρες.[7]

Όλοι οι κύκλοι της σειράς έχουν κυκλοφορήσει σε DVD και Blu-ray, παράλληλα με επιλεγμένες αυθεντικές εκδόσεις των ιστοριών του Κόναν Ντόυλ και μία πρωτότυπη μουσική επένδυση (soundtrack) σε σύνθεση των Ντέιβιντ Άρνολντ και Μάικλ Πράις. Τον Ιανουάριο του 2014, κυκλοφόρησε η επίσημη εφαρμογή της σειράς για κινητά, με το όνομα Sherlock: The Network.[8][9]

Η σειρά Sherlock ακολουθεί τον «συμβουλευτικό ντετέκτιβ» Σέρλοκ Χολμς, έναν εμμονικό και εξαιρετικά λειτουργικό κοινωνιοπαθή, όπως αυτοαποκαλείται, ο οποίος επιλύει διάφορα μυστήρια στο σύγχρονο Λονδίνο. Ο Χολμς συνεργάζεται με τον συγκάτοικο και φίλο του, Δρ. Τζον Γουάτσον, ο οποίος έχει επιστρέψει από τη στρατιωτική του θητεία στο Αφγανιστάν ως μέλος του Βασιλικού Στρατιωτικού Ιατρικού Σώματος. Αν και η Μητροπολιτική Αστυνομική Υπηρεσία, ο Επιθεωρητής Ντετέκτιβ Γκρεγκ Λεστράντ και άλλοι είναι καχύποπτοι αρχικά με τον Χολμς, με τον καιρό, η διάνοιά του και οι εξαιρετικές ικανότητες παρακολούθησης που έχει τους πείθουν για την αξία του. Εν μέρη, μέσω του ιστολογίου του Γουάτσον, ο οποίος καταγράφει τις περιπέτειές τους, ο Χολμς γίνεται ένας απρόθυμος σελέμπριτι με τον τύπο να αναφέρεται στις υποθέσεις του και την εκκεντρική προσωπική του ζωή. Τόσο ο απλός κόσμος όσο και η Βρετανική Κυβέρνηση ζητούν τη βοήθειά του.

Αν και η σειρά απεικονίζει πληθώρα εγκλημάτων και δραστών, η διαμάχη του Χολμς με τη νέμεσή του, τον Τζιμ Μοριάρτι, αποτελεί ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό της σειράς. Η Μόλι Χούπερ, μια παθολογοανατόμος στο νοσοκομείο Σαιντ Μπαρθόλομιου (St. Bartholomew), βοηθά περιστασιακά τον Χολμς στις υποθέσεις του. Άλλοι επαναλαμβανόμενοι χαρακτήρες της σειράς είναι η σπιτονοικοκυρά των Χολμς και Γουάτσον, κ. Χάντσον, και ο μεγαλύτερος αδελφός του Χολμς, Μάικροφτ.

Ηθοποιοί και χαρακτήρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλληψη και ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στίβεν Μόφατ και ο Μαρκ Γκέιτις, και οι δύο θαυμαστές του Σέρλοκ Χολμς με εμπειρία στην προσαρμογή ή χρησιμοποίηση Βικτωριανής λογοτεχνίας στην τηλεόραση, επινόησαν το θέμα της σειράς.[10][11] Ο Μόφατ είχε προσαρμόσει στο παρελθόν το Δόκτωρ Τζέκιλ και κύριος Χάιντ στη σειρά Jekyll,[12] ενώ ο Γκέιτις είχε γράψει το Ντικενικό επεισόδιο της σειράς Doctor Who, «The Unquiet Dead».[13] Οι Μόφατ και Γκέιτις, και οι δύο ανάμεσα στους πολλούς σεναριογράφους της σειράς Doctor Who, συζήτησαν κάποια σχέδια για προσαρμογή του Χολμς σε ένα από τα πολλά ταξίδια τους με τρένο προς το Κάρντιφ, όπου βρίσκεται η βάση της παραγωγής του Doctor Who.[14] Ενώ βρίσκονταν στο Μόντε Κάρλο για μια τελετή απονομής βραβείων, η παραγωγός Σου Βέρτου, η οποία είναι παντρεμένη με τον Μόφατ, ενθάρρυνε τους δύο άντρες να αναπτύξουν το πρότζεκτ πριν κάποια άλλη δημιουργική ομάδα έχει την ίδια ιδέα.[15] Οι Μόφατ και Γκέιτις προσκάλεσαν τον Στήβεν Τόμπσον να γράψει για τη σειρά τον Σεπτέμβριο του 2008.[16]

Ο Γκέιτις είχε επικρίνει πρόσφατες τηλεοπτικές προσαρμογές των ιστοριών του Κόναν Ντόυλ ως «πολύ ευλαβικές και πολύ αργές», με στόχο να είναι τόσο ασεβής στο αυθεντικό σκηνικό όσο ήταν και η σειρά ταινιών (1939-1946) με πρωταγωνιστές τον Μπέιζιλ Ράθμποουν και τον Νίγκελ Μπρους, οι οποίες διαδραματίζονταν στο τότε σύγχρονο σκηνικό του μεσοπολέμου.[10] Ο Σέρλοκ του Μπένεντικτ Κάμπερμπατς χρησιμοποιεί σύγχρονη τεχνολογία, όπως ανταλλαγή μηνυμάτων στο κινητό, διαδίκτυο και GPS στην επίλυση των υποθέσεών του.[10] Ο Πολ ΜακΓκουίγκαν, ο οποίος σκηνοθέτησε δύο επεισόδια του Sherlock, είπε πως αυτό διατηρούσε ακέραιο τον χαρακτήρα που δημιούργησε ο Κόναν Ντόυλ, επισημαίνοντας πως «στα βιβλία, ο Σέρλοκ θα χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε συσκευή μπορούσε και ήταν πάντα στο εργαστήριο κάνοντας πειράματα. Είναι απλά μια σύγχρονη εκδοχή αυτού. Θα χρησιμοποιεί εργαλεία τα οποία είναι διαθέσιμα σε αυτόν με τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής, έτσι ώστε να βρει λύση σε αυτό που ψάχνει».[17]

Αυτή η ανανέωση διατηρεί ποικίλα στοιχεία από τις αυθεντικές ιστορίες, όπως η οδός που διαμένει ο Χολμς με τον Γουάτσον (221B Μπέικερ Στριτ) και τον αντίπαλο του Χολμς, Μοριάρτι.[18] Μερικά από αυτά τα στοιχεία μεταφέρονται στο παρόν: για παράδειγμα, ο Γουάτσον του Μάρτιν Φρίμαν επιστρέφει από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν.[19] Συζητώντας το γεγονός πως ο αυθεντικός Γουάτσον είχε επιστρέψει στο σπίτι λόγω αναπηρίας μετά τις υπηρεσίες του στον Β΄ Αγγλοαφγανικό πόλεμο (1878-80), ο Γκέιτις συνειδητοποίησε πως «είναι ο ίδιος πόλεμος με τώρα, σκέφτηκα. Ο ίδιος ανίκητος πόλεμος».[10]

Το Sherlock ανακοινώθηκε ως μια παραγωγή 60λεπτου δράματος στο Διεθνές Τηλεοπτικό Φεστιβάλ του Εδιμβούργου τον Αύγουστο του 2008, με τη μετάδοση να τοποθετείται από τα μέσα μέχρι τα τέλη του 2009.[18] Η αρχική πρόθεση ήταν να γίνει μια σειρά έξι 60λεπτων επεισοδίων, αν το πιλοτικό επεισόδιο αποδεικνυόταν επιτυχές.[15][18] Η πρώτη εκδοχή του πιλοτικού επεισοδίου (για το οποίο η εφημερίδα The Guardian ανέφερε πως στοίχισε £800,000) οδήγησε σε φήμες μέσα στο BBC και σε ευρύτερα μέσα, πως το Sherlock ήταν μια πιθανή καταστροφή.[20][21] Το BBC αποφάσισε να μην μεταδώσει το πιλοτικό επεισόδιο, ζητώντας να γυριστεί εκ νέου μαζί με άλλα δύο 90λεπτα επεισόδια, συνολικά τρία.[20][21] Το αυθεντικό πιλοτικό επεισόδιο συμπεριλήφθηκε στα DVD του πρώτου κύκλου. Κατά τη διάρκεια του ηχητικού σχολιασμού, η δημιουργική ομάδα είπε πως το BBC ήταν «πολύ ευχαριστημένο» με το πιλοτικό επεισόδιο, αλλά τους ζήτησαν να αλλάξουν τη μορφή του.[15] Ο κριτικός Μαρκ Λώσον παρατήρησε πως το πιλοτικό επεισόδιο που μεταδόθηκε ήταν «ουσιαστικά διευρυμένο και γραμμένο εκ νέου και εντελώς ανανεωμένο σε εμφάνιση, ταχύτητα και ήχο».[21] Τον Ιούλιο του 2009, το τμήμα δράματος του BBC ανακοίνωσε τα σχέδιά του για προβολή τριών 90λεπτων επεισοδίων μέσα στο 2010.[22] Ο Μόφατ είχε ανακοινώσει προηγουμένως πως αν επιφορτιζόταν τη σειρά Sherlock, ο Γκέιτις θα αναλάμβανε καθήκοντα εκτελεστικού παραγωγού, έτσι ώστε εκείνος να μπορεί να επικεντρωθεί στην παραγωγή του Doctor Who.[11]

Ο Μόφατ και η Βέρτου έδειξαν ενδιαφέρον στο να προσλάβουν τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς στον ρόλο του ομότιτλου χαρακτήρα όταν είδαν την ερμηνεία στην ταινία Εξιλέωση (2007). Ο ηθοποιός πήρε τον ρόλο έπειτα από ακρόαση, όπου διάβασε το σενάριο στην δημιουργική ομάδα.[23] Η Αμάντα Μίτσισον από την εφημερίδα The Guardian έγραψε: «Ο Κάμπερμπατς έχει τη φήμη του να υποδύεται αλλόκοτους, έξυπνους άντρες πολύ καλά, και ο Χολμς του είναι ψυχρός, ειδικός με την τεχνολογία, ελαφρώς Ασπεργκικός».[24] Ο Κάμπερμπατς είπε: «Παίρνεις μια πολύ καλή φόρτιση υποδυόμενος τον ρόλο, λόγω του όγκου των λέξεων που υπάρχουν στο κεφάλι σου και την ταχύτητα της σκέψης - πραγματικά πρέπει να κάνεις τις συνδέσεις εξαιρετικά γρήγορα. Είναι ένα βήμα μπροστά από το κοινό και από όλους γύρω του που έχουν φυσιολογική διάνοια. Δεν μπορούν να εμβαθύνουν στο πού τον πάνε τα άλματά του».[24] Ο Πιρς Βένγκερ, επικεφαλής της διεύθυνσης δράματος στο BBC Ουαλίας, περιέγραψε την ερμηνεία του Σέρλοκ στη σειρά ως «έναν δυναμικό υπερήρωα στον σύγχρονο κόσμο, έναν αλαζόνα, ένα λαγωνικό διάνοια καθοδηγούμενο από την επιθυμία να αποδείξει πως είναι πιο έξυπνος από τον δράστη και την αστυνομία - από όλους για την ακρίβεια».[18] Συμβαδίζοντας με τις κοινωνικές αλλαγές στις συμπεριφορές και τους κανονισμούς μετάδοσης, ο Χολμς του Κάμπερμπατς αντικατέστησε το κάπνισμα πίπας με πολλαπλά επιθέματα νικοτίνης.[17] Οι σεναριογράφοι πίστευαν πως ο Σέρλοκ δε θα έπρεπε να μιλάει σαν «ένα εντελώς σύγχρονο άτομο» λέει ο Μόφατ, και η αρχική τους πρόθεση ήταν να «μην ακούγεται ποτέ σαν να κάνει διάλεξη». Ο Μόφατ μετέτρεψε τον χαρακτήρα σε «πιο Βικτωριανό» στον δεύτερο κύκλο, εκμεταλλευόμενος περισσότερο την «όμορφη φωνή» του Κάμπερμπατς για να κάνει [τον Σέρλοκ] να ακούγεται σαν «να κάνει διάλεξη».[25]

Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς (αριστερά) και ο Μάρτιν Φρίμαν (δεξιά) κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του πρώτου κύκλου

Σε μια συνέντευξη στην εφημερίδα The Observer, ο συνδημιουργός Μαρκ Γκέιτις ανέφερε πως αντιμετώπισαν περισσότερες δυσκολίες στο να βρουν τον κατάλληλο ηθοποιό για τον ρόλο του Δρ. Τζον Γουάτσον παρά για τον ομότιτλο χαρακτήρα.[10] Η παραγωγός Σου Βέρτου είπε: «Ο Μπένεντικτ ήταν στην πραγματικότητα ο μόνος που είδαμε για τον [ρόλο του] Σέρλοκ... Από τη στιγμή που ο Μπένεντικτ ήταν εκεί, απλά έπρεπε να βεβαιωθούμε πως υπήρχε χημεία με τον Τζον [Γουάτσον] - και πιστεύω πως τη βλέπεις με το που βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο, μπορείς να δεις πως δουλεύουν μαζί».[26] Αρκετοί ηθοποιοί πέρασαν από ακρόαση για τον ρόλο του Γουάτσον,[15] με τον Μάρτιν Φρίμαν να είναι η τελική επιλογή. Ο Μόφατ είπε πως ο Ματ Σμιθ ήταν ο πρώτος που πέρασε από ακρόαση ανεπιτυχώς. Απορρίφθηκε ως πολύ «αλλοπαρμένος», ενώ οι παραγωγοί ήθελαν κάποιον «πιο ευθύ» για τον ρόλο του Γουάτσον.[27] Σύντομα μετά από αυτό, ο Μόφατ προσέλαβε τον Σμιθ ως τον «Ενδέκατο Γιατρό» στη σειρά Doctor Who.[27]

Οι σεναριογράφοι είπαν πως η πρόσληψη του Φρίμαν ανέπτυξε τον τρόπο του πώς ο Κάμπερμπατς υποδυόταν τον Χολμς.[15] Το θέμα της φιλίας γοήτευε τόσο τον Γκέιτις όσο και τον Μόφατ.[28] Ο Γκέιτις υποστήριξε τη σημασία της επίτευξης του σωστού τόνου για τον χαρακτήρα. «Ο Γουάτσον δεν είναι ηλίθιος, αν και είναι αλήθεια πως ο Κόναν Ντόυλ πάντα τον έμπαιζε» είπε ο Γκέιτις. «Αλλά μόνο ένας ηλίθιος θα είχε γύρω του ηλίθιους».[10] Ο Μόφατ είπε πως ο Φρίμαν είναι «το αντίθετο από τον Μπένεντικτ στα πάντα εκτός από την ποσότητα του ταλέντου... Ο Μάρτιν βρίσκει ένα είδος ποίησης στον συνηθισμένο άνθρωπο. Αγαπώ τον σχολαστικό ρεαλισμό σε όλα όσα κάνει».[15] Ο Φρίμαν περιγράφει τον χαρακτήρα του ως μια «ηθική πυξίδα» για τον Σέρλοκ, ο οποίος δεν εξετάζει πάντα την ηθική και τη δεοντολογία των πράξεών του.[23]

Ο Ρούπερτ Γκρέιβς προσλήφθηκε ως Επιθεωρητής Ντετέκτιβ Γκρεγκ Λεστράντ. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του σεναρίου, οι σεναριογράφοι αναφέρονταν στον χαρακτήρα ως «Επιθεωρητής Λεστράντ», μέχρι που ο Γκέιτις συνειδητοποίησε πως στη σύγχρονη Αγγλία ο χαρακτήρας θα έπρεπε να φέρει τον τίτλο «Επιθεωρητής Ντετέκτιβ». Οι Μόφατ και Γκέιτις επεσήμαναν πως ο Λεστράντ δεν εμφανίζεται συχνά στις ιστορίες και απεικονίζεται κάπως αντιφατικά σε αυτές. Αποφάσισαν να κρατήσουν την εκδοχή που εμφανίζεται στην ιστορία «The Adventure of the Six Napoleons»: έναν άντρα ο οποίος είναι αγανακτισμένος με τον Χολμς αλλά τον θαυμάζει, και τον οποίο ο Χολμς με τη σειρά του θεωρεί τον καλύτερο άνθρωπο στη Σκότλαντ Γιαρντ.[15] Αρκετοί υποψήφιοι ακολούθησαν κωμική πορεία στις ακροάσεις τους, αλλά η δημιουργική ομάδα προτίμησε τη σοβαρότητα που έφερε ο Γκρέιβς στον ρόλο.[15] Το μικρό του όνομα αποκαλύπτεται πως είναι Γκρεγκ στο επεισόδιο «The Hounds of Baskerville».[29]

Ο Άντριου Σκοτ κάνει την πρώτη του εμφάνιση ως Τζιμ Μοριάρτι στο επεισόδιο «The Great Game». Ο Μόφατ δήλωσε: «Ξέραμε τι θέλαμε να κάνουμε με τον Μοριάρτι από την αρχή. Ο Μοριάρτι είναι συνήθως κάπως βαρετός, κάπως κομψός κακός, κι έτσι σκεφτήκαμε κάποιον ο οποίος θα ήταν πραγματικά τρομακτικός με τον κατάλληλο τρόπο. Κάποιον που θα ήταν απόλυτα ψυχοπαθής».[26] Αρχικά, οι Μόφατ και Γκέιτις δεν θα έβαζαν μια αναμέτρηση μεταξύ του Μοριάρτι και του Χολμς σε αυτά τα τρία πρώτα επεισόδια αλλά, βλέποντας την ακρόαση του Σκοτ,[30] συνειδητοποίησαν πως «απλά έπρεπε να έχουμε μια σκηνή αναμέτρησης. Έπρεπε να κάνουμε μια εκδοχή της σκηνής από την ιστορία The Final Problem, στην οποία οι δυο αντίπαλοι συναντούν ο ένας τον άλλο».[31]

Το υπόλοιπο βασικό καστ περιλαμβάνει την Ούνα Σταμπς (η οποία γνώριζε τον Κάμπερμπατς από τότε που ήταν τεσσάρων χρονών, αφού είχε δουλέψει με την ηθοποιό μητέρα του, Γουάντα Βένθαμ)[32] στο ρόλο της κ. Χάντσον και τον συνδημιουργό Μαρκ Γκέιτις στον ρόλο του Μάικροφτ Χολμς.[33] Οι Βινέτ Ρόμπινσον, Τζόναθαν Άρις και Λουίζ Μπρίλι υποδύονται τους επαναλαμβανόμενους ρόλους των Λοχία Σάλι Ντόνοβαν, Φίλιπ Άντερσον και Μόλι Χούπερ αντίστοιχα. Η Αμάντα Άμπινγκτον, η τότε σύντροφος του Φρίμαν, υποδύεται την Μαίρη Μόρσταν, τη σύντροφο και μετέπειτα σύζυγο του Γουάτσον. Στον τρίτο κύκλο, οι Γουάντα Βένθαμ και Τίμοθι Κάρλτον, οι πραγματικοί γονείς του Κάμπερμπατς, εμφανίζονται ως οι γονείς του Σέρλοκ και του Μάικροφτ.

Οι guest εμφανίσεις περιλαμβάνουν τους Φιλ Ντέιβις ως Τζέφερσον Χόουπ,[34] Πολ Τσέκερ ως Επιθεωρητής Ντετέκτιβ Ντιμόκ,[35] Ζόι Τέλφορντ ως Σάρα,[35] Γκέμα Τσαν ως Σου Λιν Γιάο,[35] Τζον Σέσιονς ως Κένι Πρινς,[36] Χάιντν Γκουίν ως Μις Γουένσλας,[36] Ντέμπορα Μουρ ως ένα από τα θύματα του Μοριάρτι[31] και Πίτερ Ντάβινσον ως η φωνή στο πλανητάριο.[31] Το επεισόδιο «A Scandal in Belgravia» του δεύτερου κύκλου περιλαμβάνει τη Λάρα Πούλβερ στο ρόλο της Αϊρίν Άντλερ,[37] ενώ το επεισόδιο «The Hounds of Baskerville» περιλαμβάνει τον Ράσελ Τόβεϊ στο ρόλο του Χένρι Νάιτ.[38] Στο τελευταίο επεισόδιο του δεύτερου κύκλου, τον ρόλο του Ρούφους Μπρουλ υποδύεται ο Έντουαρντ Χόλτομ, ενώ η Κάθριν Πάρκινσον υποδύεται τη δημοσιογράφο Κίτι Ράιλι. Το πρώτο επεισόδιο του τρίτου κύκλου περιλαμβάνει τον Ντέρεν Μπράουν.

Σχεδιασμός παραγωγής και γυρίσματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σειρά είναι μια παραγωγή της Hartswood Films για το BBC Ουαλίας, ενώ το BBC Worldwide παρείχε επίσης χρηματοδότηση ως συμπαραγωγή.[11][39] Η παραγωγή στηρίχθηκε επίσης ως συμπαραγωγή από το PBS, ένα δίκτυο δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, για την ανθολογία Masterpiece Mystery! του WGBH-TV.[40][41] Τα γυρίσματα του πιλοτικού επεισοδίου, το οποίο έγραψε ο Μόφατ και σκηνοθέτησε ο Κόουκι Γκέντροϊτς, ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2009.[42] Τον επόμενο Ιανουάριο (2010), το πρώτο σετ τριών επεισοδίων εισήλθε στο στάδιο της παραγωγής. Ο Πολ ΜακΓκουίγκαν σκηνοθέτησε το πρώτο και το τρίτο επεισόδιο, ενώ το δεύτερο ο Έιρος Λιν.[43][44] Τα τρία επεισόδια γυρίστηκαν με αντίθετη σειρά από αυτή με την οποία προβλήθηκαν.[31]

Η οδός Γκάουερ στο Λονδίνο χρησιμοποιήθηκε για τα εξωτερικά πλάνα της τοποθεσίας της οικίας του Χολμς στην οδό Μπέικερ Στριτ.[45]

Ο Γκέιτις ανέφερε πως ήθελαν να «φετιχοποιήσουν το σύγχρονο Λονδίνο με τον τρόπο που οι εκδόσεις εποχών φετιχοποιούσαν το Βικτωριανό Λονδίνο».[23] Η βάση της παραγωγής βρισκόταν στη μονάδα παραγωγής της Hartswood Films στο Κάρντιφ. Η παραγωγή των πρώτων δύο κύκλων είχε τη βάση της στα Upper Boat Studios, όπου βρισκόταν και η παραγωγή του Doctor Who.[46][47] Το Κάρντιφ ήταν πιο οικονομικό σε σχέση με το Λονδίνο, με κάποιες τοποθεσίες του να μοιάζουν αρκετά με μέρη του Λονδίνου.[23] Κάποιες αρχιτεκτονικές δεν μπορούσαν να αντιγραφούν, έτσι κάποια γυρίσματα στην πρωτεύουσα της Αγγλίας ήταν απαραίτητα.[23] Τα πλάνα της οδού 221B Μπέικερ Στριτ γυρίστηκαν στην οδό Γκάουερ 187[45] – ήταν ανέφικτο να γίνουν στην Μπέικερ Στριτ εξαιτίας της έντονης κίνησης[48] και του μεγάλου αριθμού αντικειμένων με την επιγραφή «Σέρλοκ Χολμς», τα οποία θα έπρεπε να αφαιρεθούν.[31] Η εκτελεστική παραγωγός Μπέριλ Βέρτου εξηγεί το πώς ήταν σημαντικό να σχεδιαστεί το σύνολο του διαμερίσματος του Σέρλοκ ως σύγχρονο σκηνικό, εξακολουθώντας ωστόσο να εκφράζει την εκκεντρικότητά του. Λέει, δε θα ζούσε κάπου «πολύ μικροαστικά» ή «πολύ μοντέρνα».[23]

Το κατάστημα Speedy's, το οποίο βρισκόταν κάτω από το διαμέρισμα του Χολμς, αναφέρθηκε πως είχε αύξηση σε νέους πελάτες, οι οποίοι το αναγνώρισαν από τη σειρά.[48]

Τα κοστούμια για το πιλοτικό επεισόδιο σχεδιάστηκαν από τον σχεδιαστή κοστουμιών Ρέι Χόλμαν, ο οποίος είχε κερδίσει το βραβείο BAFTA Cymru στην αντίστοιχη κατηγορία.[49] Στη σειρά, ο Κάμπερμπατς φορούσε ένα παλτό Belstaff αξίας 1.000 λιρών (περίπου 1.110 ευρώ).[50] Η Σάρα Άρθουρ, η σχεδιάστρια κοστουμιών της σειράς, εξήγησε το πώς δημιούργησε την εμφάνιση του ντετέκτιβ για τον Χολμς. «Ο Χολμς δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον για τη μόδα, έτσι πήγα για κλασικά κοστούμια με μια μοντέρνα χροιά: παντελόνια με ίσια γραμμή και ένα κομψό σακάκι με δύο κουμπιά. Επίσης, χρησιμοποίησα κομψά μπλουζάκια και ένα ευρύ, σαρωτικό παλτό για όλες τις σκηνές δράσης - δείχνει υπέροχο με φόντο τον ορίζοντα του Λονδίνου».[50]

Οι σεναριογράφοι λένε πως δεν ήθελαν να εξαναγκάσουν τον νεωτερισμό στην ιστορία, έστω κι αν αυτή διαδραματιζόταν στη σύγχρονη εποχή.[15] Υπήρχαν κάποιες δημιουργικές προκλήσεις, όπως η απόφαση να συμπεριλάβουν την πινακίδα «221B» στην μπροστινή πόρτα του Χολμς. Ο Γκέιτις και ο Μόφατ σκέφτονταν πως στον σύγχρονο κόσμο, η πόρτα θα απεικόνιζε μόνο τον αριθμό του σπιτιού και θα υπήρχαν κουδούνια για κάθε διαμέρισμα. Ολόκληρος όμως ο αριθμός του σπιτιού είναι τόσο εικονικός που δεν μπόρεσαν να τον αφαιρέσουν.[15] Αποφάσισαν επίσης πως οι δύο πρωταγωνιστές θα απευθύνονταν ο ένας στον άλλον με τα μικρά τους ονόματα, παρά με τα παραδοσιακά Χολμς και Γουάτσον.[15] Αυτό αντικατοπτριζόταν επίσης και στον τίτλο της σειράς. Ο σκηνοθέτης ΜακΓκουίγκαν σκέφτηκε να εμφανίζουν το περιεχόμενο των μηνυμάτων που αντάλλασσαν οι χαρακτήρες στην οθόνη, αντί να χρησιμοποιούν πλάνα με το χέρι να κρατάει το τηλέφωνο.[15]

Ο Μάρτιν Φρίμαν και ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του τρίτου κύκλου, Αύγουστος 2013

Οι παραγωγοί δυσκολεύτηκαν να συγχρονίσουν τα προγράμματα των κύριων πρωταγωνιστών, του Μόφατ και του Γκέιτις για τον δεύτερο κύκλο. Τόσο ο Κάμπερμπατς όσο και ο Φρίμαν ήταν απασχολημένοι στην ταινία Χόμπιτ: Ένα Αναπάντεχο Ταξίδι (2012), ενώ ο Μόφατ συνέχιζε να είναι επικεφαλής σεναριογράφος στη σειρά Doctor Who. Ως απάντηση στην πίεση του χρόνου, η εφημερίδα The Guardian ισχυρίστηκε πως η σειρά «περιέχει αναθεωρήσεις τριών από τις πιο γνωστές ιστορίες του Κόναν Ντόυλ».[51] Ο Γκέιτις είπε πως υπήρξε μια διαφωνία για την παραγωγή τριών ιστοριών σε τρία χρόνια, αλλά ο Μόφατ εξήγησε πως αυτό απορρίφθηκε γιατί δεν ήθελαν να «αναβάλλουν την απόλαυση».[51] Η σχέση ανάμεσα στον Χολμς και στον Γουάτσον αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύκλου, με τον Γουάτσον να είναι λιγότερο εντυπωσιασμένος από τις αφαιρετικές ικανότητες του Σέρλοκ, ενώ λειτούργησε ως ο βασικός ντετέκτιβ στο δεύτερο επεισόδιο, «The Hounds of Baskerville».[51] Το καστ και η ομάδα παραγωγής είχαν περισσότερη αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια της παραγωγής του δεύτερου κύκλου μετά τη θετική ανταπόκριση που έλαβε ο πρώτος κύκλος από κοινό και κριτικούς.[25][52]

Το θέμα και την ορχηστρική μουσική της σειράς συνέθεσαν οι Ντέιβιντ Άρνολντ και Μάικλ Πράις.[23] Ο Άρνολντ εξήγησε πως εκείνος και ο Πράις δούλεψαν με τους παραγωγούς για να «καταλήξουμε σε ένα κεντρικό θέμα και χαρακτήρα» για τη σειρά, και τότε βρήκαν ποιος «θα ήταν ο καθοριστικός ήχος της σειράς».[23] Κομμάτια συχνά δημιουργούνταν με τη χρήση συνθεσάιζερ αλλά, τα κομμάτια που χρησιμοποιήθηκαν για τη σειρά ηχογραφήθηκαν με τη χρησιμοποίηση πραγματικών μουσικών, λέει ο Άρνολντ, για να μπορούν να «φέρουν τη μουσική στη ζωή».[23] Παρομοίως, ο Πράις σχολιάζει πως οι μουσικοί μπορούν να προσαρμόσουν την εκτέλεσή τους για μια μουσική επένδυση, ως απάντηση σε υλικό από τη σειρά.[23]

Προβλήθηκαν συνολικά τέσσερις κύκλοι της σειράς, με τον κάθε κύκλο να αποτελείται από τρία επεισόδια. Ο πρώτος κύκλος προβλήθηκε αρχικά τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2010 από το BBC και, αργότερα, τον Οκτώβριο του 2010 από το PBS στις Ηνωμένες Πολιτείες.[53] Ο δεύτερος κύκλος προβλήθηκε αρχικά στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Ιανουάριο του 2012 και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, στις Ηνωμένες Πολιτείες.[54] Ο τρίτος κύκλος έκανε πρεμιέρα στο Ηνωμένο Βασίλειο την 1η Ιανουαρίου 2014 και στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 19 Ιανουαρίου. Ένα ειδικό επεισόδιο προβλήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2016 στο BBC One και στο PBS, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που η σειρά προβάλλεται την ίδια μέρα σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες.[55] Ο τέταρτος κύκλος ξεκίνησε να προβάλλεται στο BBC One και στο PBS την 1η Ιανουαρίου 2017 και ολοκληρώθηκε στις 15 Ιανουαρίου.[56] Η σειρά έχει πωληθεί προς προβολή σε 180 επικράτειες.[7]

Κύκλος Επεισόδια Α' Προβολή Τηλεθέαση (εκατομμύρια)
Πρεμιέρα κύκλου Φινάλε κύκλου ΗΒ ΗΠΑ
1 3 25 Ιουλίου 2010 8 Αυγούστου 2010 8.37[57] Ν/Α
2 3 1 Ιανουαρίου 2012 15 Ιανουαρίου 2012 10.23[57] 4.4[58]
3 3 1 Ιανουαρίου 2014 12 Ιανουαρίου 2014 11.82[59] 6.6[58]
Ειδικό 1 Ιανουαρίου 2016 11.64[60] 3.4[61]
4 3 1 Ιανουαρίου 2017 15 Ιανουαρίου 2017 10.00[62] Ν/Α

Το πρώτο επεισόδιο, «A Study in Pink», το οποίο είναι ελαφρώς βασισμένο στο πρώτο μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Σέρλοκ Χολμς, Σπουδή στο Κόκκινο, γράφτηκε από τον Μόφατ και σκηνοθετήθηκε από τον Πολ ΜακΓκουίγκαν. Σε αυτό γίνεται η γνωριμία του Σέρλοκ με τον Τζον και η μετακόμιση του δεύτερου στο διαμέρισμα του πρώτου στη Μπέικερ Στριτ στο Λονδίνο. Στη συνέχεια, διερευνούν μια σειρά θανάτων, οι οποίοι πιστεύεται πως είναι αυτοκτονίες. Ο Μάικροφτ Χολμς, ο μεγαλύτερος αδελφός του Σέρλοκ τον οποίο υποδύεται ο Μαρκ Γκέιτις, κάνει την πρώτη του εμφάνιση στη σειρά. Το επεισόδιο μεταδόθηκε για πρώτη φορά στις 25 Ιουλίου 2010, ταυτόχρονα σε BBC One και BBC HD.[63][64]

Το δεύτερο επεισόδιο, «The Blind Banker», μεταδόθηκε για πρώτη φορά την 1η Αυγούστου 2010. Γράφτηκε από τον Στήβεν Τόμπσον και σκηνοθετήθηκε από τον Έιρος Λιν. Σε αυτό, ο Χολμς προσλαμβάνεται από έναν παλιό του γνώριμο από το πανεπιστήμιο, για να διερευνήσει μια μυστήρια διάρρηξη σε μια τράπεζα στο Σίτι του Λονδίνου.[65]

Ο πρώτος κύκλος ολοκληρώνεται με το επεισόδιο «The Great Game», το οποίο μεταδόθηκε για πρώτη φορά στις 8 Αυγούστου 2010, γράφτηκε από τον Γκέιτις και σκηνοθετήθηκε από τον ΜακΓκουίγκαν. Σε αυτό εμφανίζεται για πρώτη φορά η νέμεσις του Σέρλοκ, Τζέιμς Μοριάρτι (Άντριου Σκοτ), ο οποίος δίνει προθεσμία στον Χολμς να λύσει μια σειρά υποθέσεων, οι οποίες φαίνεται να μην συνδέονται μεταξύ τους. Το επεισόδιο τελειώνει με μια δραματική σκηνή, όπου η αναμέτρηση του Σέρλοκ με τον Μοριάρτι περιλαμβάνει ένα γιλέκο-βόμβα, το οποίο φορούσε λίγα λεπτά νωρίτερα ο Τζον.[66]

Δεύτερος κύκλος (2012)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ανάλυση της ψεύτικης αυτοκτονίας του Σέρλοκ από την οροφή του νοσοκομείου Σαιντ Μπαρθόλομιου (St Bartholomew) στο Λονδίνο προσέλκυσε συζητήσεις στα κοινωνικά δίκτυα και τις εφημερίδες.

Μετά την υψηλή τηλεθέαση του επεισοδίου «A Study in Pink», το BBC ήταν πρόθυμο να παράγει περισσότερα επεισόδια.[67] Στις 10 Αυγούστου 2010, επιβεβαιώθηκε πως το Sherlock είχε ανανεωθεί για δεύτερο κύκλο επεισοδίων.[26] Στην συνέλευση του 2011, ο Γκέιτις επιβεβαίωσε το ποιες ιστορίες θα προσαρμόζονταν και πως οι σεναριογράφοι από τον πρώτο κύκλο θα επέστρεφαν για να γράψουν από ένα επεισόδιο του δεύτερου κύκλου ο καθένας.[68] Αναγνωρίζοντας πως οι ιστορίες A Scandal in Bohemia, The Hound of the Baskervilles και The Final Problem είναι ανάμεσα στις πιο γνωστές του Χολμς, ο Γκέιτις εξήγησε: «Ξέραμε πως μετά την επιτυχία που σημείωσε ο πρώτος κύκλος, ήταν φυσικό επακόλουθο να προσαρμόσουμε τρεις από τις πιο διάσημες [ιστορίες].[68] [...] Υπάρχει το ερώτημα του πώς να κλείσεις τον κύκλο με μια δραματική τελική σκηνή και έπειτα, τα θεματικά πράγματα των τριών ιστοριών, το πού προσπαθούσαμε να φτάσουμε, και το πώς θα προχωρήσει λίγο παραπάνω η σχέση ανάμεσα στον Σέρλοκ και τον Τζον. Δεν μπορείς απλά να πας πίσω στο: 'Δεν έχεις αισθήματα'. 'Δεν με νοιάζει'. Πρέπει να προχωρήσεις κάπου και να βεβαιωθείς πως και οι υπόλοιποι χαρακτήρες έχουν κάπως το δικό τους ταξίδι».[68]

Ο δεύτερος κύκλος τριών 90λεπτων επεισοδίων ήταν αρχικά προγραμματισμένος να μεταδοθεί προς το τέλος του 2011,[69] αλλά καθυστέρησε μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου 2012. Ολοκληρώθηκε με το επεισόδιο «The Reichenbach Fall». Ο Μόφατ ένιωσε πως εκείνος και ο συνδημιουργός Γκέιτις είχαν ξεπεράσει τον Κόναν Ντόυλ με τη δική τους εκδοχή της πτώσης του Χολμς και πρόσθεσε πως, σε αυτή την πολυσυζητημένη σκηνή, υπήρχε «ένα στοιχείο που κανένας δεν πρόσεξε».[70]

Μετά το τέλος του τελευταίου επεισοδίου του δεύτερου κύκλου, τόσο ο Μόφατ όσο και ο Γκέιτις ανακοίνωσαν στο Twitter πως ένας τρίτος κύκλος επεισοδίων είχε εγκριθεί την ίδια περίοδο με τον δεύτερο κύκλο[71] και ένα μέρος της ανάλυσης του «The Reichenbach Fall» γυρίστηκε ταυτόχρονα με τον δεύτερο κύκλο.[72] Χωρίς να αποκαλύψει αν και ο Μοριάρτι σκηνοθέτησε τον θάνατό του στο τέλος του δεύτερου κύκλου, ο Μόφατ υπαινίχθηκε πως ο Μοριάρτι δε θα συμμετέχει τόσο πολύ στους μελλοντικούς κύκλους του Sherlock.[73][74]

Πριν την προβολή των τριών επεισοδίων του τρίτου κύκλου τον Ιανουάριο του 2014, ένα μίνι επεισόδιο συνολικής διάρκειας 7 λεπτών με τίτλο «Many Happy Returns» μεταδόθηκε μόνο διαδικτυακά και λειτούργησε ως πρίκουελ του τρίτου κύκλου. Διατέθηκε στις υπηρεσίες BBC iPlayer και BBC Red Button, καθώς και στο κανάλι του BBC στο YouTube.[75][76] Η ιστορία του δεν βασίζεται πάνω σε κάποια συγκεκριμένη ιστορία του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ.

Ειδικό επεισόδιο (2016)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: The Abominable Bride
Η Σταμπς ντυμένη με το κοστούμι για το επεισόδιο κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, Φεβρουάριος 2015

Στις 2 Ιουλίου 2014, ανακοινώθηκε πως θα μεταδιδόταν ένα ειδικό επεισόδιο μεταξύ του τρίτου και του τέταρτου κύκλου.[77][78] Τα γυρίσματα για το επεισόδιο ξεκίνησαν στις 5 Ιανουαρίου 2015[79][80] και ολοκληρώθηκαν στις 10 Φεβρουαρίου 2015.[81] Ο Μόφατ επιβεβαίωσε πως το επεισόδιο θα έχει ως σκηνικό το Βικτωριανό Λονδίνο λέγοντας: «Αυτό το ειδικό επεισόδιο είναι ξεχωριστό. Δεν θα κάναμε την ιστορία που κάνουμε και με τον τρόπο που την κάνουμε αν δεν είχαμε αυτό το ειδικό επεισόδιο. Δεν αποτελεί μέρος των τριών επεισοδίων του κύκλου. Έτσι, είχαμε αυτό να κάνουμε ... Βρίσκεται κάπως μέσα στη δική του μικρή φούσκα».[82]

Τον Οκτώβριο του 2015, ανακοινώθηκε πως ο τίτλος του επεισοδίου θα ήταν «The Abominable Bride».[83] Μεταδόθηκε την 1η Ιανουαρίου 2016 στο BBC One στο Ηνωμένο Βασίλειο και στο PBS στις Ηνωμένες Πολιτείες.[55] Το επεισόδιο προβλήθηκε, ταυτόχρονα με την τηλεοπτική προβολή, σε κινηματογραφικές αίθουσες σε όλη την επικράτεια του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ προβλήθηκε σε επιλεγμένες αίθουσες στις 5 και 6 Ιανουαρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες.[84] Οι κινηματογραφικές προβολές περιλάμβαναν και αποκλειστικό έξτρα υλικό, όπως ένα βίντεο με ξενάγηση στην 221B Μπέικερ Στριτ με τον Στίβεν Μόφατ, καθώς και ματιά πίσω από τις κάμερες για το πώς δημιουργήθηκε το επεισόδιο.[85]

Τέταρτος κύκλος (2017)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Οκτώβριο του 2013, είχε ανατεθεί ένας τέταρτος κύκλος, με προγραμματισμένα σενάρια.[86][87] Ο Μόφατ δήλωσε στην εφημερίδα The Daily Telegraph τον Ιανουάριο του 2014: «Είμαστε όλοι πρόθυμοι να συνεχίσουμε», αλλά πρόσθεσε πως ήταν δύσκολο να συντονίσουν το πρόγραμμα των δύο κύριων ηθοποιών.[88]

Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 4 Απριλίου 2016 στα Pinewood Studio Wales[89] και διήρκεσαν μέχρι τις 5 Αυγούστου.[90][91] Τον Μάιο του 2016, ανακοινώθηκε πως ο Τόμπι Τζόουνς είχε προσληφθεί για τον ρόλο ενός κακού από τις λαϊκές παραδόσεις του Σέρλοκ Χολμς.[92]

Τον Ιανουάριο του 2014, ο Μόφατ δήλωσε πως ένας πέμπτος κύκλος είχε σχεδιαστεί από εκείνον και τον Γκέιτις.[93] Ωστόσο, μέχρι την προβολή του τέταρτου κύκλου τον Ιανουάριο του 2017, δεν είχαν αποφασίσει ακόμα να προχωρήσουν στην παραγωγή του.[94] Συγκεκριμένα, οι Κάμπερμπατς και Μόφατ έχουν εκφράσει ενδιαφέρον στο να συνεχιστεί η σειρά κάποια στιγμή στο μέλλον, αλλά δεν υπάρχουν άμεσα σχέδια.[95] Όσον αφορά το μέλλον της σειράς, ο Γκέιτις δήλωσε πως εξαιτίας των αλληλοσυγκρουόμενων προγραμμάτων των Κάμπερμπατς και Φρίμαν, ένας πιθανός πέμπτος κύκλος βρίσκεται ακόμα στον αέρα.[96]

Η σειρά έχει λάβει κριτικούς επαίνους, διατηρώντας θετικές κριτικές κατά τους τρεις πρώτους κύκλους της. Ωστόσο, ο τέταρτος κύκλος έλαβε μικτές κριτικές.[97][98] Στη σελίδα συλλογής κριτικών Metacritic, ο πρώτος κύκλος συγκεντρώνει ποσοστό 85/100 βασισμένο σε 17 κριτικές,[99] ο δεύτερος 91/100 βασισμένο σε 24 κριτικές[100] και ο τρίτος 88/100 βασισμένο σε 23 κριτικές.[101] Ο τέταρτος κύκλος δεν συγκεντρώνει αρκετές κριτικές (μόνο 3) ώστε να βγει ξεχωριστή μέτρηση για εκείνον,[102] ενώ συνολικά, όλοι οι κύκλοι μαζί, συγκεντρώνουν 88/100 βασισμένο σε 67 συνολικά κριτικές.[103] Στην άλλη σελίδα συλλογής κριτικών, Rotten Tomatoes, ο πρώτος κύκλος συγκεντρώνει 93%, ο δεύτερος 94% και ο τρίτος 91%. Ο τέταρτος μόλις 55%, ενώ συνολικά το ποσοστό που συγκεντρώνει ως σειρά, είναι 78%.[104] Το πρώτο επεισόδιο συγκέντρωσε υψηλή βαθμολογία (87%) στο Appreciation Index,[105][106] μια βαθμολογία που χρησιμοποιείται ως δείκτης εκτίμησης του κοινού για κάποιο τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό πρόγραμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Βανέσα Θορπ από την εφημερίδα The Observer είπε πως η σειρά ήταν «μια τομή μεταξύ των ταινιών Withnail and I και Το Τελεσίγραφο του Μπορν, ενώ υπάρχουν επίσης ίχνη από Doctor Who σχετικά με το δράμα, αλλά αυτό δεν αποτελεί έκπληξη καθώς γράφτηκε και δημιουργήθηκε από δύο από τους σεναριογράφους της σειράς, Μαρκ Γκέιτις και Στίβεν Μόφατ».[10] Ο Νταν Μάρτιν από την εφημερίδα The Guardian είπε: «Είναι νωρίς, αλλά η πρώτη από τις τρεις 90λεπτες ταινίες, A Study in Pink, είναι εξαιρετικά πολλά υποσχόμενη. Έχει τη φινέτσα της τηλεοπτικής σειράς Spooks, αλλά είναι αναμφισβήτητα Σέρλοκ Χολμς. Οι αφαιρετικές σκηνές είναι δαιμόνιες και η πλοκή είναι κλασική Μόφατ».[107] Ο Τομ Σάτκλιφ από την εφημερίδα The Independent έγραψε: «Το Sherlock είναι ένας θρίαμβος, πνευματώδες και με γνώση, χωρίς ποτέ να υποτιμά τη φαντασία και τη θαμπάδα του αυθεντικού. Καταλαβαίνει πως ο Χολμς δεν έχει να κάνει πραγματικά με την πλοκή, αλλά με το χάρισμα ... Προφανώς δεν ακολουθεί πιστά την αυθεντική ιστορία σε ορισμένα σημεία, αλλά το Sherlock είναι υπέροχα πιστό προς αυτή με όλους τους τρόπους που έχουν σημασία».[108] Οι κύριοι πρωταγωνιστές επαινέθηκαν για την ερμηνεία τους. Η κριτικός Βικτόρια Θορπ είπε: «Η αξιοπιστία του Φρίμαν, προσφέρει έναν ικανό Γουάτσον για να ξεκλειδώσει αυτόν τον σύγχρονο Χολμς, έναν άνθρωπο που περιγράφει τον εαυτό του ως 'έναν υψηλής λειτουργικότητας κοινωνιοπαθή'».[10] Μετά το πρώτο επεισόδιο του δεύτερου κύκλου, η Σάρα Κρόμπτον από την εφημερίδα The Daily Telegraph ισχυρίζεται πως ο «Κάμπερμπατς είναι εντελώς πιστευτός ως ένας άντρας που ζει αποκλειστικά στην παρεγκεφαλίδα του με ελάχιστη προσοχή στον έξω κόσμο, κάνοντας το Sherlock την τέλεια απεικόνιση του Χολμς για την εποχή μας».[109]

Οι θαυμαστές του Κόναν Ντόυλ ήταν γενικά ευγνώμονες. Ο Γκουίλιμ Μάμφορντ από την εφημερίδα The Guardian ισχυρίστηκε πως «αυτό έχει να κάνει με το γεγονός πως οι Μόφατ και Γκέιτις είναι πάρα πολύ καλοί γνώστες της δουλειάς του Κόναν Ντόυλ και η απεικόνισή τους ενσωματώνει μεγάλες και μικρές προσαρμογές του Χολμς στην οθόνη, καθώς και αυθεντικές ιστορίες. Όπως το τοποθετεί ο Γκέιτις: 'Τα πάντα ακολουθούν τον κανόνα'».[51] Η Σάρα Κρόμπτον από την εφημερίδα The Telegraph αναγνωρίζει κάποια από τα αστεία και τις αναφορές που έχουν σαν στόχο τους θαυμαστές.[109] Σχολιάζοντας συγκεκριμένα για το φινάλε του δεύτερου κύκλου, «The Reichenbach Fall», ο Σαμ Γουόλαστον από την εφημερίδα The Guardian επαίνεσε την πιστότητα της σειράς προς τον Κόναν Ντουλ, αλλά επίσης και το πώς «θα περιπλανηθεί, θα αποδεχτεί την τεχνολογία των κινητών και το χακάρισμα των υπολογιστών ... Αλλά δεν μοιάζει με απιστία· μοιάζει περισσότερο σαν μια ανοικτή σχέση, συμφωνημένη και από τις δύο πλευρές».[110]

Η σειρά υπήρξε επίσης αντικείμενο μελέτης για τους διαλόγους της, ιδιαίτερα τους διαλόγους ανάμεσα στους δύο βασικούς χαρακτήρες ή τους διαλόγους του Σέρλοκ, γενικά, με τους άλλους χαρακτήρες.

Οι Λίνα Αφιφατουσχόλιχα και Αγκουστίνις Χάρι Σέτουβαν, με άρθρο τους που δημοσιεύτηκε στο Journal of English Language and Education, μελετώντας τα τρία επεισόδια του πρώτου κύκλου της σειράς αναφέρονται στον τρόπο που οι διάλογοι μεταξύ των Χολμς και Γουάτσον αψηφούν τα τέσσερα διαλογικά αξιώματα (ποσότητας, ποιότητας, συνάφειας/σχετικότητας και τρόπου) του Πολ Γκράις.[111] Μέσα από την ανάλυσή τους, καταλήγουν στο συμπέρασμα πως αψηφούνται και τα τέσσερα αξιώματα, με περισσότερο αυτό της συνάφειας/σχετικότητας, όπου οι χαρακτήρες απαντούσαν κάτι άσχετο σε σχέση με αυτό που τους ρωτούσαν, ενώ η παραβίαση του αξιώματος της ποιότητας εμφανίζεται συνήθως όταν οι χαρακτήρες ήθελαν να κρύψουν κάποια αλήθεια.[112]

Ο Στίβεν Γκουνάβαν, σε ακαδημαϊκή εργασία του με θέμα την αγένεια και τον τρόπο αντίδρασης προς αυτήν, χρησιμοποίησε ως βασικό αντικείμενο έρευνας και ανάλυσης το πρώτο επεισόδιο της σειράς («A Study in Pink»), καθώς σε αυτό εντοπίζονται αρκετοί διάλογοι όπου ο βασικός χαρακτήρας, Σέρλοκ Χολμς, είναι αγενής προς τους συνομιλητές του.[113] Η έρευνα βασίστηκε στις πέντε στρατηγικές αγένειας (ευθεία αγένεια, θετική αγένεια, αρνητική αγένεια, σαρκασμός ή κοροϊδία και συγκρατημένη αγένεια) που διατύπωσε ο Τζόναθαν Καλπέπερ, όπου οι τέσσερις πρώτες χρησιμοποιούνται από τον Σέρλοκ, με περισσότερο τη θετική αγένεια.[114] Όσον αφορά τις τέσσερις απαντήσεις ως προς την αγένεια, πάλι όπως διατυπώθηκαν από τον Καλπέπερ, (αποδοχή της επίθεσης, επιθετική αντιπαράθεση, αμυντική αντιπαράθεση και καμία απόκριση), η έρευνα έδειξε πως οι συνομιλητές του Σέρλοκ ανταποκρίθηκαν περισσότερο χρησιμοποιώντας την τελευταία, δηλαδή μη δίνοντας κάποια απάντηση σε αυτόν.[115]

Ένα άλλο άρθρο, αυτό των Δρ. Νίντα Χαμάς Γκαζιγιά και Σαριφά Χανίνταρ για το Πανεπιστήμιο Γκάντζαχ Μαντά, μιλάει για τις στρατηγικές άρνησης που συναντιούνται στα επεισόδια «The Six Thatchers», «The Lying Detective» και «The Final Problem», και το πώς αυτές εκδηλώνονται αν ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες υπάρχει οικειότητα ή όχι. Αναλύοντας τα δεδομένα με βάση τη θεωρία ευγένειας των Μπράουν και Λέβινσον, η έρευνα έδειξε πως σε αυτά τα τρία επεισόδια συναντούμε συνολικά 93 δηλώσεις άρνησης, με τις 47 (50,53%) από αυτές να συμβαίνουν ανάμεσα σε χαρακτήρες που υπάρχει οικειότητα. Οι τρεις δε πιο κοινές στρατηγικές άρνησης που χρησιμοποιούνται είναι η έμμεση αποφυγή απάντησης κι εναλλαγή θέματος, η έμμεση δικαιολογία, λόγος, ή επεξήγηση αποχώρησης και η άμεση αρνητική απάντηση σε κάποιο ερώτημα.[116]

Σύμφωνα με τα ημερήσια δεδομένα από τον οργανισμό BARB, τη μεγαλύτερη τηλεθέαση από τον πρώτο κύκλο του Sherlock είχε το πρώτο επεισόδιο, «A Study in Pink», με 7,5 εκατομμύρια τηλεθεατές, ενώ ο δεύτερος κύκλος είχε μέσο όρο πάνω από 8 εκατομμύρια τηλεθεατές.[117] Τα τρία επεισόδια του δεύτερου κύκλου ήταν τα τρία με τις περισσότερες θεάσεις από όλα τα προγράμματα στο iPlayer, την υπηρεσία video-on-demand του BBC, μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου 2012.[37] Το πρώτο του επεισόδιο, «A Scandal in Belgravia», προσέλκυσε αντιδράσεις από την ταμπλόιντ εφημερίδα Daily Mail, η οποία ανέφερε πως η γυμνή σκηνή της Αϊρίν Άντλερ προκάλεσε δυσαρέσκεια σε μερικούς τηλεθεατές, οι οποίοι ανησυχούσαν πως προβλήθηκε πριν τις 9 μ.μ, δηλαδή σε ώρα που δεν πρέπει να προβάλλεται περιεχόμενο για ενήλικες.[118][119] Κάποιοι κριτικοί αναφέρθηκαν επίσης στην αντιμετώπιση της Αϊρίν Άντλερ από τον Μόφατ, υποστηρίζοντας πως σεξουαλικοποιήθηκε,[120] ένας ισχυρισμός ο οποίος απορρίφθηκε από άλλους, συμπεριλαμβανομένου και του ίδιου του Μόφατ.[121][122] Το κλείσιμο του κύκλου, «The Reichenbach Fall», όπου ο Σέρλοκ σκηνοθετεί την αυτοκτονία του πηδώντας από την οροφή του νοσοκομείου St. Bartholomew, οδήγησε σε συζητήσεις σε διάφορα φόρουμ, κοινωνικά δίκτυα και άρθρα εφημερίδων σχετικά με την ανάλυσή της.[122]

Ο τρίτος κύκλος έγινε αυτός με την υψηλότερη τηλεθέαση στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2001. Ο μέσος όρος τηλεθεατών που παρακολούθησαν τον κύκλο έφτασε τα 11,82 εκατομμύρια, με 12,72 εκατομμύρια να παρακολουθούν το πρώτο επεισόδιο.[6] Το ειδικό επεισόδιο που προβλήθηκε την Πρωτοχρονιά του 2016 παρακολούθησαν 11,64 εκατομμύρια τηλεθεατές. Ο τέταρτος κύκλος άνοιξε με 11,3 εκατομμύρια τηλεθεατές για το πρώτο επεισόδιο, αλλά αυτός ο αριθμός έπεσε αισθητά στο τρίτο επεισόδιο του κύκλου, το οποίο παρακολούθησαν μόλις 5,9 εκατομμύρια τηλεθεατές, κάνοντάς το το επεισόδιο της σειράς με τη μικρότερη τηλεθέαση.[123]

Στα τηλεοπτικά βραβεία BAFTA του 2011, η σειρά κέρδισε το βραβείο «Καλύτερης Δραματικής Σειράς», ενώ ο Μάρτιν Φρίμαν κέρδισε το βραβείο «Β΄ Ανδρικού Ρόλου» για την ερμηνεία του ως Δρ. Γουάτσον. Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς ήταν υποψήφιος στην κατηγορία του «Α΄ Ανδρικού Ρόλου».[124] Το 2012, ο Άντριου Σκοτ κέρδισε το βραβείο Β΄ Ανδρικού Ρόλου για το έργο του στον δεύτερο κύκλο της σειράς, κερδίζοντας τον Φρίμαν ο οποίος ήταν επίσης υποψήφιος στην ίδια κατηγορία.[125]

Έπειτα από αρκετές υποψηφιότητες στην 63η Τελετή Απονομής (2011) και στην 64η Τελετή Απονομής (2012) των βραβείων Emmy,[126][127] η σειρά κέρδισε εφτά βραβεία Emmy στην 66η Τελετή Απονομής (2014), συμπεριλαμβανομένων των «Α΄ Ανδρικού Ρόλου σε Μίνι Σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία» για τον Κάμπερμπατς, «Β΄ Ανδρικού Ρόλου σε Μίνι Σειρά ή Σειρά Ανθολογίας ή Τηλεταινία» για τον Φρίμαν και «Καλύτερου Σεναρίου σε Μίνι Σειρά, Τηλεταινία ή Δραματικό Σπέσιαλ» για τον Μόφατ.[128] Στην 68η Τελετή Απονομής (2016), κέρδισε το Emmy στην κατηγορία «Καλύτερης Τηλεταινίας» για το ειδικό επεισόδιο «The Abominable Bride», το οποίο προβλήθηκε ως τηλεταινία.[129]

Η σειρά έλαβε επίσης αρκετές άλλες υποψηφιότητες για διάφορα βραβεία κατά τη διάρκεια προβολής της, ενώ το 2011 τιμήθηκε με το βραβείο Πιμπάντι.[130]

Κυκλοφορία home video και εμπορικά προϊόντα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυκλοφορία DVD & Blu-ray

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύκλος Ημερομηνίες κυκλοφορίας DVD/Blu-ray Επιπρόσθετα χαρακτηριστικά
Περιοχή 1/A Περιοχή 2/B Περιοχή 4/B
1 9 Νοεμβρίου 2010[131] 30 Αυγούστου 2010[132] 4 Νοεμβρίου 2010[133]
  • Ηχητικός σχολιασμός των επεισοδίων «A Study in Pink» και «The Great Game»
  • Ντοκιμαντέρ Unlocking Sherlock[134]
  • Αρχική εκδοχή πιλοτικού επεισοδίου «A Study in Pink»[135][136]
2 22 Μαΐου 2012[137] 23 Ιανουαρίου 2012[138] 1 Μαρτίου 2012[139]
  • Ηχητικός σχολιασμός των επεισοδίων «A Scandal in Belgravia» και «The Hounds of Baskerville»
  • Ντοκιμαντέρ «Sherlock Uncovered»[140]
3 11 Φεβρουαρίου 2014[141] 20 Ιανουαρίου 2014[142] 20 Φεβρουαρίου 2014[143]
  • Ένθετα: «The Fall», «Fans, Villains, and Speculation: The Legacy of Sherlock Holmes» και «Shooting Sherlock»
Ειδικό
επεισόδιο
12 Ιανουαρίου 2016[144] 11 Ιανουαρίου 2016[145] 3 Φεβρουαρίου 2016[146]
  • Ντοκιμαντέρ «A Study in Sherlock: «Making of» production»
  • Πίσω από τις κάμερες, συνεντεύξεις με Μόφατ και Γκέιτις
  • Σερλοκολογία Q&A
4 24 Ιανουαρίου 2017[147] 23 Ιανουαρίου 2017[148] 15 Φεβρουαρίου 2017[149]
  • Ένθετα: «Behind 221B», «Script to Screen», «The Writers Chat», «Production Diary», «221B Set Timelapse»
  • Ξενάγηση στο σκηνικό με τον Μαρκ Γκέιτις

Βιβλία και ιστοσελίδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η BBC Books έκδωσε μερικές από τις αυθεντικές συλλογές και μυθιστορήματα του Κόναν Ντόυλ ως συνδεδεμένες εκδόσεις με τη σειρά, όπου το εξώφυλλό τους απεικόνιζε τον Κάμπερμπατς και τον Φρίμαν. Τα Σπουδή στο Κόκκινο και Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς κυκλοφόρησαν το φθινόπωρο του 2011, με εισαγωγές από τους Μόφατ και Γκέιτις αντίστοιχα.[28][150] Τα Το λαγωνικό των Μπάσκερβιλ, Το σήμα των Τεσσάρων και Τα απομνημονεύματα του Σέρλοκ Χολμς κυκλοφόρησαν τον Μάρτιο του 2012, με εισαγωγές από τους Κάμπερμπατς, Φρίμαν και Τόμπσον αντίστοιχα.[16][151][152] Δύο ακόμα βιβλία, τα Η επιστροφή του Σέρλοκ Χολμς και Η τελευταία του υπόκλιση, κυκλοφόρησαν τον Δεκέμβριο του 2012, πριν από την πρεμιέρα του τρίτου κύκλου. Περιελάμβαναν εισαγωγές από τους Γκέιτις και Μόφατ αντίστοιχα.[153]

Το βιβλίο Sherlock: The Casebook, ένα εγχειρίδιο της σειράς γραμμένο από τον Γκάι Άνταμς, κυκλοφόρησε πάλι από τη BBC Books στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Οκτώβριο του 2012.[154][155] Το βιβλίο επανεκδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τον τίτλο The Sherlock Files: The Official Companion to the Hit Television Series τον Ιούλιο του 2013.[156]

Σύμφωνα με το Radio Times, η δημοφιλία της σειράς Sherlock οδήγησε στην αναζωπύρωση των πωλήσεων των αυθεντικών ιστοριών του Κόναν Ντόυλ.[157] Εκδότες και πωλητές ανέφεραν αύξηση 180% των πωλήσεων των βιβλίων του Σέρλοκ Χολμς κατά τη διάρκεια προβολής του πρώτου κύκλου της σειράς.[158]

Στην Ιαπωνία, μία μάνγκα προσαρμογή της σειράς σε εικονογράφηση του Τζέι από τις εκδόσεις Kadokawa, άρχισε να κυκλοφορεί με το περιοδικό Young Ace από τις 4 Οκτωβρίου 2012.[159] Η αγγλική μετάφραση αυτής της σειράς manga άρχισε να κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Titan σε Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες από τις 8 Ιουνίου 2016.[160]

Τον Οκτώβριο του 2012, η κατασκευάστρια εταιρία παιχνιδιών Winning Moves πώλησε μια εκδοχή του παιχνιδιού Cluedo, το οποίο είχε σαν θέμα τον Σέρλοκ.[161]

Η BBC Online δημοσίευσε αρκετές ιστοσελίδες σχετιζόμενες με τον φανταστικό κόσμο της σειράς. Σχεδιάστηκαν από τον Τζόζεφ Λίντστερ, ο οποίος είχε συμβάλει και στον σχεδιασμό των ιστοσελίδων που ήταν συνδεδεμένες με τη σειρά Doctor Who.[162] Δύο ιστοσελίδες - οι thescienceofdeduction.co.uk και johnwatsonblog.co.uk – περιλαμβάνουν γεγονότα από τη σειρά, στη μορφή γρίφων, και περιλήψεις υποθέσεων, συχνά συνοδευόμενες με σχόλια (για παράδειγμα, κάποιο σχόλιο από την αδελφή του Γουάτσον, τη «Χάρι»). Υπάρχουν επίσης αρκετά μπλογκ για «άγνωστες» υποθέσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στη σειρά. Παρομοίως με τις υποθέσεις που μεταδόθηκαν στη σειρά, κι αυτές διατηρούν οικεία στοιχεία από κλασικές ιστορίες του Κόναν Ντόυλ: «The Geek Interpreter» αντί του «The Greek Interpreter» και «The Six Thatchers» αντί του «The Six Napoleons».[163]

Η δημοφιλία της σειράς είχε ως αποτέλεσμα να αναζητούνται παλτά παρόμοια με του Σέρλοκ, όπως ανέφερε η πολυεθνική εταιρία Debenhams. Η κατασκευάστρια εταιρία ενδυμάτων Belstaff ξαναέβαλε σε παραγωγή το μάλλινο παλτό καπαρντίνα που φορούσε ο Κάμπερμπατς στη σειρά, πριν καν αυτή τελειώσει.[164] Η εφημερίδα The Independent ανέφερε: «ο σχεδιαστής Πολ Κοστέλο μετακόμισε για να καλύψει τη ζήτηση, προσφέροντας προσαρμοσμένα παλτά και κασκόλ βασισμένα στη σειρά, ενώ ο ράφτης Τζον Πίαρς από τη Σάβιλ Ρόου είπε πως αρκετοί από τους πελάτες του ρωτούσαν για τα ρούχα του ηθοποιού».[50] Ο δημοσιογράφος Αλέξης Πετρίδης σχολίασε: «Μπορείς να δεις γιατί οι άντρες ήθελαν να αποκτήσουν την εμφάνιση του ηθοποιού. Ίσως να πρόσεξαν την επίδραση που είχε ο Κάμπερμπατς, ο σε καμία περίπτωση τυποποιημένος τηλεοπτικός παιδαράς, στις γυναίκες τηλεθεάτριες [...] και αποφάσισαν πως αυτό θα έπρεπε να είχε να κάνει με το ρούχο. Έτσι, το τελευταίο αντρικό είδωλο του στυλ στη Βρετανία είναι ένας φανταστικός ασεξουαλικός κοινωνιοπαθής ο οποίος, την πρώτη φορά που εμφανίστηκε στην οθόνη, κτυπούσε ένα πτώμα με ένα μαστίγιο αλόγου. Σίγουρα ούτε ο ίδιος, ως εξαιρετικός ντετέκτιβ που είναι, δεν θα μπορούσε να συμπεράνει αυτό που θα συνέβαινε».[164]

Τον Ιανουάριο του 2014, η σειρά απέκτησε τη δική της επίσημη εφαρμογή σε κινητά, με το όνομα Sherlock: The Network. Την εφαρμογή δημιούργησε η The Project Factory σε συνεργασία με τη Hartswood Films. Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς και ο Μάρτιν Φρίμαν κάνουν κάμεο εμφανίσεις ως Χολμς και Δρ. Γουάτσον αντίστοιχα.[8][9]

Τον Ιούνιο του 2018, ανακοινώθηκε πως μια ζωντανή Σέρλοκ εμπειρία, το δωμάτιο απόδρασης Sherlock: The Game Is Now, θα άνοιγε στο Λονδίνο τον Οκτώβριο του 2018. Η εμπειρία αυτή γράφτηκε από τους Μόφατ και Γκέιτις και θα περιείχε ήχο και σκηνές σε βίντεο με «τα μέλη του καστ του Sherlock».[165] Η εμπειρία αυτή, η οποία βρίσκεται στο εμπορικό κέντρο West 12 της Σέπερντ Μπους και σχεδιάστηκε από τους δημιουργούς του δωματίου απόδρασης Time Run του Λονδίνου,[166] ξεκινάει στην 221B Μπέικερ Στριτ και απαιτεί οι συμμετέχοντες να λύσουν τα μυστήρια και να προχωρήσουν μαζί προς την τελική λύση του 60λεπτου παιχνιδιού.[166]

  1. «Sherlock editor Yan Miles wins an Eddie Award». Hartswood Films. 2 Φεβρουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  2. «MASTERPIECE and PBS Announce New "Sherlock" Special to Premiere on January 1». PBS. 24 Οκτωβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  3. Wagmeister, Elizabeth (19 Ιανουαρίου 2015). «PBS & BBC Ink Multi-Title Co-Production Deal». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  4. Horowitz, Lisa (22 Φεβρουαρίου 2010). «BBC, PBS Renew 'Masterpiece' Partnership». The Wrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  5. «Masterpiece: Sherlock: A Study in Pink (PBS)». Peabody Awards. Μάιος 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  6. 6,0 6,1 Jones, Paul (22 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock series 3 is most watched BBC drama series for over a decade. An average of almost 12 million people tuned into the third series of the detective drama on BBC1». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-18. https://web.archive.org/web/20141018102652/http://www.radiotimes.com/news/2014-01-22/sherlock-is-most-watched-bbc-drama-series-for-over-a-decade. 
  7. 7,0 7,1 «Sherlock in five languages – BBC Worldwide Showcase». BBC Studios via YouTube. 23 Φεβρουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  8. 8,0 8,1 Jeffrey, Morgan (20 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock: The Network app: 'It's a bit of Cumberbatch in your pocket'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  9. 9,0 9,1 The Digital Development Factory Pty Ltd (20 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock: The Network. Official App of the hit TV detective series». App Store. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 Thorpe, Vanessa (18 Ιουλίου 2010). «Sherlock Holmes is back... sending texts and using nicotine patches». The Observer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131030175252/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/jul/18/sherlock-holmes-is-back-bbc. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  11. 11,0 11,1 11,2 Parker, Robin (23 Αυγούστου 2008). «Doctor Who's Moffat to pen modern Sherlock Holmes» (subscription access). Broadcast (Emap Media). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2008. https://web.archive.org/web/20081202221914/http://www.broadcastnow.co.uk/news/2008/08/doctor_whos_moffat_to_pen_modern_sherlock_holmes.html. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2008. 
  12. Walton, James (18 Ιουνίου 2007). «The weekend on television». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071021215855/http://www.telegraph.co.uk/arts/main.jhtml?xml=%2Farts%2F2007%2F06%2F18%2Fnosplit%2Fbvtv18last.xml. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2007. 
  13. Gatiss, Mark (2005). Doctor Who: The Shooting Scripts. BBC Books. ISBN 0-563-48641-4. 
  14. Bevan, Nathan (15 Ιανουαρίου 2009). «Benedict Cumberbatch, Martin Freeman star in new BBC Sherlock Holmes drama filmed in Cardiff». South Wales Echo (Western Mail and Echo). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2010. https://web.archive.org/web/20100315154446/http://www.walesonline.co.uk/news/wales-news/2009/01/15/benedict-cumberbatch-martin-freeman-star-in-new-bbc-sherlock-holmes-drama-filmed-in-cardiff-91466-22695776/. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  15. 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 Sue Vertue, Steven Moffat and Mark Gatiss (2010). Audio commentary for episode "A Study in Pink" (DVD) (στα Αγγλικά). BBC Home Entertainment. 
  16. 16,0 16,1 Thompson, Steve "Introduction" στο: Conan Doyle, Arthur (2012) [1894]. The Memoirs of Sherlock Holmes. Sherlock. BBC Books. σελίδες vii–ix. ISBN 1-84990-406-5. 
  17. 17,0 17,1 Pendreigh, Brian (19 Ιουλίου 2010). «Times have changed but crimes are the same for new Sherlock Holmes». The Herald. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2012. https://www.webcitation.org/67V3OiHY4?url=http://www.heraldscotland.com/news/home-news/times-have-changed-but-crimes-are-the-same-for-new-sherlock-holmes-1.1042129. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2010. 
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 «BBC to make a modern-day Sherlock Holmes». The Telegraph. 19 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2010. https://web.archive.org/web/20100315161707/http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/3852882/BBC-to-make-a-modern-day-Sherlock-Holmes.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  19. «Life outside The Office for Martin Freeman». Wales on Sunday. AP (Western Mail and Echo). 16 Αυγούστου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2012. https://web.archive.org/web/20120118193611/http://www.walesonline.co.uk/showbiz-and-lifestyle/2009/08/16/life-outside-the-office-for-martin-freeman-91466-24449418/. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  20. 20,0 20,1 Heritage, Stuart (24 Δεκεμβρίου 2010). «Replay the best of 2010». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131002165217/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/dec/26/christmas-tv-replay-2010-downloads. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  21. 21,0 21,1 21,2 Lawson, Mark (2 Σεπτεμβρίου 2010). «The rebirth of Sherlock». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131002154049/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/sep/02/sherlock-mark-lawson. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  22. McMahon, Kate (14 Ιουλίου 2009). «BBC1 unveils new dramas» (subscription access). Broadcast (Emap Media). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2009. https://web.archive.org/web/20090721013719/http://www.broadcastnow.co.uk/news/commissioning/bbc1-unveils-new-dramas/5003543.article. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  23. 23,00 23,01 23,02 23,03 23,04 23,05 23,06 23,07 23,08 23,09 "Unlocking Sherlock", ντοκιμαντέρ στο DVD/Blu-Ray του πρώτου κύκλου της σειράς
  24. 24,0 24,1 Mitchison, Amanda (17 Ιουλίου 2010). «Benedict Cumberbatch on playing Sherlock Holmes». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20130930144744/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/jul/17/benedict-cumberbatch-sherlock-holmes. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  25. 25,0 25,1 Jeffery, Morgan (11 Ιανουαρίου 2012). «'Sherlock' Steven Moffat interview: 'Holmes might not survive'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  26. 26,0 26,1 26,2 Frost, Vicky (10 Αυγούστου 2010). «Sherlock to return for second series». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20130922010019/http://www.theguardian.com/media/2010/aug/10/sherlock-second-series-bbc. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  27. 27,0 27,1 French, Dan (4 Φεβρουαρίου 2010). «Matt Smith rejected for BBC's 'Sherlock'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2010. https://web.archive.org/web/20100207081631/http://www.digitalspy.co.uk/tv/s7/doctorwho/news/a201372/matt-smith-rejected-for-bbcs-sherlock.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  28. 28,0 28,1 Moffat, Steven "Introduction" στο: Conan Doyle, Arthur (2011). Sherlock: A Study in Scarlet. Random House. σελίδες xi–xii. ISBN 1-84990-366-2. 
  29. wr. Mark Gatiss, dir. Paul McGuigan (8 Ιανουαρίου 2012). «The Hounds of Baskerville». Sherlock. Σειρά 2. Επεισόδιο 2. BBC. 
  30. «Sherlock creator: Andrew Scott's Moriarty audition was so good we re-wrote the episode for him». Radio Times. 12 Δεκεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 31,4 Mark Gatiss, Benedict Cumberbatch and Martin Freeman. DVD audio commentary for "The Great Game"
  32. «Q & A With Una Stubbs: The Joy of Victoria Sponges + Getting Sherlock Holmes to Eat». LA Weekly. 9 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2014. 
  33. «Network TV BBC Week 31: Sunday 1 August 2010». BBC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  34. wr. Steven Moffat, dir. Paul McGuigan (25 Ιουλίου 2010). «A Study in Pink». Sherlock. Σειρά 1. Επεισόδιο 1. BBC. 
  35. 35,0 35,1 35,2 wr. Stephen Thompson, dir. Euros Lyn (1 Αυγούστου 2010). «The Blind Banker». Sherlock. Σειρά 1. Επεισόδιο 2. BBC. 
  36. 36,0 36,1 wr. Mark Gatiss, dir. Paul McGuigan (8 Αυγούστου 2010). «The Great Game». Sherlock. Σειρά 1. Επεισόδιο 3. BBC. 
  37. 37,0 37,1 «Sherlock episode with naked Lara Pulver most watched show on BBC iPlayer». The Daily Telegraph. 29 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2012. https://web.archive.org/web/20120601223433/http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/bbc/9297689/Sherlock-episode-with-naked-Lara-Pulver-most-watched-show-on-BBC-iPlayer.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  38. Jeffery, Morgan (30 Ιουνίου 2011). «Russell Tovey to appear in 'Sherlock'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  39. Clarke, Steve (1 Οκτωβρίου 2009). «Can Holmes solve co-prod mystery?». Variety (Reed Business Information). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2009. https://web.archive.org/web/20091006143222/http://www.variety.com/article/VR1118009441.html?categoryid=3750&cs=1. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2009. 
  40. Weisman, Jon (22 Φεβρουαρίου 2010). «PBS climbs 'Upstairs' with BBC». Variety (Reed Business Information). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304043440/http://variety.com/2010/biz/markets-festivals/pbs-climbs-upstairs-with-bbc-1118015609/. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2010. 
  41. BBC Press Office (12 Ιουλίου 2010). «Sherlock Press pack». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  42. «BBC Drama announces 'Sherlock', a new crime drama for BBC One». BBC Press Office. 19 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  43. «Filming Begins on 'Sherlock'» (PDF). Hartswood Films. Ιανουάριος 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2010. 
  44. Levine, Nick (17 Απριλίου 2010). «Mark Gatiss talks 'Who', 'Sherlock'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. https://www.webcitation.org/6u8J9IGHv?url=http://www.digitalspy.co.uk/tv/s7/doctor-who/tubetalk/a214862/mark-gatiss-talks-who-sherlock.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  45. 45,0 45,1 Nelson, Sadie (26 Ιουλίου 2010). «Holmes sweet Holmes». Nelson's Column (London Town). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2010. https://web.archive.org/web/20100803171413/http://londontown.com/LondonBlog/Nelsons/8800/Holmes_sweet_Holmes. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2010. 
  46. Parker, Robin (20 Αυγούστου 2009). «Hartswood set to develop projects from Welsh office» (subscription access). Broadcast (Emap Media). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2012. https://web.archive.org/web/20120405095945/http://www.broadcastnow.co.uk/news/indies/hartswood-set-to-develop-projects-from-welsh-office/5004700.article. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  47. Brown, Maggie (3 Δεκεμβρίου 2010). «Upstairs, Downstairs: The Return of a Classic». The Stage. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2011. 
  48. 48,0 48,1 «Sherlock Holmes, and the riddle of the packed sandwich bar». Daily Mail. 15 Αυγούστου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2012. https://www.webcitation.org/67V8oW44R?url=http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-1303224/Sherlock-Holmes-riddle-packed-sandwich-bar.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  49. «Sherlock». Ray Holman website. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  50. 50,0 50,1 50,2 Bignell, Paul; Shields, Rachel (8 Αυγούστου 2010). «Sherlock chic! Fashion? It's elementary, thanks to BBC». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2011. https://web.archive.org/web/20111022020124/http://www.independent.co.uk/life-style/fashion/news/sherlock-chic-fashion-its-elementary-thanks-to-bbc-2046500.html. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2019. 
  51. 51,0 51,1 51,2 51,3 Mumford, Gwilym (17 Δεκεμβρίου 2011). «Sherlock returns to the BBC: 'He's definitely devilish'». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131005124057/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2011/dec/17/sherlock-bbc-cumberbatch-freeman-interview?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  52. Steven Moffat, Mark Gatiss, Benedict Cumberbatch (2012). Sherlock Uncovered (DVD/Blu-ray) (στα Αγγλικά). BBC Home Entertainment. 
  53. Hale, Mike (21 Οκτωβρίου 2010). «The Latest Sherlock Hears a 'Who'». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-10. https://web.archive.org/web/20200110190236/https://www.nytimes.com/2010/10/22/arts/television/22sherlock.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  54. Genzlinger, Neil (4 Μαΐου 2010). «Holmes and Watson, Back to Bantering». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2012. https://web.archive.org/web/20120627235122/http://tv.nytimes.com/2012/05/05/arts/television/sherlock-returns-on-masterpiece-mystery.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  55. 55,0 55,1 Hibberd, James (24 Οκτωβρίου 2015). «Sherlock finally gets return date, plus new full trailer». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  56. Paul Jones (6 Δεκεμβρίου 2016). «Full schedule of Sherlock series 4 air dates confirmed». RadioTimes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  57. 57,0 57,1 «Sherlock Returns». One8One. 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2015. 
  58. 58,0 58,1 «Sundays on PBS Remain TV's Top Destination for Drama». PBS. 26 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  59. Paul Jones (22 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock is most watched BBC drama series for over a decade». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2020. 
  60. «Weekly Top 30 Programmes». Barb.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019.  (Μόνιμος σύνδεσμος δεν είναι διαθέσιμος. Ψάξτε χειροκίνητα τις αντίστοιχες ημερομηνίες.)
  61. Porter, Rick (5 Ιανουαρίου 2017). «'Sherlock' returns slightly lower on PBS». TVByTheNumbers. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  62. BBC Press Office (24 Ιανουαρίου 2017). «#Sherlock consolidated series average of 10 million viewers». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019 – μέσω Official Twitter Account. 
  63. Sweney, Mark (26 Ιουλίου 2010). «Sherlock Holmes more popular than Tom Cruise». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. https://www.webcitation.org/6u8K9JnQM?url=https://www.theguardian.com/media/2010/jul/26/sherlock-holmes-more-viewers-top-gear. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019. 
  64. BBC Press Office (8 Ιουλίου 2010). «"Network TV BBC Week 30: Unplaced" Press release». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019. 
  65. Deans title=Sherlock on the case with 6.4m, Jason (2 Αυγούστου 2010). The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2017. https://web.archive.org/web/20170801234841/https://www.theguardian.com/media/2010/aug/02/sherlock-bbc1-tv-ratings. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019. 
  66. Wollaston, Sam (9 Αυγούστου 2010). «TV review: Sherlock». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. https://web.archive.org/web/20170922145409/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2010/aug/09/sherlock-benedict-cumberbatch-tv-review. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2019. 
  67. Tobin, Christian (27 Ιουλίου 2010). «BBC 'keen to film more Sherlock'». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2010. https://web.archive.org/web/20100727231812/http://www.digitalspy.co.uk/tv/s129/sherlock/news/a251236/bbc-keen-to-film-more-sherlock.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  68. 68,0 68,1 68,2 Singer, Leigh (10 Απριλίου 2011). «Kapow! 11: Ideal Holmes: Mark Gatiss on the new series of Sherlock and Doctor Who». IGN.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2011. 
  69. «New commissions and return of Sherlock for BBC One». BBC Press Office. 28 Αυγούστου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  70. Jeffries, Stuart (20 Ιανουαρίου 2012). «Sherlock: vital missing clue behind death fall». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2013. https://web.archive.org/web/20130809132914/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/jan/20/sherlock-vital-missing-clue-death-fall. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  71. «Sherlock to return for third series». BBC News. 16 Ιανουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2012. https://web.archive.org/web/20120116180916/http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-16573066. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  72. Jeffries, Stuart (20 Ιανουαρίου 2012). «'There is a clue everybody's missed': Sherlock writer Steven Moffat interviewed». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2017. https://web.archive.org/web/20171010211731/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/jan/20/steven-moffat-sherlock-doctor-who?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  73. «Steven Moffat: expect new Sherlock villains». Radio Times (Immediate Media Company Limited). 1 Μαρτίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2012. https://web.archive.org/web/20120303224238/http://www.radiotimes.com/news/2012-03-01/steven-moffat-expect-new-sherlock-villains. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  74. Martin, Daniel (2 Μαρτίου 2012). «'Sherlock' creator: 'Moriarty won't return'». NME. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2012. https://web.archive.org/web/20120304201201/http://www.nme.com/filmandtv/news/sherlock-creator-moriarty-wont-return/261748. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  75. «Sherlock Mini-Episode: Many Happy Returns – Sherlock Series 3 Prequel – BBC One». BBC via Youtube channel. 24 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  76. «Sherlock, Series 3, Sherlock Mini Episode – Many Happy Returns». BBC One. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  77. Zakarin, Jordan (2 Ιουλίου 2014). «'Sherlock' Returning to BBC For Three New Episodes and a Special». The Wrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  78. Prudom, Laura (2 Ιουλίου 2019). «'Sherlock' Season 4 to Film in 2015». Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  79. «"Miss me?" The nation's favourite detective returns to BBC One». BBC Media Centre. 2 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  80. «Sherlock Special Begins Filming». Radio Times. 5 Ιανουαρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  81. Douglas Mackinnon [@drmuig] (10 Φεβρουαρίου 2015). «Sherlock Special Filming Wrapped» (Tweet) (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019 – μέσω Twitter. 
  82. Hibberd, James (16 Μαρτίου 2015). «Sherlock co-creator confirms special is set in Victorian London». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  83. Han, Angie (26 Οκτωβρίου 2015). «'Sherlock' Victorian Special Reveals New Premiere Date, Title, and Images [UPDATED]». Slash Film. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  84. «Sherlock: The Abominable Bride». Fandango. NBCUniversal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  85. «Vue Cinemas». vue cinemas. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2015. 
  86. Brown, Maggie (9 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock will be back for fourth series, says producer Steven Moffat». The Guardian Australia. Guardian News and Media Limited. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2011. 
  87. «Benedict Cumberbatch and Martin Freeman commissioned Sherlock series 4 themselves says Steven Moffat». Radio Times. 14 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  88. Dixon, Hayley; Kavanagh, Joe (6 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock creator denies plot holes in BBC drama». The Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2014. https://web.archive.org/web/20140107051843/http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/10553570/Sherlock-creator-denies-plot-holes-in-BBC-drama.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  89. Martin, William (4 Απριλίου 2016). «'Sherlock' Season 4 begins filming!». CultBox. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  90. Smith, C. Molly (24 Ιουλίου 2016). «Comic-Con 2016: Sherlock panel reveals three key names to tease season 4». Entertainment Weekly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  91. Caron, Benjamin (5 Αυγούστου 2016). «It's a WRAP on #sherlock series IV 2016». Instagram. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  92. Hurley, Laura. «Check Out The Major Villain in Sherlock Season 4». Cinemablend. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  93. Denham, Jess (9 Ιανουαρίου 2014). «Sherlock writers plot fourth and fifth series». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  94. Dowell, Ben (15 Ιανουαρίου 2017). «Mark Gatiss and Steven Moffat reveal where Sherlock could go in series 5». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  95. Jeffery, Morgan (29 Ιανουαρίου 2018). «Sherlock season 5 air date, cast, episodes, news and everything you need to know». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  96. Jeffery, Morgan (17 Ιανουαρίου 2017). «Steven Moffat speaks out on Sherlock's future: "It rather depends on our two stars"». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  97. «Sherlock series 4: The most furiously outraged critics». i news]. 16 Ιανουαρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  98. Shoemaker, Allison (16 Ιανουαρίου 2017). «The frustrating, brilliant Sherlock stays frustrating right to the end». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  99. «Sherlock: Season 1». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  100. «Sherlock: Season 2». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  101. «Sherlock: Season 3». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  102. «Sherlock: Season 4». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  103. «Sherlock». Metacritic. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  104. «Sherlock». Rotten Tomatoes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  105. Millar, Paul (28 Ιουλίου 2010). «'Sherlock' well-received by critics». Digital Spy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-30. https://web.archive.org/web/20191230230116/https://www.digitalspy.com/tv/cult/a252133/sherlock-well-received-by-critics/. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  106. «No s**t, Sherlock: BBC1 drama Sherlock has got off to a better start than Doctor Who.». The Sun. 29 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2010. https://web.archive.org/web/20100812142708/http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/tv/3073101/BBCs-Audience-Index-awards-Sherlocks-first-show-a-higher-mark-than-Dr-Who.html. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2010. 
  107. Martin, Dan (23 Ιουλίου 2010). «Sherlock makes Sunday night TV sexy». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. https://www.webcitation.org/6u8KTy31E?url=https://www.theguardian.com/tv-and-radio/tvandradioblog/2010/jul/23/sherlock-steven-moffat-mark-gatiss. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  108. Sutcliffe, Tom (26 Ιουλίου 2010). «The Weekend's TV: Sherlock, Sun, BBC1 Amish: World's Squarest Teenagers, Sun, Channel 4». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. https://www.webcitation.org/6u8JbHRDe?url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/tv/reviews/the-weekends-tv-sherlock-sun-bbc1bramish-worlds-squarest-teenagers-sun-channel-4-2035302.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  109. 109,0 109,1 Crompton, Sarah (1 Ιανουαρίου 2012). «The timeless appeal of Holmes's sexy logic». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2012. https://web.archive.org/web/20120103041614/http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/bbc/8987577/The-timeless-appeal-of-Holmess-sexy-logic.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  110. Wollaston, Sam (15 Ιανουαρίου 2012). «TV review: Sherlock/Call the Midwife/Hugh's Hungry Boys». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2017. https://web.archive.org/web/20171011021611/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/jan/15/tv-review-sherlock?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  111. Lina Affifatusholihah; Agustinus Hary Setyawan (Δεκέμβριος 2016). «Flouting Maxim by Sherlock Holmes and Dr. Watson in TV Series of Sherlock Season 1». Journal of English Language and Education (Yogyakarta: Bantul Universitas Mercu Buana) 2 (2). ISSN 2541-6421. 
  112. Lina Affifatusholihah; Agustinus Hary Setyawan (Δεκέμβριος 2016). «Flouting Maxim by Sherlock Holmes and Dr. Watson in TV Series of Sherlock Season 1». Journal of English Language and Education (Yogyakarta: Bantul Universitas Mercu Buana) 2 (2): 116. ISSN 2541-6421. 
  113. Steven Gunawan (2017). «Sherlock Holmes’ Impoliteness Strategies and Other Characters’ Responses in Sherlock TV Series Season 1 Episode 1». Department of English Letters, Faculty of Letters (Yogyakarta: Sanata Dharma University). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-20. https://archive.today/20200120130814/https://core.ac.uk/reader/84772220. Ανακτήθηκε στις 2020-01-20. 
  114. Steven Gunawan (2017). «Sherlock Holmes’ Impoliteness Strategies and Other Characters’ Responses in Sherlock TV Series Season 1 Episode 1». Department of English Letters, Faculty of Letters (Yogyakarta: Sanata Dharma University): 22-23. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-20. https://archive.today/20200120130814/https://core.ac.uk/reader/84772220. Ανακτήθηκε στις 2020-01-20. 
  115. Steven Gunawan (2017). «Sherlock Holmes’ Impoliteness Strategies and Other Characters’ Responses in Sherlock TV Series Season 1 Episode 1». Department of English Letters, Faculty of Letters (Yogyakarta: Sanata Dharma University): 41. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-20. https://archive.today/20200120130814/https://core.ac.uk/reader/84772220. Ανακτήθηκε στις 2020-01-20. 
  116. Nida Hamas Ghaziyah; Sharifah Hanidar (2018). English Refusal Strategies Related to Relative Power and Social Distance Found in Sherlock TV Series: "The Six Thatchers", "The Lying Detective", and "The Final Problem". Yogyakarta: Universitas Gadjah Mada. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-20. https://archive.today/20200120131117/http://etd.repository.ugm.ac.id/home/detail_pencarian/153831. Ανακτήθηκε στις 2020-01-20. 
  117. Marszal, Andrew (16 Ιανουαρίου 2012). «Sherlock finale another ratings triumph». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2012. https://web.archive.org/web/20120117104741/http://www.telegraph.co.uk/culture/tvandradio/9017545/Sherlock-finale-another-ratings-triumph.html. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  118. «BBC1's Sherlock: no mystery about the Mail's reaction». The Guardian (Λονδίνο). 3 Ιανουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2017. https://web.archive.org/web/20170118072857/https://www.theguardian.com/media/mediamonkeyblog/2012/jan/03/bbc1-sherlock-mystery-mail. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  119. Conlan, Tara (4 Ιανουαρίου 2012). «Sherlock: BBC will not remove nude scenes for 7 pm repeat». The Guardian (Λονδίνο). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131105160131/http://www.theguardian.com/media/2012/jan/04/sherlock-bbc-nude-scenes?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  120. Jones, Jane Clare (3 Ιανουαρίου 2012). «Is Sherlock sexist? Steven Moffat's wanton women». The Guardian (Λονδίνο). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 November 2013. https://web.archive.org/web/20131105160115/http://www.theguardian.com/commentisfree/2012/jan/03/sherlock-sexist-steven-moffat?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  121. Pledger, Laura (8 Μαρτίου 2012). «Ten strong TV women». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  122. 122,0 122,1 Jeffries, Stuart (20 Ιανουαρίου 2012). «'There is a clue everybody's missed': Sherlock writer Steven Moffat interviewed». The Guardian (Λονδίνο). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Οκτωβρίου 2017. https://web.archive.org/web/20171010211731/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/jan/20/steven-moffat-sherlock-doctor-who?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  123. Cowell, Ben (16 Ιανουαρίου 2017). «Sherlock records its lowest ever overnight audience with 5.9m tuning into series four finale». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2017. 
  124. Plunkett, John; Halliday, Josh (22 Μαΐου 2011). «BBC's Sherlock wins best drama award at Baftas». The Guardian (Λονδίνο). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://web.archive.org/web/20180702011404/https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2011/may/22/sherlock-wins-best-drama-award-baftas. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2019. 
  125. Frost, Vicky; Plunkett, John (27 Μαΐου 2012). «Bafta TV acting awards won by stars of ITV Fred West drama». The Guardian (Λονδίνο). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2014. https://web.archive.org/web/20140306135120/http://www.theguardian.com/tv-and-radio/2012/may/27/bafta-tv-awards-itv-fred-west-drama?newsfeed=true. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  126. «Sherlock: A Study In Pink (Masterpiece)». Emmy Award. Academy of Television Arts & Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  127. «Sherlock: A Scandal in Belgravia (Masterpiece)». Emmy Award. Academy of Television Arts & Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  128. «Sherlock: His Last Vow (Masterpiece)». Television Academy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  129. «Sherlock: The Abominable Bride (Masterpiece)». Television Academy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  130. «'Ingenious' Sherlock wins prestigious Peabody Award». Hartswood Films. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  131. «Sherlock: Season 1». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  132. «Sherlock: Series 1». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  133. «Sherlock: Series 1». JB Hi-fi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  134. «Unlocking Sherlock». BBFC. 2 Αυγούστου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  135. Sherlock DVD, Catalogue number: BBCDVD3223
  136. Anderson, Stu (1 Σεπτεμβρίου 2010). «Sherlock DVD review». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  137. «Sherlock: Season 2». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  138. «Sherlock: Series 2». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  139. «Sherlock: Series 2». JB Hi-fi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  140. «Sherlock – the hounds of baskerville». British Board of Film Classification. 20 Δεκεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  141. «Sherlock: Season 3». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  142. «Sherlock: Series 3». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  143. «Sherlock: Series 3». JB Hi-fi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  144. «Sherlock: The Abominable Bride». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  145. «Sherlock: The Abominable Bride». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  146. «Sherlock: The Abominable Bride». JB Hi-fi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  147. «Sherlock: Season 4». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  148. «Sherlock: Series 4». Amazon. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  149. «Sherlock: Series 4». JB Hi-fi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  150. Conan Doyle, Arthur (2011) [1892]. Sherlock – The Adventures of Sherlock Holmes. BBC Books. ISBN 1-84990-367-0. 
  151. Conan Doyle, Arthur (2012) [1902]. Sherlock – The Hound of the Baskervilles. BBC Books. ISBN 1-84990-409-X. 
  152. Conan Doyle, Arthur (2012) [1890]. Sherlock – The Sign of the Four. BBC Books. ISBN 1-84990-404-9. 
  153. «New Sherlock tie-in books coming soon!». Sherlockology. 18 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2013. 
  154. Jones, Paul (14 Αυγούστου 2012). «Sherlock The Casebook revealed». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  155. Adams, Guy (25 Οκτωβρίου 2012). Sherlock: The Casebook. BBC Books. ISBN 978-1849904254. 
  156. Adams, Guy (16 Ιουλίου 2013). The Sherlock Files: The Official Companion to the Hit Television Series. It Books. ISBN 978-0-06227-809-8. 
  157. Jones, Paul (17 Ιανουαρίου 2012). «Benedict Cumberbatch's Sherlock boosts Conan Doyle book sales». Radio Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-01-18. https://web.archive.org/web/20120118102747/http://www.radiotimes.com/news/2012-01-17/benedict-cumberbatch%27s-sherlock-boosts-conan-doyle-book-sales. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2012. 
  158. Stone, Philip; Allen, Katie (12 Αυγούστου 2010). «No shit Sherlock as TV adaptation boosts book sales». TheBookseller.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2010. https://web.archive.org/web/20100815050142/http://www.thebookseller.com/news/125685-no-shit-sherlock-as-tv-adaptation-boosts-book-sales.html. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2010. 
  159. «BBC TV's Sherlock Re-imagining Gets Japanese Manga – News». Anime News Network. 1 Σεπτεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  160. Barder, Ollie (21 Μαρτίου 2016). «'Sherlock' Manga Gets Alternate Covers And Western Release Date». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  161. «Media Centre – Sherlock fans can play detective with new Sherlock Cluedo». BBC. 25 Σεπτεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  162. «Sherlock: Other Sherlock related websites». BBC Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  163. «The blog of Dr. John. H. Watson». johnwatsonblog.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  164. 164,0 164,1 Petridis, Alexis (4 Σεπτεμβρίου 2010). «No chic, Sherlock». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013. https://web.archive.org/web/20131105160141/http://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/sep/04/sherlock-fashion-mens-coats. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  165. «Steven Moffat's 'secret' Sherlock project The Game is Now revealed to be an escape room». The Daily Telegraph. 6 Ιουνίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2018. https://web.archive.org/web/20180823005918/https://www.telegraph.co.uk/tv/2018/06/06/steven-moffats-secret-sherlock-project-game-now-revealed-escape/. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 
  166. 166,0 166,1 Edmonds, Lizzie (29 Νοεμβρίου 2018). «Sherlock: The Game Is Now – First look inside new immersive escape room in Shepherd's Bush». Evening Standard. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2018. https://web.archive.org/web/20181207060600/https://www.standard.co.uk/go/london/attractions/sherlock-holmes-game-is-now-immersive-game-london-a4003301.html. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]